UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wyćwiczyć

Chronologizacja

SJPXVII, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Od: ćwiczyć

1. umiejętność

Definicja

wykonując wielokrotnie określoną czynność, zdobyć lub udoskonalić jakąś umiejętność

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport czynności związane ze sportem

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Edukacja i oświata pozaszkolne formy nauczania

Relacje znaczeniowe

synonimy:

wytrenować

Połączenia

wyćwiczyć cierpliwość, koncentrację, pamięć, silną wolę, jakąś umiejętność, umysł, jakąś technikę; jakąś postawę; głos, słuch; odruch, ruch, zręczność
wyćwiczyć do perfekcji
dobrze, doskonale, perfekcyjnie, świetnie wyćwiczyć
wyćwiczony krok, strzał; wyćwiczona odpowiedź; wyćwiczone ucho; wyćwiczony w boju, w walce

Cytaty

	Szkoła powinna dysponować kompletnie wyposażonymi pracowniami przedmiotowymi, gdzie uczeń będzie mógł zdobyte umiejętności wyćwiczyć. źródło: NKJP: Adk: Próba generalna, Nowiny Raciborskie, 2004-12-21
	Zawsze byłem człowiekiem dość nieśmiałym i skromnym, choć przez całe życie uchodziłem za bardzo pewnego siebie. To była postawa, którą sobie wyćwiczyłem. źródło: NKJP: Świat kłamstwa i ułudy, Dziennik Polski, 2001-12-28
	Mieli władzę i dysponowali pieniędzmi. A że byłam zawsze chętna do współpracy i milutka — mam to bardzo dobrze wyćwiczone — więc szybko stałam się ich ulubioną artystką. źródło: NKJP: Marek Ławrynowicz: Korytarz, 2006
	Rzadko mamy do czynienia z jednolitym zapachem, najczęściej z mieszaniną, która wytwarza właściwie zupełnie nowy rodzaj zapachu, a dopiero przez odpowiednie wyćwiczenie zmysłu powonienia można oznaczone składniki [...] wywąchać. źródło: KWSJP: Krystyna Smoleń: Czym jest zapach, Wszechświat, 1958, nr 7-8
	Do chodu potem trafił, jak teraz mówi pół żartem, dzięki komunie, która obawiając się, że wyćwiczeni w judo chłopcy mogą włączać się do częstych wtedy demonstracji ulicznych przeciw władzy, postanowiła zlikwidować sekcję sportów walki. źródło: NKJP: Medal pewny jak w banku, Dziennik Polski, 2003-08-29

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wyćwiczę	wyćwiczymy
2 os.	wyćwiczysz	wyćwiczycie
3 os.	wyćwiczy	wyćwiczą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wyćwiczyłem +(e)m wyćwiczył	wyćwiczyłam +(e)m wyćwiczyła	wyćwiczyłom +(e)m wyćwiczyło	wyćwiczyliśmy +(e)śmy wyćwiczyli	wyćwiczyłyśmy +(e)śmy wyćwiczyły
2 os.	wyćwiczyłeś +(e)ś wyćwiczył	wyćwiczyłaś +(e)ś wyćwiczyła	wyćwiczyłoś +(e)ś wyćwiczyło	wyćwiczyliście +(e)ście wyćwiczyli	wyćwiczyłyście +(e)ście wyćwiczyły
3 os.	wyćwiczył	wyćwiczyła	wyćwiczyło	wyćwiczyli	wyćwiczyły

bezosobnik: wyćwiczono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wyćwiczmy
2 os.	wyćwicz	wyćwiczcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wyćwiczyłbym bym wyćwiczył	wyćwiczyłabym bym wyćwiczyła	wyćwiczyłobym bym wyćwiczyło	wyćwiczylibyśmy byśmy wyćwiczyli	wyćwiczyłybyśmy byśmy wyćwiczyły
2 os.	wyćwiczyłbyś byś wyćwiczył	wyćwiczyłabyś byś wyćwiczyła	wyćwiczyłobyś byś wyćwiczyło	wyćwiczylibyście byście wyćwiczyli	wyćwiczyłybyście byście wyćwiczyły
3 os.	wyćwiczyłby by wyćwiczył	wyćwiczyłaby by wyćwiczyła	wyćwiczyłoby by wyćwiczyło	wyćwiczyliby by wyćwiczyli	wyćwiczyłyby by wyćwiczyły

bezosobnik: wyćwiczono by

bezokolicznik: wyćwiczyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wyćwiczywszy

gerundium: wyćwiczenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wyćwiczenie	wyćwiczenia
D.	wyćwiczenia	wyćwiczeń
C.	wyćwiczeniu	wyćwiczeniom
B.	wyćwiczenie	wyćwiczenia
N.	wyćwiczeniem	wyćwiczeniami
Ms.	wyćwiczeniu	wyćwiczeniach
W.	wyćwiczenie	wyćwiczenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: wyćwiczony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wyćwiczony	wyćwiczony	wyćwiczony	wyćwiczone	wyćwiczona
D.	wyćwiczonego	wyćwiczonego	wyćwiczonego	wyćwiczonego	wyćwiczonej
C.	wyćwiczonemu	wyćwiczonemu	wyćwiczonemu	wyćwiczonemu	wyćwiczonej
B.	wyćwiczonego	wyćwiczonego	wyćwiczony	wyćwiczone	wyćwiczoną
N.	wyćwiczonym	wyćwiczonym	wyćwiczonym	wyćwiczonym	wyćwiczoną
Ms.	wyćwiczonym	wyćwiczonym	wyćwiczonym	wyćwiczonym	wyćwiczonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wyćwiczeni	wyćwiczeni	wyćwiczone	wyćwiczone
D.	wyćwiczonych	wyćwiczonych	wyćwiczonych	wyćwiczonych
C.	wyćwiczonym	wyćwiczonym	wyćwiczonym	wyćwiczonym
B.	wyćwiczonych	wyćwiczonych	wyćwiczonych	wyćwiczone
N.	wyćwiczonymi	wyćwiczonymi	wyćwiczonymi	wyćwiczonymi
Ms.	wyćwiczonych	wyćwiczonych	wyćwiczonych	wyćwiczonych

odpowiednik aspektowy: ćwiczyć

Składnia

Rz_osobowy

wyćwiczyć

2. mięśnie

Definicja

wykonując ćwiczenia ruchowe, odzyskać lub polepszyć sprawność fizyczną

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Pielęgnacja ciała czynności związane z pielęgnacją ciała i ich efekty

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport czynności związane ze sportem

Połączenia

wyćwiczyć brzuch, łydki, mięśnie

Cytaty

	Prawidłowo rozwinięte mięśnie brzucha odciążają kręgosłup w 20 procentach. Tzw. gorset mięśniowy najlepiej wyćwiczyć na basenie pływając stylem grzbietowym. źródło: NKJP: Elżbieta Cichocka: Jak pragnę zdrowia, Gazeta Wyborcza, 1996-09-09
	- Mięśni to raczej pan nie ma. Dopiero trzeba je wyćwiczyć - mówi, a ja się rzucam do sztangi. źródło: NKJP: Tomasz Kwaśniewski: Dziennik ciężarowca, 2007
	Małe dzieci, jeśli były zmęczone, sadzano na wozach, ale poza tym ambicją każdego było, żeby dojść do Częstochowy pieszo. Ja miałam mocne, wyćwiczone nogi i mogłam iść a iść. źródło: KWSJP: Henryk Grynberg: Życie ideologiczne, osobiste, codzienne i artystyczne, 1998
	Barmanka wyćwiczoną ręką otwiera kolejne butelki piwa. źródło: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wyćwiczę	wyćwiczymy
2 os.	wyćwiczysz	wyćwiczycie
3 os.	wyćwiczy	wyćwiczą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wyćwiczyłem +(e)m wyćwiczył	wyćwiczyłam +(e)m wyćwiczyła	wyćwiczyłom +(e)m wyćwiczyło	wyćwiczyliśmy +(e)śmy wyćwiczyli	wyćwiczyłyśmy +(e)śmy wyćwiczyły
2 os.	wyćwiczyłeś +(e)ś wyćwiczył	wyćwiczyłaś +(e)ś wyćwiczyła	wyćwiczyłoś +(e)ś wyćwiczyło	wyćwiczyliście +(e)ście wyćwiczyli	wyćwiczyłyście +(e)ście wyćwiczyły
3 os.	wyćwiczył	wyćwiczyła	wyćwiczyło	wyćwiczyli	wyćwiczyły

bezosobnik: wyćwiczono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wyćwiczmy
2 os.	wyćwicz	wyćwiczcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wyćwiczyłbym bym wyćwiczył	wyćwiczyłabym bym wyćwiczyła	wyćwiczyłobym bym wyćwiczyło	wyćwiczylibyśmy byśmy wyćwiczyli	wyćwiczyłybyśmy byśmy wyćwiczyły
2 os.	wyćwiczyłbyś byś wyćwiczył	wyćwiczyłabyś byś wyćwiczyła	wyćwiczyłobyś byś wyćwiczyło	wyćwiczylibyście byście wyćwiczyli	wyćwiczyłybyście byście wyćwiczyły
3 os.	wyćwiczyłby by wyćwiczył	wyćwiczyłaby by wyćwiczyła	wyćwiczyłoby by wyćwiczyło	wyćwiczyliby by wyćwiczyli	wyćwiczyłyby by wyćwiczyły

bezosobnik: wyćwiczono by

bezokolicznik: wyćwiczyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wyćwiczywszy

gerundium: wyćwiczenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wyćwiczenie	wyćwiczenia
D.	wyćwiczenia	wyćwiczeń
C.	wyćwiczeniu	wyćwiczeniom
B.	wyćwiczenie	wyćwiczenia
N.	wyćwiczeniem	wyćwiczeniami
Ms.	wyćwiczeniu	wyćwiczeniach
W.	wyćwiczenie	wyćwiczenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: wyćwiczony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wyćwiczony	wyćwiczony	wyćwiczony	wyćwiczone	wyćwiczona
D.	wyćwiczonego	wyćwiczonego	wyćwiczonego	wyćwiczonego	wyćwiczonej
C.	wyćwiczonemu	wyćwiczonemu	wyćwiczonemu	wyćwiczonemu	wyćwiczonej
B.	wyćwiczonego	wyćwiczonego	wyćwiczony	wyćwiczone	wyćwiczoną
N.	wyćwiczonym	wyćwiczonym	wyćwiczonym	wyćwiczonym	wyćwiczoną
Ms.	wyćwiczonym	wyćwiczonym	wyćwiczonym	wyćwiczonym	wyćwiczonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wyćwiczeni	wyćwiczeni	wyćwiczone	wyćwiczone
D.	wyćwiczonych	wyćwiczonych	wyćwiczonych	wyćwiczonych
C.	wyćwiczonym	wyćwiczonym	wyćwiczonym	wyćwiczonym
B.	wyćwiczonych	wyćwiczonych	wyćwiczonych	wyćwiczone
N.	wyćwiczonymi	wyćwiczonymi	wyćwiczonymi	wyćwiczonymi
Ms.	wyćwiczonych	wyćwiczonych	wyćwiczonych	wyćwiczonych

odpowiednik aspektowy: ćwiczyć

Składnia

Rz_osobowy

wyćwiczyć

3. zawodnika

Definicja

przygotować ludzi lub zwierzęta do osiągania jak najlepszych wyników w jakiejś dziedzinie

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport czynności związane ze sportem

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Edukacja i oświata pozaszkolne formy nauczania

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt hodowla i opieka nad zwierzętami; człowiek wobec zwierząt

Relacje znaczeniowe

synonimy:

wytrenować

Połączenia

wyćwiczyć armię, rekrutów, wojownika, zawodnika, żołnierza

Cytaty

Losy kampanii rozstrzygnęły się w ciągu miesiąca. Grecja poniosła klęskę, wojska tureckie zaś zreorganizowane niedawno i wyćwiczone przez oficerów niemieckich, dotarły niemal aż do Attyki.

źródło: NKJP: Janusz Pajewski: Historia powszechna 1871-1918, 1967

Nowe oddziały potrzebowały kadry instruktorskiej, która potrafiłaby wyćwiczyć w krótkim czasie (wojna z Rosją już trwała) świeżo powołanych rekrutów.

źródło: NKJP: „Stał ułan jak słonecznik w błyszczącym kołpaku...”, Dziennik Polski, 2000-01-24

Okazało się że zuchwałym złodziejem jest pies [...]. Jego pan, który ułożył go i wyćwiczył w złodziejskim fachu, oczekiwał na łup za węgłem.

źródło: NKJP: Nos służbowy, Dziennik Polski, 2002-12-21

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wyćwiczę	wyćwiczymy
2 os.	wyćwiczysz	wyćwiczycie
3 os.	wyćwiczy	wyćwiczą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wyćwiczyłem +(e)m wyćwiczył	wyćwiczyłam +(e)m wyćwiczyła	wyćwiczyłom +(e)m wyćwiczyło	wyćwiczyliśmy +(e)śmy wyćwiczyli	wyćwiczyłyśmy +(e)śmy wyćwiczyły
2 os.	wyćwiczyłeś +(e)ś wyćwiczył	wyćwiczyłaś +(e)ś wyćwiczyła	wyćwiczyłoś +(e)ś wyćwiczyło	wyćwiczyliście +(e)ście wyćwiczyli	wyćwiczyłyście +(e)ście wyćwiczyły
3 os.	wyćwiczył	wyćwiczyła	wyćwiczyło	wyćwiczyli	wyćwiczyły

bezosobnik: wyćwiczono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wyćwiczmy
2 os.	wyćwicz	wyćwiczcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wyćwiczyłbym bym wyćwiczył	wyćwiczyłabym bym wyćwiczyła	wyćwiczyłobym bym wyćwiczyło	wyćwiczylibyśmy byśmy wyćwiczyli	wyćwiczyłybyśmy byśmy wyćwiczyły
2 os.	wyćwiczyłbyś byś wyćwiczył	wyćwiczyłabyś byś wyćwiczyła	wyćwiczyłobyś byś wyćwiczyło	wyćwiczylibyście byście wyćwiczyli	wyćwiczyłybyście byście wyćwiczyły
3 os.	wyćwiczyłby by wyćwiczył	wyćwiczyłaby by wyćwiczyła	wyćwiczyłoby by wyćwiczyło	wyćwiczyliby by wyćwiczyli	wyćwiczyłyby by wyćwiczyły

bezosobnik: wyćwiczono by

bezokolicznik: wyćwiczyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wyćwiczywszy

gerundium: wyćwiczenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wyćwiczenie	wyćwiczenia
D.	wyćwiczenia	wyćwiczeń
C.	wyćwiczeniu	wyćwiczeniom
B.	wyćwiczenie	wyćwiczenia
N.	wyćwiczeniem	wyćwiczeniami
Ms.	wyćwiczeniu	wyćwiczeniach
W.	wyćwiczenie	wyćwiczenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: wyćwiczony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wyćwiczony	wyćwiczony	wyćwiczony	wyćwiczone	wyćwiczona
D.	wyćwiczonego	wyćwiczonego	wyćwiczonego	wyćwiczonego	wyćwiczonej
C.	wyćwiczonemu	wyćwiczonemu	wyćwiczonemu	wyćwiczonemu	wyćwiczonej
B.	wyćwiczonego	wyćwiczonego	wyćwiczony	wyćwiczone	wyćwiczoną
N.	wyćwiczonym	wyćwiczonym	wyćwiczonym	wyćwiczonym	wyćwiczoną
Ms.	wyćwiczonym	wyćwiczonym	wyćwiczonym	wyćwiczonym	wyćwiczonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wyćwiczeni	wyćwiczeni	wyćwiczone	wyćwiczone
D.	wyćwiczonych	wyćwiczonych	wyćwiczonych	wyćwiczonych
C.	wyćwiczonym	wyćwiczonym	wyćwiczonym	wyćwiczonym
B.	wyćwiczonych	wyćwiczonych	wyćwiczonych	wyćwiczone
N.	wyćwiczonymi	wyćwiczonymi	wyćwiczonymi	wyćwiczonymi
Ms.	wyćwiczonych	wyćwiczonych	wyćwiczonych	wyćwiczonych

odpowiednik aspektowy: ćwiczyć

Inne uwagi

zwykle imb

Składnia

Rz_osobowy

wyćwiczyć

KOGO/CO + (w CZYM)

Data ostatniej modyfikacji: 25.04.2011