UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

lapis-lazuli

lapis lazuli

Chronologizacja

1861, SJPWil
W XVII i XVIII w. spotyka się zapisy lapislazuri (Kart XVII-XVIII).

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. lapis-lazuli
lapis-lazuli
D. lapis-lazuli
lapis-lazuli
C. lapis-lazuli
lapis-lazuli
B. lapis-lazuli
lapis-lazuli
N. lapis-lazuli
lapis-lazuli
Ms. lapis-lazuli
lapis-lazuli
W. lapis-lazuli
lapis-lazuli

Pochodzenie

internac.

ang. lapis lazuli

fr. lapis-lazuli

niem. Lapislazuli

z łac. śred. lapis lazuli 'niebieski kamień'

Drugi człon nazwy łacińskiej jest formą dopełniacza od lazulum 'błękit', które jest zapożyczeniem z arabskiego

Definicja

miner. 
połyskliwy kamień półszlachetny o niebieskiej barwie, używany w jubilerstwie

Warianty

  • lapis lazuli

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia minerały i pierwiastki

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie ozdoby i dodatki

Relacje znaczeniowe

synonimy:  lazuryt
hiperonimy:  kamień

Cytaty

Enmerkar, król i kapłan miasta-państwa Uruk, potrzebował do odbudowy świątyni drogich kamieni. Lapis-lazuli zamierzał sprowadzić z kopalni w Afganistanie, ale nie mógł się porozumieć z władcą miasta Aratta w Iranie [...].

źródło: NKJP: Ewa Kuryluk: Przygody z pismem, Gazeta Wyborcza, 1998-05-15

Prezenty z lapis-lazuli mają ponoć wzmacniać wierność [...], a sen o tym kamieniu ma gwarantować powodzenie w sprawach sercowych.

źródło: NKJP: Legendy w kamieniach zaklęte, Dziennik Polski, 2000-12-13

Gdyby nie wojna, Afganistan ze swym węglem, ropą naftową, gazem, a zwłaszcza kamieniami szlachetnymi, mógłby mieć normalnie funkcjonującą gospodarkę. O wyłączność na eksploatację bogatych złóż kamieni, m.in. szmaragdów i lapis-lazuli, stara się Inter Commerce.

źródło: NKJP: Zofia Stachura, Henryk Suchar: Szmaragdy lwa, Wprost, 1997

Do wyrafinowanego znawcy sztuki, ale też i posiadacza sporego konta, trafi zapewne patynowana bransoleta zrobiona z platyny i białego złota, misternie zdobiona masą perłową, !?lapis lazuli i karmazytami.

źródło: NKJP: Grażyna Zdrojewska: Perłowy globus i srebrny klaun, Express Ilustrowany, 2003-07-11

Rzeźby antyczne wykonywano w różnych odmianach chalcedonu, berylu, w serpentynie, marmurze, w !?lapis lazuli.

źródło: NKJP: Internet

Informacja normatywna

Zapis bez łącznika obecnie nie jest uznawany za poprawny.

Data ostatniej modyfikacji: 26.09.2016
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj