UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

pantograf

Chronologizacja

1820, Gazeta Warszawska. 1820, nr 43 (ebuw.uw.edu.pl)

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. pantograf
pantografy
D. pantografu
pantografów
C. pantografowi
pantografom
B. pantograf
pantografy
N. pantografem
pantografami
Ms. pantografie
pantografach
W. pantografie
pantografy

Pochodzenie

internac.

ang. pantograph 'przyrząd kreślarski'

fr. pantographe 'przyrząd kreślarski'

niem. Pantograf 'przyrząd kreślarski'

gr. pantós 'wszystko' + gr. gráphō 'kreślę, rysuję, piszę, maluję'

Z biegiem czasu i postępem cywilizacji wyraz zaczął odnosić się także w różnych językach, w tym w polskim, do innych przedmiotów przypominających kształtem pantograf 'przyrząd kreślarski'

1. tramwaju

Definicja

elektr. 
część pojazdu zasilanego elektrycznie, która służy do pobierania prądu z sieci rozpiętej nad trasą jego ruchu, skonstruowana tak, żeby zapewnić stałe stykanie się z tą siecią i łatwe przesuwanie się wzdłuż niej podczas ruchu pojazdu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny budowa urządzeń i maszyn

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  odbierak

Połączenia

  • złamać; opuścić/opuszczać, podnieść/podnosić pantograf

Cytaty

19-letnia dziewczyna została ranna w tramwaju linii „45”, w którym [...] złamał się pantograf . Metalowy element spadając uderzył w szybę wagonu i zranił pasażerkę, która z obrażeniami barku trafiła do szpitala.

źródło: NKJP: Pantograf zranił pasażerkę, Express Ilustrowany, 2003-06-06

Gdy pojazd nadjeżdżał, przewód się unosił, przez ułamek sekundy migał pantograf, trolejbus odpływał w stronę placu Zawiszy

źródło: NKJP: Antoni Kroh, Starorzecza, 2010

Do awarii doszło po godz. 14. Załogi pociągów otrzymały polecenie opuszczenia pantografów . Składy odjechały z półgodzinnym opóźnieniem.

źródło: NKJP: PKP bez napięcia, Gazeta Krakowska, 2004-04-17

2. przyrząd kreślarski

Definicja

techn. 
przyrząd kreślarski do kopiowania rysunków w powiększeniu lub pomniejszeniu

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca materiały i narzędzia pracy

Cytaty

„Pole” było terenem przygranicznym, gdzie ojciec robił mapy sztabowe. Miał specjalne mieszkanie przydzielone przez lokalne władze. I osobny pokój z zaszyfrowanym zamkiem, gdzie stał pantograf. Kreślarz szedł w pole, kreślił i fotografował, co trzeba; ojciec jeździł bryczką, sprawdzał i pod pantografem powstawała mapa.

źródło: NKJP: Ewa Berberyusz: Moja teczka, 2006

[...] na pierwszy plan idzie budowa ramienia kopiującego w skali 1:2 ; 1:3 ; 1:4 Zasada działania jest bardzo prosta, oparta na działaniu pantografu kopiującego dla kreślarzy [...].

źródło: Internet: modelarstwo.org.pl

3. w żeglarstwie

Definicja

żegl. 
urządzenie służące do mocowania silnika przyczepnego na małych jachtach żaglowych

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport wodny

Cytaty

Orion - jacht mieczowy posiadający kabinę, która jest w stanie pomieścić maks. 5 osób. Na tym jachcie jest zazwyczaj ożaglowanie bermudzkie. Posiada pantograf, do którego można przymocować mały silnik pomocniczy.

źródło: NKJP: Internet

Nabyłem silnik zaburtowy 10-15 KM o masie ok. 53 kg z zamiarem wywieszenia go na pantografie.

źródło: Internet: forum.zegluj.net

4. w szafie

Definicja

techn. 
w niektórych typach szaf i garderób: konstrukcja umożliwiająca podnoszenie lub opuszczanie zawieszonych ubrań

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie czynności, przedmioty i osoby związane z robieniem i noszeniem ubrań

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka sprzęty domowe i przedmioty codziennego użytku

Cytaty

Pantograf do szafy jest bardziej praktyczny niż tradycyjne drążki ponieważ pozwala na maksymalne zagospodarowanie szafy wnękowej [...]

źródło: Internet: zrobiszsam.muratordom.pl

Jaka wysoka musi być zabudowa, żeby zamontować w niej pantograf, a na dole zrobić szuflady?

źródło: Internet. fawre.pl

Data ostatniej modyfikacji: 16.01.2016
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj