UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

kołować

Chronologizacja

1666, Kart XVII-XVIII

Pochodzenie

Zob. koło

1. w powietrzu

Definicja

poruszać się w powietrzu po trasie zbliżonej do okręgu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport powietrzny

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt ptaki

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  krążyć

Cytaty

Każdy gatunek ma inną strategię łowienia: orlik i orzeł przedni lubią powoli okrążać swoje rewiry, siadać na wysokich drzewach i obserwować okolicę, jastrząb poluje z zasadzki i rzadko kołuje, a myszołów [...] najchętniej kołuje w powietrznym kominie, sprytnie wykorzystując prądy wznoszące.

źródło: NKJP: Podglądanie zwierząt w Bieszczadach, Nowiny Raciborskie, 2004-06-29

Na niebie kołowały nieprawdopodobne stada ptaków.

źródło: NKJP: Andrzej Anonimus: Nie nadaje się, przecież to jeszcze szczeniak,1999

Nad głowami kołował dwupłatowiec o skrzydłach kształtem przypominających sierpy.

źródło: NKJP: Krąg historii nad ogrodem lotników: Dziennik Polski, 2003-09-26

W powietrzu kołowały strzępy papieru.

źródło: NKJP: Piotr Siemion: Finimondo: komedia romantyczna, 2004

Moim towarzyszem bywał tylko wiatr, czasem krzyk mew kołujących gdzieś niżej pode mną.

źródło: NKJP: Jacek Bocheński:Tyberiusz Cezar, 2009

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. kołuję
kołujemy
2 os. kołujesz
kołujecie
3 os. kołuje
kołują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. kołowałem
+(e)m kołował
kołowałam
+(e)m kołowała
kołowałom
+(e)m kołowało
kołowaliśmy
+(e)śmy kołowali
kołowałyśmy
+(e)śmy kołowały
2 os. kołowałeś
+(e)ś kołował
kołowałaś
+(e)ś kołowała
kołowałoś
+(e)ś kołowało
kołowaliście
+(e)ście kołowali
kołowałyście
+(e)ście kołowały
3 os. kołował
kołowała
kołowało
kołowali
kołowały

bezosobnik: kołowano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę kołował
będę kołować
będę kołowała
będę kołować
będę kołowało
będę kołować
będziemy kołowali
będziemy kołować
będziemy kołowały
będziemy kołować
2 os. będziesz kołował
będziesz kołować
będziesz kołowała
będziesz kołować
będziesz kołowało
będziesz kołować
będziecie kołowali
będziecie kołować
będziecie kołowały
będziecie kołować
3 os. będzie kołował
będzie kołować
będzie kołowała
będzie kołować
będzie kołowało
będzie kołować
będą kołowali
będą kołować
będą kołowały
będą kołować

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. kołujmy
2 os. kołuj
kołujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. kołowałbym
bym kołował
kołowałabym
bym kołowała
kołowałobym
bym kołowało
kołowalibyśmy
byśmy kołowali
kołowałybyśmy
byśmy kołowały
2 os. kołowałbyś
byś kołował
kołowałabyś
byś kołowała
kołowałobyś
byś kołowało
kołowalibyście
byście kołowali
kołowałybyście
byście kołowały
3 os. kołowałby
by kołował
kołowałaby
by kołowała
kołowałoby
by kołowało
kołowaliby
by kołowali
kołowałyby
by kołowały

bezosobnik: kołowano by

bezokolicznik: kołować

imiesłów przysłówkowy współczesny:

kołując

gerundium: kołowanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. kołowanie
kołowania
D. kołowania
kołowań
C. kołowaniu
kołowaniom
B. kołowanie
kołowania
N. kołowaniem
kołowaniami
Ms. kołowaniu
kołowaniach
W. kołowanie
kołowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: kołujący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. kołujący
kołujący
kołujący
kołujące
kołująca
D. kołującego
kołującego
kołującego
kołującego
kołującej
C. kołującemu
kołującemu
kołującemu
kołującemu
kołującej
B. kołującego
kołującego
kołujący
kołujące
kołującą
N. kołującym
kołującym
kołującym
kołującym
kołującą
Ms. kołującym
kołującym
kołującym
kołującym
kołującej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. kołujący
kołujący
kołujące
kołujące
D. kołujących
kołujących
kołujących
kołujących
C. kołującym
kołującym
kołującym
kołującym
B. kołujących
kołujących
kołujących
kołujące
N. kołującymi
kołującymi
kołującymi
kołującymi
Ms. kołujących
kołujących
kołujących
kołujących

Składnia

bez ograniczeń + kołować +
GDZIE

2. po mieście

Definicja

przemieszczać się w różnych kierunkach po jakimś terenie

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

synonimy:  krążyć

Cytaty

Po chwili wolno odjeżdżamy w stronę centrum. Przez kilka kwadransów kołujemy po sennym mieście, za oknami auta cicho, mroźnie. Z rzadka przez ulicę przemykają spóźnieni przechodnie, prawie nie ma samochodów. Jedziemy na stację kolejową.

źródło: NKJP: Łukasz Brzeziński: Policyjna opowieść, Gazeta Wrocławska, 2003-01-03

Obrady odbywały się w magistracie przy ul. Młyńskiej przed południem, ale tym razem straż miejska nie zablokowała parkingów i kierowcy prezydentów po wysadzeniu przed drzwiami swoich szefów musieli długo kołować wokół centrum, by znaleźć wolne miejsce parkingowe.

źródło: NKJP: (BL): Kawa i obiadek, Dziennik Zachodni, 2004-02-04

Kołując, zygzakując po ulicach, śledząc postępy zieleni, doszedł na koniec do gospody.

źródło: NKJP: Marian Pankowski: Fara na Pomorzu, 1997

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. kołuję
kołujemy
2 os. kołujesz
kołujecie
3 os. kołuje
kołują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. kołowałem
+(e)m kołował
kołowałam
+(e)m kołowała
kołowałom
+(e)m kołowało
kołowaliśmy
+(e)śmy kołowali
kołowałyśmy
+(e)śmy kołowały
2 os. kołowałeś
+(e)ś kołował
kołowałaś
+(e)ś kołowała
kołowałoś
+(e)ś kołowało
kołowaliście
+(e)ście kołowali
kołowałyście
+(e)ście kołowały
3 os. kołował
kołowała
kołowało
kołowali
kołowały

bezosobnik: kołowano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę kołował
będę kołować
będę kołowała
będę kołować
będę kołowało
będę kołować
będziemy kołowali
będziemy kołować
będziemy kołowały
będziemy kołować
2 os. będziesz kołował
będziesz kołować
będziesz kołowała
będziesz kołować
będziesz kołowało
będziesz kołować
będziecie kołowali
będziecie kołować
będziecie kołowały
będziecie kołować
3 os. będzie kołował
będzie kołować
będzie kołowała
będzie kołować
będzie kołowało
będzie kołować
będą kołowali
będą kołować
będą kołowały
będą kołować

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. kołujmy
2 os. kołuj
kołujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. kołowałbym
bym kołował
kołowałabym
bym kołowała
kołowałobym
bym kołowało
kołowalibyśmy
byśmy kołowali
kołowałybyśmy
byśmy kołowały
2 os. kołowałbyś
byś kołował
kołowałabyś
byś kołowała
kołowałobyś
byś kołowało
kołowalibyście
byście kołowali
kołowałybyście
byście kołowały
3 os. kołowałby
by kołował
kołowałaby
by kołowała
kołowałoby
by kołowało
kołowaliby
by kołowali
kołowałyby
by kołowały

bezosobnik: kołowano by

bezokolicznik: kołować

imiesłów przysłówkowy współczesny:

kołując

gerundium: kołowanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. kołowanie
kołowania
D. kołowania
kołowań
C. kołowaniu
kołowaniom
B. kołowanie
kołowania
N. kołowaniem
kołowaniami
Ms. kołowaniu
kołowaniach
W. kołowanie
kołowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: kołujący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. kołujący
kołujący
kołujący
kołujące
kołująca
D. kołującego
kołującego
kołującego
kołującego
kołującej
C. kołującemu
kołującemu
kołującemu
kołującemu
kołującej
B. kołującego
kołującego
kołujący
kołujące
kołującą
N. kołującym
kołującym
kołującym
kołującym
kołującą
Ms. kołującym
kołującym
kołującym
kołującym
kołującej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. kołujący
kołujący
kołujące
kołujące
D. kołujących
kołujących
kołujących
kołujących
C. kołującym
kołującym
kołującym
kołującym
B. kołujących
kołujących
kołujących
kołujące
N. kołującymi
kołującymi
kołującymi
kołującymi
Ms. kołujących
kołujących
kołujących
kołujących

Składnia

bez ograniczeń + kołować +
GDZIE

3.a po pasie startowym

Definicja

lotn. 
poruszać się przy pracujących silnikach po powierzchni ziemi na kołach, przed startem lub po wylądowaniu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport powietrzny

Cytaty

Gdy samolot kołował po pasie startowym napastnicy ostrzelali zbiornik paliwa, który natychmiast wybuchł.

źródło: NKJP: (toj): Terroryści na lotnisku, Dziennik Bałtycki, 2000-10-02

Boeing 767 kołuje pod terminal jadąc za żółtym samochodem.

źródło: NKJP: Anna Agaciak: Ludzie Balic, Gazeta Krakowska, 2007-02-23

Samolot kołował na niewielkim lotnisku.

źródło: NKJP: Paweł Pollak: Kanalia, 2006

Mam zapięte pasy, samolot już kołuje do startu, a ja tak naprawdę nie wiem, jak długo potrwa ten lot, czy pojawią się turbulencje, czy też wszystko przebiegnie sprawnie.

źródło: NKJP: Robert Leszczyński: O rumianku, Gołocie i Carrerasie, Gazeta Wyborcza, 1997-11-14

Maszyna drgnęła; zaraz zacznie kołować na pas startowy.

źródło: NKJP: Mariusz Ziomecki: Lato nieśmiertelnych, 2002

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. kołuję
kołujemy
2 os. kołujesz
kołujecie
3 os. kołuje
kołują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. kołowałem
+(e)m kołował
kołowałam
+(e)m kołowała
kołowałom
+(e)m kołowało
kołowaliśmy
+(e)śmy kołowali
kołowałyśmy
+(e)śmy kołowały
2 os. kołowałeś
+(e)ś kołował
kołowałaś
+(e)ś kołowała
kołowałoś
+(e)ś kołowało
kołowaliście
+(e)ście kołowali
kołowałyście
+(e)ście kołowały
3 os. kołował
kołowała
kołowało
kołowali
kołowały

bezosobnik: kołowano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę kołował
będę kołować
będę kołowała
będę kołować
będę kołowało
będę kołować
będziemy kołowali
będziemy kołować
będziemy kołowały
będziemy kołować
2 os. będziesz kołował
będziesz kołować
będziesz kołowała
będziesz kołować
będziesz kołowało
będziesz kołować
będziecie kołowali
będziecie kołować
będziecie kołowały
będziecie kołować
3 os. będzie kołował
będzie kołować
będzie kołowała
będzie kołować
będzie kołowało
będzie kołować
będą kołowali
będą kołować
będą kołowały
będą kołować

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. kołujmy
2 os. kołuj
kołujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. kołowałbym
bym kołował
kołowałabym
bym kołowała
kołowałobym
bym kołowało
kołowalibyśmy
byśmy kołowali
kołowałybyśmy
byśmy kołowały
2 os. kołowałbyś
byś kołował
kołowałabyś
byś kołowała
kołowałobyś
byś kołowało
kołowalibyście
byście kołowali
kołowałybyście
byście kołowały
3 os. kołowałby
by kołował
kołowałaby
by kołowała
kołowałoby
by kołowało
kołowaliby
by kołowali
kołowałyby
by kołowały

bezosobnik: kołowano by

bezokolicznik: kołować

imiesłów przysłówkowy współczesny:

kołując

gerundium: kołowanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. kołowanie
kołowania
D. kołowania
kołowań
C. kołowaniu
kołowaniom
B. kołowanie
kołowania
N. kołowaniem
kołowaniami
Ms. kołowaniu
kołowaniach
W. kołowanie
kołowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: kołujący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. kołujący
kołujący
kołujący
kołujące
kołująca
D. kołującego
kołującego
kołującego
kołującego
kołującej
C. kołującemu
kołującemu
kołującemu
kołującemu
kołującej
B. kołującego
kołującego
kołujący
kołujące
kołującą
N. kołującym
kołującym
kołującym
kołującym
kołującą
Ms. kołującym
kołującym
kołującym
kołującym
kołującej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. kołujący
kołujący
kołujące
kołujące
D. kołujących
kołujących
kołujących
kołujących
C. kołującym
kołującym
kołującym
kołującym
B. kołujących
kołujących
kołujących
kołujące
N. kołującymi
kołującymi
kołującymi
kołującymi
Ms. kołujących
kołujących
kołujących
kołujących

Składnia

bez ograniczeń + kołować +
GDZIE
bez ograniczeń + kołować +
DOKĄD

3.b pilot

Definicja

lotn. 
sterować samolotem, który porusza się na kołach

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport powietrzny

Cytaty

Biorąc to wszystko pod uwagę, prowadzący samolot pilot musiał, kołując po pasie startowym, stopniowo zwiększać obroty silników, naciskać jednocześnie na hamulce i unieść ogon maszyny, używając sterów wysokości.

źródło: NKJP: Niewygodny generał, Dziennik Polski, 1999-06-11

Kapitan kołował po pasie jeszcze przez ponad dwie i pół minuty.

źródło: NKJP: Internet

Kapitan [...] nie rozumiał, co się dzieje, ale nie miał już paliwa, by lądować gdzie indziej. Posadził więc maszynę po omacku na opustoszałym lotnisku. Gdy kołował w stronę terminalu, nisko nad budynkiem przeleciały niewielkie podłużne kształty. W chwilę później powietrzem wstrząsnęła eksplozja.

źródło: NKJP: Dawid Warszawski: Czarnogórcy panicznie się boją, że Serbia znów wciągnie ich w awanturę wojenną, Gazeta Wyborcza, 1999-04-01

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. kołuję
kołujemy
2 os. kołujesz
kołujecie
3 os. kołuje
kołują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. kołowałem
+(e)m kołował
kołowałam
+(e)m kołowała
kołowałom
+(e)m kołowało
kołowaliśmy
+(e)śmy kołowali
kołowałyśmy
+(e)śmy kołowały
2 os. kołowałeś
+(e)ś kołował
kołowałaś
+(e)ś kołowała
kołowałoś
+(e)ś kołowało
kołowaliście
+(e)ście kołowali
kołowałyście
+(e)ście kołowały
3 os. kołował
kołowała
kołowało
kołowali
kołowały

bezosobnik: kołowano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę kołował
będę kołować
będę kołowała
będę kołować
będę kołowało
będę kołować
będziemy kołowali
będziemy kołować
będziemy kołowały
będziemy kołować
2 os. będziesz kołował
będziesz kołować
będziesz kołowała
będziesz kołować
będziesz kołowało
będziesz kołować
będziecie kołowali
będziecie kołować
będziecie kołowały
będziecie kołować
3 os. będzie kołował
będzie kołować
będzie kołowała
będzie kołować
będzie kołowało
będzie kołować
będą kołowali
będą kołować
będą kołowały
będą kołować

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. kołujmy
2 os. kołuj
kołujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. kołowałbym
bym kołował
kołowałabym
bym kołowała
kołowałobym
bym kołowało
kołowalibyśmy
byśmy kołowali
kołowałybyśmy
byśmy kołowały
2 os. kołowałbyś
byś kołował
kołowałabyś
byś kołowała
kołowałobyś
byś kołowało
kołowalibyście
byście kołowali
kołowałybyście
byście kołowały
3 os. kołowałby
by kołował
kołowałaby
by kołowała
kołowałoby
by kołowało
kołowaliby
by kołowali
kołowałyby
by kołowały

bezosobnik: kołowano by

bezokolicznik: kołować

imiesłów przysłówkowy współczesny:

kołując

gerundium: kołowanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. kołowanie
kołowania
D. kołowania
kołowań
C. kołowaniu
kołowaniom
B. kołowanie
kołowania
N. kołowaniem
kołowaniami
Ms. kołowaniu
kołowaniach
W. kołowanie
kołowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: kołujący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. kołujący
kołujący
kołujący
kołujące
kołująca
D. kołującego
kołującego
kołującego
kołującego
kołującej
C. kołującemu
kołującemu
kołującemu
kołującemu
kołującej
B. kołującego
kołującego
kołujący
kołujące
kołującą
N. kołującym
kołującym
kołującym
kołującym
kołującą
Ms. kołującym
kołującym
kołującym
kołującym
kołującej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. kołujący
kołujący
kołujące
kołujące
D. kołujących
kołujących
kołujących
kołujących
C. kołującym
kołującym
kołującym
kołującym
B. kołujących
kołujących
kołujących
kołujące
N. kołującymi
kołującymi
kołującymi
kołującymi
Ms. kołujących
kołujących
kołujących
kołujących

Składnia

bez ograniczeń + kołować +
GDZIE
bez ograniczeń + kołować +
DOKĄD

4. w głowie

Definicja

przejawiać się w sposób chaotyczny, natrętny, wywołując uczucie zamętu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Połączenia

  • myśli, pytania kołują
  • kołować w głowie

Cytaty

W głowie wszystko mi kołuje jak na karuzeli! Tyle pytań, tyle zagadek...!

źródło: NKJP: Dorota Terakowska: Władca Lewawu, 1989

Dlaczego tak zamierzył, o co mu chodziło, czy chciał mnie za coś ukarać albo przed czymś przestrzec, pytania te długo kołowały w jego głowie [...].

źródło: NKJP: Wiesław Paweł Szymański: Niedźwiedź w katedrze, 1981

Wszystko stało się dla niego obojętne i nieważne. Jedna tylko natrętna myśl kołowała w nim uporczywie.

źródło: NKJP: Jerzy Andrzejewski: Noc i inne opowiadania, 2001

Plącze mi się po głowie temat z którejś symfonii Brahmsa i krótkie zdanie: ... Od wczoraj kołuje mi po głowie: ... Przystanąłem przy płocie. Wszystko wokoło świeci się, zwilżone rosą.

źródło: NKJP: Stanisław Dygat: Jezioro Bodeńskie, 1946

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. kołuję
kołujemy
2 os. kołujesz
kołujecie
3 os. kołuje
kołują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. kołowałem
+(e)m kołował
kołowałam
+(e)m kołowała
kołowałom
+(e)m kołowało
kołowaliśmy
+(e)śmy kołowali
kołowałyśmy
+(e)śmy kołowały
2 os. kołowałeś
+(e)ś kołował
kołowałaś
+(e)ś kołowała
kołowałoś
+(e)ś kołowało
kołowaliście
+(e)ście kołowali
kołowałyście
+(e)ście kołowały
3 os. kołował
kołowała
kołowało
kołowali
kołowały

bezosobnik: kołowano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę kołował
będę kołować
będę kołowała
będę kołować
będę kołowało
będę kołować
będziemy kołowali
będziemy kołować
będziemy kołowały
będziemy kołować
2 os. będziesz kołował
będziesz kołować
będziesz kołowała
będziesz kołować
będziesz kołowało
będziesz kołować
będziecie kołowali
będziecie kołować
będziecie kołowały
będziecie kołować
3 os. będzie kołował
będzie kołować
będzie kołowała
będzie kołować
będzie kołowało
będzie kołować
będą kołowali
będą kołować
będą kołowały
będą kołować

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. kołujmy
2 os. kołuj
kołujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. kołowałbym
bym kołował
kołowałabym
bym kołowała
kołowałobym
bym kołowało
kołowalibyśmy
byśmy kołowali
kołowałybyśmy
byśmy kołowały
2 os. kołowałbyś
byś kołował
kołowałabyś
byś kołowała
kołowałobyś
byś kołowało
kołowalibyście
byście kołowali
kołowałybyście
byście kołowały
3 os. kołowałby
by kołował
kołowałaby
by kołowała
kołowałoby
by kołowało
kołowaliby
by kołowali
kołowałyby
by kołowały

bezosobnik: kołowano by

bezokolicznik: kołować

imiesłów przysłówkowy współczesny:

kołując

gerundium: kołowanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. kołowanie
kołowania
D. kołowania
kołowań
C. kołowaniu
kołowaniom
B. kołowanie
kołowania
N. kołowaniem
kołowaniami
Ms. kołowaniu
kołowaniach
W. kołowanie
kołowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: kołujący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. kołujący
kołujący
kołujący
kołujące
kołująca
D. kołującego
kołującego
kołującego
kołującego
kołującej
C. kołującemu
kołującemu
kołującemu
kołującemu
kołującej
B. kołującego
kołującego
kołujący
kołujące
kołującą
N. kołującym
kołującym
kołującym
kołującym
kołującą
Ms. kołującym
kołującym
kołującym
kołującym
kołującej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. kołujący
kołujący
kołujące
kołujące
D. kołujących
kołujących
kołujących
kołujących
C. kołującym
kołującym
kołującym
kołującym
B. kołujących
kołujących
kołujących
kołujące
N. kołującymi
kołującymi
kołującymi
kołującymi
Ms. kołujących
kołujących
kołujących
kołujących

Składnia

bez ograniczeń + kołować +
(KOMU) + w CZYM
bez ograniczeń + kołować +
w KIM

5. mówić nie wprost

Definicja

pot. 
niejasno wyrażać swoje myśli, mówiąc nie wprost

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język mówienie

Cytaty

Przyjechał Jonasz. Jest całkiem szary. Opowiada rzeczy niby wesołe, anegdoty, ale kołuje, przerywa i znów ciągnie wątek.

źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Monografia grzechów z dziennika 1978-1989, 2006

- Pan docent, jak widzę, uprawia metodę drogi okrężnej... I, jak myśliwy, kołuje i dygresjami uwagę pragnie odwrócić.

źródło: NKJP: Marian Pankowski: Fara na Pomorzu, 1997

Kołował i kręcił, byle odwlec konkretną odpowiedź.

źródło: NKJP: Beata Anna Symołon: Z głębokości wołałem do Ciebie, Panie, Gazeta Radomszczańska, 2009-01-04

Kobieta wróciła, siada przede mną, uśmiecha się, a ja muszę powiedzieć najgorszą wiadomość jej życia: - Pani córka nie żyje. Kołuję, kręcę, ale w końcu mówię te straszne słowa.

źródło: NKJP: Tadeusz Woźniak: Prawda bywa gorzka, Wieczór Wybrzeża, 2005-03-19

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. kołuję
kołujemy
2 os. kołujesz
kołujecie
3 os. kołuje
kołują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. kołowałem
+(e)m kołował
kołowałam
+(e)m kołowała
kołowałom
+(e)m kołowało
kołowaliśmy
+(e)śmy kołowali
kołowałyśmy
+(e)śmy kołowały
2 os. kołowałeś
+(e)ś kołował
kołowałaś
+(e)ś kołowała
kołowałoś
+(e)ś kołowało
kołowaliście
+(e)ście kołowali
kołowałyście
+(e)ście kołowały
3 os. kołował
kołowała
kołowało
kołowali
kołowały

bezosobnik: kołowano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę kołował
będę kołować
będę kołowała
będę kołować
będę kołowało
będę kołować
będziemy kołowali
będziemy kołować
będziemy kołowały
będziemy kołować
2 os. będziesz kołował
będziesz kołować
będziesz kołowała
będziesz kołować
będziesz kołowało
będziesz kołować
będziecie kołowali
będziecie kołować
będziecie kołowały
będziecie kołować
3 os. będzie kołował
będzie kołować
będzie kołowała
będzie kołować
będzie kołowało
będzie kołować
będą kołowali
będą kołować
będą kołowały
będą kołować

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. kołujmy
2 os. kołuj
kołujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. kołowałbym
bym kołował
kołowałabym
bym kołowała
kołowałobym
bym kołowało
kołowalibyśmy
byśmy kołowali
kołowałybyśmy
byśmy kołowały
2 os. kołowałbyś
byś kołował
kołowałabyś
byś kołowała
kołowałobyś
byś kołowało
kołowalibyście
byście kołowali
kołowałybyście
byście kołowały
3 os. kołowałby
by kołował
kołowałaby
by kołowała
kołowałoby
by kołowało
kołowaliby
by kołowali
kołowałyby
by kołowały

bezosobnik: kołowano by

bezokolicznik: kołować

imiesłów przysłówkowy współczesny:

kołując

gerundium: kołowanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. kołowanie
kołowania
D. kołowania
kołowań
C. kołowaniu
kołowaniom
B. kołowanie
kołowania
N. kołowaniem
kołowaniami
Ms. kołowaniu
kołowaniach
W. kołowanie
kołowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: kołujący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. kołujący
kołujący
kołujący
kołujące
kołująca
D. kołującego
kołującego
kołującego
kołującego
kołującej
C. kołującemu
kołującemu
kołującemu
kołującemu
kołującej
B. kołującego
kołującego
kołujący
kołujące
kołującą
N. kołującym
kołującym
kołującym
kołującym
kołującą
Ms. kołującym
kołującym
kołującym
kołującym
kołującej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. kołujący
kołujący
kołujące
kołujące
D. kołujących
kołujących
kołujących
kołujących
C. kołującym
kołującym
kołującym
kołującym
B. kołujących
kołujących
kołujących
kołujące
N. kołującymi
kołującymi
kołującymi
kołującymi
Ms. kołujących
kołujących
kołujących
kołujących

6. oszukiwać

Definicja

pot. 
unikać mówienia prawdy, podając niepełne, nieprecyzyjne informacje lub stosując sprytne wykręty

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  bujać, kręcić
hiperonimy:  oszukiwać

Cytaty

Przez pół roku kołowałem śledczego tłumacząc mu, że jestem geologiem i zgubiłem się w lesie.

źródło: NKJP: Katarzyna Bielas: Z Markiem Piwowskim rozmawia Katarzyna Bielas, Gazeta Wyborcza, 1996-01-05

Po spektaklu przyszło dwóch didżejów z Płocka. Ty... z Płocka jesteś... Kołujesz mnie, ja cię znam!

źródło: NKJP: Ewa Kozakiewicz: Obsadzają według wzrostu..., Gazeta Krakowska, 2006-08-19

Dziś nawet te rozwiązania, które są w ustawie, jak wiadomo, nie załatwiają sprawy, bo gospodarstwo można zarejestrować, kupić hektar, startować na przetargach, a rolnicy dalej są kołowani. Jak długo chcemy to tolerować?

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 30.11.2000

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. kołuję
kołujemy
2 os. kołujesz
kołujecie
3 os. kołuje
kołują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. kołowałem
+(e)m kołował
kołowałam
+(e)m kołowała
kołowałom
+(e)m kołowało
kołowaliśmy
+(e)śmy kołowali
kołowałyśmy
+(e)śmy kołowały
2 os. kołowałeś
+(e)ś kołował
kołowałaś
+(e)ś kołowała
kołowałoś
+(e)ś kołowało
kołowaliście
+(e)ście kołowali
kołowałyście
+(e)ście kołowały
3 os. kołował
kołowała
kołowało
kołowali
kołowały

bezosobnik: kołowano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę kołował
będę kołować
będę kołowała
będę kołować
będę kołowało
będę kołować
będziemy kołowali
będziemy kołować
będziemy kołowały
będziemy kołować
2 os. będziesz kołował
będziesz kołować
będziesz kołowała
będziesz kołować
będziesz kołowało
będziesz kołować
będziecie kołowali
będziecie kołować
będziecie kołowały
będziecie kołować
3 os. będzie kołował
będzie kołować
będzie kołowała
będzie kołować
będzie kołowało
będzie kołować
będą kołowali
będą kołować
będą kołowały
będą kołować

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. kołujmy
2 os. kołuj
kołujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. kołowałbym
bym kołował
kołowałabym
bym kołowała
kołowałobym
bym kołowało
kołowalibyśmy
byśmy kołowali
kołowałybyśmy
byśmy kołowały
2 os. kołowałbyś
byś kołował
kołowałabyś
byś kołowała
kołowałobyś
byś kołowało
kołowalibyście
byście kołowali
kołowałybyście
byście kołowały
3 os. kołowałby
by kołował
kołowałaby
by kołowała
kołowałoby
by kołowało
kołowaliby
by kołowali
kołowałyby
by kołowały

bezosobnik: kołowano by

bezokolicznik: kołować

imiesłów przysłówkowy współczesny:

kołując

gerundium: kołowanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. kołowanie
kołowania
D. kołowania
kołowań
C. kołowaniu
kołowaniom
B. kołowanie
kołowania
N. kołowaniem
kołowaniami
Ms. kołowaniu
kołowaniach
W. kołowanie
kołowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: kołujący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. kołujący
kołujący
kołujący
kołujące
kołująca
D. kołującego
kołującego
kołującego
kołującego
kołującej
C. kołującemu
kołującemu
kołującemu
kołującemu
kołującej
B. kołującego
kołującego
kołujący
kołujące
kołującą
N. kołującym
kołującym
kołującym
kołującym
kołującą
Ms. kołującym
kołującym
kołującym
kołującym
kołującej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. kołujący
kołujący
kołujące
kołujące
D. kołujących
kołujących
kołujących
kołujących
C. kołującym
kołującym
kołującym
kołującym
B. kołujących
kołujących
kołujących
kołujące
N. kołującymi
kołującymi
kołującymi
kołującymi
Ms. kołujących
kołujących
kołujących
kołujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: kołowany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. kołowany
kołowany
kołowany
kołowane
kołowana
D. kołowanego
kołowanego
kołowanego
kołowanego
kołowanej
C. kołowanemu
kołowanemu
kołowanemu
kołowanemu
kołowanej
B. kołowanego
kołowanego
kołowany
kołowane
kołowaną
N. kołowanym
kołowanym
kołowanym
kołowanym
kołowaną
Ms. kołowanym
kołowanym
kołowanym
kołowanym
kołowanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. kołowani
kołowani
kołowane
kołowane
D. kołowanych
kołowanych
kołowanych
kołowanych
C. kołowanym
kołowanym
kołowanym
kołowanym
B. kołowanych
kołowanych
kołowanych
kołowane
N. kołowanymi
kołowanymi
kołowanymi
kołowanymi
Ms. kołowanych
kołowanych
kołowanych
kołowanych

Składnia

bez ograniczeń + kołować +
KOGO
Data ostatniej modyfikacji: 11.05.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj