UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

przy

Chronologizacja

XIV w., SStp

Pochodzenie

psł. *pri

1. w pobliżu czegoś

Definicja

w takim miejscu, że - gdy patrzy się w prawo lub lewo - widać w nim kogoś / coś, kto też może nas widzieć, i potrzeba mało czasu, aby się znaleźć tam, gdzie znajduje się ktoś / coś

Kategoria znaczeniowa

wykładnik relacji przestrzennej

Relacje znaczeniowe

synonimy:  koło II, obok II, podle II
(quasi)synonimy:  blisko II, nieopodal II, opodal II, pod

Cytaty

Zatrzymawszy się przy masywnym kominku z głazów między kredensami, grzał rozpostarte ręce nad ogniem, nim usiadł na miejscu wskazanym przez sparaliżowanego gospodarza.

źródło: NKJP: Stanisław Lem: Fiasko, 1987

Przyczyną było prawdopodobnie zapalenie się pyłu od nagrzanych elementów przy jednej ze ścian [...].

źródło: NKJP: Robert Grygiel: Ponad trzydziestu strażaków walczyło z ogniem, Tygodnik Tucholski, 2008

Wszystkich zatrzymanych odwieziono na komisariat przy ul. Królewskiej.

źródło: NKJP: (T.D): Ugryziony policjant, Dziennik Polski, 2002-06-14

Odmiana

część mowy: przyimek

podklasa: lokalizacji w przestrzeni

Składnia

przy KIM / CZYM
szyk: stały: antepozycja

2. w obecności kogoś

Definicja

w taki sposób, że ktoś widzi to, co robimy

Kategoria znaczeniowa

wykładnik współwystępowania

Cytaty

Kiedy zaczął się konflikt na linii związkowej, kazał mi przy ludziach meldować się w postawie zasadniczej.

źródło: NKJP: Piotr Pytlakowski: Źle w policji, Polityka, 2005

Przedtem w Świątyni nikt nie zwracał specjalnej uwagi na to, jak Iglione zachowuje się przy dziecku.

źródło: NKJP: Elżbieta Hajnicz: Przekraczając światło, 1996

Przy świadkach i tak niewiele mógł jej zrobić.

źródło: NKJP: Piotr Siemion: Finimondo, 2004

Odmiana

część mowy: przyimek

Składnia

przy KIM
szyk: stały: antepozycja

3. równocześnie z czymś

Definicja

w danym czasie lub w danych okolicznościach

Kategoria znaczeniowa

wykładnik współwystępowania

Cytaty

Pierwszy mecz tego sezonu z Zagłębiem Lubin Legia grała przy pustych trybunach.

źródło: NKJP: Olgierd Kwiatkowski: Czy stadion Legii będzie zamknięty, Gazeta Wyborcza, 1996-05-25

Tancerze wpadają w trans przy dźwiękach bębna.

źródło: NKJP: Roman Pawłowski: Bzik tropikalny wg Witkacego w warszawskich Rozmaitościach, Gazeta Wyborcza, 1997-01-20

Jeżeli wnioskodawca zajmuje część lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego, przy ustalaniu wydatków na mieszkanie uwzględnia się jedynie wydatki przypadające na tę część lokalu lub domu.

źródło: NKJP: Dz.U. z 2001 r., Nr 156, poz. 1817

Odmiana

część mowy: przyimek

Składnia

przy CZYM
szyk: stały: antepozycja
Data ostatniej modyfikacji: 17.04.2015
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj