UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

przyhamować

Chronologizacja

XVI w., SPXVI

Pochodzenie

Od: hamować

1. o samochodzie

Definicja

zmniejszyć prędkość poruszania się

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

zwolnić

Połączenia

autobus, samochód, tir; kierowca przyhamował; ciężarówka przyhamowała; auto przyhamowało
przyhamować przed czymś
gwałtownie, mocno, nagle, ostro; lekko, nieco, trochę przyhamować
przyhamować i zatrzymać się

Cytaty

	Pustawy autobus przyhamował na przystanku naprzeciwko i zaraz ruszył [...]. źródło: NKJP: Grażyna Plebanek: Dziewczyny z Portofino, 2005
	Lokomotywa jedynie zdążyła przyhamować, ale i tak uderzyła w auto [...]. źródło: NKJP: Anna Kucharzewska: Uwaga, pociąg jedzie!, Dziennik Zachodni, 2006-01-17
	Przed jedną z przeszkód Dawid przyhamował i spadł z konia. źródło: NKJP: Konno po Grand Prix, Dziennik Zachodni, 2001-05-18
	Przyhamowałem chyba trochę za ostro, bo niewiele brakowało, a w bagażniku mojego wozu wylądowałby maluch. źródło: NKJP: Michał Bielecki: Osiedle prominentów, 1997
	Koń stanął dęba, sanie przyhamowały ostro. źródło: NKJP: Maria Nurowska: Hiszpańskie oczy, 1990

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	przyhamuję	przyhamujemy
2 os.	przyhamujesz	przyhamujecie
3 os.	przyhamuje	przyhamują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przyhamowałem +(e)m przyhamował	przyhamowałam +(e)m przyhamowała	przyhamowałom +(e)m przyhamowało	przyhamowaliśmy +(e)śmy przyhamowali	przyhamowałyśmy +(e)śmy przyhamowały
2 os.	przyhamowałeś +(e)ś przyhamował	przyhamowałaś +(e)ś przyhamowała	przyhamowałoś +(e)ś przyhamowało	przyhamowaliście +(e)ście przyhamowali	przyhamowałyście +(e)ście przyhamowały
3 os.	przyhamował	przyhamowała	przyhamowało	przyhamowali	przyhamowały

bezosobnik: przyhamowano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przyhamujmy
2 os.	przyhamuj	przyhamujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przyhamowałbym bym przyhamował	przyhamowałabym bym przyhamowała	przyhamowałobym bym przyhamowało	przyhamowalibyśmy byśmy przyhamowali	przyhamowałybyśmy byśmy przyhamowały
2 os.	przyhamowałbyś byś przyhamował	przyhamowałabyś byś przyhamowała	przyhamowałobyś byś przyhamowało	przyhamowalibyście byście przyhamowali	przyhamowałybyście byście przyhamowały
3 os.	przyhamowałby by przyhamował	przyhamowałaby by przyhamowała	przyhamowałoby by przyhamowało	przyhamowaliby by przyhamowali	przyhamowałyby by przyhamowały

bezosobnik: przyhamowano by

bezokolicznik: przyhamować

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przyhamowawszy

gerundium: przyhamowanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	przyhamowanie	przyhamowania
D.	przyhamowania	przyhamowań
C.	przyhamowaniu	przyhamowaniom
B.	przyhamowanie	przyhamowania
N.	przyhamowaniem	przyhamowaniami
Ms.	przyhamowaniu	przyhamowaniach
W.	przyhamowanie	przyhamowania

odpowiednik aspektowy: przyhamowywać

Składnia

przyhamować

(CZYM)

2. rozwój

Definicja

sprawić, że coś zmniejszy intensywność przebiegu

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

przyhamować rozwój, tempo, wzrost czegoś

Cytaty

	Trzeba też zauważyć, że tamte czasy to złoty okres kolei. Nawet wybuch I wojny nie przyhamował rozwoju żelaznych szlaków. źródło: NKJP: K. Juszczak: Sentymentalna podróż grabowska toczką, Czas Ostrzeszowski, 2007
	Niestety, już w roku następnym policja austriacka przyhamowała patriotyczne zapędy młodzieży. źródło: NKJP: Krakowskie wianki, Dziennik Polski, 2001-06-23
	W ciągu ostatnich dwóch lat w większości państw Europy Środkowej udało się znacznie przyhamować inflację. źródło: NKJP: Dorota Sajnug: CUP optymistyczny, Gazeta Wyborcza, 1993-05-05
	W kolejnych debatach budżetowych jako podstawowy zarzut wysuwano sprawę wysoce niedostatecznych działań na rzecz podnoszenia wpływów budżetowych, braku skutecznych działań w celu przyhamowania recesji [...]. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 05.11.1992

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	przyhamuję	przyhamujemy
2 os.	przyhamujesz	przyhamujecie
3 os.	przyhamuje	przyhamują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przyhamowałem +(e)m przyhamował	przyhamowałam +(e)m przyhamowała	przyhamowałom +(e)m przyhamowało	przyhamowaliśmy +(e)śmy przyhamowali	przyhamowałyśmy +(e)śmy przyhamowały
2 os.	przyhamowałeś +(e)ś przyhamował	przyhamowałaś +(e)ś przyhamowała	przyhamowałoś +(e)ś przyhamowało	przyhamowaliście +(e)ście przyhamowali	przyhamowałyście +(e)ście przyhamowały
3 os.	przyhamował	przyhamowała	przyhamowało	przyhamowali	przyhamowały

bezosobnik: przyhamowano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przyhamujmy
2 os.	przyhamuj	przyhamujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przyhamowałbym bym przyhamował	przyhamowałabym bym przyhamowała	przyhamowałobym bym przyhamowało	przyhamowalibyśmy byśmy przyhamowali	przyhamowałybyśmy byśmy przyhamowały
2 os.	przyhamowałbyś byś przyhamował	przyhamowałabyś byś przyhamowała	przyhamowałobyś byś przyhamowało	przyhamowalibyście byście przyhamowali	przyhamowałybyście byście przyhamowały
3 os.	przyhamowałby by przyhamował	przyhamowałaby by przyhamowała	przyhamowałoby by przyhamowało	przyhamowaliby by przyhamowali	przyhamowałyby by przyhamowały

bezosobnik: przyhamowano by

bezokolicznik: przyhamować

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przyhamowawszy

gerundium: przyhamowanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	przyhamowanie	przyhamowania
D.	przyhamowania	przyhamowań
C.	przyhamowaniu	przyhamowaniom
B.	przyhamowanie	przyhamowania
N.	przyhamowaniem	przyhamowaniami
Ms.	przyhamowaniu	przyhamowaniach
W.	przyhamowanie	przyhamowania

imiesłów przymiotnikowy bierny: przyhamowany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	przyhamowany	przyhamowany	przyhamowany	przyhamowane	przyhamowana
D.	przyhamowanego	przyhamowanego	przyhamowanego	przyhamowanego	przyhamowanej
C.	przyhamowanemu	przyhamowanemu	przyhamowanemu	przyhamowanemu	przyhamowanej
B.	przyhamowanego	przyhamowanego	przyhamowany	przyhamowane	przyhamowaną
N.	przyhamowanym	przyhamowanym	przyhamowanym	przyhamowanym	przyhamowaną
Ms.	przyhamowanym	przyhamowanym	przyhamowanym	przyhamowanym	przyhamowanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	przyhamowani	przyhamowani	przyhamowane	przyhamowane
D.	przyhamowanych	przyhamowanych	przyhamowanych	przyhamowanych
C.	przyhamowanym	przyhamowanym	przyhamowanym	przyhamowanym
B.	przyhamowanych	przyhamowanych	przyhamowanych	przyhamowane
N.	przyhamowanymi	przyhamowanymi	przyhamowanymi	przyhamowanymi
Ms.	przyhamowanych	przyhamowanych	przyhamowanych	przyhamowanych

odpowiednik aspektowy: przyhamowywać

Składnia

przyhamować

3. kogoś

Definicja

sprawić, że ktoś nieco zmniejszy intensywność działań albo opanuje emocje

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Cytaty

	Upalna pogoda przyhamowała nieco uczestników imprezy. źródło: NKJP: Triumf Zięciny, Dziennik Polski, 1999-08-03
	W pełni sił, rozpędzony do działania - zostałem nagle przyhamowany w miejscu. źródło: NKJP: Tomasz Domaniewski: Niedaleko od prawdy
	- Daj spokój, Pekińczyk, nie pij tyle - usiłuje przyhamować mnie Grzegorz. źródło: NKJP: Krystyna Berwińska: Con Amore, 1976
	- Sam się zagalopowujesz - przyhamował siebie „pierwszy”. źródło: NKJP: Karol Olgierd Borchardt: Szaman morski, 1985

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	przyhamuję	przyhamujemy
2 os.	przyhamujesz	przyhamujecie
3 os.	przyhamuje	przyhamują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przyhamowałem +(e)m przyhamował	przyhamowałam +(e)m przyhamowała	przyhamowałom +(e)m przyhamowało	przyhamowaliśmy +(e)śmy przyhamowali	przyhamowałyśmy +(e)śmy przyhamowały
2 os.	przyhamowałeś +(e)ś przyhamował	przyhamowałaś +(e)ś przyhamowała	przyhamowałoś +(e)ś przyhamowało	przyhamowaliście +(e)ście przyhamowali	przyhamowałyście +(e)ście przyhamowały
3 os.	przyhamował	przyhamowała	przyhamowało	przyhamowali	przyhamowały

bezosobnik: przyhamowano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przyhamujmy
2 os.	przyhamuj	przyhamujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przyhamowałbym bym przyhamował	przyhamowałabym bym przyhamowała	przyhamowałobym bym przyhamowało	przyhamowalibyśmy byśmy przyhamowali	przyhamowałybyśmy byśmy przyhamowały
2 os.	przyhamowałbyś byś przyhamował	przyhamowałabyś byś przyhamowała	przyhamowałobyś byś przyhamowało	przyhamowalibyście byście przyhamowali	przyhamowałybyście byście przyhamowały
3 os.	przyhamowałby by przyhamował	przyhamowałaby by przyhamowała	przyhamowałoby by przyhamowało	przyhamowaliby by przyhamowali	przyhamowałyby by przyhamowały

bezosobnik: przyhamowano by

bezokolicznik: przyhamować

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przyhamowawszy

gerundium: przyhamowanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	przyhamowanie	przyhamowania
D.	przyhamowania	przyhamowań
C.	przyhamowaniu	przyhamowaniom
B.	przyhamowanie	przyhamowania
N.	przyhamowaniem	przyhamowaniami
Ms.	przyhamowaniu	przyhamowaniach
W.	przyhamowanie	przyhamowania

imiesłów przymiotnikowy bierny: przyhamowany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	przyhamowany	przyhamowany	przyhamowany	przyhamowane	przyhamowana
D.	przyhamowanego	przyhamowanego	przyhamowanego	przyhamowanego	przyhamowanej
C.	przyhamowanemu	przyhamowanemu	przyhamowanemu	przyhamowanemu	przyhamowanej
B.	przyhamowanego	przyhamowanego	przyhamowany	przyhamowane	przyhamowaną
N.	przyhamowanym	przyhamowanym	przyhamowanym	przyhamowanym	przyhamowaną
Ms.	przyhamowanym	przyhamowanym	przyhamowanym	przyhamowanym	przyhamowanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	przyhamowani	przyhamowani	przyhamowane	przyhamowane
D.	przyhamowanych	przyhamowanych	przyhamowanych	przyhamowanych
C.	przyhamowanym	przyhamowanym	przyhamowanym	przyhamowanym
B.	przyhamowanych	przyhamowanych	przyhamowanych	przyhamowane
N.	przyhamowanymi	przyhamowanymi	przyhamowanymi	przyhamowanymi
Ms.	przyhamowanych	przyhamowanych	przyhamowanych	przyhamowanych

odpowiednik aspektowy: przyhamowywać

Składnia

przyhamować

KOGO

4. opanować się

Definicja

pot.

nieco zmniejszyć intensywność swoich działań albo opanować emocje

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:

sfolgować

Cytaty

	Przyhamuj, stary [...]. Będę musiał cię trzepnąć, jeżeli nie przygryziesz języka. źródło: NKJP: Maria Borowa, Dominika znaczy niedziela, 1988
	Adrian zaczął udanie sezon, ale nie był to oczywiście najwyższy pułap jego możliwości. Potem nawet jeszcze przyhamowaliśmy, aby szczyt formy przypadł na MP. źródło: NKJP: Na podbój Europy, Dziennik Polski, 2006-07-07
	Pierwotnie RPWiK postulował blisko 100-procentową podwyżkę. Potem nieco przyhamował z żądaniami. źródło: NKJP: Stawki nie do przyjęcia, Gazeta Krakowska, 2003-01-30
	Oboje z żoną Małgorzatą lubią podróżować. W tym roku musieli trochę przyhamować. Powód jest bardzo przyjemny. Dwanaście miesięcy temu urodziła się córeczka Julka. źródło: NKJP: Jolanta Szymczyk: Pozazdrościł kolegom, Dziennik Zachodni, 2001-01-13

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	przyhamuję	przyhamujemy
2 os.	przyhamujesz	przyhamujecie
3 os.	przyhamuje	przyhamują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przyhamowałem +(e)m przyhamował	przyhamowałam +(e)m przyhamowała	przyhamowałom +(e)m przyhamowało	przyhamowaliśmy +(e)śmy przyhamowali	przyhamowałyśmy +(e)śmy przyhamowały
2 os.	przyhamowałeś +(e)ś przyhamował	przyhamowałaś +(e)ś przyhamowała	przyhamowałoś +(e)ś przyhamowało	przyhamowaliście +(e)ście przyhamowali	przyhamowałyście +(e)ście przyhamowały
3 os.	przyhamował	przyhamowała	przyhamowało	przyhamowali	przyhamowały

bezosobnik: przyhamowano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przyhamujmy
2 os.	przyhamuj	przyhamujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przyhamowałbym bym przyhamował	przyhamowałabym bym przyhamowała	przyhamowałobym bym przyhamowało	przyhamowalibyśmy byśmy przyhamowali	przyhamowałybyśmy byśmy przyhamowały
2 os.	przyhamowałbyś byś przyhamował	przyhamowałabyś byś przyhamowała	przyhamowałobyś byś przyhamowało	przyhamowalibyście byście przyhamowali	przyhamowałybyście byście przyhamowały
3 os.	przyhamowałby by przyhamował	przyhamowałaby by przyhamowała	przyhamowałoby by przyhamowało	przyhamowaliby by przyhamowali	przyhamowałyby by przyhamowały

bezosobnik: przyhamowano by

bezokolicznik: przyhamować

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przyhamowawszy

gerundium: przyhamowanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	przyhamowanie	przyhamowania
D.	przyhamowania	przyhamowań
C.	przyhamowaniu	przyhamowaniom
B.	przyhamowanie	przyhamowania
N.	przyhamowaniem	przyhamowaniami
Ms.	przyhamowaniu	przyhamowaniach
W.	przyhamowanie	przyhamowania

odpowiednik aspektowy: przyhamowywać

Data ostatniej modyfikacji: 19.12.2018