UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

golec

Chronologizacja

1639, Kart XVII-XVIII

Pochodzenie

Zob. goły

1. bez ubrania

Definicja

przest. 
osoba, która jest naga lub prawie naga

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka wygląd

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie czynności, przedmioty i osoby związane z robieniem i noszeniem ubrań

Relacje znaczeniowe

synonimy:  chudopachołek, golas, nagus

Cytaty

Ojciec i matka wzajem ku sobie skłonieni, i widzę obok nich małego golca przed lampą.

źródło: NKJP: Witold Zalewski: Pożegnanie twierdzy, 2000

W Krynicy w tym roku jest pełno... golców. Przeważnie grasują na Górze Parkowej, w Czarnym Potoku i na rozłożystych tarasach i balkonach.

źródło: Antoni Wasilewski: Nasza perełka, Dziennik Polski, nr 198, 1969 (mbc.malopolska.pl)

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. golec
golcy
ndepr
golce
depr
D. golca
golców
C. golcowi
golcom
B. golca
golców
N. golcem
golcami
Ms. golcu
golcach
W. golcu
golcze
golcy
ndepr
golce
depr

2. bez pieniędzy

Definicja

pogard. 
biedak

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse własność

Relacje znaczeniowe

synonimy:  biedak, golas
antonimy:  bogacz, krezus

Cytaty

Byłem golcem, jestem golcem i pewnie będę golcem. I wiesz co? – wrzeszczał, podnosząc palec do góry i nabierając oddechu, choć w głębi duszy wiedział, że to nie jest najlepszy moment. – Będę jeszcze większym golcem, bo wczoraj mnie wyrzucili z roboty.

źródło: NKJP: Zygmunt Miłoszewski: Domofon, 2005

Ona przyznała, że była głupia, biorąc mnie za golca i naciągacza, a ja oświadczyłem, że myliłem się co do jej odpychającego charakteru.

źródło: NKJP: Katarzyna Pisarzewska: Koncert łgarzy, 2009

Jej mężowi trudno było się pogodzić z faktem, że z zamożnego człowieka z dnia na dzień stał się golcem.

źródło: NKJP: Ewa Dobrowolska: Pod prąd, Dziennik Łódzki, 2004-02-27

Kiedy dwa tygodnie temu, w dniu imienin wykładowcy na tajnym kursie uniwersyteckim, urządził składkę na garnitur dla profesora, suma zebranych pieniędzy wyniosła nieoczekiwanie dziesięć tysięcy złotych. Podobno ani mrugnięciem oka nie dał do zrozumienia, jak „zebrał” taką kwotę wśród okupacyjnych golców, ganiających na wykłady w drewniakach.

źródło: NKJP: Roman Bratny: Kolumbowie — rocznik 20, 1957

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. golec
golcy
ndepr
golce
depr
D. golca
golców
C. golcowi
golcom
B. golca
golców
N. golcem
golcami
Ms. golcu
golcach
W. golcu
golcze
golcy
ndepr
golce
depr

3. karp

Definicja

ryb. 
hodowlana odmiana karpia charakteryzująca się brakiem łusek

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwierzęta wodne

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwierzęta domowe i hodowlane

Cytaty

Zakład prezentował swoje dokonania podczas drugich Regionalnych Dni Rybactwa Śródlądowego w Bielsku-Białej. Bezłuski karp nazywał się golec. Został wyhodowany, bo pewnego dnia klienci zażyczyli sobie rybę, która byłaby pokryta niewielką ilością łusek. Naukowcy z rybackich zakładów doświadczalnych zabrali się do roboty i faktycznie taką rybę stworzyli. Golec nie miał łusek, a dodatkowo posiadał wysokie wskaźniki wartości rzeźnej.

źródło: NKJP: (LRK): Golec nie ma żadnych łusek: Dziennik Zachodni, 2004-05-21

Karp (cyprinus carpio) jest chyba najbardziej popularną rybą. [...] W naszych wodach spotkać możemy trzy odmiany tej ryby: bytującego w rzecznych wodach smukłego sazana oraz występujące w zbiornikach zamkniętych karpie pełnołuskie, lustrzenie i golce.

źródło: NKJP: (AG): Magazyn wedkarski, Gazeta Poznańska, 2002-11-29

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. golec
golce
D. golca
golców
C. golcowi
golcom
B. golca
golce
N. golcem
golcami
Ms. golcu
golcach
W. golcu
golce

4. afrykańskie zwierzę

Definicja

zool. 
pozbawione owłosienia zwierzę, podobne do szczura, żyjące pod powierzchnią ziemi, gdzie za pomocą potężnych siekaczy kopie tunele, spotykane w Afryce; Heterocephalus

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt inne zwierzęta lądowe

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  zwierzę

Cytaty

Zwierzęta te żyją do 30 lat - aż dziesięciokrotnie dłużej niż myszy. Skrupulatne badania ich metabolizmu wykazały, że golce praktycznie się nie starzeją.

źródło: NKJP: Piotr P. Stępień: Na wieki wieków, Polityka, 2004-09-25

Należymy do grupy nieowłosionych ssaków - razem z nosorożcami, słoniami, żyjącymi pod ziemią kretoszczurami, czyli golcami (niezwykłymi nie tylko z powodu braku sierści, ale wyjątkowej organizacji społecznej przypominającej tę panującą w mrowisku) oraz morskimi ssakami.

źródło: NKJP: Marcin Rotkiewicz: Homo nudens, Polityka, 2003-07-12

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. golec
golce
D. golca
golców
C. golcowi
golcom
B. golca
golce
N. golcem
golcami
Ms. golcu
golcach
W. golcu
golce
Data ostatniej modyfikacji: 25.10.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj