UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

upędzić

Chronologizacja

1857, Rozmaitości. Pismo dodatkowe do Gazety Lwowskiej, books.google.pl
W znaczeniu przemieścić się bardzo szybko

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. upędzę
upędzimy
2 os. upędzisz
upędzicie
3 os. upędzi
upędzą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. upędziłem
+(e)m upędził
upędziłam
+(e)m upędziła
upędziłom
+(e)m upędziło
upędziliśmy
+(e)śmy upędzili
upędziłyśmy
+(e)śmy upędziły
2 os. upędziłeś
+(e)ś upędził
upędziłaś
+(e)ś upędziła
upędziłoś
+(e)ś upędziło
upędziliście
+(e)ście upędzili
upędziłyście
+(e)ście upędziły
3 os. upędził
upędziła
upędziło
upędzili
upędziły

bezosobnik: upędzono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. upędźmy
2 os. upędź
upędźcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. upędziłbym
bym upędził
upędziłabym
bym upędziła
upędziłobym
bym upędziło
upędzilibyśmy
byśmy upędzili
upędziłybyśmy
byśmy upędziły
2 os. upędziłbyś
byś upędził
upędziłabyś
byś upędziła
upędziłobyś
byś upędziło
upędzilibyście
byście upędzili
upędziłybyście
byście upędziły
3 os. upędziłby
by upędził
upędziłaby
by upędziła
upędziłoby
by upędziło
upędziliby
by upędzili
upędziłyby
by upędziły

bezosobnik: upędzono by

bezokolicznik: upędzić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: upędziwszy

gerundium: upędzenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. upędzenie
upędzenia
D. upędzenia
upędzeń
C. upędzeniu
upędzeniom
B. upędzenie
upędzenia
N. upędzeniem
upędzeniami
Ms. upędzeniu
upędzeniach
W. upędzenie
upędzenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: upędzony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. upędzony
upędzony
upędzony
upędzone
upędzona
D. upędzonego
upędzonego
upędzonego
upędzonego
upędzonej
C. upędzonemu
upędzonemu
upędzonemu
upędzonemu
upędzonej
B. upędzonego
upędzonego
upędzony
upędzone
upędzoną
N. upędzonym
upędzonym
upędzonym
upędzonym
upędzoną
Ms. upędzonym
upędzonym
upędzonym
upędzonym
upędzonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. upędzeni
upędzeni
upędzone
upędzone
D. upędzonych
upędzonych
upędzonych
upędzonych
C. upędzonym
upędzonym
upędzonym
upędzonym
B. upędzonych
upędzonych
upędzonych
upędzone
N. upędzonymi
upędzonymi
upędzonymi
upędzonymi
Ms. upędzonych
upędzonych
upędzonych
upędzonych

odpowiedniki aspektowe: pędzić , upędzać

Pochodzenie

Zob. pędzić

1. bimber

Definicja

pot. 
wyprodukować domowym sposobem napój alkoholowy

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie używki

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z przyrządzaniem jedzenia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  przepędzić, wypędzić

Połączenia

  • upędzić bimbru, wina, winka, nalewki, piwa; syropu
  • upędzić wódkę, wino, rum, rakiję, piwo, absynt; jakiś trunek
  • upędzić z winogron, ze śliwek, z żyta; z cukierków

Cytaty

Mieli w swym dobytku zapas drożdży i melasy, z których upędzili bimbru.

źródło: NKJP: Andrzej Górny: Świątynia Bzz Nzz, Słowo Polskie. Gazeta Wrocławska, 2004-12-23

[...] W każdym gospodarstwie o profilu owocowym wolno upędzić po sto litrów wina na własne potrzeby i zapraszać na jego degustację [...].

źródło: NKJP: Tomasz Binek: Małopolski szlak owocowy, Gazeta Krakowska, 2002-06-12

[...] Jakiś czas temu do komendy w Czarnej przyszła kobieta. Prosiła o wydanie pozwolenia na upędzenie stu litrów samogonu.

źródło: NKJP: Jacek Pawlicki: Bimber można pędzić w bańce do mleka i destylować w dziecięcej wanience, Gazeta Wyborcza, 1996-03-19

Równie dobrze można upędzić spirytus ze zgniłych ziemniaków.

źródło: Internet: winogrona.org

Składnia

bez ograniczeń + upędzić +
CZEGO + (z CZEGO)
bez ograniczeń + upędzić +
CO + (z CZEGO)

2. roślinę

Definicja

pot. 
stwarzając dogodne warunki, przyspieszyć wzrost i dojrzewanie jakiejś rośliny

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin ogrodnictwo i dbałość o rośliny

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia rolnictwo

Cytaty

Ciekawe, która pierwsza upędzi hiacynta. Jej cebulka rośnie jak na drożdżach.

źródło: Internet: galeria.swiatkwiatow.pl

Składnia

bez ograniczeń + upędzić +
CO

3. felieton

Definicja

pot.  żart. 
spowodować, że coś powstało dzięki wykazaniu się przez kogoś sprytem lub inwencją

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Cytaty

[...] Zamiast cokolwiek wymyślać, trzeba taki brakujący felieton w te pędy upędzić z tego, co pod ręką.

źródło: NKJP: (X): Sam-ogon, Dziennik Polski, 2008-10-31

Składnia

bez ograniczeń + upędzić +
CO
Data ostatniej modyfikacji: 02.06.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj