UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

chrapać

Chronologizacja

XV w., SStp

Pochodzenie

psł. *chrapati 'wydawać chrapliwe dźwięki'

1. w czasie snu

Definicja

wciągając lub wypuszczając powietrze w czasie snu, wydawać świszczące i gardłowe dźwięki

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Połączenia

  • babcia, matka, mąż, ojciec chrapie
  • głośno, okropnie, strasznie chrapać
  • przestać, zacząć/zaczynać chrapać
  • chrapać i sapać
  • słyszeć, usłyszeć chrapanie
  • chrapanie śpiącego

Cytaty

A mnie głowa boli. Kolejna nieprzespana noc. I jeszcze tata tak strasznie chrapie.

źródło: NKJP: Internet

[...] zaczynał od razu głośno chrapać.

źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Widnokrąg, 1999

Czas wlókł się nieznośnie, pisarz chrapał coraz głośniej.

źródło: NKJP: Iwona Surmik: Ostatni smok, 2005

Bart chrapał już donośnie, a skulony Husk ostrzył nóż o kawałek rzemienia, kiedy Bazyl zasnął wreszcie z ironicznym uśmiechem na ustach.

źródło: NKJP: Iwona Surmik: Talizman złotego smoka, 2002

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. chrapię
chrapiemy
2 os. chrapiesz
chrapiecie
3 os. chrapie
chrapią

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. chrapałem
+(e)m chrapał
chrapałam
+(e)m chrapała
chrapałom
+(e)m chrapało
chrapaliśmy
+(e)śmy chrapali
chrapałyśmy
+(e)śmy chrapały
2 os. chrapałeś
+(e)ś chrapał
chrapałaś
+(e)ś chrapała
chrapałoś
+(e)ś chrapało
chrapaliście
+(e)ście chrapali
chrapałyście
+(e)ście chrapały
3 os. chrapał
chrapała
chrapało
chrapali
chrapały

bezosobnik: chrapano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę chrapał
będę chrapać
będę chrapała
będę chrapać
będę chrapało
będę chrapać
będziemy chrapali
będziemy chrapać
będziemy chrapały
będziemy chrapać
2 os. będziesz chrapał
będziesz chrapać
będziesz chrapała
będziesz chrapać
będziesz chrapało
będziesz chrapać
będziecie chrapali
będziecie chrapać
będziecie chrapały
będziecie chrapać
3 os. będzie chrapał
będzie chrapać
będzie chrapała
będzie chrapać
będzie chrapało
będzie chrapać
będą chrapali
będą chrapać
będą chrapały
będą chrapać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. chrapmy
2 os. chrap
chrapcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. chrapałbym
bym chrapał
chrapałabym
bym chrapała
chrapałobym
bym chrapało
chrapalibyśmy
byśmy chrapali
chrapałybyśmy
byśmy chrapały
2 os. chrapałbyś
byś chrapał
chrapałabyś
byś chrapała
chrapałobyś
byś chrapało
chrapalibyście
byście chrapali
chrapałybyście
byście chrapały
3 os. chrapałby
by chrapał
chrapałaby
by chrapała
chrapałoby
by chrapało
chrapaliby
by chrapali
chrapałyby
by chrapały

bezosobnik: chrapano by

bezokolicznik: chrapać

imiesłów przysłówkowy współczesny: chrapiąc

gerundium: chrapanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. chrapanie
chrapania
D. chrapania
chrapań
C. chrapaniu
chrapaniom
B. chrapanie
chrapania
N. chrapaniem
chrapaniami
Ms. chrapaniu
chrapaniach
W. chrapanie
chrapania

imiesłów przymiotnikowy czynny: chrapiący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. chrapiący
chrapiący
chrapiący
chrapiące
chrapiąca
D. chrapiącego
chrapiącego
chrapiącego
chrapiącego
chrapiącej
C. chrapiącemu
chrapiącemu
chrapiącemu
chrapiącemu
chrapiącej
B. chrapiącego
chrapiącego
chrapiący
chrapiące
chrapiącą
N. chrapiącym
chrapiącym
chrapiącym
chrapiącym
chrapiącą
Ms. chrapiącym
chrapiącym
chrapiącym
chrapiącym
chrapiącej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. chrapiący
chrapiący
chrapiące
chrapiące
D. chrapiących
chrapiących
chrapiących
chrapiących
C. chrapiącym
chrapiącym
chrapiącym
chrapiącym
B. chrapiących
chrapiących
chrapiących
chrapiące
N. chrapiącymi
chrapiącymi
chrapiącymi
chrapiącymi
Ms. chrapiących
chrapiących
chrapiących
chrapiących

odpowiednik aspektowy: chrapnąć

2. spać

Definicja

żart. 
spać

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  kimać, lulać, lulu, spaciać, spać, spaćkać

Połączenia

  • smacznie chrapać

Cytaty

Najlepszym sposobem na nieoddanie ciężko zdobytej miejscówki jest sen. Większość pasażerów przez całą drogę smacznie chrapie.

