UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

posmarować

Chronologizacja

1560, SPXVI

Pochodzenie

Zob. smar

1. masłem

Definicja

rozprowadzić na powierzchni warstwę jakiejś substancji

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Pielęgnacja ciała czynności związane z pielęgnacją ciała i ich efekty

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z przyrządzaniem jedzenia

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

powlec

Połączenia

posmarować biszkopt, bułkę, chałkę, chleb, ciasto, kanapki, kromkę chleba, naleśniki, placek, razowiec, sucharki; dno, wierzch, powierzchnię czegoś; buzię, ciało, dłonie, nogi, plecy, policzki, ręce, skórę, stopy, szyję, twarz, usta, wargi; blizny, opuchliznę, otarcia, rany, skaleczenia; blachę, brytfankę, formę; deski, łożysko, narty, zawiasy
posmarować farszem, jajkiem, kawiorem, ketchupem, konfiturą, lukrem, majonezem, margaryną, marmoladą, masłem, miodem, musztardą, oliwą, pasztetem, powidłami, serem, serkiem, smalcem, sosem, śmietaną, tłuszczem, twarożkiem, żółtkiem; błyszczykiem, kremem, maścią, szminką, wazeliną, żelem; klejem, naftą, olejem, sadzą, smarem, smołą, towotem, woskiem
posmarować na wierzchu; na noc
posmarować od spodu
posmarować po wierzchu
posmarować z każdej strony, z obu stron, z wierzchu
posmarować przed kąpielą, przed zaśnięciem; przed podaniem
posmarować delikatnie, dokładnie, lekko, starannie; cienko, grubo, obficie; profilaktycznie; na ciepło
musieć; można, należy, trzeba posmarować
posmarować ketchupem i posypać przyprawami, posmarować tłuszczem i oprószyć mąką; posmarować i poczekać, posmarować i podać, posmarować i zlepić; posmarować i owinąć bandażami, posmarować i zabandażować, przeczyścić i posmarować, zdezynfekować i posmarować

Cytaty

	Sięgnęła po kromkę grubo krojonego chleba, który sama upiekła. [...] Posmarowała go masłem i położyła na wierzch plaster różowej szynki. źródło: NKJP: Anna Bolecka: Concerto d'amore, 2004
	Do drzwi poszkodowanej zapukało dwoje ludzi w średnim wieku. Przedstawili się jako wysłannicy biskupa. Kościelny hierarcha miał ich przysłać, żeby namaścili jej ciężko chorą matkę. Posmarowali czymś staruszkę, odprawili nad nią modły i powiedzieli, że muszą zabrać wszystkie pieniądze, jakie są w domu, bo inaczej chora umrze. źródło: NKJP: Grażyna Zwolińska: Na biskupa, 2005, prasa
	Trener Kobylański, co bardzo dobrze pamiętam, świetnie smarował narty. Pamiętam, że gdy ktoś inny posmarował moje deski, to dwa tytuły wicemistrza Polski uciekły mi z rąk. źródło: KJ PWN: Tygodnik Podhalański Nr: 24/1999
	Na gołych nogach, tak opalonych, jak gdyby były posmarowane czekoladą, widniały liczne ślady zadrapań i stłuczeń. źródło: NKJP: Kornel Makuszyński: Szaleństwa Panny Ewy, 1957

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	posmaruję	posmarujemy
2 os.	posmarujesz	posmarujecie
3 os.	posmaruje	posmarują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	posmarowałem +(e)m posmarował	posmarowałam +(e)m posmarowała	posmarowałom +(e)m posmarowało	posmarowaliśmy +(e)śmy posmarowali	posmarowałyśmy +(e)śmy posmarowały
2 os.	posmarowałeś +(e)ś posmarował	posmarowałaś +(e)ś posmarowała	posmarowałoś +(e)ś posmarowało	posmarowaliście +(e)ście posmarowali	posmarowałyście +(e)ście posmarowały
3 os.	posmarował	posmarowała	posmarowało	posmarowali	posmarowały

bezosobnik: posmarowano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		posmarujmy
2 os.	posmaruj	posmarujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	posmarowałbym bym posmarował	posmarowałabym bym posmarowała	posmarowałobym bym posmarowało	posmarowalibyśmy byśmy posmarowali	posmarowałybyśmy byśmy posmarowały
2 os.	posmarowałbyś byś posmarował	posmarowałabyś byś posmarowała	posmarowałobyś byś posmarowało	posmarowalibyście byście posmarowali	posmarowałybyście byście posmarowały
3 os.	posmarowałby by posmarował	posmarowałaby by posmarowała	posmarowałoby by posmarowało	posmarowaliby by posmarowali	posmarowałyby by posmarowały

bezosobnik: posmarowano by

bezokolicznik: posmarować

imiesłów przysłówkowy uprzedni: posmarowawszy

gerundium: posmarowanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	posmarowanie	posmarowania
D.	posmarowania	posmarowań
C.	posmarowaniu	posmarowaniom
B.	posmarowanie	posmarowania
N.	posmarowaniem	posmarowaniami
Ms.	posmarowaniu	posmarowaniach
W.	posmarowanie	posmarowania

imiesłów przymiotnikowy bierny: posmarowany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	posmarowany	posmarowany	posmarowany	posmarowane	posmarowana
D.	posmarowanego	posmarowanego	posmarowanego	posmarowanego	posmarowanej
C.	posmarowanemu	posmarowanemu	posmarowanemu	posmarowanemu	posmarowanej
B.	posmarowanego	posmarowanego	posmarowany	posmarowane	posmarowaną
N.	posmarowanym	posmarowanym	posmarowanym	posmarowanym	posmarowaną
Ms.	posmarowanym	posmarowanym	posmarowanym	posmarowanym	posmarowanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	posmarowani	posmarowani	posmarowane	posmarowane
D.	posmarowanych	posmarowanych	posmarowanych	posmarowanych
C.	posmarowanym	posmarowanym	posmarowanym	posmarowanym
B.	posmarowanych	posmarowanych	posmarowanych	posmarowane
N.	posmarowanymi	posmarowanymi	posmarowanymi	posmarowanymi
Ms.	posmarowanych	posmarowanych	posmarowanych	posmarowanych

odpowiednik aspektowy: smarować

Składnia

Rz_osobowy

posmarować

KOGO/CO + (CZYM)

2. komuś

Definicja

pot.

dać łapówkę

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa przestępstwa

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	podsmarować
	hiperonimy:	skorumpować

Cytaty

	Szpitale są strasznie zadłużone i jak ktoś dobrze posmaruje to dostanie szpital od państwa darmo. źródło: NKJP: Prywatyzacja szpitali, 2007-10-15. Internet
	Chodził taki niedoszły biznesmen od Annasza do Kajfasza i zbierał podpisy pracowników różnych instytucji. Było tego coś około pięćdziesiątki! To jasne, że tu i tam trzeba było posmarować... źródło: NKJP: Rynek oczekiwania, Dziennik Polski - Dom, 2000-09-20
	I jeszcze wam powiem, zabił gościa po pijaku i nic, zapłacił, posmarował, jeździ dalej, żona i dzieci w domu, a kochankę wiceprezeską firmy zrobił, [...]. źródło: NKJP: Sławomir Shuty: Zwał, 2004
	Kiedyś Singapur był korupcyjną kloaką, gdzie nic nie można było zrobić bez posmarowania. źródło: NKJP: W.Hagedorny: Rozsądek i okolice: Wola polityczna, Tygodnik Ciechanowski, 2003-03-01
	Bo teraz, kiedy nie ma korupcyjnej jawności, to na przykład ja nigdy nie wiem, komu posmarować i przez to ciągle jestem w tyłek bity źródło: NKJP: Czy potrzebne jest Centralne Biuro Antykorupcyjne?, Gazeta Krakowska, 2006-05-20

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	posmaruję	posmarujemy
2 os.	posmarujesz	posmarujecie
3 os.	posmaruje	posmarują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	posmarowałem +(e)m posmarował	posmarowałam +(e)m posmarowała	posmarowałom +(e)m posmarowało	posmarowaliśmy +(e)śmy posmarowali	posmarowałyśmy +(e)śmy posmarowały
2 os.	posmarowałeś +(e)ś posmarował	posmarowałaś +(e)ś posmarowała	posmarowałoś +(e)ś posmarowało	posmarowaliście +(e)ście posmarowali	posmarowałyście +(e)ście posmarowały
3 os.	posmarował	posmarowała	posmarowało	posmarowali	posmarowały

bezosobnik: posmarowano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		posmarujmy
2 os.	posmaruj	posmarujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	posmarowałbym bym posmarował	posmarowałabym bym posmarowała	posmarowałobym bym posmarowało	posmarowalibyśmy byśmy posmarowali	posmarowałybyśmy byśmy posmarowały
2 os.	posmarowałbyś byś posmarował	posmarowałabyś byś posmarowała	posmarowałobyś byś posmarowało	posmarowalibyście byście posmarowali	posmarowałybyście byście posmarowały
3 os.	posmarowałby by posmarował	posmarowałaby by posmarowała	posmarowałoby by posmarowało	posmarowaliby by posmarowali	posmarowałyby by posmarowały

bezosobnik: posmarowano by

bezokolicznik: posmarować

imiesłów przysłówkowy uprzedni: posmarowawszy

gerundium: posmarowanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	posmarowanie	posmarowania
D.	posmarowania	posmarowań
C.	posmarowaniu	posmarowaniom
B.	posmarowanie	posmarowania
N.	posmarowaniem	posmarowaniami
Ms.	posmarowaniu	posmarowaniach
W.	posmarowanie	posmarowania

odpowiednik aspektowy: smarować

Składnia

Rz_osobowy

posmarować

(KOMU)

Frazeologizmy

ktoś wie, z której strony chleb jest posmarowany
ktoś wie, z której strony/po której stronie chleb jest posmarowany masłem
ktoś wie, z której strony chlebek jest posmarowany

Data ostatniej modyfikacji: 16.05.2024