UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

parzyć

Chronologizacja

SStp, SPXVI, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

psł. *pariti 'powodować, że coś ulega działaniu wilgoci i ciepła, ogrzewać, okładać czymś gorącym, oblewać wrzątkiem'

1. kawę

Definicja

zalewać wrzątkiem, aby uzyskać napar

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z przyrządzaniem jedzenia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  naparzać, zaparzać

Połączenia

  • parzyć herbatę, kawę, melisę, miętę, napój, rumianek, siemię lniane, zioła, ziółka; ileś filiżanek; ileś minut
  • parzyć gościom
  • parzyć na kuchence, na ognisku, na piecu
  • parzyć pod przykryciem
  • parzyć w czajniczku, w dzbanku, w ekspresie, w samowarze, w szklance, w tygielku; w kuchni
  • parzyć krótko, długo; tradycyjnie; z należnym ceremoniałem
  • parzyć i pić, parzyć i podawać; parzyć kawę i oglądać seriale, parzyć herbatę i siadać w fotelach; kupować bułeczki i parzyć kawę, zalewać wodą i parzyć
  • kawa parzona

Cytaty

Wierzył, że Rosjanie zapłacą mu kiedyś za zniszczony dom, a wtedy zamierzał odbudować pozostałe pomieszczenia i sprowadzić z Inguszetii rodzinę. Na razie w zadaszonej już izbie ustawił łóżko i sklecony ze starej beczki piec. Wieczorami w spalonym domu parzył sobie na nim herbatę.

źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Wieże z kamienia, 2004

Nowa muzyka jest lepsza od starej, nowe samochody są piękniejsze od tych zeszłorocznych, a nowe ekspresy do kawy wydają się lepsze i sprawniejsze od tych, z których łuszczy się już emalia. Ale nawet Eryk, chociaż ma dopiero osiemnaście lat, mówi, że stary ekspres parzył dużo lepszą kawę.

źródło: NKJP: Marek Soból: Mojry, 2005

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. parzę
parzymy
2 os. parzysz
parzycie
3 os. parzy
parzą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. parzyłem
+(e)m parzył
parzyłam
+(e)m parzyła
parzyłom
+(e)m parzyło
parzyliśmy
+(e)śmy parzyli
parzyłyśmy
+(e)śmy parzyły
2 os. parzyłeś
+(e)ś parzył
parzyłaś
+(e)ś parzyła
parzyłoś
+(e)ś parzyło
parzyliście
+(e)ście parzyli
parzyłyście
+(e)ście parzyły
3 os. parzył
parzyła
parzyło
parzyli
parzyły

bezosobnik: parzono

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę parzył
będę parzyć
będę parzyła
będę parzyć
będę parzyło
będę parzyć
będziemy parzyli
będziemy parzyć
będziemy parzyły
będziemy parzyć
2 os. będziesz parzył
będziesz parzyć
będziesz parzyła
będziesz parzyć
będziesz parzyło
będziesz parzyć
będziecie parzyli
będziecie parzyć
będziecie parzyły
będziecie parzyć
3 os. będzie parzył
będzie parzyć
będzie parzyła
będzie parzyć
będzie parzyło
będzie parzyć
będą parzyli
będą parzyć
będą parzyły
będą parzyć

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. parzmy
2 os. parz
parzcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. parzyłbym
bym parzył
parzyłabym
bym parzyła
parzyłobym
bym parzyło
parzylibyśmy
byśmy parzyli
parzyłybyśmy
byśmy parzyły
2 os. parzyłbyś
byś parzył
parzyłabyś
byś parzyła
parzyłobyś
byś parzyło
parzylibyście
byście parzyli
parzyłybyście
byście parzyły
3 os. parzyłby
by parzył
parzyłaby
by parzyła
parzyłoby
by parzyło
parzyliby
by parzyli
parzyłyby
by parzyły

bezosobnik: parzono by

bezokolicznik: parzyć

imiesłów przysłówkowy współczesny:

