UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

urabiać

Chronologizacja

1500, SStp

Pochodzenie

Zob. robić

1. ciasto

Definicja

ściskając w rękach, łączyć ze sobą składniki czegoś i uzyskiwać odpowiednią konsystencję

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z przyrządzaniem jedzenia

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Relacje znaczeniowe

synonimy:  wyrabiać, zagniatać, zarabiać

Połączenia

  • urabiać ciasto, glinę

Cytaty

Wraca, by przygotować posiłek: urabia ciasto na kluski, pilnuje ognia, [...] dolewa pozostałym herbaty, nosi wodę, ubija masło.

źródło: NKJP: Robert Stefanicki: Nomadzi na Dachu Świata, Polityka, 2007-04-07

[...] kobiety urabiają palcami małe okrągłe placki, wrzucają jasne krążki na patelnię.

źródło: NKJP: Izabela Filipiak: Magiczne oko. Opowiadania zebrane, 2006

Ze zgromadzonych zdjęć zerkali gospodarze podkuwający konie i gospodynie urabiające w maselniczce masło albo nawijające nić na krosno.

źródło: NKJP: (HSZ): Codzienność na kliszy, Gazeta Krakowska, 2002-12-04

Jako młody chłopiec przyglądał się pracy rodziców i pomagał przy urabianiu gliny, suszeniu naczyń, ich malowaniu i wypalaniu.

źródło: NKJP: Agnieszka Nigbor: Dziś prawdziwych garncarzy już nie ma, Gazeta Krakowska, 2002-09-24

Do urabiania zaczynu stosuje się urządzenia, które aktywizują cement [...].

źródło: NKJP: Zygmunt Jamroży: Beton i jego technologie, 2000

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. urabiam
urabiamy
2 os. urabiasz
urabiacie
3 os. urabia
urabiają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. urabiałem
+(e)m urabiał
urabiałam
+(e)m urabiała
urabiałom
+(e)m urabiało
urabialiśmy
+(e)śmy urabiali
urabiałyśmy
+(e)śmy urabiały
2 os. urabiałeś
+(e)ś urabiał
urabiałaś
+(e)ś urabiała
urabiałoś
+(e)ś urabiało
urabialiście
+(e)ście urabiali
urabiałyście
+(e)ście urabiały
3 os. urabiał
urabiała
urabiało
urabiali
urabiały

bezosobnik: urabiano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę urabiał
będę urabiać
będę urabiała
będę urabiać
będę urabiało
będę urabiać
będziemy urabiali
będziemy urabiać
będziemy urabiały
będziemy urabiać
2 os. będziesz urabiał
będziesz urabiać
będziesz urabiała
będziesz urabiać
będziesz urabiało
będziesz urabiać
będziecie urabiali
będziecie urabiać
będziecie urabiały
będziecie urabiać
3 os. będzie urabiał
będzie urabiać
będzie urabiała
będzie urabiać
będzie urabiało
będzie urabiać
będą urabiali
będą urabiać
będą urabiały
będą urabiać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. urabiajmy
2 os. urabiaj
urabiajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. urabiałbym
bym urabiał
urabiałabym
bym urabiała
urabiałobym
bym urabiało
urabialibyśmy
byśmy urabiali
urabiałybyśmy
byśmy urabiały
2 os. urabiałbyś
byś urabiał
urabiałabyś
byś urabiała
urabiałobyś
byś urabiało
urabialibyście
byście urabiali
urabiałybyście
byście urabiały
3 os. urabiałby
by urabiał
urabiałaby
by urabiała
urabiałoby
by urabiało
urabialiby
by urabiali
urabiałyby
by urabiały

bezosobnik: urabiano by

bezokolicznik: urabiać

imiesłów przysłówkowy współczesny: urabiając

gerundium: urabianie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. urabianie
urabiania
D. urabiania
urabiań
C. urabianiu
urabianiom
B. urabianie
urabiania
N. urabianiem
urabianiami
Ms. urabianiu
urabianiach
W. urabianie
urabiania

imiesłów przymiotnikowy czynny: urabiający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. urabiający
urabiający
urabiający
urabiające
urabiająca
D. urabiającego
urabiającego
urabiającego
urabiającego
urabiającej
C. urabiającemu
urabiającemu
urabiającemu
urabiającemu
urabiającej
B. urabiającego
urabiającego
urabiający
urabiające
urabiającą
N. urabiającym
urabiającym
urabiającym
urabiającym
urabiającą
Ms. urabiającym
urabiającym
urabiającym
urabiającym
urabiającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. urabiający
urabiający
urabiające
urabiające
D. urabiających
urabiających
urabiających
urabiających
C. urabiającym
urabiającym
urabiającym
urabiającym
B. urabiających
urabiających
urabiających
urabiające
N. urabiającymi
urabiającymi
urabiającymi
urabiającymi
Ms. urabiających
urabiających
urabiających
urabiających

imiesłów przymiotnikowy bierny: urabiany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. urabiany
urabiany
urabiany
urabiane
urabiana
D. urabianego
urabianego
urabianego
urabianego
urabianej
C. urabianemu
urabianemu
urabianemu
urabianemu
urabianej
B. urabianego
urabianego
urabiany
urabiane
urabianą
N. urabianym
urabianym
urabianym
urabianym
urabianą
Ms. urabianym
urabianym
urabianym
urabianym
urabianej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. urabiani
urabiani
urabiane
urabiane
D. urabianych
urabianych
urabianych
urabianych
C. urabianym
urabianym
urabianym
urabianym
B. urabianych
urabianych
urabianych
urabiane
N. urabianymi
urabianymi
urabianymi
urabianymi
Ms. urabianych
urabianych
urabianych
urabianych

odpowiednik aspektowy: urobić

Składnia

bez ograniczeń + urabiać +
CO

2. przymiotnik

Definicja

tworzyć wyraz od innego wyrazu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język

Połączenia

  • urabiać nazwisko, nazwę, słowo, wyraz

Cytaty

[...] od rzadziej używanego odpowiednika czasownika „mieć”, jakim jest „posiadać”, urabiamy rzeczownik „posiadanie” [...]

źródło: NKJP: Jan Miodek: Rzecz o języku, Dziennik Zachodni, 2009-10-16

Rozmaicie [...] ją wówczas określano, raz jako chorobę neapolitańską, francuską czy np. w Rosji - polską. Nazwę urabiano zatem od kraju, z którego przyszła.

źródło: NKJP: Wrzód Gallów, Dziennik Polski, 2001-12-01

Stanisław Lem z upodobaniem bawił się językiem, urabiając w „Bajkach robotów” imiona robocich królów i rycerzy (Hydrops Wszechrybny, Heliksander, Automateusz), a w „Dziennikach gwiazdowych” nazwy zachowań, substancji czy przetworzonych istot (cielizm, Prognozyci, Destrukcjanie, dwukocian sody, trojanka – kobieta o trzech nogach).

źródło: NKJP: Agnieszka Szady: Przy herbacie: Fantastyka, że można pęc!, Esensja, 2009-08-21

Jak urabia się przymiotnik od nazwy miejscowości „Koło” - „koleński” czy „kołowski”?

źródło: NKJP: Internet

Przejawem asymilacji językowej Ormian w Polsce było urabianie przez nich nazwisk rodowych na wzór polskich przy pomocy przyrostka „-wicz” (pochodzenia wschodniosłowiańskiego, bo w polskim było „-wic”).

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. urabiam
urabiamy
2 os. urabiasz
urabiacie
3 os. urabia
urabiają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. urabiałem
+(e)m urabiał
urabiałam
+(e)m urabiała
urabiałom
+(e)m urabiało
urabialiśmy
+(e)śmy urabiali
urabiałyśmy
+(e)śmy urabiały
2 os. urabiałeś
+(e)ś urabiał
urabiałaś
+(e)ś urabiała
urabiałoś
+(e)ś urabiało
urabialiście
+(e)ście urabiali
urabiałyście
+(e)ście urabiały
3 os. urabiał
urabiała
urabiało
urabiali
urabiały

bezosobnik: urabiano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę urabiał
będę urabiać
będę urabiała
będę urabiać
będę urabiało
będę urabiać
będziemy urabiali
będziemy urabiać
będziemy urabiały
będziemy urabiać
2 os. będziesz urabiał
będziesz urabiać
będziesz urabiała
będziesz urabiać
będziesz urabiało
będziesz urabiać
będziecie urabiali
będziecie urabiać
będziecie urabiały
będziecie urabiać
3 os. będzie urabiał
będzie urabiać
będzie urabiała
będzie urabiać
będzie urabiało
będzie urabiać
będą urabiali
będą urabiać
będą urabiały
będą urabiać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. urabiajmy
2 os. urabiaj
urabiajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. urabiałbym
bym urabiał
urabiałabym
bym urabiała
urabiałobym
bym urabiało
urabialibyśmy
byśmy urabiali
urabiałybyśmy
byśmy urabiały
2 os. urabiałbyś
byś urabiał
urabiałabyś
byś urabiała
urabiałobyś
byś urabiało
urabialibyście
byście urabiali
urabiałybyście
byście urabiały
3 os. urabiałby
by urabiał
urabiałaby
by urabiała
urabiałoby
by urabiało
urabialiby
by urabiali
urabiałyby
by urabiały

bezosobnik: urabiano by

bezokolicznik: urabiać

imiesłów przysłówkowy współczesny: urabiając

gerundium: urabianie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. urabianie
urabiania
D. urabiania
urabiań
C. urabianiu
urabianiom
B. urabianie
urabiania
N. urabianiem
urabianiami
Ms. urabianiu
urabianiach
W. urabianie
urabiania

imiesłów przymiotnikowy czynny: urabiający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. urabiający
urabiający
urabiający
urabiające
urabiająca
D. urabiającego
urabiającego
urabiającego
urabiającego
urabiającej
C. urabiającemu
urabiającemu
urabiającemu
urabiającemu
urabiającej
B. urabiającego
urabiającego
urabiający
urabiające
urabiającą
N. urabiającym
urabiającym
urabiającym
urabiającym
urabiającą
Ms. urabiającym
urabiającym
urabiającym
urabiającym
urabiającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. urabiający
urabiający
urabiające
urabiające
D. urabiających
urabiających
urabiających
urabiających
C. urabiającym
urabiającym
urabiającym
urabiającym
B. urabiających
urabiających
urabiających
urabiające
N. urabiającymi
urabiającymi
urabiającymi
urabiającymi
Ms. urabiających
urabiających
urabiających
urabiających

imiesłów przymiotnikowy bierny: urabiany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. urabiany
urabiany
urabiany
urabiane
urabiana
D. urabianego
urabianego
urabianego
urabianego
urabianej
C. urabianemu
urabianemu
urabianemu
urabianemu
urabianej
B. urabianego
urabianego
urabiany
urabiane
urabianą
N. urabianym
urabianym
urabianym
urabianym
urabianą
Ms. urabianym
urabianym
urabianym
urabianym
urabianej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. urabiani
urabiani
urabiane
urabiane
D. urabianych
urabianych
urabianych
urabianych
C. urabianym
urabianym
urabianym
urabianym
B. urabianych
urabianych
urabianych
urabiane
N. urabianymi
urabianymi
urabianymi
urabianymi
Ms. urabianych
urabianych
urabianych
urabianych

odpowiednik aspektowy: urobić

Składnia

bez ograniczeń + urabiać +
CO + (od CZEGO)

3. nauczyciela

Definicja

wpływać na poglądy lub zachowanie jakieś osoby tak, żeby było zgodne z czyimś planem lub żeby odnieść korzyści

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Połączenia

  • urabiać młodzież, społeczeństwo; opinię publiczną, publikę
  • próbować urabiać

Cytaty

Trzęsę się ze strachu. Matka wcale. Wieczorem urabia dowódcę, żeby nas zabrał.

źródło: NKJP: Ewa Berberyusz: Moja teczka, 2006

[...] były długie przerwy w rokowaniach, ponieważ zarówno Giers, jak i bracia Szuwałowowie urabiali cara, który w ogóle nie pragnął żadnego układu z Niemcami.

źródło: NKJP: Henryk Wereszycki: Koniec sojuszu trzech cesarzy, 1977

Twój [...] wuj jest jednak staroświeckim, skostniałym umysłowo prykiem i nie sposób go przekonać, że kobieta nadaje się do czegoś więcej oprócz odbierania telefonów i podawania herbaty. Urabiałam go trzy dni, zanim pozwolił mi włączyć się do tej sprawy [...].

źródło: NKJP: Katarzyna Pisarzewska: Koncert łgarzy, 2009

Lewicowych polityków urabiano również hasłami typu: co ludzie powiedzą, jeśli to właśnie wy wepchniecie narodowy biznes w rosyjskie łapy?

źródło: NKJP: Wszyscy ludzie prezydentów, Dziennik Polski, 2003-02-14

[...] społeczeństwo dowiaduje się więcej o mechanizmach sprawowania władzy i o metodach urabiania opinii publicznej.

źródło: NKJP: Jan Kazimierz Kruk, Mazowieckie To i Owo, 2004-12-16

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. urabiam
urabiamy
2 os. urabiasz
urabiacie
3 os. urabia
urabiają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. urabiałem
+(e)m urabiał
urabiałam
+(e)m urabiała
urabiałom
+(e)m urabiało
urabialiśmy
+(e)śmy urabiali
urabiałyśmy
+(e)śmy urabiały
2 os. urabiałeś
+(e)ś urabiał
urabiałaś
+(e)ś urabiała
urabiałoś
+(e)ś urabiało
urabialiście
+(e)ście urabiali
urabiałyście
+(e)ście urabiały
3 os. urabiał
urabiała
urabiało
urabiali
urabiały

bezosobnik: urabiano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę urabiał
będę urabiać
będę urabiała
będę urabiać
będę urabiało
będę urabiać
będziemy urabiali
będziemy urabiać
będziemy urabiały
będziemy urabiać
2 os. będziesz urabiał
będziesz urabiać
będziesz urabiała
będziesz urabiać
będziesz urabiało
będziesz urabiać
będziecie urabiali
będziecie urabiać
będziecie urabiały
będziecie urabiać
3 os. będzie urabiał
będzie urabiać
będzie urabiała
będzie urabiać
będzie urabiało
będzie urabiać
będą urabiali
będą urabiać
będą urabiały
będą urabiać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. urabiajmy
2 os. urabiaj
urabiajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. urabiałbym
bym urabiał
urabiałabym
bym urabiała
urabiałobym
bym urabiało
urabialibyśmy
byśmy urabiali
urabiałybyśmy
byśmy urabiały
2 os. urabiałbyś
byś urabiał
urabiałabyś
byś urabiała
urabiałobyś
byś urabiało
urabialibyście
byście urabiali
urabiałybyście
byście urabiały
3 os. urabiałby
by urabiał
urabiałaby
by urabiała
urabiałoby
by urabiało
urabialiby
by urabiali
urabiałyby
by urabiały

bezosobnik: urabiano by

bezokolicznik: urabiać

imiesłów przysłówkowy współczesny: urabiając

gerundium: urabianie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. urabianie
urabiania
D. urabiania
urabiań
C. urabianiu
urabianiom
B. urabianie
urabiania
N. urabianiem
urabianiami
Ms. urabianiu
urabianiach
W. urabianie
urabiania

imiesłów przymiotnikowy czynny: urabiający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. urabiający
urabiający
urabiający
urabiające
urabiająca
D. urabiającego
urabiającego
urabiającego
urabiającego
urabiającej
C. urabiającemu
urabiającemu
urabiającemu
urabiającemu
urabiającej
B. urabiającego
urabiającego
urabiający
urabiające
urabiającą
N. urabiającym
urabiającym
urabiającym
urabiającym
urabiającą
Ms. urabiającym
urabiającym
urabiającym
urabiającym
urabiającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. urabiający
urabiający
urabiające
urabiające
D. urabiających
urabiających
urabiających
urabiających
C. urabiającym
urabiającym
urabiającym
urabiającym
B. urabiających
urabiających
urabiających
urabiające
N. urabiającymi
urabiającymi
urabiającymi
urabiającymi
Ms. urabiających
urabiających
urabiających
urabiających

imiesłów przymiotnikowy bierny: urabiany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. urabiany
urabiany
urabiany
urabiane
urabiana
D. urabianego
urabianego
urabianego
urabianego
urabianej
C. urabianemu
urabianemu
urabianemu
urabianemu
urabianej
B. urabianego
urabianego
urabiany
urabiane
urabianą
N. urabianym
urabianym
urabianym
urabianym
urabianą
Ms. urabianym
urabianym
urabianym
urabianym
urabianej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. urabiani
urabiani
urabiane
urabiane
D. urabianych
urabianych
urabianych
urabianych
C. urabianym
urabianym
urabianym
urabianym
B. urabianych
urabianych
urabianych
urabiane
N. urabianymi
urabianymi
urabianymi
urabianymi
Ms. urabianych
urabianych
urabianych
urabianych

odpowiednik aspektowy: urobić

Składnia

bez ograniczeń + urabiać +
KOGO/CO + (żeby ZDANIE)
bez ograniczeń + urabiać +
KOGO/CO + (JAK)

4. zdanie

Definicja

książk. 
kształtować czyjeś zdanie na jakiś temat

Noty o użyciu

Wyraz często występujący w bezpośrednim sąsiedztwie wyrazu sobie, bez modyfikacji znaczenia.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Połączenia

  • urabiać poglądy, przekonanie

Cytaty

Niezmiernie ważną zasługą Anticiego była obrona króla wobec papiestwa i różnych państewek włoskich przed atakującymi go niektórymi konfederatami barskimi, ponadto urabiał on królowi opinię wielkiego filantropa i mecenasa, może nawet z pewną przesadą.

źródło: NKJP: Marek Borucki: Polacy w Rzymie : od czasów Mieszka I do Jana Pawła II, 1995

[...] puszczałem mimo uszu sensacyjki, jakie zdarzały się na Krupniczej. Zygmunt natomiast zapamiętywał te wydarzenia i urabiał sobie na ich podstawie opinie o kolegach [...].

źródło: NKJP: Tadeusz Kwiatkowski: Panopticum, 1995

[...] urabiałem w psychice słuchaczy nieprzychylne do obecnego ustroju Państwa Polskiego nastroje [...].

źródło: NKJP: Człowiek ze skazą, Dziennik Polski, 1999-11-05

Wielu dziennikarzy urabia sobie opinię o społeczności prawosławnej w oparciu o wywiady przeprowadzone z unickim proboszczem.

źródło: NKJP: Aleksy Andrejuk: Blisko drogi?, Gazeta Wyborcza, 1992-10-23

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. urabiam
urabiamy
2 os. urabiasz
urabiacie
3 os. urabia
urabiają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. urabiałem
+(e)m urabiał
urabiałam
+(e)m urabiała
urabiałom
+(e)m urabiało
urabialiśmy
+(e)śmy urabiali
urabiałyśmy
+(e)śmy urabiały
2 os. urabiałeś
+(e)ś urabiał
urabiałaś
+(e)ś urabiała
urabiałoś
+(e)ś urabiało
urabialiście
+(e)ście urabiali
urabiałyście
+(e)ście urabiały
3 os. urabiał
urabiała
urabiało
urabiali
urabiały

bezosobnik: urabiano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę urabiał
będę urabiać
będę urabiała
będę urabiać
będę urabiało
będę urabiać
będziemy urabiali
będziemy urabiać
będziemy urabiały
będziemy urabiać
2 os. będziesz urabiał
będziesz urabiać
będziesz urabiała
będziesz urabiać
będziesz urabiało
będziesz urabiać
będziecie urabiali
będziecie urabiać
będziecie urabiały
będziecie urabiać
3 os. będzie urabiał
będzie urabiać
będzie urabiała
będzie urabiać
będzie urabiało
będzie urabiać
będą urabiali
będą urabiać
będą urabiały
będą urabiać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. urabiajmy
2 os. urabiaj
urabiajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. urabiałbym
bym urabiał
urabiałabym
bym urabiała
urabiałobym
bym urabiało
urabialibyśmy
byśmy urabiali
urabiałybyśmy
byśmy urabiały
2 os. urabiałbyś
byś urabiał
urabiałabyś
byś urabiała
urabiałobyś
byś urabiało
urabialibyście
byście urabiali
urabiałybyście
byście urabiały
3 os. urabiałby
by urabiał
urabiałaby
by urabiała
urabiałoby
by urabiało
urabialiby
by urabiali
urabiałyby
by urabiały

bezosobnik: urabiano by

bezokolicznik: urabiać

imiesłów przysłówkowy współczesny: urabiając

gerundium: urabianie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. urabianie
urabiania
D. urabiania
urabiań
C. urabianiu
urabianiom
B. urabianie
urabiania
N. urabianiem
urabianiami
Ms. urabianiu
urabianiach
W. urabianie
urabiania

imiesłów przymiotnikowy czynny: urabiający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. urabiający
urabiający
urabiający
urabiające
urabiająca
D. urabiającego
urabiającego
urabiającego
urabiającego
urabiającej
C. urabiającemu
urabiającemu
urabiającemu
urabiającemu
urabiającej
B. urabiającego
urabiającego
urabiający
urabiające
urabiającą
N. urabiającym
urabiającym
urabiającym
urabiającym
urabiającą
Ms. urabiającym
urabiającym
urabiającym
urabiającym
urabiającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. urabiający
urabiający
urabiające
urabiające
D. urabiających
urabiających
urabiających
urabiających
C. urabiającym
urabiającym
urabiającym
urabiającym
B. urabiających
urabiających
urabiających
urabiające
N. urabiającymi
urabiającymi
urabiającymi
urabiającymi
Ms. urabiających
urabiających
urabiających
urabiających

imiesłów przymiotnikowy bierny: urabiany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. urabiany
urabiany
urabiany
urabiane
urabiana
D. urabianego
urabianego
urabianego
urabianego
urabianej
C. urabianemu
urabianemu
urabianemu
urabianemu
urabianej
B. urabianego
urabianego
urabiany
urabiane
urabianą
N. urabianym
urabianym
urabianym
urabianym
urabianą
Ms. urabianym
urabianym
urabianym
urabianym
urabianej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. urabiani
urabiani
urabiane
urabiane
D. urabianych
urabianych
urabianych
urabianych
C. urabianym
urabianym
urabianym
urabianym
B. urabianych
urabianych
urabianych
urabiane
N. urabianymi
urabianymi
urabianymi
urabianymi
Ms. urabianych
urabianych
urabianych
urabianych

odpowiednik aspektowy: urobić

Składnia

bez ograniczeń + urabiać +
KOMU + CO
bez ograniczeń + urabiać +
w KIM + CO

5. węgiel

Definicja

górn. 
pozyskiwać określoną ilość kopaliny, oddzielając ją od litej skały

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Połączenia

  • urabiać kopalinę, nadkład, skałę, złoże

Cytaty

W kopalni urabialiśmy węgiel kilofem i łopatą.

źródło: NKJP: Jerzy Wideł: Czarni żołnierze, Gazeta Krakowska, 2007-09-15

Dziś Silberloch to dwa szybiki (zalane wodą) i kilka przodków górniczych z widocznymi śladami ręcznego urabiania skały.

źródło: NKJP: Rafał Palacz P.: Z Żagwią w ręku, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2004-09-01

Dlaczego nie można zwiększyć wydobycia węgla opałowego? To kwestia techniki urabiania złoża.

źródło: NKJP: Michał Wroński: Węgiel ze Śląska coraz bardziej poszukiwany, 2010-10-14

Zwiedzając podziemia, można prześledzić różne techniki urabiania węgla: od XIX-wiecznego filara zabierkowego po współczesne maszyny i urządzenia ścianowe.

źródło: NKJP: (ba): Wspominając wiek pary, Dziennik Zachodni, 2004-11-06

[...] specjalizuje się w produkcji kombajnów ścianowych z napędem elektrycznym lub hydraulicznym o zakresie urabiania od 0, 1 do 6,0 m [...].

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. urabiam
urabiamy
2 os. urabiasz
urabiacie
3 os. urabia
urabiają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. urabiałem
+(e)m urabiał
urabiałam
+(e)m urabiała
urabiałom
+(e)m urabiało
urabialiśmy
+(e)śmy urabiali
urabiałyśmy
+(e)śmy urabiały
2 os. urabiałeś
+(e)ś urabiał
urabiałaś
+(e)ś urabiała
urabiałoś
+(e)ś urabiało
urabialiście
+(e)ście urabiali
urabiałyście
+(e)ście urabiały
3 os. urabiał
urabiała
urabiało
urabiali
urabiały

bezosobnik: urabiano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę urabiał
będę urabiać
będę urabiała
będę urabiać
będę urabiało
będę urabiać
będziemy urabiali
będziemy urabiać
będziemy urabiały
będziemy urabiać
2 os. będziesz urabiał
będziesz urabiać
będziesz urabiała
będziesz urabiać
będziesz urabiało
będziesz urabiać
będziecie urabiali
będziecie urabiać
będziecie urabiały
będziecie urabiać
3 os. będzie urabiał
będzie urabiać
będzie urabiała
będzie urabiać
będzie urabiało
będzie urabiać
będą urabiali
będą urabiać
będą urabiały
będą urabiać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. urabiajmy
2 os. urabiaj
urabiajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. urabiałbym
bym urabiał
urabiałabym
bym urabiała
urabiałobym
bym urabiało
urabialibyśmy
byśmy urabiali
urabiałybyśmy
byśmy urabiały
2 os. urabiałbyś
byś urabiał
urabiałabyś
byś urabiała
urabiałobyś
byś urabiało
urabialibyście
byście urabiali
urabiałybyście
byście urabiały
3 os. urabiałby
by urabiał
urabiałaby
by urabiała
urabiałoby
by urabiało
urabialiby
by urabiali
urabiałyby
by urabiały

bezosobnik: urabiano by

bezokolicznik: urabiać

imiesłów przysłówkowy współczesny: urabiając

gerundium: urabianie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. urabianie
urabiania
D. urabiania
urabiań
C. urabianiu
urabianiom
B. urabianie
urabiania
N. urabianiem
urabianiami
Ms. urabianiu
urabianiach
W. urabianie
urabiania

imiesłów przymiotnikowy czynny: urabiający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. urabiający
urabiający
urabiający
urabiające
urabiająca
D. urabiającego
urabiającego
urabiającego
urabiającego
urabiającej
C. urabiającemu
urabiającemu
urabiającemu
urabiającemu
urabiającej
B. urabiającego
urabiającego
urabiający
urabiające
urabiającą
N. urabiającym
urabiającym
urabiającym
urabiającym
urabiającą
Ms. urabiającym
urabiającym
urabiającym
urabiającym
urabiającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. urabiający
urabiający
urabiające
urabiające
D. urabiających
urabiających
urabiających
urabiających
C. urabiającym
urabiającym
urabiającym
urabiającym
B. urabiających
urabiających
urabiających
urabiające
N. urabiającymi
urabiającymi
urabiającymi
urabiającymi
Ms. urabiających
urabiających
urabiających
urabiających

imiesłów przymiotnikowy bierny: urabiany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. urabiany
urabiany
urabiany
urabiane
urabiana
D. urabianego
urabianego
urabianego
urabianego
urabianej
C. urabianemu
urabianemu
urabianemu
urabianemu
urabianej
B. urabianego
urabianego
urabiany
urabiane
urabianą
N. urabianym
urabianym
urabianym
urabianym
urabianą
Ms. urabianym
urabianym
urabianym
urabianym
urabianej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. urabiani
urabiani
urabiane
urabiane
D. urabianych
urabianych
urabianych
urabianych
C. urabianym
urabianym
urabianym
urabianym
B. urabianych
urabianych
urabianych
urabiane
N. urabianymi
urabianymi
urabianymi
urabianymi
Ms. urabianych
urabianych
urabianych
urabianych

odpowiednik aspektowy: urobić

Inne uwagi

Zwykle ger

Składnia

bez ograniczeń + urabiać +
CO
bez ograniczeń + urabiać +
ILE

Frazeologizmy

ktoś urabia ręce po łokcie
ktoś urabia się po łokcie
Data ostatniej modyfikacji: 10.04.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj