UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

grupa

Chronologizacja

SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

niem. Gruppe

z fr. groupe

1. ludzi/drzew

Definicja

pewna liczba osób lub obiektów skupionych w jednym miejscu

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości

Połączenia

  • grupa osób, ludzi; dzieci, młodzieży, studentów, uczniów; kobiet, mężczyzn; ciekawskich, gapiów; drzew, krzewów
  • iść, pójść grupą
  • zebrać się w grupę
  • stać w grupie

Cytaty

- Wszyscy pójdziemy - Jaskier zsiadł z konia. - Gdyby to była jakaś zasadzka, w dużej grupie będzie bezpieczniej.

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Chrzest ognia, 2001

Tłum gapiów uformował się w trzy grupy. Pierwszą tworzyli starsi mieszkańcy, drugą dresiarze. Trzecią cała reszta.

źródło: NKJP: Mariusz Czubaj: 21:37, 2010

Bliżej domu, oprócz malowniczych grup drzew w parku i pachnących klombów z kwiatami, rosły drzewa owocowe.

źródło: NKJP: Irena Domańska-Kubiak: Zakątek pamięci: życie w XIX-wiecznych dworkach kresowych, 2004

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. grupa
grupy
D. grupy
grup
C. grupie
grupom
B. grupę
grupy
N. grupą
grupami
Ms. grupie
grupach
W. grupo
grupy

Składnia

bez ograniczeń + grupa +
KOGO/CZEGO

2. religijna

Definicja

pewna liczba ludzi traktowanych jako wspólnota ze względu na łączącą ich więź lub cechę wspólną

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia osób wchodzących w relacje międzyludzkie

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Połączenia

  • grupa etniczna, społeczna; religijna, wyznaniowa; towarzyska; polityczna; literacka, poetycka

Cytaty

Skończyła się wojna i nic nie pozostało ze starego porządku. Ale pojęcia, wartości, mentalność pozostały te same, przynajmniej w zasięgu mojej rodziny i grupy społecznej.

źródło: NKJP: Stanisław Mrożek: Jak zostałem filmowcem, 2004

To nie Sycylijczycy stworzyli zorganizowaną przestępczość w Stanach Zjednoczonych. Wprost przeciwnie, musieli sami zdobywać miejsce na terenie już częściowo opanowanym przez inne grupy etniczne.

źródło: NKJP: Tomasz Konatkowski: Wilcza wyspa, 2006

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. grupa
grupy
D. grupy
grup
C. grupie
grupom
B. grupę
grupy
N. grupą
grupami
Ms. grupie
grupach
W. grupo
grupy

3. dyskusyjna

Definicja

zespół ludzi powołany do konkretnego działania

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca organizacja i hierarchia w pracy, stosunki służbowe

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Połączenia

  • grupa baletowa, cyrkowa, estradowa, muzyczna, taneczna; dyskusyjna; psychoterapeutyczna, terapeutyczna; przestępcza, terrorystyczna; specjalna

Cytaty

Odczytała zdanie, w którym jakiś Mistrz mówił coś swoim wyznawcom na temat alkoholu. No tak, każda grupa terapeutyczna ma swojego przewodnika.

źródło: NKJP: Zbigniew Górniak: Siostra i byk, 2009

Malowniczy wokalista tej grupy, Olek Klepacz, śpiewał: „A gdybym był młotkowym, W fabryce z młotkiem szalał”.

źródło: NKJP: Marek Krajewski, Mariusz Czubaj: Róże cmentarne, 2009

Ci kretyni dziennikarze o niczym innym dzisiaj nie mówią, tylko o wojnie. Przynajmniej my nie dajmy się zwariować. To jeden człowiek, nie armia. Nawet nie grupa terrorystyczna.

źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Drzymalski przeciw Rzeczpospolitej, 2004

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. grupa
grupy
D. grupy
grup
C. grupie
grupom
B. grupę
grupy
N. grupą
grupami
Ms. grupie
grupach
W. grupo
grupy

4. wiekowa

Definicja

jedna z wielu jednostek, wyodrębnianych w trakcie jakiejś klasyfikacji

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Połączenia

  • grupa inwalidzka; wiekowa

Cytaty

Ubiór nieznajomej nadążał za współczesnością. Był brzydki od momentu zejścia z fabrycznej taśmy i mocno pocerowany, lecz nie dało się go przypisać do określonej grupy wiekowej.

źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Drzymalski przeciw Rzeczpospolitej, 2004

Przepisy ust. 1 i 4 stosuje się odpowiednio do podatników, którzy przed dniem 1 września 1997 r. uzyskali orzeczenia o zakwalifikowaniu do jednej z trzech grup inwalidzkich przez organy działające na podstawie przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym i o ubezpieczeniu społecznym.

źródło: NKJP: Ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, 1998-11-20

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. grupa
grupy
D. grupy
grup
C. grupie
grupom
B. grupę
grupy
N. grupą
grupami
Ms. grupie
grupach
W. grupo
grupy

5. bojowa

Definicja

wojsk. 
oddziały wojskowe pochodzące z różnych jednostek, zebrane w celu przeprowadzenia akcji pod wspólnym dowództwem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna armia

Połączenia

  • grupa bojowa, dywersyjna, operacyjna, szturmowa, uderzeniowa
  • utworzyć jakąś grupę

Cytaty

Dowództwo amerykańskie, pod którym służyli Polacy, uznało tragedię w Nangar Khel za pomyłkę naszych żołnierzy - ocenił płk Martin Schweitzer, dowódca grupy bojowej, w skład której weszli Polacy [...].

źródło: NKJP: Krzysztof Kowalczyk, Marcin Całun: Byli w szoku, gdy zobaczyli śmierć cywili, Dziennik Zachodni, 2008-02-27

Maszerujący na czele grupy toruńskiej 4 Pułk Ułanów Nadwiślańskich z 5 Brygady Kawalerii wchodzący wraz z batalionem morskim do grupy operacyjnej płk. Stanisława Skrzyńskiego, o godz. 9.00 pod Lipnem (koło Gniewkowa), napotkał opór.

źródło: NKJP: Jerzy Przybylski: Marynarze w walce o niepodległość Polski (1918-1920), 1999

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. grupa
grupy
D. grupy
grup
C. grupie
grupom
B. grupę
grupy
N. grupą
grupami
Ms. grupie
grupach
W. grupo
grupy

6. azotowców

Definicja

chem. 
zespół pierwiastków umieszczony w jednej kolumnie tablicy układu Mendelejewa

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia minerały i pierwiastki

Połączenia

  • grupa azotowców, tlenowców, fluorowców
  • grupa w układzie okresowym pierwiastków

Cytaty

Tlen (O, łac. oxygenium) – pierwiastek chemiczny, niemetal z grupy tlenowców w układzie okresowym.

źródło: NKJP: Internet

Halogenowanie – reakcja chemiczna polegająca na addycji (dodaniu) lub substytucji (wymianie na) atomów pierwiastków z grupy fluorowców do cząsteczek dowolnych związków chemicznych.

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. grupa
grupy
D. grupy
grup
C. grupie
grupom
B. grupę
grupy
N. grupą
grupami
Ms. grupie
grupach
W. grupo
grupy

Składnia

bez ograniczeń + grupa +
CZEGO

7. wodorotlenowa

Definicja

chem. 
zespół atomów, reprezentujących różne pierwiastki, występujący stale w tej samej konfiguracji i nadający substancji chemicznej określone właściwości, pozwalające ją zaliczyć do jednej z kategorii związków chemicznych

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii

Połączenia

  • grupa aldehydowa, karboksylowa, ketonowa, wodorotlenowa

Cytaty

Zredukowana forma cytochromu P-450 wiąże tlen i przeprowadza hydroksylację substratu, czyli wbudowanie do cząsteczki substratu atomu tlenu, w wyniku czego utworzona zostaje w cząsteczce grupa wodorotlenowa OH.

źródło: NJKP: Grzegorz Bartosz, Druga twarz tlenu, 1995

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. grupa
grupy
D. grupy
grup
C. grupie
grupom
B. grupę
grupy
N. grupą
grupami
Ms. grupie
grupach
W. grupo
grupy

8. rzeczownikowa

Definicja

jęz. 
jedna ze struktur składniowych, jakie można wyodrębnić w zdaniu, co najmniej dwuwyrazowa

Noty o użyciu

Wyraz używany w szczegółowych znaczeniach terminologicznych w literaturze językoznawczej.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język

Połączenia

  • grupa czasownikowa, liczebnikowa, przymiotnikowa, przysłówkowa, rzeczownikowa; współrzędna

Cytaty

W wielu pracach językoznawczych pojawiają się stwierdzenia, że w procesie ewolucji języka dochodziło w grupie czasownikowych formacji prefiksalnych do wymiany przedrostka występującego w „starym” derywacie na inny prefiks o takiej samej funkcji znaczeniowej.

źródło: NKJP: Maria Witkowska-Gutkowska, Staropolskie prefiksalne dublety czasownikowe i ich współczesne odpowiedniki, 1999

Składniki te mogą pozostawać względem siebie w relacji równorzędnej, tworząc grupę współrzędną albo - w terminologii Klemensiewicza - szereg, jak np. fraza zasiewy i trawy w naszym zdaniu (8).

źródło: NKJP: Alicja Nagórko: Zarys gramatyki języka polskiego, 1996

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. grupa
grupy
D. grupy
grup
C. grupie
grupom
B. grupę
grupy
N. grupą
grupami
Ms. grupie
grupach
W. grupo
grupy

9. geologiczna

Definicja

geol. 
zespół skał, które powstały w ciągu jednej ery

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia budowa Ziemi

Połączenia

  • grupa geologiczna

Cytaty

Isua - grupa geologiczna położona w południowo-zachodniej Grenlandii, zawierająca najstarsze wystąpienia grafitu powstałego z węgla, według niektórych badaczy o genezie biologicznej.

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. grupa
grupy
D. grupy
grup
C. grupie
grupom
B. grupę
grupy
N. grupą
grupami
Ms. grupie
grupach
W. grupo
grupy

Frazeologizmy

grupa krwi
grupa nacisku
grupa ryzyka
grupa wysokiego ryzyka
grupa podwyższonego ryzyka
grupa śmierci
grupa trzymająca władzę
towarzystwo wzajemnej adoracji
grupa wzajemnej adoracji
Data ostatniej modyfikacji: 12.12.2013
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj