UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zszyć

Chronologizacja

1484, SStp

Pochodzenie

Zob. szyć

1. dziurę

Definicja

połączyć brzegi tkaniny lub skóry za pomocą igły i nici

Warianty

  • rzadziej zeszyć

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie czynności, przedmioty i osoby związane z robieniem i noszeniem ubrań

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zaszyć
hiperonimy:  połączyć

Cytaty

No, macie, zakładajcie. Zszyłem wam portki, załatałem. Będą jak nowe.

źródło: KWSJP: Andrzej Sapkowski: Miecz przeznaczenia, 1992

Po wysuszeniu poszczególne części tkaniny jedwabnej dublowała jedwabną nitką, przetarte koraliki wszyła w kremplinę, po czym ręcznie zszyła całość.

źródło: NKJP: Ewa Halewska: Po konserwacji jak nowe, Nowiny Raciborskie, 2006-07-18

Na ścianie za perkusją Guma powiesił dwa zszyte prześcieradła.

źródło: NKJP: Dawid Bieńkowski: Nic, 2005

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zszyję
zszyjemy
2 os. zszyjesz
zszyjecie
3 os. zszyje
zszyją

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zszyłem
+(e)m zszył
zszyłam
+(e)m zszyła
zszyłom
+(e)m zszyło
zszyliśmy
+(e)śmy zszyli
zszyłyśmy
+(e)śmy zszyły
2 os. zszyłeś
+(e)ś zszył
zszyłaś
+(e)ś zszyła
zszyłoś
+(e)ś zszyło
zszyliście
+(e)ście zszyli
zszyłyście
+(e)ście zszyły
3 os. zszył
zszyła
zszyło
zszyli
zszyły

bezosobnik: zszyto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zszyjmy
2 os. zszyj
zszyjcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zszyłbym
bym zszył
zszyłabym
bym zszyła
zszyłobym
bym zszyło
zszylibyśmy
byśmy zszyli
zszyłybyśmy
byśmy zszyły
2 os. zszyłbyś
byś zszył
zszyłabyś
byś zszyła
zszyłobyś
byś zszyło
zszylibyście
byście zszyli
zszyłybyście
byście zszyły
3 os. zszyłby
by zszył
zszyłaby
by zszyła
zszyłoby
by zszyło
zszyliby
by zszyli
zszyłyby
by zszyły

bezosobnik: zszyto by

bezokolicznik: zszyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zszywszy

gerundium: zszycie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zszycie
zszycia
D. zszycia
zszyć
C. zszyciu
zszyciom
B. zszycie
zszycia
N. zszyciem
zszyciami
Ms. zszyciu
zszyciach
W. zszycie
zszycia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zszyty

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zszyty
zszyty
zszyty
zszyte
zszyta
D. zszytego
zszytego
zszytego
zszytego
zszytej
C. zszytemu
zszytemu
zszytemu
zszytemu
zszytej
B. zszytego
zszytego
zszyty
zszyte
zszytą
N. zszytym
zszytym
zszytym
zszytym
zszytą
Ms. zszytym
zszytym
zszytym
zszytym
zszytej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zszyci
zszyci
zszyte
zszyte
D. zszytych
zszytych
zszytych
zszytych
C. zszytym
zszytym
zszytym
zszytym
B. zszytych
zszytych
zszytych
zszyte
N. zszytymi
zszytymi
zszytymi
zszytymi
Ms. zszytych
zszytych
zszytych
zszytych

odpowiednik aspektowy: zszywać

Składnia

Rzosobowy + zszyć +
CO + (KOMU/CZEMU)

Informacja normatywna

Uznawane za niepoprawne: zeszyć

2. pacjenta

Definicja

za pomocą igły i nici chirurgicznych połączyć brzegi skóry lub krawędzie innej żywej tkanki

Warianty

  • rzadziej zeszyć

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie leki i sposoby leczenia, zabiegi, sprzęty medyczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zaszyć

Połączenia

  • lekarze zszyli
  • zszyć pacjenta; krocze, ranę

Cytaty

Na początku zapewne kobiecie nie będzie to sprawiać przyjemności, wszystko zależy od tego jak „ciasno” zszyła ją pani doktor i czy rana już się choć częściowo zabliźniła.

