UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

olać

Chronologizacja

1904, SJPWar
Inne znaczenie: 'oblać, zmoczyć'

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. oleję
olejemy
2 os. olejesz
olejecie
3 os. oleje
oleją

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. olałem
+(e)m olał
olałam
+(e)m olała
olałom
+(e)m olało
olaliśmy
oleliśmy
+(e)śmy olali
+(e)śmy oleli
olałyśmy
+(e)śmy olały
2 os. olałeś
+(e)ś olał
olałaś
+(e)ś olała
olałoś
+(e)ś olało
olaliście
oleliście
+(e)ście olali
+(e)ście oleli
olałyście
+(e)ście olały
3 os. olał
olała
olało
olali
oleli
olały

bezosobnik: olano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. olejmy
2 os. olej
olejcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. olałbym
bym olał
olałabym
bym olała
olałobym
bym olało
olalibyśmy
olelibyśmy
byśmy olali
byśmy oleli
olałybyśmy
byśmy olały
2 os. olałbyś
byś olał
olałabyś
byś olała
olałobyś
byś olało
olalibyście
olelibyście
byście olali
byście oleli
olałybyście
byście olały
3 os. olałby
by olał
olałaby
by olała
olałoby
by olało
olaliby
oleliby
by olali
by oleli
olałyby
by olały

bezosobnik: olano by

bezokolicznik: olać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: olawszy

gerundium: olanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. olanie
olania
D. olania
olań
C. olaniu
olaniom
B. olanie
olania
N. olaniem
olaniami
Ms. olaniu
olaniach
W. olanie
olania

imiesłów przymiotnikowy bierny: olany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. olany
olany
olany
olane
olana
D. olanego
olanego
olanego
olanego
olanej
C. olanemu
olanemu
olanemu
olanemu
olanej
B. olanego
olanego
olany
olane
olaną
N. olanym
olanym
olanym
olanym
olaną
Ms. olanym
olanym
olanym
olanym
olanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. olani
olani
olane
olane
D. olanych
olanych
olanych
olanych
C. olanym
olanym
olanym
olanym
B. olanych
olanych
olanych
olane
N. olanymi
olanymi
olanymi
olanymi
Ms. olanych
olanych
olanych
olanych

odpowiednik aspektowy: olewać

Pochodzenie

Zob. lać

Definicja

pot.  pejorat. 
uznać, że jakaś rzecz, zjawisko lub osoba, z którymi należy się liczyć, są mało ważne, zupełnie się nimi nie przejmując

Noty o użyciu

Wyraz uważany za bardzo niestosowny ze względu na skojarzenie z czynnością fizjologiczną.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  ktoś olał ciepłym moczem kogoś/coś, zlać
hiperonimy:  zbagatelizować, zlekceważyć

Cytaty

Najbardziej bolał go brak z jej strony elementarnego szacunku do jego uczuć. Potrafiła bezmyślnie ranić i krzywdzić, nie zauważając tego nawet. On nie potrafił się postawić albo jej olać.

źródło: NKJP: Max Cegielski: Masala, 2002

[...] skończyła pierwszy rok studiów, a potem je olała i wyjechała za granicę.

źródło: NKJP: Piotr Czerwiński: Przebiegum życiae, 2009

Agencja stale bębni, że trzeba dojść do rolnika, ale jak tak dalej będzie dochodzić, to ludzie oleją te dopłaty - więcej z nich będzie zamieszania, niż pożytku dla małych gospodarstw.

źródło: NKJP: Barbara Matoga: Dopłaty po polsku, Gazeta Krakowska, 2003-10-03

Składnia

bez ograniczeń + olać +
KOGO/CO

Frazeologizmy

ktoś olał ciepłym moczem kogoś/coś
ktoś olał z góry na dół kogoś/coś
ktoś olał sikiem prostym przez lewe ramię kogoś/coś
ktoś olał sikiem prostym kogoś/coś
ktoś olał z góry kogoś/coś
Data ostatniej modyfikacji: 21.02.2019
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj