Chronologizacja
1. gleba
Definicja
Pochodzenie
psł. *glina
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia gleba
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | gleba |
Połączenia
- błotnista, grząska; lepka; miękka, rozmiękła; palona; szara; śliska; świeża; tłusta; ubita, udeptana glina; glina morenowa; rzeźbiarska, ceramiczna, ceglarska, formierska
- błoto i glina; piasek, glina, ił
- bryłki, grudki; masa gliny
- domki, dzbanki, garnki, figury z gliny
- glina oblepiała pantofle
- czerpać, miesić, modelować, urabiać glinę
- budowano, wyrabiano; lepić coś; ulepiony z gliny
- rzeźbić; wyrzeźbione w glinie
Cytaty
|
Glina morenowa z głazami eratyków skandynawskich przykryta była ciemnymi osadami torfowymi, nad którymi leżała znów gruba warstwa lodowcowych osadów morenowych. źródło: NKJP: Jacek Jania: Zrozumieć lodowce, 1996 |
|
|
W kręgu światła udeptana glina, ciemnobrunatna, wilgotna, z odciskami butów. źródło: NKJP: Maciej Kuczyński: Czeluść, 1997 |
|
|
Glina oblepiała pantofle, ściśle niczym odlew. źródło: NKJP: Zbigniew Kruszyński: Na lądach i morzach: opisy i opowiadania, 1999 |
|
|
W biednych domach ściany jedynie bielono, podłogi wykonywano z ubitej gliny i nie zdobiono stropów. źródło: NKJP: Andrzej Chwalba (red.): Obyczaje w Polsce: od średniowiecza do czasów współczesnych: praca zbiorowa, 2005 |
|
|
Wyrabiano więc bransolety, naszyjniki z kolorowych paciorków, pierścienie, instrumenty muzyczne, ozdobne fajki, wypalano również kształtne garnki i dzbany z gliny wzmocnionej trawą. źródło: NKJP: Zbigniew Teplicki: Wielcy Indianie Ameryki Północnej, 1994 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | glina |
gliny |
|
| D. | gliny |
glin |
|
| C. | glinie |
glinom |
|
| B. | glinę |
gliny |
|
| N. | gliną |
glinami |
|
| Ms. | glinie |
glinach |
|
| W. | glino |
gliny |
2. policjant
Definicja
Pochodzenie
Prawdopodobnie określenie motywowane szarym (jak glina) kolorem policyjnego munduru.
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa policja i inne służby mundurowe
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | gliniarz, pies, policjant, stróż prawa |
Połączenia
- sprzedajny; wściekły glina
- strzał gliny
- gliny wlepiły komuś mandat; zgarnęły kogoś, złapały kogoś
- odpowiadać; wierzyć glinom
- dzwonić, zadzwonić po gliny
Cytaty
|
Wygląda pan teraz jak wściekły glina z tego serialu... zapomniałam tytułu. źródło: NKJP: Michał Bielecki: Osiedle prominentów, 1997 |
|
|
Chłopaki zaraz zwęszyliby, żeś glina. źródło: NKJP: Zygmunt Zeydler-Zborowski: Czarny mercedes, 2005 |
|
|
Ale kiedy przewrócili Firstwooda na ziemię i trzymali z wykręconymi rękami, a jeden z kelnerów wrócił do restauracji, by zadzwonić po gliny, musiała działać. źródło: NKJP: Witold Horwath: Ultra Montana, 2005 |
|
|
Wówczas to sprzedajny glina wystawił gangsterom Andrzeja G., szczecińskiego biznesmena. źródło: NKJP: (A.Nalewajko): Łapówki od gangu „Oczki”, Kurier Szczeciński nr 3/04, 2002 |
|
|
Mamy za mało glin, lecz liczba jest porównywalna. Komendant główny [Zenon] Smolarek realistycznie uważa, że 124 tysiące policjantów byłoby liczbą właściwą. źródło: NKJP: Ernest Skalski: Policja w dołku, Gazeta Wyborcza, 1993-08-21 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m2
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | glina |
gliny |
|
| D. | gliny |
glin |
|
| C. | glinie |
glinom |
|
| B. | glinę |
gliny |
|
| N. | gliną |
glinami |
|
| Ms. | glinie |
glinach |
|
| W. | glino |
gliny |