UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zdarzyć się

Chronologizacja

XV w., SStp

Pochodzenie

Już w st.pol. (XV w.) zdarzyć się 'ukazać się’, ‘udać się, poszczęścić się'; zob. darzyć

1. o wypadku

Definicja

stać się nieoczekiwanie dla mówiącego

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Relacje znaczeniowe

synonimy:  wydarzyć się, zadziać się

Połączenia

  • wypadek; błąd, incydent, przypadek; cud zdarzył się; katastrofa, tragedia; awaria, pomyłka, wpadka; kradzież; niespodzianka, okazja, przygoda; historia, rzecz, sytuacja zdarzyła się; nieszczęście; coś nieprzewidzianego zdarzyło się
  • zdarzyć się kierowcy
  • zdarzyć się w przyszłości; w życiu
  • zdarzyło się kiedykolwiek, kiedyś, nigdy; niedawno, ostatnio; wczoraj; właśnie; zdarzy się później
  • zdarzyło się spotkać; czytać, oglądać, powiedzieć, widzieć

Cytaty

20 kwietnia miejscowości Ruda w gminie Dębe Wielkie zdarzył się pożar stodoły murowanej.

źródło: NKJP: Krótko ze straży pożarnej, Lokalna, 2002-06-11

Przyznał, że wielokrotnie zdarzyło mu się odmówić dłuższego pozostania w pracy. Co więcej, wiele razy wykorzystał prawo do wolnego dnia, jeżeli musiał wcześniej pracować w czasie weekendu.

źródło: NKJP: lead: Odkryj w sobie mężczyznę, Cosmopolitan, nr 11, 1998

Ale, gdy już się zdarzy, że staniemy się obiektem napadu, trzeba koniecznie zapamiętać jak najwięcej szczegółów; a więc: przybliżony wiek napastnika, jego rysopis i ubranie, w którą stronę uciekał, czy kogoś przypominał.

źródło: NKJP: Notowała B.P.: Pomóżmy policji!, EKO-U Nas nr 9 (20), 2001

Czy zdarzyło ci się kiedyś, że usiłowałeś sobie o czymś przypomnieć i za grosz nie mogłeś, a kiedy zabrałeś się za wykonywanie codziennych zajęć, nagle pojawiło się wspomnienie?

źródło: NKJP: Katarzyna Ostrowska:Jak osiągnąć sukces w świecie ducha i materii, 2001

W czasie tych podchodów zdarzyła mu się też niesamowita przygoda.

źródło: NKJP: Maria Nurowska: Panny i wdowy: zdrada, 1991

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zdarzę się
zdarzymy się
2 os. zdarzysz się
zdarzycie się
3 os. zdarzy się
zdarzą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zdarzyłem się
+(e)m się zdarzył
zdarzyłam się
+(e)m się zdarzyła
zdarzyłom się
+(e)m się zdarzyło
zdarzyliśmy się
+(e)śmy się zdarzyli
zdarzyłyśmy się
+(e)śmy się zdarzyły
2 os. zdarzyłeś się
+(e)ś się zdarzył
zdarzyłaś się
+(e)ś się zdarzyła
zdarzyłoś się
+(e)ś się zdarzyło
zdarzyliście się
+(e)ście się zdarzyli
zdarzyłyście się
+(e)ście się zdarzyły
3 os. zdarzył się
zdarzyła się
zdarzyło się
zdarzyli się
zdarzyły się

bezosobnik: zdarzono się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zdarzmy się
2 os. zdarz się
zdarzcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zdarzyłbym się
bym się zdarzył
zdarzyłabym się
bym się zdarzyła
zdarzyłobym się
bym się zdarzyło
zdarzylibyśmy się
byśmy się zdarzyli
zdarzyłybyśmy się
byśmy się zdarzyły
2 os. zdarzyłbyś się
byś się zdarzył
zdarzyłabyś się
byś się zdarzyła
zdarzyłobyś się
byś się zdarzyło
zdarzylibyście się
byście się zdarzyli
zdarzyłybyście się
byście się zdarzyły
3 os. zdarzyłby się
by się zdarzył
zdarzyłaby się
by się zdarzyła
zdarzyłoby się
by się zdarzyło
zdarzyliby się
by się zdarzyli
zdarzyłyby się
by się zdarzyły

bezosobnik: zdarzono by się

bezokolicznik: zdarzyć się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zdarzywszy się

gerundium: zdarzenie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zdarzenie się
zdarzenia się
D. zdarzenia się
zdarzeń się
C. zdarzeniu się
zdarzeniom się
B. zdarzenie się
zdarzenia się
N. zdarzeniem się
zdarzeniami się
Ms. zdarzeniu się
zdarzeniach się
W. zdarzenie się
zdarzenia się

odpowiednik aspektowy: zdarzać się

Składnia

bez ograniczeń + zdarzyć się +
KOMU
Ø + zdarzyć się +
że ZDANIE + (KOMU)
Ø + zdarzyć się +
BEZOKOLICZNIK + (KOMU)

2. raz na tysiąc lat

Definicja

nastąpić z określoną częstością jako efekt działania określonego rodzaju zjawisk lub praw

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Relacje znaczeniowe

synonimy:  trafić się

Cytaty

Ale kto z inwestorów będzie kalkulował powódź, jaka może zdarzyć się raz na 50, 100 czy 500 lat?

źródło: NKJP: Piotr Cegielski: W Szwecji o powodziach, Gazeta Wyborcza, 1997-07-23

Częściej niż pracownicy umysłowi niższego szczebla niespodziewane propozycje pracy otrzymywali robotnicy wykwalifikowani. Taka okazja zdarzyła się co trzeciemu.

źródło: NKJP: MON: Etat po znajomości, Gazeta Poznańska, 2003-04-29

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zdarzę się
zdarzymy się
2 os. zdarzysz się
zdarzycie się
3 os. zdarzy się
zdarzą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zdarzyłem się
+(e)m się zdarzył
zdarzyłam się
+(e)m się zdarzyła
zdarzyłom się
+(e)m się zdarzyło
zdarzyliśmy się
+(e)śmy się zdarzyli
zdarzyłyśmy się
+(e)śmy się zdarzyły
2 os. zdarzyłeś się
+(e)ś się zdarzył
zdarzyłaś się
+(e)ś się zdarzyła
zdarzyłoś się
+(e)ś się zdarzyło
zdarzyliście się
+(e)ście się zdarzyli
zdarzyłyście się
+(e)ście się zdarzyły
3 os. zdarzył się
zdarzyła się
zdarzyło się
zdarzyli się
zdarzyły się

bezosobnik: zdarzono się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zdarzmy się
2 os. zdarz się
zdarzcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zdarzyłbym się
bym się zdarzył
zdarzyłabym się
bym się zdarzyła
zdarzyłobym się
bym się zdarzyło
zdarzylibyśmy się
byśmy się zdarzyli
zdarzyłybyśmy się
byśmy się zdarzyły
2 os. zdarzyłbyś się
byś się zdarzył
zdarzyłabyś się
byś się zdarzyła
zdarzyłobyś się
byś się zdarzyło
zdarzylibyście się
byście się zdarzyli
zdarzyłybyście się
byście się zdarzyły
3 os. zdarzyłby się
by się zdarzył
zdarzyłaby się
by się zdarzyła
zdarzyłoby się
by się zdarzyło
zdarzyliby się
by się zdarzyli
zdarzyłyby się
by się zdarzyły

bezosobnik: zdarzono by się

bezokolicznik: zdarzyć się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zdarzywszy się

gerundium: zdarzenie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zdarzenie się
zdarzenia się
D. zdarzenia się
zdarzeń się
C. zdarzeniu się
zdarzeniom się
B. zdarzenie się
zdarzenia się
N. zdarzeniem się
zdarzeniami się
Ms. zdarzeniu się
zdarzeniach się
W. zdarzenie się
zdarzenia się

odpowiednik aspektowy: zdarzać się

Składnia

bez ograniczeń + zdarzyć się +
JAK
Data ostatniej modyfikacji: 24.06.2015
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj