UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

Afryka

1.a kontynent

Definicja

kontynent leżący na wschodniej półkuli Ziemi po obu stronach równika

Wymowa

[afryka] lub pot. [afryka]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Przynależność i podział terytorialny państwa, miasta, obszary geograficzne

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia budowa Ziemi

Relacje znaczeniowe

synonimy:

Czarny Ląd

Połączenia

centralna, podzwrotnikowa, południowa, północna, równikowa, środkowa, wschodnia, zachodnia, zwrotnikowa; daleka, odległa, olbrzymia; dzisiejsza, nowa; arabska, francuska, francuskojęzyczna, niemiecka; biedna, dzika, egzotyczna, gorąca, plemienna, prawdziwa, tropikalna; niepodległa Afryka
Afryka pod koniec któregoś wieku
Afryka na przełomie lat 80. i 90. ...; w czasie II wojny światowej..., w latach 1981-1992...
Afryka, Ameryka (Południowa, Północna...); Afryka, Australia; Afryka, Azja i Ameryka (Łacińska, Północna...); Afryka, Europa; Afryka, Indie; Afryka i Ameryka (Łacińska, Północna...), Afryka i Azja, Afryka i Europa, Afryka i Madagaskar, Afryka i Oceania; Ameryka, Afryka; Australia, Afryka; Azja, Afryka i Ameryka (Północna...); Bliski Wschód, Afryka; Daleki Wschód, Afryka; Europa, Afryka i Azja; Japonia, Afryka; Ameryka i Afryka, Australia i Afryka, Azja i Afryka, Bliski Wschód i Afryka, Europa i Afryka, Indie i Afryka
centrum, (arabska, południowa... ) część, południe, północ, zachód; brzeg, głębia, góry, kraje, mapa, państwa, parki narodowe, pustynie, regiony, sawanny, serce, szczyt, teren, wybrzeże; badacz, drużyna, dzieci, ludność, ludy, mieszkańcy, mistrz, narody, piłkarz, plemię; bogactwa, dekolonizacja, dzieje, eksploatacja, ewangelizacja, historia, klimat, rozwój, sztuka Afryki
fascynacja Afryką
droga, misja, odlot, podróż, powrót, wyjazd, wyprawa do Afryki; biegacz, drużyna, dzieci, goście, gracz, imigranci, misjonarz, Murzyn, niewolnicy, piłkarz, przybysze, student, uchodźcy, zawodnik, zespół; antylopa, gazela, małpa, owady; granit, muzyka, rodem z Afryki
rajd przez Afrykę
tęsknota za Afryką
film, książka o Afryce; podróż, wyprawa po Afryce; dzieci, ludzie, misjonarz, Murzyni; lwy, małpy, słonie, zwierzęta; ambasada, góra, kolonia, kraj, miasto, państwo, placówka, posiadłość, pustynia, rzeka; AIDS, bieda, chrześcijaństwo, cywilizacja, głód, malaria, misja, praca, susza, walki, wojna, życie w Afryce
typowy dla Afryki
wspólny z Afryką
jedyny, najbiedniejszy, najbogatszy, najlepszy, najmniejszy, największy, pierwszy, powszechny w Afryce
Afryka fascynuje kogoś czymś
bronić Afryki
odkryć, odwiedzić, opłynąć, opuścić, podbijać, podzielić, przejechać, zasiedlać, zdobyć; fotografować, kochać, poznać, znać, zobaczyć Afrykę
zamieszkujący Afrykę
interesować się Afryką;
inspirowany, zafascynowany Afryką
deportować, dojechać, dotrzeć, jechać, jeździć, odlecieć, pojechać, polecieć, przenieść się, przybyć, przyjechać, uciekać, udać się, wrócić/wracać, wybierać się, wyjechać/wyjeżdżać, wyruszyć, wysłać/wysyłać do Afryki; być, pochodzić, wywodzić się; przybyć, przyjechać, uciec, wrócić/wracać, wyjechać z Afryki
przywieziony, sprowadzony z Afryki
walczyć o Afrykę; jechać przez Afrykę
(droga...) prowadząca przez Afrykę
mieszkać poza Afryką
związany z Afryką
pisać o Afryce; podróżować po Afryce; być, mieszkać, polować, pracować, przeżyć, spędzić ileś lat, urodzić się, walczyć, zostać, żyć; leżeć w Afryce
głodujący; położony w Afryce
w głąb Afryki

Cytaty

	Nairobi rozrasta się. To, co sto lat temu było dziką Afryką, dzisiaj jest peryferyjną dzielnicą stolicy. źródło: NKJP: Na czerwonej ziemi, Dziennik Polski, 2002-11-16
	Karawana – grupa kupców, czasem także pielgrzymów lub wędrowców, którzy [...] podróżują wspólnie, przewożąc towary na wielbłądach przez pustynie Afryki i Azji. źródło: NKJP: Jan Rajman: Geografia ludności i osadnictwa. Słownik terminologiczny, 2003
	Nawiązanie kontaktu z Fundacją imienia Martina Luthera Kinga do Walki z AIDS i Malarią w Afryce to moje pierwsze zadanie służbowe. źródło: NKJP: Piotr Niklewicz: Niezwykła kariera Antoniego K, 2006
	Vasco da Gama opłynął Afrykę, dostał się do Indii (1497-1499), które stały się podstawą potęgi kolonialnej Portugalii. źródło: NKJP: Daniel Olszewski: Dzieje chrześcijaństwa w zarysie, 1996
	Władze większości z 32 krajów Azji, Afryki i Ameryki Południowej, w których powstaje praktycznie światowa produkcja narkotyków, współpracują z amerykańską DEA. źródło: NKJP: Bartosz Węglarczyk: Meksyk wyprzedził Kolumbię w rankingu potęg narkotykowych, Gazeta Wyborcza, 1997-03-03

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	Afryka	Afryki
D.	Afryki	Afryk

C.	Afryce	Afrykom
B.	Afrykę	Afryki
N.	Afryką	Afrykami
Ms.	Afryce	Afrykach
W.	Afryko	Afryki

Inne uwagi

Zwykle lp

Wyrazy pochodne

	mieszkaniec:	Afrykanin
	mieszkanka:	Afrykanka
	przymiotnik:	afrykański

Odesłania

Zob. też:

Czarny Ląd

1.b władze

Definicja

władze jakiegoś państwa z terenu Afryki

Wymowa

[afryka] lub pot. [afryka]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Przynależność i podział terytorialny państwa, miasta, obszary geograficzne

Połączenia

kontakty, układy, współpraca z Afryką
proponować coś Afryce

Cytaty

	Zdaniem [...] dyrektora Departamentu Afryki i Azji w polskim MSZ współpraca z Afryką może się nam opłacać. Podróż ministra Skubiszewskiego do Kenii i RPA ma pokazać zainteresowanie Polski obecnością na tym lądzie. źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Przed podróżą min. Krzysztofa Skubiszewskiego do Kenii i RPA, Gazeta Wyborcza, 1993-09-09
	Każdy układ „Asocjacji” z Szóstką, zawarty przez kraj europejski (bo układy z Afryką, Izraelem etc. to już odrębne problemy), zwiększa spoistość „akcjonariuszów” Wspólnego Rynku, zachęca ich do kroczenia po raz wybranej drodze. źródło: NKJP: W. A. Zbyszewski: Impresje hiszpańskie, prasa, 1964
	Dziś Afryka zadecyduje być może o losie Burundi. Jaka kara dla zamachowca Pierre'a Buyoya, który [...] wybrał się wczoraj do prezydenta Ugandy, by [...] nie dopuścił do izolacji Burundi przez państwa afrykańskie? źródło: NKJP: Dziś Afryka zadecyduje być może o losie Burundi, Gazeta Wyborcza, 1996-07-31
	Następczyni Christophera, Madeleine Albright, niedawno odbyła podobną podróż, m.in. do [...] Zairu i Rwandy. Stany Zjednoczone proponują Afryce „nowe partnerstwo”: inwestycje, finansowe wsparcie dla lokalnych inicjatyw, stypendia dla studentów. źródło: NKJP: Małgorzata Tryc-Ostrowska, Ewa Turska, Krystyna Grzybowska: Algieria zastępuje francuski angielskim w programach nauczania. W USA są miasta, w których 92 proc. mieszkańców stanowi ludność hiszpańskojęzyczna. W Meksyku i Ameryce Środkowej pleni się zamerykanizowany hiszpański, prasa, 1997

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	Afryka	Afryki
D.	Afryki	Afryk

C.	Afryce	Afrykom
B.	Afrykę	Afryki
N.	Afryką	Afrykami
Ms.	Afryce	Afrykach
W.	Afryko	Afryki

Inne uwagi

Zwykle lp

1.c ludzie

Definicja

Afrykanie

Wymowa

[afryka] lub pot. [afryka]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Przynależność i podział terytorialny nazwy osób ze względu na ich pochodzenie i przynależność terytorialną

Połączenia

cała; biedna, głodna, głodująca, umierająca z głodu Afryka
bieda, rytuały Afryki
pomoc Afryce
pomoc dla Afryki
handel, kontakty z Afryką
Afryka chce czegoś, potrzebuje pomocy, żyje jakoś
pomóc/pomagać Afryce
błogosławić, dziesiątkować, uzbroić (w broń) Afrykę
rządzić Afryką

Cytaty

	Nigdy nie będzie dobrego chodziarza Murzyna? - Dopóki Afryka żyje na swoim niskim poziomie zdrowotnym i higienicznym - tak. Tam się nie dba o zdrowe stopy, chodzi w okropnych butach. źródło: NKJP: Marsz ku przyszłości, Dziennik Polski, 2002-12-20
	Mamy zapisane w statucie fundacji, że pieniądze przekazujemy wyłącznie na pomoc dla Afryki. źródło: NKJP: Piotr Niklewicz: Niezwykła kariera Antoniego K, 2006
	Widział biedę Afryki i młode Murzynki próbujące rozpaczliwie dostać się na statek, by służyć jako prostytutki. źródło: NKJP: Szansa na permicie, Dziennik Polski, 2001-08-03
	Wciąż pogłębiająca się przepaść [...] pomiędzy bardzo zamożnym Zachodem a umierającą z głodu Afryką wymaga dzisiaj rzeczywiście wielkiej wyobraźni miłosierdzia. źródło: NKJP: Wyobraźnia miłosierdzia, Dziennik Polski, 2002-09-21
	Trzeba jednak pamiętać, że gruźlica atakuje przede wszystkim ludzi o osłabionej odporności, a wirus HIV dziesiątkuje Afrykę. źródło: NKJP: Do 2020 r. - 2 miliardy zarażonych, Dziennik Polski, 2001-03-24

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	Afryka	Afryki
D.	Afryki	Afryk

C.	Afryce	Afrykom
B.	Afrykę	Afryki
N.	Afryką	Afrykami
Ms.	Afryce	Afrykach
W.	Afryko	Afryki

Inne uwagi

Zwykle lp

Frazeologizmy

Czarna Afryka

Data ostatniej modyfikacji: 17.07.2011