źródło: NKJP: Anna Partyka: Co autobus, to obyczaj, Lokalna, 2002-03-26

[...] przemknąłem się prywatną furtką do miasta, z zadowoleniem konstatując, że pozostawiona przez Łokietka przy Bramie Rzeźniczej nocna straż chrapie sobie w najlepsze, powalona nie tylko naturalną sennością, ale także zapewne niejednym kuflem piwa.

źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Ogród miłości, 2006

Ludzie nadal chrapali w nienaturalnych pozach, dogasał ogień - niby wszystko po staremu.

źródło: NKJP: Mariusz Sieniewicz: Żydówek nie obsługujemy, 2005

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. chrapię
chrapiemy
2 os. chrapiesz
chrapiecie
3 os. chrapie
chrapią

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. chrapałem
+(e)m chrapał
chrapałam
+(e)m chrapała
chrapałom
+(e)m chrapało
chrapaliśmy
+(e)śmy chrapali
chrapałyśmy
+(e)śmy chrapały
2 os. chrapałeś
+(e)ś chrapał
chrapałaś
+(e)ś chrapała
chrapałoś
+(e)ś chrapało
chrapaliście
+(e)ście chrapali
chrapałyście
+(e)ście chrapały
3 os. chrapał
chrapała
chrapało
chrapali
chrapały

bezosobnik: chrapano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę chrapał
będę chrapać
będę chrapała
będę chrapać
będę chrapało
będę chrapać
będziemy chrapali
będziemy chrapać
będziemy chrapały
będziemy chrapać
2 os. będziesz chrapał
będziesz chrapać
będziesz chrapała
będziesz chrapać
będziesz chrapało
będziesz chrapać
będziecie chrapali
będziecie chrapać
będziecie chrapały
będziecie chrapać
3 os. będzie chrapał
będzie chrapać
będzie chrapała
będzie chrapać
będzie chrapało
będzie chrapać
będą chrapali
będą chrapać
będą chrapały
będą chrapać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. chrapmy
2 os. chrap
chrapcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. chrapałbym
bym chrapał
chrapałabym
bym chrapała
chrapałobym
bym chrapało
chrapalibyśmy
byśmy chrapali
chrapałybyśmy
byśmy chrapały
2 os. chrapałbyś
byś chrapał
chrapałabyś
byś chrapała
chrapałobyś
byś chrapało
chrapalibyście
byście chrapali
chrapałybyście
byście chrapały
3 os. chrapałby
by chrapał
chrapałaby
by chrapała
chrapałoby
by chrapało
chrapaliby
by chrapali
chrapałyby
by chrapały

bezosobnik: chrapano by

bezokolicznik: chrapać

imiesłów przysłówkowy współczesny: chrapiąc

gerundium: chrapanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. chrapanie
chrapania
D. chrapania
chrapań
C. chrapaniu
chrapaniom
B. chrapanie
chrapania
N. chrapaniem
chrapaniami
Ms. chrapaniu
chrapaniach
W. chrapanie
chrapania

imiesłów przymiotnikowy czynny: chrapiący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. chrapiący
chrapiący
chrapiący
chrapiące
chrapiąca
D. chrapiącego
chrapiącego
chrapiącego
chrapiącego
chrapiącej
C. chrapiącemu
chrapiącemu
chrapiącemu
chrapiącemu
chrapiącej
B. chrapiącego
chrapiącego
chrapiący
chrapiące
chrapiącą
N. chrapiącym
chrapiącym
chrapiącym
chrapiącym
chrapiącą
Ms. chrapiącym
chrapiącym
chrapiącym
chrapiącym
chrapiącej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. chrapiący
chrapiący
chrapiące
chrapiące
D. chrapiących
chrapiących
chrapiących
chrapiących
C. chrapiącym
chrapiącym
chrapiącym
chrapiącym
B. chrapiących
chrapiących
chrapiących
chrapiące
N. chrapiącymi
chrapiącymi
chrapiącymi
chrapiącymi
Ms. chrapiących
chrapiących
chrapiących
chrapiących

3. o zwierzętach

Definicja

głośno wypuszczać powietrze przez nozdrza, wydając charakterystyczny dźwięk

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Połączenia

  • koń chrapie

Cytaty

Reynevan i Szarlej stali jak sparaliżowani. Nawet koń przestał chrapać.

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski, Narrenturm, 2002

W okresie bukowiska [...] byk często [...] chrapie. Łosie lubią zażywać kąpieli i nurzać się w błocie.

źródło: Internet: poradniklowiecki.pl

Spłoszony odorem krwi koń chrapał niespokojnie, rżał i kulił uszy.

źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Naznaczeni błękitem Kamień na szczycie Kroniki Drugiego Kręgu Księga I cz 1, 2005

Konie chrapały. Płaty piany białej jak ta, którą wyrzuca morze w czasie przypływu, spadały im z pysków.

źródło: NKJP: Halina Rudnicka: Uczniowie Spartakusa, 1951

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. chrapię
chrapiemy
2 os. chrapiesz
chrapiecie
3 os. chrapie
chrapią

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. chrapałem
+(e)m chrapał
chrapałam
+(e)m chrapała
chrapałom
+(e)m chrapało
chrapaliśmy
+(e)śmy chrapali
chrapałyśmy
+(e)śmy chrapały
2 os. chrapałeś
+(e)ś chrapał
chrapałaś
+(e)ś chrapała
chrapałoś
+(e)ś chrapało
chrapaliście
+(e)ście chrapali
chrapałyście
+(e)ście chrapały
3 os. chrapał
chrapała
chrapało
chrapali
chrapały

bezosobnik: chrapano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę chrapał
będę chrapać
będę chrapała
będę chrapać
będę chrapało
będę chrapać
będziemy chrapali
będziemy chrapać
będziemy chrapały
będziemy chrapać
2 os. będziesz chrapał
będziesz chrapać
będziesz chrapała
będziesz chrapać
będziesz chrapało
będziesz chrapać
będziecie chrapali
będziecie chrapać
będziecie chrapały
będziecie chrapać
3 os. będzie chrapał
będzie chrapać
będzie chrapała
będzie chrapać
będzie chrapało
będzie chrapać
będą chrapali
będą chrapać
będą chrapały
będą chrapać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. chrapmy
2 os. chrap
chrapcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. chrapałbym
bym chrapał
chrapałabym
bym chrapała
chrapałobym
bym chrapało
chrapalibyśmy
byśmy chrapali
chrapałybyśmy
byśmy chrapały
2 os. chrapałbyś
byś chrapał
chrapałabyś
byś chrapała
chrapałobyś
byś chrapało
chrapalibyście
byście chrapali
chrapałybyście
byście chrapały
3 os. chrapałby
by chrapał
chrapałaby
by chrapała
chrapałoby
by chrapało
chrapaliby
by chrapali
chrapałyby
by chrapały

bezosobnik: chrapano by

bezokolicznik: chrapać

imiesłów przysłówkowy współczesny: chrapiąc

gerundium: chrapanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. chrapanie
chrapania
D. chrapania
chrapań
C. chrapaniu
chrapaniom
B. chrapanie
chrapania
N. chrapaniem
chrapaniami
Ms. chrapaniu
chrapaniach
W. chrapanie
chrapania

imiesłów przymiotnikowy czynny: chrapiący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. chrapiący
chrapiący
chrapiący
chrapiące
chrapiąca
D. chrapiącego
chrapiącego
chrapiącego
chrapiącego
chrapiącej
C. chrapiącemu
chrapiącemu
chrapiącemu
chrapiącemu
chrapiącej
B. chrapiącego
chrapiącego
chrapiący
chrapiące
chrapiącą
N. chrapiącym
chrapiącym
chrapiącym
chrapiącym
chrapiącą
Ms. chrapiącym
chrapiącym
chrapiącym
chrapiącym
chrapiącej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. chrapiący
chrapiący
chrapiące
chrapiące
D. chrapiących
chrapiących
chrapiących
chrapiących
C. chrapiącym
chrapiącym
chrapiącym
chrapiącym
B. chrapiących
chrapiących
chrapiących
chrapiące
N. chrapiącymi
chrapiącymi
chrapiącymi
chrapiącymi
Ms. chrapiących
chrapiących
chrapiących
chrapiących

odpowiednik aspektowy: chrapnąć

Data ostatniej modyfikacji: 05.06.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj