UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

przybyć

Chronologizacja

XVI w., Bańk

Pochodzenie

psł. *pribyti

1. na uroczystość

Definicja

książk.

zacząć być w określonym miejscu, pokonawszy drogę z miejsca oddalonego

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

ambasador, ksiądz, książę, lekarz, minister, papież, premier, prezes, prezydent; ojciec; wysłannik; batalion, patrol, zastęp; statek przybył; rodzina; młodzież; delegacja, ekipa; publiczność; policja, straż pożarna; karetka przybyła; pogotowie przybyło; ludzie; goście, pracownicy, przedstawiciele, uczestnicy, zaproszeni; bracia; funkcjonariusze, strażacy przybyli; tłumy, wojska przybyły
przybyć do kraju, do miasta; do Aten, do Częstochowy, do Jerozolimy, do Paryża, do Warszawy, do Waszyngtonu; do stolicy; do domu, do obozu; do zdarzenia
przybyć na miejsce; na Ziemię; na pogrzeb; na imprezę, na koncert, na spotkanie, na uroczystość, na wystawę, na zebranie, na zjazd; na wezwanie, na zaproszenie kogoś
przybyć w czerwcu, w grudniu
przybyć z odsieczą, z wizytą
przybyć z daleka
przybyć licznie, tłumnie; osobiście; niedawno, wcześniej; wieczorem; pieszo, piechotą; pociągiem, samochodem, samolotem

Cytaty

	[...] można było dokonać symbolicznego otwarcia sali. Na uroczystość przybyli Jan Zarębski, marszałek województwa pomorskiego, a także władze miejscowego samorządu. źródło: NKJP: Otwarcie na świat, NTN Kartuzy, 2000-04-28
	Mieszkańcy Sławna tłumnie przybyli na imprezę. Wzrok zgromadzonej publiczności przykuwały paczki z nagrodami. źródło: NKJP: (LD): Podczas festynu, Dziennik Słupski, 1999-09-10
	Na miejsce zdarzenia przybyła również karetka pogotowia ratunkowego. źródło: NKJP: (AKU): Spacerował po dachu, Dziennik Zachodni, 2006-05-22
	W Zakopanem gości podejmował starosta tatrzański Andrzej Gąsienica-Makowski. Żony ambasadorów pod Giewont przybyły zabytkowym pociągiem z Rabki. źródło: NKJP: Ambasadorski oscypek ,Dziennik Polski, 2000-12-04

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	przybędę	przybędziemy
2 os.	przybędziesz	przybędziecie
3 os.	przybędzie	przybędą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przybyłem +(e)m przybył	przybyłam +(e)m przybyła	przybyłom +(e)m przybyło	przybyliśmy +(e)śmy przybyli	przybyłyśmy +(e)śmy przybyły
2 os.	przybyłeś +(e)ś przybył	przybyłaś +(e)ś przybyła	przybyłoś +(e)ś przybyło	przybyliście +(e)ście przybyli	przybyłyście +(e)ście przybyły
3 os.	przybył	przybyła	przybyło	przybyli	przybyły

bezosobnik: przybyto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przybądźmy
2 os.	przybądź	przybądźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przybyłbym bym przybył	przybyłabym bym przybyła	przybyłobym bym przybyło	przybylibyśmy byśmy przybyli	przybyłybyśmy byśmy przybyły
2 os.	przybyłbyś byś przybył	przybyłabyś byś przybyła	przybyłobyś byś przybyło	przybylibyście byście przybyli	przybyłybyście byście przybyły
3 os.	przybyłby by przybył	przybyłaby by przybyła	przybyłoby by przybyło	przybyliby by przybyli	przybyłyby by przybyły

bezosobnik: przybyto by

bezokolicznik: przybyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przybywszy

gerundium: przybycie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	przybycie	przybycia
D.	przybycia	przybyć
C.	przybyciu	przybyciom
B.	przybycie	przybycia
N.	przybyciem	przybyciami
Ms.	przybyciu	przybyciach
W.	przybycie	przybycia

odpowiednik aspektowy: przybywać

Składnia

przybyć

(SKĄD) + GDZIE + (z KIM/CZYM)

2. przybyło samochodów

Definicja

pojawić się, powiększając liczbę lub ilość

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości

Relacje znaczeniowe

antonimy:

ubyć

Połączenia

przybyło absolwentów, bezrobotnych, klientów, mieszkańców, pacjentów; mieszkań; pieniędzy; kilogramów; lat; etatów; obowiązków, zadań
przybyć i ubyć

Cytaty

Po wakacjach pewnie przybędzie mu obowiązków, bo Konrad marzy o psie. Przewiduje, że poranne spacery przypadną pewnie dziadkowi.

źródło: NKJP: Izabela Czuban: Łagodzi emocje, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2004-05-25

Już dziś nic nie wróży spokoju w Wietnamie, Angoli i Afganistanie, więc tym gorzej dla Rosjan gdyby przybyła jeszcze jedna, tym razem biała, zbuntowana kolonia.

źródło: NKJP: Maciej Poleski: Umowa i zmowa społeczna, Kultura, nr 400 - 401, 1981

Czasem stosuje się metody przypominające tresurę. Służy temu system nagród i kar, np. jeśli chorej nie przybędą dwa kilogramy, to nie dostanie pozwolenia na wizyty gości.

źródło: NKJP: Elżbieta Cichocka: Chude jest piękne, ale niebezpieczne, Gazeta Wyborcza, 1996-10-31