UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

urodzajny

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł.

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. urodzajny
urodzajny
urodzajny
urodzajne
urodzajna
D. urodzajnego
urodzajnego
urodzajnego
urodzajnego
urodzajnej
C. urodzajnemu
urodzajnemu
urodzajnemu
urodzajnemu
urodzajnej
B. urodzajnego
urodzajnego
urodzajny
urodzajne
urodzajną
N. urodzajnym
urodzajnym
urodzajnym
urodzajnym
urodzajną
Ms. urodzajnym
urodzajnym
urodzajnym
urodzajnym
urodzajnej
W. urodzajny
urodzajny
urodzajny
urodzajne
urodzajna
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. urodzajni
urodzajni
urodzajne
urodzajne
D. urodzajnych
urodzajnych
urodzajnych
urodzajnych
C. urodzajnym
urodzajnym
urodzajnym
urodzajnym
B. urodzajnych
urodzajnych
urodzajnych
urodzajne
N. urodzajnymi
urodzajnymi
urodzajnymi
urodzajnymi
Ms. urodzajnych
urodzajnych
urodzajnych
urodzajnych
W. urodzajni
urodzajni
urodzajne
urodzajne

Stopień wyższy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. urodzajniejszy
urodzajniejszy
urodzajniejszy
urodzajniejsze
urodzajniejsza
D. urodzajniejszego
urodzajniejszego
urodzajniejszego
urodzajniejszego
urodzajniejszej
C. urodzajniejszemu
urodzajniejszemu
urodzajniejszemu
urodzajniejszemu
urodzajniejszej
B. urodzajniejszego
urodzajniejszego
urodzajniejszy
urodzajniejsze
urodzajniejszą
N. urodzajniejszym
urodzajniejszym
urodzajniejszym
urodzajniejszym
urodzajniejszą
Ms. urodzajniejszym
urodzajniejszym
urodzajniejszym
urodzajniejszym
urodzajniejszej
W. urodzajniejszy
urodzajniejszy
urodzajniejszy
urodzajniejsze
urodzajniejsza
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. urodzajniejsi
urodzajniejsi
urodzajniejsze
urodzajniejsze
D. urodzajniejszych
urodzajniejszych
urodzajniejszych
urodzajniejszych
C. urodzajniejszym
urodzajniejszym
urodzajniejszym
urodzajniejszym
B. urodzajniejszych
urodzajniejszych
urodzajniejszych
urodzajniejsze
N. urodzajniejszymi
urodzajniejszymi
urodzajniejszymi
urodzajniejszymi
Ms. urodzajniejszych
urodzajniejszych
urodzajniejszych
urodzajniejszych
W. urodzajniejsi
urodzajniejsi
urodzajniejsze
urodzajniejsze

Pochodzenie

Zob. urodzaj

1. ziemia

Definicja

taki, który wydaje wysokie plony

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia gleba

Relacje znaczeniowe

synonimy:  płodny, rodny, żyzny
antonimy:  bezpłodny, jałowy, nieurodzajny

Połączenia

  • urodzajna gleba, ziemia; dolina, kraina, równina; urodzajne czarnoziemy, mady (rzeczne); grunty, łąki, obszary, pola, tereny
  • niezwykle, wyjątkowo urodzajny

Cytaty

Zimą działkowicze wspominają fantastyczne plony z minionego sezonu. I snują opowieści o skarbie, jaki mają w swoich ogrodach. Tym bogactwem jest wyjątkowa, urodzajna gleba - czarnoziem, sprowadzony z Ukrainy.

źródło: NKJP: Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2003-12-24

Grunty zajęte pod budowę są III i IV klasy żyzności. Wokół też są urodzajne ziemie. Rolnicy osiągają wysokie plony i żyją z uprawy ziemi [...].

źródło: NKJP: Gazeta Poznańska, 2002-10-26

- Słuchaj mnie! Tam w Pensylwanii czeka na nas puszcza. Wykarczujemy wspólnie las w urodzajnej dolinie. Nauczę cię uprawy ziemi i polowania... Zobaczysz, jakie piękne to życie...

źródło: NKJP: Arkady Fiedler: Wyspa Robinsona, 1954

Nowy Sącz - tak wysokiego stanu wody, szczególniej w dolnym biegu Dunajca, nie pamiętają najstarsi ludzie. Woda pokryła najurodzajniejsze grunta od Łącka po Witowice, a dopływy poniszczyły drogi i mosty.

źródło: NKJP: Marta Piętka: Po kościołach ołtarze pływały, Gazeta Krakowska, 2001-08-03

2. rok

Definicja

taki, w którym zebrano wysokie plony

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia rolnictwo

Relacje znaczeniowe

antonimy:  nieurodzajny

Połączenia

  • urodzajny rok; urodzajne lato; urodzajne lata
  • niezwykle, wyjątkowo urodzajny

Cytaty

Sad, jak jest dobrze prowadzony i trafi się urodzajny rok, daje 40-50 ton jabłek z hektara.

źródło: NKJP: Stanisław Śmierciak: Wiosna w sadach, Gazeta Krakowska, 2006-12-11

Po namyśle oznajmił, że Egipt zazna siedem lat urodzajnych, po których nastąpi siedem lat posuchy i głodu.

źródło: NKJP: Zenon Kosidowski: powieści biblijne, 1963

ŁAN (zboża) - Dla rolnika: Będzie urodzajne lato.

źródło: NKJP: Mirosław Winczewski: Wielki sennik współczesny, 2007

3. zbiory

Definicja

odznaczający się wielką ilością lub liczebnością

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości

Połączenia

  • urodzajne plony, zbiory

Cytaty

Ceny zaczęły ponownie rosnąć w 2005 roku [...]. Podstawowym powodem wzrostu były prawdopodobnie niezbyt urodzajne zbiory, o 10 do 20% niższe od rekordowych z wcześniejszych lat.

źródło: NKJP: Internet

We wszystkich kościołach święci się palmy, by – jak nakazuje zwyczaj – zrobić z nich później w domach małe krzyżyki. Wetknięte na skraju pola, mają zapewnić rolnikom urodzajne plony.

źródło: NKJP: (ZAM) Młodzi przejmują tradycję, Gazeta Krakowska, 2005-03-21

Pamiętać musimy, że pokazane przez Stendhala Włochy to nie tylko [...] urodzajna kraina malarstwa, muzyki i architektury.

źródło: NKJP: Jan Tomkowski: Ciemne skrzydła Ikara. Eseje o rozpaczy, 2009

To był chyba naprawdę urodzajny rok w szkołach teatralnych, a i konkurencja [...] zrobiła tu dobrą robotę.

źródło: NKJP: Jacek Sieradzki: Subiektywny spis aktorów teatralnych, Polityka, 2004-08-14

I działo się to w czasie, kiedy w Bałtyku urodziło się ostatnie urodzajne pokolenie dorsza.

źródło: NKJP: Ewa Winnicka: Dorsz: decydujące starcie, Polityka, 2004-09-11

Data ostatniej modyfikacji: 26.05.2016
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj