UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zepsuć się

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł.

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zepsuję się	zepsujemy się
2 os.	zepsujesz się	zepsujecie się
3 os.	zepsuje się	zepsują się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zepsułem się +(e)m się zepsuł	zepsułam się +(e)m się zepsuła	zepsułom się +(e)m się zepsuło	zepsuliśmy się +(e)śmy się zepsuli	zepsułyśmy się +(e)śmy się zepsuły
2 os.	zepsułeś się +(e)ś się zepsuł	zepsułaś się +(e)ś się zepsuła	zepsułoś się +(e)ś się zepsuło	zepsuliście się +(e)ście się zepsuli	zepsułyście się +(e)ście się zepsuły
3 os.	zepsuł się	zepsuła się	zepsuło się	zepsuli się	zepsuły się

bezosobnik: zepsuto się

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zepsujmy się
2 os.	zepsuj się	zepsujcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zepsułbym się bym się zepsuł	zepsułabym się bym się zepsuła	zepsułobym się bym się zepsuło	zepsulibyśmy się byśmy się zepsuli	zepsułybyśmy się byśmy się zepsuły
2 os.	zepsułbyś się byś się zepsuł	zepsułabyś się byś się zepsuła	zepsułobyś się byś się zepsuło	zepsulibyście się byście się zepsuli	zepsułybyście się byście się zepsuły
3 os.	zepsułby się by się zepsuł	zepsułaby się by się zepsuła	zepsułoby się by się zepsuło	zepsuliby się by się zepsuli	zepsułyby się by się zepsuły

bezosobnik: zepsuto by się

bezokolicznik: zepsuć się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zepsuwszy się

gerundium: zepsucie się

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zepsucie się	zepsucia się
D.	zepsucia się	zepsuć się
C.	zepsuciu się	zepsuciom się
B.	zepsucie się	zepsucia się
N.	zepsuciem się	zepsuciami się
Ms.	zepsuciu się	zepsuciach się
W.	zepsucie się	zepsucia się

Pochodzenie

Zob. psuć

1. o urządzeniu

Definicja

przestać działać (poprawnie lub w ogóle)

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn

Relacje znaczeniowe

synonimy:

pobabrać się, popaprać się, popitolić się, popsuć się, rozpaćkać się, schromolić się, schrzanić się, siąść, skopać się, spaćkać się, spitolić się, wypierniczyć się, zbabrać się, zbiesić się, zsyfić się

Połączenia

aparat, samochód, sprzęt, telefon, tramwaj, zamek zepsuł się; drukarka, lodówka, pompa, pralka zepsuła się; auto, urządzenie zepsuło się

Cytaty

	Powiedziała, że zepsuł się jej samochód i musiała go zostawić gdzieś po drodze. źródło: NKJP: Andrzej Stasiuk: Taksim, 2009
	Zepsuło się żelazko. źródło: NKJP: Czego one od nas chcą?, Dziennik Polski, 2006-01-12
	Doszło do awarii, w wyniku której zepsuły się kamery. źródło: NKJP: wp: Na ulice wrócą trzy kamery, którym zaszkodziła... burza, Dziennik Łódzki, 2003-06-07
	Kiedyś śmigłowiec, którym wracał z wiejskiej rezydencji do Kampali, zepsuł się i musiał lądować pod miastem. źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Nocni wędrowcy, 2009

2. o wzroku

Definicja

stać się mniej sprawnym w stosunku do stanu, który uznaje się za zadowalający

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka sprawność i wydolność organizmu

Relacje znaczeniowe

synonimy:

popsuć się

Cytaty

O 7.00 rano matka masuje opuchnięte kolana. Pewnie zepsuły się od pracy w spożywczym.

źródło: NKJP: Edyta Gietka: Strażnicy oddechów, Polityka, 2009-01-10

Szlachetne zdróweczko się zepsuło? — zażartował z szerokim uśmiechem.

źródło: NKJP: Adam Strączek: Wyznanie lekarza-łapownika, 1995

3. o humorze

Definicja

przestać być takim, jaki mówiący uznałby za dobre

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Relacje znaczeniowe

synonimy:

popaprać się, popitolić się, popsuć się, schrzanić się, skopać się, skrochmalić się, skulawić się, skwasić się, spieprzyć się, spitolić się, zmaścić się

Połączenia

humor się zepsuł; atmosfera, pogoda się zepsuła; relacje, stosunki się zepsuły

Cytaty

	Jedni szli na spacer nad Tamizę, choć pogoda zepsuła się, zaczynało kropić. Inni wychodzili ze stacji Embankment i zmierzali w stronę Strandu lub dworca kolejowego. źródło: NKJP: Tomasz Konatkowski: Nie ma takiego miasta, 2010
	[...] współpraca zepsuła się już po kilku miesiącach. źródło: NKJP: saj: Nielegalny aneks do Hustlera, Życie, nr 19/01, 2000
	[...] jesteśmy traktowane przez nauczycieli niechętnie, jakby to przez nas zepsuła się opinia o szkole. źródło: NKJP: Grażyna Kuźnik: Rachunek za lekcję z pedofilem, Dziennik Zachodni, 2007-01-18
	Nowe życie układało się naszym rodakom zazwyczaj całkiem dobrze, niestety w pewnym momencie atmosfera się zepsuła. źródło: NKJP: Antoni Kapelański: Wielki Koneser, 2006

4. o człowieku

Definicja

zmienić swoje postępowanie na gorsze

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Relacje znaczeniowe

synonimy:

popsuć się

Cytaty

Niech to cholera weźmie - pomyślałem. - Zepsuł się chłop.

źródło: NKJP: Wiesław Dymny: Opowiadania zwykłe, 1997

[...] pan Tańcula pomyślał, że żona mu się zepsuła, i aż się wzdrygnął, że ona takie wulgarne słowa zna, bo wcześniej nie znała, ale nic nie powiedział, po co budzić licho, jak śpi, nie?

źródło: NKJP: Sławomir Shuty: Cukier w normie z ekstrabonusem, 2005

5. o żywności

Definicja

przestać nadawać się do spożycia z powodu zachodzących procesów biologicznych lub chemicznych

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	popsuć się
	hiperonimy:	rozłożyć się

Cytaty

Mimo natychmiastowej wpłaty, prąd odłączono, a w sklepowej lodówce zepsuły się wszystkie zapasy.

źródło: NKJP: Grażyna Kuźnik: Karne odcinanie, Dziennik Zachodni, 2001-01-26

Ważną pozycję w jadłospisie - zwłaszcza na Kresach - zajmowała dziczyzna, uważana za tradycyjny przysmak sarmackich antenatów. Spożywano ją tylko sezonowo, w okresie polowań, ponieważ dłuższe przechowywanie groziło zepsuciem się mięsa.

źródło: NKJP: Andrzej Chwalba: Obyczaje w Polsce: od średniowiecza do czasów współczesnych, 2004

Data ostatniej modyfikacji: 31.07.2018