źródło: NKJP: Internet

Na pytanie, czy się upewniła, że nie ma wysięku, zanim zszyła pacjenta, Elizabeth odpowiada po chwili wahania, że tak.

źródło: Internet

Lekarze zszyli ranę, ale poszkodowany na serię zastrzyków przeciw wściekliźnie musiał jeździć do przychodni w Stalowej Woli.

źródło: KWSJP: Andrzej Kozicki: Psy Chmielewskiej atakują, Nowiny, 2006

Substancje w nim zawarte mogą nieodwracalnie uszkodzić łożysko i płód, a skóra kobiety staje się tak słaba, że trudno jest ją zszyć, gdy poród odbywa się przez cesarskie cięcie.

źródło: KWSJP: Kuba Horoszko: Biały heban, Ozon, 2005, nr 22

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zszyję
zszyjemy
2 os. zszyjesz
zszyjecie
3 os. zszyje
zszyją

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zszyłem
+(e)m zszył
zszyłam
+(e)m zszyła
zszyłom
+(e)m zszyło
zszyliśmy
+(e)śmy zszyli
zszyłyśmy
+(e)śmy zszyły
2 os. zszyłeś
+(e)ś zszył
zszyłaś
+(e)ś zszyła
zszyłoś
+(e)ś zszyło
zszyliście
+(e)ście zszyli
zszyłyście
+(e)ście zszyły
3 os. zszył
zszyła
zszyło
zszyli
zszyły

bezosobnik: zszyto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zszyjmy
2 os. zszyj
zszyjcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zszyłbym
bym zszył
zszyłabym
bym zszyła
zszyłobym
bym zszyło
zszylibyśmy
byśmy zszyli
zszyłybyśmy
byśmy zszyły
2 os. zszyłbyś
byś zszył
zszyłabyś
byś zszyła
zszyłobyś
byś zszyło
zszylibyście
byście zszyli
zszyłybyście
byście zszyły
3 os. zszyłby
by zszył
zszyłaby
by zszyła
zszyłoby
by zszyło
zszyliby
by zszyli
zszyłyby
by zszyły

bezosobnik: zszyto by

bezokolicznik: zszyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zszywszy

gerundium: zszycie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zszycie
zszycia
D. zszycia
zszyć
C. zszyciu
zszyciom
B. zszycie
zszycia
N. zszyciem
zszyciami
Ms. zszyciu
zszyciach
W. zszycie
zszycia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zszyty

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zszyty
zszyty
zszyty
zszyte
zszyta
D. zszytego
zszytego
zszytego
zszytego
zszytej
C. zszytemu
zszytemu
zszytemu
zszytemu
zszytej
B. zszytego
zszytego
zszyty
zszyte
zszytą
N. zszytym
zszytym
zszytym
zszytym
zszytą
Ms. zszytym
zszytym
zszytym
zszytym
zszytej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zszyci
zszyci
zszyte
zszyte
D. zszytych
zszytych
zszytych
zszytych
C. zszytym
zszytym
zszytym
zszytym
B. zszytych
zszytych
zszytych
zszyte
N. zszytymi
zszytymi
zszytymi
zszytymi
Ms. zszytych
zszytych
zszytych
zszytych

odpowiedniki aspektowe: szyć , zszywać

Składnia

Rzosobowy + zszyć +
KOGO/CO

Informacja normatywna

Uznawane za niepoprawne: zeszyć

3. kartki

Definicja

połączyć kartki przy użyciu zszywek

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Relacje znaczeniowe

antonimy:  rozszyć
hiperonimy:  połączyć

Połączenia

  • zszyć kartki

Cytaty

Proszę nie okładać pracy w plastikowe kieszonki ani inne rodzaje okładki, jedynie zszyć kartki zszywaczem lub spiąć spinaczem.

źródło: Internet

Jeżeli zamierzamy wydawać nasze pismo w postaci spiętych wydruków z drukarki, to dobrze by było, gdyby była to drukarka pracująca w formacie A3 (po złożeniu 2×A4, które możemy zszyć pośrodku).

źródło: KWSJP: Andrzej Pająk: Domowe studio Dtp, Enter, 2000, nr 3

Zszyte kartki dokumentacji trafiły na ogromną stertę papierów do archiwizacji.

źródło: NKJP: Monika Panfil: Żal o dziewięć dni, Gazeta Wyborcza, 1997-04-07

Przedłożone do legalizacji świadectwa, dyplomy, zaświadczenia i indeksy wielostronicowe powinny być zszyte. W miejscach zszycia umieszcza się pieczęć urzędową organu, o którym mowa w ust. 1, w sposób uniemożliwiający wymianę kart świadectwa, dyplomu, zaświadczenia lub indeksu.

źródło: NKJP: Rozporządzenie w sprawie zasad wydawania oraz wzorów świadectw, dyplomów państwowych i innych druków szkolnych, sposobu dokonywania ich sprostowań i wydawania duplikatów, a także zasad legalizacji dokumentów przeznaczonych do obrotu prawnego z zagranicą oraz zasad odpłatności za wykonywanie tych czynności, Dziennik Ustaw, 2005

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zszyję
zszyjemy
2 os. zszyjesz
zszyjecie
3 os. zszyje
zszyją

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zszyłem
+(e)m zszył
zszyłam
+(e)m zszyła
zszyłom
+(e)m zszyło
zszyliśmy
+(e)śmy zszyli
zszyłyśmy
+(e)śmy zszyły
2 os. zszyłeś
+(e)ś zszył
zszyłaś
+(e)ś zszyła
zszyłoś
+(e)ś zszyło
zszyliście
+(e)ście zszyli
zszyłyście
+(e)ście zszyły
3 os. zszył
zszyła
zszyło
zszyli
zszyły

bezosobnik: zszyto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zszyjmy
2 os. zszyj
zszyjcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zszyłbym
bym zszył
zszyłabym
bym zszyła
zszyłobym
bym zszyło
zszylibyśmy
byśmy zszyli
zszyłybyśmy
byśmy zszyły
2 os. zszyłbyś
byś zszył
zszyłabyś
byś zszyła
zszyłobyś
byś zszyło
zszylibyście
byście zszyli
zszyłybyście
byście zszyły
3 os. zszyłby
by zszył
zszyłaby
by zszyła
zszyłoby
by zszyło
zszyliby
by zszyli
zszyłyby
by zszyły

bezosobnik: zszyto by

bezokolicznik: zszyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zszywszy

gerundium: zszycie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zszycie
zszycia
D. zszycia
zszyć
C. zszyciu
zszyciom
B. zszycie
zszycia
N. zszyciem
zszyciami
Ms. zszyciu
zszyciach
W. zszycie
zszycia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zszyty

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zszyty
zszyty
zszyty
zszyte
zszyta
D. zszytego
zszytego
zszytego
zszytego
zszytej
C. zszytemu
zszytemu
zszytemu
zszytemu
zszytej
B. zszytego
zszytego
zszyty
zszyte
zszytą
N. zszytym
zszytym
zszytym
zszytym
zszytą
Ms. zszytym
zszytym
zszytym
zszytym
zszytej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zszyci
zszyci
zszyte
zszyte
D. zszytych
zszytych
zszytych
zszytych
C. zszytym
zszytym
zszytym
zszytym
B. zszytych
zszytych
zszytych
zszyte
N. zszytymi
zszytymi
zszytymi
zszytymi
Ms. zszytych
zszytych
zszytych
zszytych

odpowiednik aspektowy: zszywać

Inne uwagi

zwykle imb

Składnia

bez ograniczeń + zszyć +
CO + (CZYM)

Informacja normatywna

Uznawane za niepoprawne: zeszyć

Data ostatniej modyfikacji: 25.01.2024
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj