UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

okładać

Chronologizacja

1534, SPXVI

Pochodzenie

Zob. kłaść

1. pięściami

Definicja

bić długo i mocno

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  prać
hiperonimy:  bić

Połączenia

  • okładać bezbronnego, dziecko, kolegę, ofiarę, poszkodowanego; konia, zwierzę
  • okładać batem, bejsbolem, kijem, kułakami, pięściami, rózgą
  • okładać kogoś po głowie, po plecach, po twarzy

Cytaty

Sprawca okładał ją pięściami i kopał.

źródło: NKJP: Adrian Karpeta: Śmiertelny impuls, Dziennik Zachodni, 2004-12-14

Banda szalikowców okładała bejsbolami i kopała studentów.

źródło: NKJP: Dariusz Chętkowski z uczniami: Ostatni weekend, 2007

Pchnęła mnie na meble, okładała po głowie i twarzy.

źródło: NKJP: Michał Gigołła: Dentystka wróci do pracy, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2005-10-14

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. okładam
okładamy
2 os. okładasz
okładacie
3 os. okłada
okładają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. okładałem
+(e)m okładał
okładałam
+(e)m okładała
okładałom
+(e)m okładało
okładaliśmy
+(e)śmy okładali
okładałyśmy
+(e)śmy okładały
2 os. okładałeś
+(e)ś okładał
okładałaś
+(e)ś okładała
okładałoś
+(e)ś okładało
okładaliście
+(e)ście okładali
okładałyście
+(e)ście okładały
3 os. okładał
okładała
okładało
okładali
okładały

bezosobnik: okładano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę okładał
będę okładać
będę okładała
będę okładać
będę okładało
będę okładać
będziemy okładali
będziemy okładać
będziemy okładały
będziemy okładać
2 os. będziesz okładał
będziesz okładać
będziesz okładała
będziesz okładać
będziesz okładało
będziesz okładać
będziecie okładali
będziecie okładać
będziecie okładały
będziecie okładać
3 os. będzie okładał
będzie okładać
będzie okładała
będzie okładać
będzie okładało
będzie okładać
będą okładali
będą okładać
będą okładały
będą okładać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. okładajmy
2 os. okładaj
okładajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. okładałbym
bym okładał
okładałabym
bym okładała
okładałobym
bym okładało
okładalibyśmy
byśmy okładali
okładałybyśmy
byśmy okładały
2 os. okładałbyś
byś okładał
okładałabyś
byś okładała
okładałobyś
byś okładało
okładalibyście
byście okładali
okładałybyście
byście okładały
3 os. okładałby
by okładał
okładałaby
by okładała
okładałoby
by okładało
okładaliby
by okładali
okładałyby
by okładały

bezosobnik: okładano by

bezokolicznik: okładać

imiesłów przysłówkowy współczesny: okładając

gerundium: okładanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. okładanie
okładania
D. okładania
okładań
C. okładaniu
okładaniom
B. okładanie
okładania
N. okładaniem
okładaniami
Ms. okładaniu
okładaniach
W. okładanie
okładania

imiesłów przymiotnikowy czynny: okładający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. okładający
okładający
okładający
okładające
okładająca
D. okładającego
okładającego
okładającego
okładającego
okładającej
C. okładającemu
okładającemu
okładającemu
okładającemu
okładającej
B. okładającego
okładającego
okładający
okładające
okładającą
N. okładającym
okładającym
okładającym
okładającym
okładającą
Ms. okładającym
okładającym
okładającym
okładającym
okładającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. okładający
okładający
okładające
okładające
D. okładających
okładających
okładających
okładających
C. okładającym
okładającym
okładającym
okładającym
B. okładających
okładających
okładających
okładające
N. okładającymi
okładającymi
okładającymi
okładającymi
Ms. okładających
okładających
okładających
okładających

imiesłów przymiotnikowy bierny: okładany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. okładany
okładany
okładany
okładane
okładana
D. okładanego
okładanego
okładanego
okładanego
okładanej
C. okładanemu
okładanemu
okładanemu
okładanemu
okładanej
B. okładanego
okładanego
okładany
okładane
okładaną
N. okładanym
okładanym
okładanym
okładanym
okładaną
Ms. okładanym
okładanym
okładanym
okładanym
okładanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. okładani
okładani
okładane
okładane
D. okładanych
okładanych
okładanych
okładanych
C. okładanym
okładanym
okładanym
okładanym
B. okładanych
okładanych
okładanych
okładane
N. okładanymi
okładanymi
okładanymi
okładanymi
Ms. okładanych
okładanych
okładanych
okładanych

Składnia

bez ograniczeń + okładać +
KOGO/CO + CZYM
bez ograniczeń + okładać +
KOGO/CO + po CZYM

2. lodem

Definicja

kłaść na czymś warstwę przylegającą do tego ze wszystkich stron

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie leki i sposoby leczenia, zabiegi, sprzęty medyczne

CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo czynności związane z budową

Relacje znaczeniowe

synonimy:  obkładać

Połączenia

  • okładać dach, elewację, ścianę; ciało, opuchliznę, ranę, skórę
  • okładać darnią, glazurą, kamieniami, płytkami, styropianem; algami, glinką, kapustą, liśćmi, lodem, papką, warstwą czegoś

Cytaty

Płytami azbestowymi okładano bloki mieszkalne i budynki użyteczności publicznej.

źródło: NKJP: Dlaczego azbest zabija, Dziennik Zachodni, 2009-09-02

Rybę układam w naczyniu żaroodpornym, okładam dookoła kawałkami pokrojonych surowych ziemniaków, które potem posypuję solą i ziołami.

źródło: Internet: durszlak.pl

Później kopyto smaruje się woskiem, żeby bez problemu zdjąć z niego skorupę jachtu, a potem okłada warstwami laminatu.

źródło: NKJP: Paweł Smoleński: Regaty 2000, Gazeta Wyborcza data wydania 1998-12-23

[...] nadal cierpi od poparzeń. Leży na klepisku w chacie uzdrowiciela, który okłada jej rany papką z liści.

źródło: NKJP: Geraldine Brooks: Czarna plama, Gazeta Wyborcza data wydania 1994-05-16

Budziła się jeszcze kilkakrotnie, a czuwający bez ustanku chłopak karmił ją, poił, okładał ciało długimi liśćmi babki i szmatami nasączonymi wywarem z arniki i nostrzyka, które przyspieszały gojenie się ran.

źródło: NKJP: Iwona Surmik: Talizman złotego smoka, 2002

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. okładam
okładamy
2 os. okładasz
okładacie
3 os. okłada
okładają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. okładałem
+(e)m okładał
okładałam
+(e)m okładała
okładałom
+(e)m okładało
okładaliśmy
+(e)śmy okładali
okładałyśmy
+(e)śmy okładały
2 os. okładałeś
+(e)ś okładał
okładałaś
+(e)ś okładała
okładałoś
+(e)ś okładało
okładaliście
+(e)ście okładali
okładałyście
+(e)ście okładały
3 os. okładał
okładała
okładało
okładali
okładały

bezosobnik: okładano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę okładał
będę okładać
będę okładała
będę okładać
będę okładało
będę okładać
będziemy okładali
będziemy okładać
będziemy okładały
będziemy okładać
2 os. będziesz okładał
będziesz okładać
będziesz okładała
będziesz okładać
będziesz okładało
będziesz okładać
będziecie okładali
będziecie okładać
będziecie okładały
będziecie okładać
3 os. będzie okładał
będzie okładać
będzie okładała
będzie okładać
będzie okładało
będzie okładać
będą okładali
będą okładać
będą okładały
będą okładać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. okładajmy
2 os. okładaj
okładajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. okładałbym
bym okładał
okładałabym
bym okładała
okładałobym
bym okładało
okładalibyśmy
byśmy okładali
okładałybyśmy
byśmy okładały
2 os. okładałbyś
byś okładał
okładałabyś
byś okładała
okładałobyś
byś okładało
okładalibyście
byście okładali
okładałybyście
byście okładały
3 os. okładałby
by okładał
okładałaby
by okładała
okładałoby
by okładało
okładaliby
by okładali
okładałyby
by okładały

bezosobnik: okładano by

bezokolicznik: okładać

imiesłów przysłówkowy współczesny: okładając

gerundium: okładanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. okładanie
okładania
D. okładania
okładań
C. okładaniu
okładaniom
B. okładanie
okładania
N. okładaniem
okładaniami
Ms. okładaniu
okładaniach
W. okładanie
okładania

imiesłów przymiotnikowy czynny: okładający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. okładający
okładający
okładający
okładające
okładająca
D. okładającego
okładającego
okładającego
okładającego
okładającej
C. okładającemu
okładającemu
okładającemu
okładającemu
okładającej
B. okładającego
okładającego
okładający
okładające
okładającą
N. okładającym
okładającym
okładającym
okładającym
okładającą
Ms. okładającym
okładającym
okładającym
okładającym
okładającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. okładający
okładający
okładające
okładające
D. okładających
okładających
okładających
okładających
C. okładającym
okładającym
okładającym
okładającym
B. okładających
okładających
okładających
okładające
N. okładającymi
okładającymi
okładającymi
okładającymi
Ms. okładających
okładających
okładających
okładających

imiesłów przymiotnikowy bierny: okładany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. okładany
okładany
okładany
okładane
okładana
D. okładanego
okładanego
okładanego
okładanego
okładanej
C. okładanemu
okładanemu
okładanemu
okładanemu
okładanej
B. okładanego
okładanego
okładany
okładane
okładaną
N. okładanym
okładanym
okładanym
okładanym
okładaną
Ms. okładanym
okładanym
okładanym
okładanym
okładanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. okładani
okładani
okładane
okładane
D. okładanych
okładanych
okładanych
okładanych
C. okładanym
okładanym
okładanym
okładanym
B. okładanych
okładanych
okładanych
okładane
N. okładanymi
okładanymi
okładanymi
okładanymi
Ms. okładanych
okładanych
okładanych
okładanych

odpowiednik aspektowy: obłożyć

Składnia

bez ograniczeń + okładać +
CO + CZYM

3. podatkiem

Definicja

decyzją urzędową powodować zaistnienie określonej kary lub obowiązku

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa urzędy i ich funkcjonowanie

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse podatki, opłaty, świadczenia pieniężne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  nakładać, obkładać

Połączenia

  • okładać grzywną, karą, podatkiem

Cytaty

Maklerzy i doradcy twierdzą, że nasza giełda jest zbyt młoda, aby okładać ją podatkiem.

źródło: NKJP: Robert Jakubowski: Giełda w kwietniu, Gazeta Wyborcza, 1995-05-02

Krew, którą oddajemy za darmo traktuje się jak towar – oburzają się krwiodawcy ze stalowowolskiego terenowego oddziału Regionalnego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa. – Jak państwo śmie okładać ją jeszcze VAT-em i w ten sposób zarabiać?

źródło: NKJP: Sztafeta, 34/2002

Gdy władze zaboru pruskiego postanowiły uczyć dzieci polskie religii w języku niemieckim [...] to społeczeństwo Wrześni rozpoczęło strajk szkolny; rodzice okładani byli grzywnami, dzieci maltretowane - a opór trwał.

źródło: NKJP: Ech, gdzie te bitne generały..., Dziennik Polski, 1998-04-17

Zarówno oddzielnych właścicieli ziemskich, jak i wsie, w których pojawiali się powstańcy, okładano kolosalnymi kontrybucjami.

źródło: NKJP: Stefan Leder, Witold Leder: Czerwona nić: ze wspomnień i prac rodziny Lederów, 2005

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. okładam
okładamy
2 os. okładasz
okładacie
3 os. okłada
okładają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. okładałem
+(e)m okładał
okładałam
+(e)m okładała
okładałom
+(e)m okładało
okładaliśmy
+(e)śmy okładali
okładałyśmy
+(e)śmy okładały
2 os. okładałeś
+(e)ś okładał
okładałaś
+(e)ś okładała
okładałoś
+(e)ś okładało
okładaliście
+(e)ście okładali
okładałyście
+(e)ście okładały
3 os. okładał
okładała
okładało
okładali
okładały

bezosobnik: okładano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę okładał
będę okładać
będę okładała
będę okładać
będę okładało
będę okładać
będziemy okładali
będziemy okładać
będziemy okładały
będziemy okładać
2 os. będziesz okładał
będziesz okładać
będziesz okładała
będziesz okładać
będziesz okładało
będziesz okładać
będziecie okładali
będziecie okładać
będziecie okładały
będziecie okładać
3 os. będzie okładał
będzie okładać
będzie okładała
będzie okładać
będzie okładało
będzie okładać
będą okładali
będą okładać
będą okładały
będą okładać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. okładajmy
2 os. okładaj
okładajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. okładałbym
bym okładał
okładałabym
bym okładała
okładałobym
bym okładało
okładalibyśmy
byśmy okładali
okładałybyśmy
byśmy okładały
2 os. okładałbyś
byś okładał
okładałabyś
byś okładała
okładałobyś
byś okładało
okładalibyście
byście okładali
okładałybyście
byście okładały
3 os. okładałby
by okładał
okładałaby
by okładała
okładałoby
by okładało
okładaliby
by okładali
okładałyby
by okładały

bezosobnik: okładano by

bezokolicznik: okładać

imiesłów przysłówkowy współczesny: okładając

gerundium: okładanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. okładanie
okładania
D. okładania
okładań
C. okładaniu
okładaniom
B. okładanie
okładania
N. okładaniem
okładaniami
Ms. okładaniu
okładaniach
W. okładanie
okładania

imiesłów przymiotnikowy czynny: okładający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. okładający
okładający
okładający
okładające
okładająca
D. okładającego
okładającego
okładającego
okładającego
okładającej
C. okładającemu
okładającemu
okładającemu
okładającemu
okładającej
B. okładającego
okładającego
okładający
okładające
okładającą
N. okładającym
okładającym
okładającym
okładającym
okładającą
Ms. okładającym
okładającym
okładającym
okładającym
okładającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. okładający
okładający
okładające
okładające
D. okładających
okładających
okładających
okładających
C. okładającym
okładającym
okładającym
okładającym
B. okładających
okładających
okładających
okładające
N. okładającymi
okładającymi
okładającymi
okładającymi
Ms. okładających
okładających
okładających
okładających

imiesłów przymiotnikowy bierny: okładany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. okładany
okładany
okładany
okładane
okładana
D. okładanego
okładanego
okładanego
okładanego
okładanej
C. okładanemu
okładanemu
okładanemu
okładanemu
okładanej
B. okładanego
okładanego
okładany
okładane
okładaną
N. okładanym
okładanym
okładanym
okładanym
okładaną
Ms. okładanym
okładanym
okładanym
okładanym
okładanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. okładani
okładani
okładane
okładane
D. okładanych
okładanych
okładanych
okładanych
C. okładanym
okładanym
okładanym
okładanym
B. okładanych
okładanych
okładanych
okładane
N. okładanymi
okładanymi
okładanymi
okładanymi
Ms. okładanych
okładanych
okładanych
okładanych

odpowiednik aspektowy: obłożyć

Składnia

bez ograniczeń + okładać +
KOGO/CO + CZYM

4. klątwą

Definicja

książk. 
mając odpowiednie uprawnienia i działając w ustalony sposób, spowodować zaistnienie wskazanego stanu rzeczy w stosunku do osoby, o której będzie mowa

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Relacje znaczeniowe

synonimy:  obkładać

Połączenia

  • okładać ekskomuniką, klątwą

Cytaty

Sobór Trydencki żąda bezwzględnie, by na druk tekstów Biblii uzyskiwać każdorazowo pozwolenie biskupa. Wszystkich omijających to zarządzenie sobór okłada ekskomuniką.

źródło: Internet: forum.protestanci.info

Jest jednak encyklika Piusa V, która okłada klątwą każdego, kto by zmienił rytuał trydencki.

źródło: Internet: niniwa22.cba.pl

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. okładam
okładamy
2 os. okładasz
okładacie
3 os. okłada
okładają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. okładałem
+(e)m okładał
okładałam
+(e)m okładała
okładałom
+(e)m okładało
okładaliśmy
+(e)śmy okładali
okładałyśmy
+(e)śmy okładały
2 os. okładałeś
+(e)ś okładał
okładałaś
+(e)ś okładała
okładałoś
+(e)ś okładało
okładaliście
+(e)ście okładali
okładałyście
+(e)ście okładały
3 os. okładał
okładała
okładało
okładali
okładały

bezosobnik: okładano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę okładał
będę okładać
będę okładała
będę okładać
będę okładało
będę okładać
będziemy okładali
będziemy okładać
będziemy okładały
będziemy okładać
2 os. będziesz okładał
będziesz okładać
będziesz okładała
będziesz okładać
będziesz okładało
będziesz okładać
będziecie okładali
będziecie okładać
będziecie okładały
będziecie okładać
3 os. będzie okładał
będzie okładać
będzie okładała
będzie okładać
będzie okładało
będzie okładać
będą okładali
będą okładać
będą okładały
będą okładać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. okładajmy
2 os. okładaj
okładajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. okładałbym
bym okładał
okładałabym
bym okładała
okładałobym
bym okładało
okładalibyśmy
byśmy okładali
okładałybyśmy
byśmy okładały
2 os. okładałbyś
byś okładał
okładałabyś
byś okładała
okładałobyś
byś okładało
okładalibyście
byście okładali
okładałybyście
byście okładały
3 os. okładałby
by okładał
okładałaby
by okładała
okładałoby
by okładało
okładaliby
by okładali
okładałyby
by okładały

bezosobnik: okładano by

bezokolicznik: okładać

imiesłów przysłówkowy współczesny: okładając

gerundium: okładanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. okładanie
okładania
D. okładania
okładań
C. okładaniu
okładaniom
B. okładanie
okładania
N. okładaniem
okładaniami
Ms. okładaniu
okładaniach
W. okładanie
okładania

imiesłów przymiotnikowy czynny: okładający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. okładający
okładający
okładający
okładające
okładająca
D. okładającego
okładającego
okładającego
okładającego
okładającej
C. okładającemu
okładającemu
okładającemu
okładającemu
okładającej
B. okładającego
okładającego
okładający
okładające
okładającą
N. okładającym
okładającym
okładającym
okładającym
okładającą
Ms. okładającym
okładającym
okładającym
okładającym
okładającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. okładający
okładający
okładające
okładające
D. okładających
okładających
okładających
okładających
C. okładającym
okładającym
okładającym
okładającym
B. okładających
okładających
okładających
okładające
N. okładającymi
okładającymi
okładającymi
okładającymi
Ms. okładających
okładających
okładających
okładających

imiesłów przymiotnikowy bierny: okładany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. okładany
okładany
okładany
okładane
okładana
D. okładanego
okładanego
okładanego
okładanego
okładanej
C. okładanemu
okładanemu
okładanemu
okładanemu
okładanej
B. okładanego
okładanego
okładany
okładane
okładaną
N. okładanym
okładanym
okładanym
okładanym
okładaną
Ms. okładanym
okładanym
okładanym
okładanym
okładanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. okładani
okładani
okładane
okładane
D. okładanych
okładanych
okładanych
okładanych
C. okładanym
okładanym
okładanym
okładanym
B. okładanych
okładanych
okładanych
okładane
N. okładanymi
okładanymi
okładanymi
okładanymi
Ms. okładanych
okładanych
okładanych
okładanych

odpowiednik aspektowy: obłożyć

Składnia

bez ograniczeń + okładać +
KOGO + CZYM
Data ostatniej modyfikacji: 23.01.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj