UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zabłysnąć

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł.

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zabłysnę	zabłyśniemy
2 os.	zabłyśniesz	zabłyśniecie
3 os.	zabłyśnie	zabłysną

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zabłysłem zabłysnąłem +(e)m zabłysł +(e)m zabłysnął	zabłysłam zabłysnęłam +(e)m zabłysła +(e)m zabłysnęła	zabłysłom zabłysnęłom +(e)m zabłysło +(e)m zabłysnęło	zabłysnęliśmy zabłyśliśmy +(e)śmy zabłysnęli +(e)śmy zabłyśli	zabłysłyśmy zabłysnęłyśmy +(e)śmy zabłysły +(e)śmy zabłysnęły
2 os.	zabłysłeś zabłysnąłeś +(e)ś zabłysł +(e)ś zabłysnął	zabłysłaś zabłysnęłaś +(e)ś zabłysła +(e)ś zabłysnęła	zabłysłoś zabłysnęłoś +(e)ś zabłysło +(e)ś zabłysnęło	zabłysnęliście zabłyśliście +(e)ście zabłysnęli +(e)ście zabłyśli	zabłysłyście zabłysnęłyście +(e)ście zabłysły +(e)ście zabłysnęły
3 os.	zabłysł zabłysnął	zabłysła zabłysnęła	zabłysło zabłysnęło	zabłysnęli zabłyśli	zabłysły zabłysnęły

bezosobnik: zabłyśnięto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zabłyśnijmy
2 os.	zabłyśnij	zabłyśnijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zabłysłbym zabłysnąłbym bym zabłysł bym zabłysnął	zabłysłabym zabłysnęłabym bym zabłysła bym zabłysnęła	zabłysłobym zabłysnęłobym bym zabłysło bym zabłysnęło	zabłysnęlibyśmy zabłyślibyśmy byśmy zabłysnęli byśmy zabłyśli	zabłysłybyśmy zabłysnęłybyśmy byśmy zabłysły byśmy zabłysnęły
2 os.	zabłysłbyś zabłysnąłbyś byś zabłysł byś zabłysnął	zabłysłabyś zabłysnęłabyś byś zabłysła byś zabłysnęła	zabłysłobyś zabłysnęłobyś byś zabłysło byś zabłysnęło	zabłysnęlibyście zabłyślibyście byście zabłysnęli byście zabłyśli	zabłysłybyście zabłysnęłybyście byście zabłysły byście zabłysnęły
3 os.	zabłysłby zabłysnąłby by zabłysł by zabłysnął	zabłysłaby zabłysnęłaby by zabłysła by zabłysnęła	zabłysłoby zabłysnęłoby by zabłysło by zabłysnęło	zabłysnęliby zabłyśliby by zabłysnęli by zabłyśli	zabłysłyby zabłysnęłyby by zabłysły by zabłysnęły

bezosobnik: zabłyśnięto by

bezokolicznik: zabłysnąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

zabłysłszy
zabłysnąwszy

gerundium: zabłyśnięcie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zabłyśnięcie	zabłyśnięcia
D.	zabłyśnięcia	zabłyśnięć
C.	zabłyśnięciu	zabłyśnięciom
B.	zabłyśnięcie	zabłyśnięcia
N.	zabłyśnięciem	zabłyśnięciami
Ms.	zabłyśnięciu	zabłyśnięciach
W.	zabłyśnięcie	zabłyśnięcia

odpowiednik aspektowy: błyskać

Pochodzenie

Zob. błysnąć

1. światłem

Definicja

zaświecić krótko światłem własnym lub blaskiem odbitym

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło

Relacje znaczeniowe

synonimy:

błysnąć

Połączenia

reflektory zabłysły; (pierwsza,...) gwiazda; żarówka; łza zabłyśnie; światła, lampy, lampki zabłysną
zabłysnąć światłem, słońcem
zabłysnąć w słońcu; w świetle czegoś; w mroku

Cytaty

	Lampy operacyjne spoczywały w dwóch skrzyniach. Nie wyjmowano ich, ponieważ i tak nie mogły zabłysnąć światłem [...]. źródło: NKJP: Leon Pawlik: Ankara, 1998
	Uczniowie Zespołu Szkół Elektrycznych kończą przegląd świecących choinek, które, jak co roku, zabłysną na ulicznych latarniach. źródło: NKJP: (CES): Idą święta..., Express Ilustrowany, 2003-11-15
	Decydujący moment zbliżał się nieubłaganie. Lada chwila tam, przed nimi w ciemnościach zabłyśnie światełko i wtedy co? źródło: NKJP: Edmund Niziurski: Księga urwisów, 1954
	Wydobyłem z sakwy magiczny kryształ, który zabłysnął tajemniczo w świetle pochodni. źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Ogród miłości, 2006
	Zapala się żarówka. Jej ciche, blade zabłyśnięcie rozświetla wszystkich naraz, cała sala głęboko odetchnęła. źródło: NKJP: Witold Zalewski: Pożegnanie twierdzy, 2000

Składnia

	+	zabłysnąć	+	(CZYM)
	+	zabłysnąć	+	(GDZIE)

2. intelektem

Definicja

wyróżniając się pozytywnie na tle innych, wywołać zachwyt i podziw

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Relacje znaczeniowe

synonimy:

błysnąć, zabrylować

Połączenia

zabłysnąć inteligencją, intelektem, rozumem, wiedzą, jakimś talentem, dowcipem, pomysłem; energią; urodą; jakimiś rolami
zabłysnąć w malarstwie; w towarzystwie; w mediach
zabłysnąć przed kolegami
móc, potrafić; chcieć zabłysnąć
zabłysnąć i oczarować
zabłysnąć jako dziennikarz

Cytaty

	Podkreślał, iż ona musi zabłysnąć rozumem, umiarem i zręcznością. źródło: NKJP: Waldemar Michowicz: Historia dyplomacji polskiej, 1995
	– Mam nadzieję, że te talenty zabłysną pełnym blaskiem, a przeszkody i nagrody nie będą pętać im nóg [...]. źródło: NKJP: (MIW): Żeby talenty lśniły pełnym blaskiem, Dziennik Zachodni, 2005-04-26
	Nastawienie do obcokrajowców zmieni się w momencie, kiedy któryś z nich zabłyśnie w ważnym meczu [...]. źródło: NKJP: (JK): Samotni Nigeryjczycy, Dziennik Łódzki, 2002-01-21
	[...] Zabłysnął dowcipem: „To pan z gór [...] i sam się pan nie obronił?” źródło: NKJP: (śma): Gdzie biją, policji nie ma..., Express Ilustrowany, 2001-08-29
	Przekaz jest następujący: wyróżnij się, zabłyśnij , idź pod prąd... i zarób na tym duże pieniądze. źródło: NKJP: Aleksandra Wysocka-Zańko: Sprzedaj się niebanalnie, Gazeta Ubezpieczeniowa, 2008-09-23

Składnia

+	zabłysnąć	+	CZYM
+	zabłysnąć	+	(w CZYM)
+	zabłysnąć	+	(CZYM) + MOWA WPROST

3. o nadziei

Definicja

powstać nagle

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	błysnąć
	hiperonimy:	pojawić się

Połączenia

promyk (nadziei,...) zabłysnął; myśl zabłysła

Cytaty

	Wiadomość ta zabłysła nam, żyjącym w kraju pogrążonym w nocy okupacji, jak Gwiazda Betlejemska. źródło: NKJP: Mieczysław Maliński: Ale miałem ciekawe życie, 2007
	Są na świecie społeczności, którym od wieków nic się nie udaje, wszystko jakoś rozłazi się w rękach, co zabłyśnie promyk nadziei, to zaraz zgaśnie, wszystkie wiatry mają z przeciwnej strony [...]. źródło: NKJP: Ryszard Kapuściński: Szachinszach, 2005
	[...] Jak mówi przysłowie ludowe: „Najciemniej jest przed świtem” i wkrótce miała zabłysnąć jutrzenka nadziei. źródło: NKJP: Alicja Chrzanowska: Tarot a karma, czyli problemy wcieleń reinkarnacyjnych, 1998
	Po pewnym czasie zabłysnął w tym najciemniejszym okresie klęski pierwszy promyk nadziei. źródło: NKJP: Zenon Kosidowski: Opowieści biblijne, 1963

Składnia

zabłysnąć

(KOMU)

Frazeologizmy

coś błysnęło w oczach
coś zabłysło w oczach
oczy zabłysły

Data ostatniej modyfikacji: 25.01.2016