parząc

gerundium: parzenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. parzenie
parzenia
D. parzenia
parzeń
C. parzeniu
parzeniom
B. parzenie
parzenia
N. parzeniem
parzeniami
Ms. parzeniu
parzeniach
W. parzenie
parzenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: parzący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. parzący
parzący
parzący
parzące
parząca
D. parzącego
parzącego
parzącego
parzącego
parzącej
C. parzącemu
parzącemu
parzącemu
parzącemu
parzącej
B. parzącego
parzącego
parzący
parzące
parzącą
N. parzącym
parzącym
parzącym
parzącym
parzącą
Ms. parzącym
parzącym
parzącym
parzącym
parzącej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. parzący
parzący
parzące
parzące
D. parzących
parzących
parzących
parzących
C. parzącym
parzącym
parzącym
parzącym
B. parzących
parzących
parzących
parzące
N. parzącymi
parzącymi
parzącymi
parzącymi
Ms. parzących
parzących
parzących
parzących

imiesłów przymiotnikowy bierny: parzony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. parzony
parzony
parzony
parzone
parzona
D. parzonego
parzonego
parzonego
parzonego
parzonej
C. parzonemu
parzonemu
parzonemu
parzonemu
parzonej
B. parzonego
parzonego
parzony
parzone
parzoną
N. parzonym
parzonym
parzonym
parzonym
parzoną
Ms. parzonym
parzonym
parzonym
parzonym
parzonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. parzeni
parzeni
parzone
parzone
D. parzonych
parzonych
parzonych
parzonych
C. parzonym
parzonym
parzonym
parzonym
B. parzonych
parzonych
parzonych
parzone
N. parzonymi
parzonymi
parzonymi
parzonymi
Ms. parzonych
parzonych
parzonych
parzonych

odpowiedniki aspektowe: zaparzyć , naparzyć

Składnia

bez ograniczeń + parzyć +
CO

2. język

Definicja

oddziałując gorącem, powodować ból

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  palić, piec II

Połączenia

  • ogień, piasek parzył; smoła, woda parzyła; powietrze, słońce parzyło
  • parzyć dłonie, gardło, język, skórę, stopy, usta, wargi
  • parzyć kawą, mlekiem
  • parzyć na odległość
  • parzyć przez buty, przez rękawiczki, przez podeszwy
  • parzyć w język, w nogi, w palce, w policzki, w przełyk, w ręce, w stopy, w twarz
  • parzyć boleśnie, gwałtownie, lekko, niemiłosiernie
  • parzyć jak iskry, jak ukrop
  • parzyć i dokuczać, parzyć w usta i ściekać po brodzie

Cytaty

Zimą chłodził ich mróz, latem parzyło słońce.

źródło: NKJP: Jerzy Sosnowski: Prąd zatokowy, 2003

Ludzie spieszą się bardzo, gestykulują, wymachują czarnymi neseserami, w biegu parzą usta kawą z papierowego kubka.

źródło: NKJP: Piotr Siemion: Niskie łąki, 2000

Dzień jest tu równie gorący jak tam, w ogrodzie położonym parę pięter wyżej, tylko powietrze cięższe. Rozpalona blacha parzy dłonie i kolana.

źródło: NKJP: Magdalena Tulli: Tryby, 2003

Przejechałem dłonią po oczyszczonej z płomienia tafli pancernego szkła. Gorące. Parzyło, musiałem raz po raz cofać palce.

źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Dobry powód, by zabijać, 2005

– Tu oficer dyżurny komisariatu policji Polis City – rozlega się w słuchawce. I Sandra rzuca ją, jakby parzyła w rękę. – Słucham. Słucham.

źródło: NKJP: Witold Horwath: Ultra Montana, 2005

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. parzę
parzymy
2 os. parzysz
parzycie
3 os. parzy
parzą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. parzyłem
+(e)m parzył
parzyłam
+(e)m parzyła
parzyłom
+(e)m parzyło
parzyliśmy
+(e)śmy parzyli
parzyłyśmy
+(e)śmy parzyły
2 os. parzyłeś
+(e)ś parzył
parzyłaś
+(e)ś parzyła
parzyłoś
+(e)ś parzyło
parzyliście
+(e)ście parzyli
parzyłyście
+(e)ście parzyły
3 os. parzył
parzyła
parzyło
parzyli
parzyły

bezosobnik: parzono

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę parzył
będę parzyć
będę parzyła
będę parzyć
będę parzyło
będę parzyć
będziemy parzyli
będziemy parzyć
będziemy parzyły
będziemy parzyć
2 os. będziesz parzył
będziesz parzyć
będziesz parzyła
będziesz parzyć
będziesz parzyło
będziesz parzyć
będziecie parzyli
będziecie parzyć
będziecie parzyły
będziecie parzyć
3 os. będzie parzył
będzie parzyć
będzie parzyła
będzie parzyć
będzie parzyło
będzie parzyć
będą parzyli
będą parzyć
będą parzyły
będą parzyć

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. parzmy
2 os. parz
parzcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. parzyłbym
bym parzył
parzyłabym
bym parzyła
parzyłobym
bym parzyło
parzylibyśmy
byśmy parzyli
parzyłybyśmy
byśmy parzyły
2 os. parzyłbyś
byś parzył
parzyłabyś
byś parzyła
parzyłobyś
byś parzyło
parzylibyście
byście parzyli
parzyłybyście
byście parzyły
3 os. parzyłby
by parzył
parzyłaby
by parzyła
parzyłoby
by parzyło
parzyliby
by parzyli
parzyłyby
by parzyły

bezosobnik: parzono by

bezokolicznik: parzyć

imiesłów przysłówkowy współczesny:

parząc

gerundium: parzenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. parzenie
parzenia
D. parzenia
parzeń
C. parzeniu
parzeniom
B. parzenie
parzenia
N. parzeniem
parzeniami
Ms. parzeniu
parzeniach
W. parzenie
parzenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: parzący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. parzący
parzący
parzący
parzące
parząca
D. parzącego
parzącego
parzącego
parzącego
parzącej
C. parzącemu
parzącemu
parzącemu
parzącemu
parzącej
B. parzącego
parzącego
parzący
parzące
parzącą
N. parzącym
parzącym
parzącym
parzącym
parzącą
Ms. parzącym
parzącym
parzącym
parzącym
parzącej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. parzący
parzący
parzące
parzące
D. parzących
parzących
parzących
parzących
C. parzącym
parzącym
parzącym
parzącym
B. parzących
parzących
parzących
parzące
N. parzącymi
parzącymi
parzącymi
parzącymi
Ms. parzących
parzących
parzących
parzących

imiesłów przymiotnikowy bierny: parzony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. parzony
parzony
parzony
parzone
parzona
D. parzonego
parzonego
parzonego
parzonego
parzonej
C. parzonemu
parzonemu
parzonemu
parzonemu
parzonej
B. parzonego
parzonego
parzony
parzone
parzoną
N. parzonym
parzonym
parzonym
parzonym
parzoną
Ms. parzonym
parzonym
parzonym
parzonym
parzonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. parzeni
parzeni
parzone
parzone
D. parzonych
parzonych
parzonych
parzonych
C. parzonym
parzonym
parzonym
parzonym
B. parzonych
parzonych
parzonych
parzone
N. parzonymi
parzonymi
parzonymi
parzonymi
Ms. parzonych
parzonych
parzonych
parzonych

odpowiedniki aspektowe: sparzyć , oparzyć

Składnia

Rznieżywotny + parzyć +
(KOGO/CO) + (CZYM) + (w CO)

3. jajko

Definicja

poddawać coś działaniu wrzątku lub gorącej pary, aby zdezynfekować lub zmienić właściwości

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z przyrządzaniem jedzenia

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień

Relacje znaczeniowe

synonimy:  wyparzać, zaparzać
hiperonimy:  odkażać

Połączenia

  • parzyć jajka
  • parzyć ukropem, wrzątkiem
  • parzyć przez ileś minut
  • parzyć w gorącej wodzie
  • parzyć mocno
  • nie trzeba parzyć
  • wędzony i parzony
  • parzona kiełbasa, szynka

Cytaty

– Pomidorówkę bierzcie, dobra, gulaszu, broń Boże, nie bierzcie, jakieś białe, oślizgłe na nim wylazło, kucharka musiała wrzątkiem parzyć!

źródło: NKJP: Włodzimierz Kowalewski: Excentrycy, 2007

Można od was złapać salmonellę. - Od was też można. Najczęściej właśnie ludzki personel zaraża cały kurnik. Możecie się ustrzec tej obrzydliwości, parząc jajo wrzątkiem.

źródło: NKJP: Katarzyna Siwiec: Zwierzenia przy wysiadywaniu, Dziennik Polski - Pejzaż, 2001-04-14

W każdej szparze kryły się setki owadów. Mama parzyła podłogę i prycze wrzącą wodą, ale to nic nie pomagało.

źródło: NKJP: Aresztowanie taty, Dziennik Polski - Magazyn, 2000-07-21

Placek utarła z brukwi i parzonych kartofli, a potem upiekła to wszystko razem na oleju.

źródło: NKJP: Bogdan Wojdowski: Chleb rzucony umarłym, 1971

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. parzę
parzymy
2 os. parzysz
parzycie
3 os. parzy
parzą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. parzyłem
+(e)m parzył
parzyłam
+(e)m parzyła
parzyłom
+(e)m parzyło
parzyliśmy
+(e)śmy parzyli
parzyłyśmy
+(e)śmy parzyły
2 os. parzyłeś
+(e)ś parzył
parzyłaś
+(e)ś parzyła
parzyłoś
+(e)ś parzyło
parzyliście
+(e)ście parzyli
parzyłyście
+(e)ście parzyły
3 os. parzył
parzyła
parzyło
parzyli
parzyły

bezosobnik: parzono

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę parzył
będę parzyć
będę parzyła
będę parzyć
będę parzyło
będę parzyć
będziemy parzyli
będziemy parzyć
będziemy parzyły
będziemy parzyć
2 os. będziesz parzył
będziesz parzyć
będziesz parzyła
będziesz parzyć
będziesz parzyło
będziesz parzyć
będziecie parzyli
będziecie parzyć
będziecie parzyły
będziecie parzyć
3 os. będzie parzył
będzie parzyć
będzie parzyła
będzie parzyć
będzie parzyło
będzie parzyć
będą parzyli
będą parzyć
będą parzyły
będą parzyć

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. parzmy
2 os. parz
parzcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. parzyłbym
bym parzył
parzyłabym
bym parzyła
parzyłobym
bym parzyło
parzylibyśmy
byśmy parzyli
parzyłybyśmy
byśmy parzyły
2 os. parzyłbyś
byś parzył
parzyłabyś
byś parzyła
parzyłobyś
byś parzyło
parzylibyście
byście parzyli
parzyłybyście
byście parzyły
3 os. parzyłby
by parzył
parzyłaby
by parzyła
parzyłoby
by parzyło
parzyliby
by parzyli
parzyłyby
by parzyły

bezosobnik: parzono by

bezokolicznik: parzyć

imiesłów przysłówkowy współczesny:

parząc

gerundium: parzenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. parzenie
parzenia
D. parzenia
parzeń
C. parzeniu
parzeniom
B. parzenie
parzenia
N. parzeniem
parzeniami
Ms. parzeniu
parzeniach
W. parzenie
parzenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: parzący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. parzący
parzący
parzący
parzące
parząca
D. parzącego
parzącego
parzącego
parzącego
parzącej
C. parzącemu
parzącemu
parzącemu
parzącemu
parzącej
B. parzącego
parzącego
parzący
parzące
parzącą
N. parzącym
parzącym
parzącym
parzącym
parzącą
Ms. parzącym
parzącym
parzącym
parzącym
parzącej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. parzący
parzący
parzące
parzące
D. parzących
parzących
parzących
parzących
C. parzącym
parzącym
parzącym
parzącym
B. parzących
parzących
parzących
parzące
N. parzącymi
parzącymi
parzącymi
parzącymi
Ms. parzących
parzących
parzących
parzących

imiesłów przymiotnikowy bierny: parzony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. parzony
parzony
parzony
parzone
parzona
D. parzonego
parzonego
parzonego
parzonego
parzonej
C. parzonemu
parzonemu
parzonemu
parzonemu
parzonej
B. parzonego
parzonego
parzony
parzone
parzoną
N. parzonym
parzonym
parzonym
parzonym
parzoną
Ms. parzonym
parzonym
parzonym
parzonym
parzonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. parzeni
parzeni
parzone
parzone
D. parzonych
parzonych
parzonych
parzonych
C. parzonym
parzonym
parzonym
parzonym
B. parzonych
parzonych
parzonych
parzone
N. parzonymi
parzonymi
parzonymi
parzonymi
Ms. parzonych
parzonych
parzonych
parzonych

odpowiedniki aspektowe: wyparzyć , sparzyć

Składnia

Rzosobowy + parzyć +
CO + (CZYM)

4. o pokrzywie

Definicja

powodować podrażnienie skóry przy dotknięciu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin budowa i funkcjonowanie roślin

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  drażnić

Połączenia

  • meduzy, pokrzywy parzą

Cytaty

Wiedzą, że czekają na nich wraki, deski, sieci i meduzy, które parzą silniej niż rozgrzane żelazko. - Parzą, ale na skórze nie zostaje żaden ślad, bo woda jest za zimna - pocieszają się.

źródło: NKJP: Marcin Fabjański: Zamach na kanał, Gazeta Wyborcza, 1994-07-25

Pracownica schroniska Kinga Maślanka zapewnia, że parzące krzewy nie zagrażają turystom, bo udało się je usunąć z bezpośredniego sąsiedztwa obiektu.

źródło: NKJP: (SZEL): Parzące krzewy, Dziennik Polski - Kraj, 2001-07-21

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. parzę
parzymy
2 os. parzysz
parzycie
3 os. parzy
parzą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. parzyłem
+(e)m parzył
parzyłam
+(e)m parzyła
parzyłom
+(e)m parzyło
parzyliśmy
+(e)śmy parzyli
parzyłyśmy
+(e)śmy parzyły
2 os. parzyłeś
+(e)ś parzył
parzyłaś
+(e)ś parzyła
parzyłoś
+(e)ś parzyło
parzyliście
+(e)ście parzyli
parzyłyście
+(e)ście parzyły
3 os. parzył
parzyła
parzyło
parzyli
parzyły

bezosobnik: parzono

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę parzył
będę parzyć
będę parzyła
będę parzyć
będę parzyło
będę parzyć
będziemy parzyli
będziemy parzyć
będziemy parzyły
będziemy parzyć
2 os. będziesz parzył
będziesz parzyć
będziesz parzyła
będziesz parzyć
będziesz parzyło
będziesz parzyć
będziecie parzyli
będziecie parzyć
będziecie parzyły
będziecie parzyć
3 os. będzie parzył
będzie parzyć
będzie parzyła
będzie parzyć
będzie parzyło
będzie parzyć
będą parzyli
będą parzyć
będą parzyły
będą parzyć

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. parzmy
2 os. parz
parzcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. parzyłbym
bym parzył
parzyłabym
bym parzyła
parzyłobym
bym parzyło
parzylibyśmy
byśmy parzyli
parzyłybyśmy
byśmy parzyły
2 os. parzyłbyś
byś parzył
parzyłabyś
byś parzyła
parzyłobyś
byś parzyło
parzylibyście
byście parzyli
parzyłybyście
byście parzyły
3 os. parzyłby
by parzył
parzyłaby
by parzyła
parzyłoby
by parzyło
parzyliby
by parzyli
parzyłyby
by parzyły

bezosobnik: parzono by

bezokolicznik: parzyć

imiesłów przysłówkowy współczesny:

parząc

gerundium: parzenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. parzenie
parzenia
D. parzenia
parzeń
C. parzeniu
parzeniom
B. parzenie
parzenia
N. parzeniem
parzeniami
Ms. parzeniu
parzeniach
W. parzenie
parzenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: parzący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. parzący
parzący
parzący
parzące
parząca
D. parzącego
parzącego
parzącego
parzącego
parzącej
C. parzącemu
parzącemu
parzącemu
parzącemu
parzącej
B. parzącego
parzącego
parzący
parzące
parzącą
N. parzącym
parzącym
parzącym
parzącym
parzącą
Ms. parzącym
parzącym
parzącym
parzącym
parzącej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. parzący
parzący
parzące
parzące
D. parzących
parzących
parzących
parzących
C. parzącym
parzącym
parzącym
parzącym
B. parzących
parzących
parzących
parzące
N. parzącymi
parzącymi
parzącymi
parzącymi
Ms. parzących
parzących
parzących
parzących

odpowiednik aspektowy: oparzyć

Składnia

Rzżywotny + parzyć + bez ograniczeń

5. o łzach

Definicja

doznawać niewygody, smutku lub niechęci

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Połączenia

  • łzy parzą
  • parzyć jak ogień

Cytaty

Na wspomnienie policji Stenia westchnęła ciężko. – Rano uciekłam do ogrodu. Własne łóżko mnie parzyło, nie mogłam uleżeć.

źródło: NKJP: Irena Matuszkiewicz: Nie zabijać pająków, 2007

Zamiast zwyczajnie oddalić się, całuje babcię w rękę, po babci Joannę, a na końcu mnie. Ten pocałunek parzy mi dłoń.

źródło: NKJP: Ewa Nowacka: Emilia z kwiatem lilii leśnej, 1993

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. parzę
parzymy
2 os. parzysz
parzycie
3 os. parzy
parzą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. parzyłem
+(e)m parzył
parzyłam
+(e)m parzyła
parzyłom
+(e)m parzyło
parzyliśmy
+(e)śmy parzyli
parzyłyśmy
+(e)śmy parzyły
2 os. parzyłeś
+(e)ś parzył
parzyłaś
+(e)ś parzyła
parzyłoś
+(e)ś parzyło
parzyliście
+(e)ście parzyli
parzyłyście
+(e)ście parzyły
3 os. parzył
parzyła
parzyło
parzyli
parzyły

bezosobnik: parzono

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę parzył
będę parzyć
będę parzyła
będę parzyć
będę parzyło
będę parzyć
będziemy parzyli
będziemy parzyć
będziemy parzyły
będziemy parzyć
2 os. będziesz parzył
będziesz parzyć
będziesz parzyła
będziesz parzyć
będziesz parzyło
będziesz parzyć
będziecie parzyli
będziecie parzyć
będziecie parzyły
będziecie parzyć
3 os. będzie parzył
będzie parzyć
będzie parzyła
będzie parzyć
będzie parzyło
będzie parzyć
będą parzyli
będą parzyć
będą parzyły
będą parzyć

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. parzmy
2 os. parz
parzcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. parzyłbym
bym parzył
parzyłabym
bym parzyła
parzyłobym
bym parzyło
parzylibyśmy
byśmy parzyli
parzyłybyśmy
byśmy parzyły
2 os. parzyłbyś
byś parzył
parzyłabyś
byś parzyła
parzyłobyś
byś parzyło
parzylibyście
byście parzyli
parzyłybyście
byście parzyły
3 os. parzyłby
by parzył
parzyłaby
by parzyła
parzyłoby
by parzyło
parzyliby
by parzyli
parzyłyby
by parzyły

bezosobnik: parzono by

bezokolicznik: parzyć

imiesłów przysłówkowy współczesny:

parząc

gerundium: parzenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. parzenie
parzenia
D. parzenia
parzeń
C. parzeniu
parzeniom
B. parzenie
parzenia
N. parzeniem
parzeniami
Ms. parzeniu
parzeniach
W. parzenie
parzenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: parzący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. parzący
parzący
parzący
parzące
parząca
D. parzącego
parzącego
parzącego
parzącego
parzącej
C. parzącemu
parzącemu
parzącemu
parzącemu
parzącej
B. parzącego
parzącego
parzący
parzące
parzącą
N. parzącym
parzącym
parzącym
parzącym
parzącą
Ms. parzącym
parzącym
parzącym
parzącym
parzącej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. parzący
parzący
parzące
parzące
D. parzących
parzących
parzących
parzących
C. parzącym
parzącym
parzącym
parzącym
B. parzących
parzących
parzących
parzące
N. parzącymi
parzącymi
parzącymi
parzącymi
Ms. parzących
parzących
parzących
parzących

odpowiednik aspektowy: sparzyć

Składnia

Rznieżywotny + parzyć +
KOGO
Rznieżywotny + parzyć +
(KOMU) + CO

Frazeologizmy

coś kogoś ani ziębi, ani parzy
Data ostatniej modyfikacji: 23.11.2011
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj