UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

model

Chronologizacja

SPXVI, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

łac. śred. modellus 'wzór'

z łac. modulus 'miara'

1. na wybiegu

Definicja

mężczyzna prezentujący stroje na pokazach mody

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie czynności, przedmioty i osoby związane z robieniem i noszeniem ubrań

Połączenia

  • słynny model
  • modele na pokazie, na wybiegu
  • modelki i modele
  • praca, sława; figura, wygląd modela
  • konkurs na modeli
  • ktoś pracuje jako model

Cytaty

Modelki na zmianę z modelami prezentowali ubiory firmy X [...].

źródło: KWSJP: (gram): BUBU w Kasprowym, prasa, 1996

Do zakończenia konkursu na modelki i modeli do pokazu mody Lula Fashion Show zostało kilka dni.

źródło: Internet

Nie warto [...] ślepo podążać za plażową modą. Świat nie jest sprawiedliwy i niestety, nie każdy ma figurę modela.

źródło: KWSJP: Joanna Bogiel-Jażdżyk, DOK: Plaża z kulturą, prasa, 2006

Według Alexandra Lowena, w dwudziestym wieku mamy do czynienia z kultem wyglądu. Dlatego między innymi to modelki i modele cieszą się tak ogromnym zainteresowaniem.

źródło: KWSJP: Ewa Pągowska: Na etacie gwiazdy, prasa, 2000

Był to bowiem światowy festiwal bodypaintingu. Artyści z całego globu ozdabiali wytworami swojej wyobraźni ciała modeli i modelek.

źródło: KWSJP: IA: Obdarta pędzlem ze skóry, prasa, 2006

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. model
modele
ndepr
modele
depr
D. modela
modeli
modelów
C. modelowi
modelom
B. modela
modeli
modelów
N. modelem
modelami
Ms. modelu
modelach
W. modelu
modele
ndepr
modele
depr

2. pozujący artyście

Definicja

osoba, która pozuje malarzowi, fotografowi lub rzeźbiarzowi

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka sztuki plastyczne

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka fotografia

Połączenia

  • ulubiony; przystojny; pozujący model; okaleczeni; śliczni; portretowani modele

Cytaty

Mieszkając w ówczesnym Lipniku, artysta wykonał rozliczne portrety bielszczan i bialan wywodzących się z kręgów miejscowego mieszczaństwa, burżuazji i duchowieństwa, w sposób precyzyjny oddając szczegóły wyglądu modeli, kostiumów, fryzur i biżuterii, tworząc także portrety rodzinne.

źródło: KWSJP: Jerzy Polak: Bohúň w Lipniku, prasa, 1997

Projekt składający się ze studyjnych fotografii i filmu wideo został zrealizowany z udziałem ludzi, którzy przeszli amputację kończyn. Okaleczeni modele występują nago, w towarzystwie ludzi pełnosprawnych.

źródło: KWSJP: Stach Szabłowski: Pigułki prawdy, prasa, 2005

Artysta nie ma problemów ze znalezieniem chętnych do swoich sesji zdjęciowych. Jego modele paradowały już z gołą pupą na ulicach wielu miast świata.

źródło: KWSJP: SE: Golasy górą, 2006

Od samego początku wiedział, że głównym powodem jego działalności artystycznej są sprawy związane z człowiekiem. Najpierw były to osoby z najbliższego otoczenia i własne odbicie w lustrze, „bo to jest model najbardziej cierpliwy”. - Zrobiłem kilogramy takich autoportretów [...].

źródło: KWSJP: Widzieć oczami serca, prasa, 1997

Witam! Mamy dla pana ciekawą propozycję. Zagranie roli modela pozującego nago. Tylko pan i fotograf, a rezultaty ocenią nasze czytelniczki.

źródło: NKJP: Anna Głuszko, Monika Kazimierczyk, Tomasz Lis, Mariusz Szczygieł, Maciej Stuhr, Robert Gawliński, Muniek Staszczyk, Redbad Klynstra, Tymon Tymański, Olek Klepacz, Krzysztof Warlikowski, Rafał Maćkowiak: Naga prawda, prasa, 2000

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. model
modele
ndepr
modele
depr
D. modela
modeli
modelów
C. modelowi
modelom
B. modela
modeli
modelów
N. modelem
modelami
Ms. modelu
modelach
W. modelu
modele
ndepr
modele
depr

3. człowiek nieobliczalny

Definicja

pot. 
człowiek, który śmieszy lub szokuje swoim zachowaniem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka określenia człowieka ze względu na jego usposobienie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  agregat, aparacik, aparat, numer, numerant

Połączenia

  • niezły, nieobliczalny, nieprzeciętny model

Cytaty

Niezły model z tego Kubusia..

źródło: Internet

[...] nawet w piekle ma znajomości, że ma ułańską fantazję („Spytał kiedyś, czy mam ochotę na ryby. Miałem. Wrzucił dwie petardy do jeziora i już była wyżerka”), że jest z niego model nieprzeciętny i nieobliczalny, że spada na cztery łapy [...].

źródło: NKJP: Azylantów trzech, Dziennik Polski, 1999-12-24

Czasem o mnie mówili ty to jesteś niezły model...

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. model
modele
ndepr
modele
depr
D. modela
modeli
modelów
C. modelowi
modelom
B. modela
modeli
modelów
N. modelem
modelami
Ms. modelu
modelach
W. modelu
modele
ndepr
modele
depr

4. samolotu

Definicja

przedmiot pokazujący, jak dana rzecz ma wyglądać lub jak wygląda

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  wzór

Połączenia

  • ceramiczny, woskowy; trójwymiarowy model; latające; lotnicze, szkutnicze modele
  • model serca; atomu, cząsteczki, jądra, komórki, łuku elektrycznego; Układu Słonecznego; okrętu, samolotu, statku, szybowca; kościoła, pomnika; modele rzeźb, świątyń; dinozaurów
  • model do składania; z gliny, z metalu
  • pokaz, wystawa modeli
  • składać, wykonać, zbudować modele
  • sklejanie modeli

Cytaty

Lata 20. naszego stulecia, na które przypadła edukacja uniwersytecka Jurija, to bodaj najburzliwszy okres rozwoju wiedzy o mikroświecie i kosmosie. To wtedy planetarny model atomu - z jądrem obieganym przez elektrony utrzymywane na orbitach przez sztywne reguły kwantowe - zaproponowany przez Nielsa Bohra w 1913 r. , przeżywał kryzys.

źródło: NKJP: Jarosław Włodarczyk: W poszukiwaniu Krainy Czarów, Gazeta Wyborcza, 1995-12-08

Już jako mała dziewczynka wolała składać modele samolotów niż bawić się lalkami.

źródło: KWSJP: J. G.: Po raz pierwszy w historii kobieta dowodziła promem kosmicznym, prasa, 1999

Czytałem w informatorze, że trzecie piętro oferuje modele do samodzielnego składania [...].

źródło: KWSJP: Marcin Wolski: Enklawa.Neomatriarchat.Świnka, 1982

Maestria wykonania cechuje też kamienne „kartki z kalendarza”, kadzielnice, antropomorficzne urny z terakoty, bogato rzeźbione bębny z wydrążonych pni czy polichromowane modele świątyń z wypalanej gliny. Ich twórcy wierzyli, że swoją sztuką ożywiają rzeczy.

źródło: KWSJP: Wiesław Chełminiak: Krew i czekolada, prasa, 2005

Wczoraj w urzędzie miasta zaprezentowano modele rzeźb [...], które staną w Opolu.

źródło: KWSJP: KWSJP: Wit Pichurski, Artur Janowski: Miasto marmurów, prasa, 2006

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. model
modele
D. modelu
modeli
C. modelowi
modelom
B. model
modele
N. modelem
modelami
Ms. modelu
modelach
W. modelu
modele

Składnia

bez ograniczeń + model +
CZEGO

5. teoretyczny

Definicja

opis lub schemat przedstawiający, jak coś jest zbudowane, jak działa lub co się z nim dzieje

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka wytwory działań intelektualnych człowieka

Połączenia

  • ekonomiczny, kwantowy, laboratoryjny, matematyczny, numeryczny, optyczny, powłokowy, społeczno-ekonomiczny, teoretyczny; abstrakcyjne, proste modele; modele fizyczne
  • model budowy czegoś

Cytaty

Dzisiaj uważamy, że stadium rozwoju tego przedsiębiorstwa uzasadnia taki właśnie model ekonomiczny, bowiem [...] dopiero w tym roku Poczta Polska zmniejsza do zera ten deficyt ­ ale to deficyt eksploatacyjny.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 25.06.1997

Niemniej jednak mam nadzieję, że naszkicowany wcześniej model teoretyczny może posłużyć jako jedno z narzędzi pomocnych w syntezie obserwacji empirycznych dotyczących tego zjawiska.

źródło: NKJP: Edmund Wnuk-Lipiński: Demokratyczna rekonstrukcja : z socjologii radykalnej zmiany społecznej, 1996

Rozkład Poissona reprezentuje model matematyczny wspólny dla bardzo różnych zjawisk, które przez formalną identyczność wykazują analogiczną strukturę lub rozwój.

źródło: NKJP: Roman Gondko, Alojzy Zgirski, Maria Adamska: Biostatystyka w zadaniach, 1994

Poprawkę powłokową tj. odstępstwo faktycznej energii wiązania jądra od uśrednionej wartości podanej przez model kroplowy jądra (wzór Wiezsackera).

źródło: KWSJP: Zdzisław Szymański: Wybrane zagadnienia teorii struktury jąder atomowych, prasa, 1970

Istnieją dwa proste modele fizyczne będące w stanie wyjaśnić zjawisko wzrostu momentu bezwładności wraz z rosnącą energią [...].

źródło: KWSJP: Zdzisław Szymański: Momenty bezwładności jąder atomowych, prasa, 1970

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. model
modele
D. modelu
modeli
C. modelowi
modelom
B. model
modele
N. modelem
modelami
Ms. modelu
modelach
W. modelu
modele

Składnia

bez ograniczeń + model +
JAKI
bez ograniczeń + model +
CZEGO

6. samochodu

Definicja

grupa osób lub przedmiotów, mających określone wspólne cechy, charakterystyczne tylko dla nich i odróżniające je od innych grup

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Relacje znaczeniowe

synonimy:  typ

Połączenia

  • aktualny, klasyczny, luksusowy, nowy, najdroższy, najnowszy, najszybszy, solidny, stary; konkretny; przedstawiony, testowany; romantyczny model; schematyczne; wcześniejsze; produkowane modele
  • model aparatów, drukarki, dysku, kamery, komputera, modułu, notebooków, płyty głównej; mebli; motocykli, samochodu, żaglowców; zegarka; butów, kreacji, martensów, pantofli, sukien; literatury, powieści, prozy; cukrzycy; zachowań; osobowości, reagowania; biznesmena, kobiety, mężczyzny, twardziela
  • produkcja; nazwa, wersja modelu
  • wybrać model

Cytaty

Największym powodzeniem cieszy się najnowszy model tej firmy Clio II, który od początku sprzedaży w maju znalazł już 4347 nabywców. Niewiele ustępuje mu model Megane, którego sprzedano 4043 egzemplarze.

źródło: KWSJP: Perspektywy branży, prasa, 1998

Ciekawostką pokazu był czerwono-czarny kapelusik w kształcie damskiego bucika. Panie wpatrywały się w kolejne modele kapeluszy iskrzącymi oczyma, z damskich piersi wyrywały się stłumione ochy!

źródło: KWSJP: Wojciech Czuchnowski, Bertold Kittel, ERS: Kapelusze na długich nogach, prasa, 1998

[...] mieszkańcy naszego kraju zaczynają rozumieć, że nie można kupić jednego zegarka na całe życie, bo nie istnieje uniwersalny model pasujący i do dżinsów, i do markowego garnituru.

źródło: KWSJP: Magdalena Jarco: Najwyższa półka, 1999

Na razie liczymy głównie na sprzedaż prostych, klasycznych modeli prêt-à-porter i niewielu ubiorów z ekstrawaganckiej kolekcji couture [...]. Ten francuski dom mody zasilił nieliczne dotychczas grono salonów z szyldami największych dyktatorów mody, jak Versace, Ferre, Klein czy Boss.

źródło: KWSJP: Magdalena Jarco: Najwyższa półka, prasa, 1999

To przecież właśnie na terenie tej kultury, pozbawionej europejskich, arystokratycznych uprzedzeń, nakierowanej na powszechność ukształtował się pewien model literatury, który musiał być Hłasce szczególnie bliski.

źródło: KWSJP: Piotr Bratkowski: Ameryka..., prasa, 1984

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. model
modele
D. modelu
modeli
C. modelowi
modelom
B. model
modele
N. modelem
modelami
Ms. modelu
modelach
W. modelu
modele

Składnia

bez ograniczeń + model +
CZEGO

7. współpracy

Definicja

sposób organizacji czegoś

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Połączenia

  • francuski, niemiecki, racjonalny, tradycyjny; hierarchiczny model; model rodzinny, socjalny, społeczny, ustrojowy; model funkcjonowania czegoś
  • model pracy, współdziałania, współpracy; demokracji, gospodarki, państwa, organizacji czegoś, podziału terytorialnego, prawa, społeczeństwa, władzy; spółdzielni; firmy; rodzicielstwa; życia; edukacji, kształcenia; uniwersytetu; wakacji
  • zmiany w modelu
  • narzucić, proponować, przedstawić, zachować, zmienić model
  • kształtowanie modelu
  • dostosować się do modelu

Cytaty

Prawdopodobnie kształt koalicji w radzie gminy uniemożliwił wypracowanie korzystnego modelu współpracy z wielkimi spółdzielniami.

źródło: KWSJP: Maciej Białecki: JAKI RADNY?, prasa, 1998

Zgodnie z przedstawionym uzasadnieniem projektu ustawy przyjęcie modelu podziału terytorialnego na średnie województwa posiada wiele zalet [...].

źródło: KWSJP: BATALIA O POWIAT KONIECPOLSKI ROZPOCZĘTA, prasa, 1998

Ameryka narzuca Europie swój model organizacji teatru.

źródło: KWSJP: Jacek Pałasiński, Piotr Moszyński: Multiteatr, prasa, 1999

U dziadka, na kieleckiej wsi, nauczyłem się chyba najwięcej, a przynajmniej tego, że modelem życia w ogóle jest ciężka praca przekształcania ziemi. Bez tego upartego wysiłku nie ma nic.

źródło: KWSJP: Danuta Wróblewska, z Tomaszem Rudkiewiczem: MASS STUDIO CO TO JEST?, prasa, 1985

Nie działamy na wzór systemu stalinowskiego, w którym występował hierarchiczny model władzy.

źródło: KWSJP: Jesteśmy otwarci na nowe pomysły. Rozmowa z prof. Henrykiem Zimnym, Prezesem Zarządu Głównego LOP, prasa, 1988

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. model
modele
D. modelu
modeli
C. modelowi
modelom
B. model
modele
N. modelem
modelami
Ms. modelu
modelach
W. modelu
modele

Składnia

bez ograniczeń + model +
JAKI
bez ograniczeń + model +
CZEGO

8. odlewniczy

Definicja

przedmiot służący do sporządzania form odlewniczych

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Przemysł materiały używane w przemyśle

Połączenia

  • model odlewniczy
  • model z drewna, z metalu
  • wykonać model

Cytaty

Najprostszą czynnością było wykonanie nowej głowicy, o większej powierzchni chłodzenia. Można ją było wykonać z bloku aluminium, przy pomocy tokarki i frezarki, lub też robiąc model z drewna i oddając go do zakładu odlewniczego w celu uformowania w specjalnym piasku formierskim.

źródło: KWSJP: Juliusz Siudziński: O starych pojazdach i ich uzdrawianiu, prasa, 2003

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. model
modele
D. modelu
modeli
C. modelowi
modelom
B. model
modele
N. modelem
modelami
Ms. modelu
modelach
W. modelu
modele

Frazeologizmy

ten typ tak ma
ten model tak ma
z modela I
z modela II
Data ostatniej modyfikacji: 19.12.2010
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj