UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wyczyścić

Chronologizacja

SStp, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. czyścić

1. z brudu

Definicja

usunąć brud, śmieci lub inne nieczystości

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka czynności związane z codziennym życiem w domu

Relacje znaczeniowe

synonimy:  oczyścić
antonimy:  ubrudzić
hiperonimy:  sprzątnąć

Połączenia

  • wyczyścić zęby; buty, ubranie; broń, komin, obiektyw, rowy, szybę

Cytaty

Wyczyścił z błota buty swoje i Henryka.

źródło: KWSJP: Ryszard Lassota: Tajemnica, 1978

Jeszcze zaprzągł oba konie, wyczyścił zgrzebłem, wyczesał im grzywy, a i sam się przebrał w lepszy strój.

źródło: KWSJP: Wiesław Myśliwski: Widnokrąg, 1996

Przestrzeganie tego porządku miało kojącą moc. Niosło ze sobą pewność i poczucie, że nic złego nie może się przydarzyć. Przez szyby wymyte tak, jakby ich wcale nie było, wpadało słońce i odbijało się od srebrnych sztućców, wyjętych do wyczyszczenia.

źródło: NKJP: Ewa Kujawska: Dom Małgorzaty, 2007

Mam dobrą wodę, ze swojej studni. Nie, była. Kazałem tylko pogłębić, wyczyścić. Zainstalowałem pompę.

źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Traktat o łuskaniu fasoli, 2007

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wyczyszczę
wyczyścimy
2 os. wyczyścisz
wyczyścicie
3 os. wyczyści
wyczyszczą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wyczyściłem
+(e)m wyczyścił
wyczyściłam
+(e)m wyczyściła
wyczyściłom
+(e)m wyczyściło
wyczyściliśmy
+(e)śmy wyczyścili
wyczyściłyśmy
+(e)śmy wyczyściły
2 os. wyczyściłeś
+(e)ś wyczyścił
wyczyściłaś
+(e)ś wyczyściła
wyczyściłoś
+(e)ś wyczyściło
wyczyściliście
+(e)ście wyczyścili
wyczyściłyście
+(e)ście wyczyściły
3 os. wyczyścił
wyczyściła
wyczyściło
wyczyścili
wyczyściły

bezosobnik: wyczyszczono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wyczyśćmy
2 os. wyczyść
wyczyśćcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wyczyściłbym
bym wyczyścił
wyczyściłabym
bym wyczyściła
wyczyściłobym
bym wyczyściło
wyczyścilibyśmy
byśmy wyczyścili
wyczyściłybyśmy
byśmy wyczyściły
2 os. wyczyściłbyś
byś wyczyścił
wyczyściłabyś
byś wyczyściła
wyczyściłobyś
byś wyczyściło
wyczyścilibyście
byście wyczyścili
wyczyściłybyście
byście wyczyściły
3 os. wyczyściłby
by wyczyścił
wyczyściłaby
by wyczyściła
wyczyściłoby
by wyczyściło
wyczyściliby
by wyczyścili
wyczyściłyby
by wyczyściły

bezosobnik: wyczyszczono by

bezokolicznik: wyczyścić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wyczyściwszy

gerundium: wyczyszczenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wyczyszczenie
wyczyszczenia
D. wyczyszczenia
wyczyszczeń
C. wyczyszczeniu
wyczyszczeniom
B. wyczyszczenie
wyczyszczenia
N. wyczyszczeniem
wyczyszczeniami
Ms. wyczyszczeniu
wyczyszczeniach
W. wyczyszczenie
wyczyszczenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: wyczyszczony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. wyczyszczony
wyczyszczony
wyczyszczony
wyczyszczone
wyczyszczona
D. wyczyszczonego
wyczyszczonego
wyczyszczonego
wyczyszczonego
wyczyszczonej
C. wyczyszczonemu
wyczyszczonemu
wyczyszczonemu
wyczyszczonemu
wyczyszczonej
B. wyczyszczonego
wyczyszczonego
wyczyszczony
wyczyszczone
wyczyszczoną
N. wyczyszczonym
wyczyszczonym
wyczyszczonym
wyczyszczonym
wyczyszczoną
Ms. wyczyszczonym
wyczyszczonym
wyczyszczonym
wyczyszczonym
wyczyszczonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. wyczyszczeni
wyczyszczeni
wyczyszczone
wyczyszczone
D. wyczyszczonych
wyczyszczonych
wyczyszczonych
wyczyszczonych
C. wyczyszczonym
wyczyszczonym
wyczyszczonym
wyczyszczonym
B. wyczyszczonych
wyczyszczonych
wyczyszczonych
wyczyszczone
N. wyczyszczonymi
wyczyszczonymi
wyczyszczonymi
wyczyszczonymi
Ms. wyczyszczonych
wyczyszczonych
wyczyszczonych
wyczyszczonych

odpowiednik aspektowy: czyścić

Składnia

bez ograniczeń + wyczyścić +
CO + (CZYM) + (z CZEGO)
bez ograniczeń + wyczyścić +
CO + (KOMU)

2. umysł

Definicja

wyeliminować elementy niepożądane

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny komputery/informatyka

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  pozbyć się, usunąć

Połączenia

  • wyczyścić kartotekę; cache, cookies, dysk, pamięć

Cytaty

Karol Modzelewski przyniósł wiadomość, że MKZ Bielsko-Biała zażądał przyjazdu delegacji rządowej i NIK, by wyczyścili województwo ze złodziei.

źródło: KWSJP: Waldemar Kuczyński: Burza nad Wisłą: dziennik 1980-1981, 1981

Pozostało jeszcze wyczyścić pamięć podręczną i wywołać żądanie akcji w przeglądarce.

źródło: NKJP: Tomasz Andrzej Skaraczynski: PHP5. Programowanie z wykorzystaniem Symfony, CakePHP, Zend Framework, 2009

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wyczyszczę
wyczyścimy
2 os. wyczyścisz
wyczyścicie
3 os. wyczyści
wyczyszczą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wyczyściłem
+(e)m wyczyścił
wyczyściłam
+(e)m wyczyściła
wyczyściłom
+(e)m wyczyściło
wyczyściliśmy
+(e)śmy wyczyścili
wyczyściłyśmy
+(e)śmy wyczyściły
2 os. wyczyściłeś
+(e)ś wyczyścił
wyczyściłaś
+(e)ś wyczyściła
wyczyściłoś
+(e)ś wyczyściło
wyczyściliście
+(e)ście wyczyścili
wyczyściłyście
+(e)ście wyczyściły
3 os. wyczyścił
wyczyściła
wyczyściło
wyczyścili
wyczyściły

bezosobnik: wyczyszczono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wyczyśćmy
2 os. wyczyść
wyczyśćcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wyczyściłbym
bym wyczyścił
wyczyściłabym
bym wyczyściła
wyczyściłobym
bym wyczyściło
wyczyścilibyśmy
byśmy wyczyścili
wyczyściłybyśmy
byśmy wyczyściły
2 os. wyczyściłbyś
byś wyczyścił
wyczyściłabyś
byś wyczyściła
wyczyściłobyś
byś wyczyściło
wyczyścilibyście
byście wyczyścili
wyczyściłybyście
byście wyczyściły
3 os. wyczyściłby
by wyczyścił
wyczyściłaby
by wyczyściła
wyczyściłoby
by wyczyściło
wyczyściliby
by wyczyścili
wyczyściłyby
by wyczyściły

bezosobnik: wyczyszczono by

bezokolicznik: wyczyścić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wyczyściwszy

gerundium: wyczyszczenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wyczyszczenie
wyczyszczenia
D. wyczyszczenia
wyczyszczeń
C. wyczyszczeniu
wyczyszczeniom
B. wyczyszczenie
wyczyszczenia
N. wyczyszczeniem
wyczyszczeniami
Ms. wyczyszczeniu
wyczyszczeniach
W. wyczyszczenie
wyczyszczenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: wyczyszczony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. wyczyszczony
wyczyszczony
wyczyszczony
wyczyszczone
wyczyszczona
D. wyczyszczonego
wyczyszczonego
wyczyszczonego
wyczyszczonego
wyczyszczonej
C. wyczyszczonemu
wyczyszczonemu
wyczyszczonemu
wyczyszczonemu
wyczyszczonej
B. wyczyszczonego
wyczyszczonego
wyczyszczony
wyczyszczone
wyczyszczoną
N. wyczyszczonym
wyczyszczonym
wyczyszczonym
wyczyszczonym
wyczyszczoną
Ms. wyczyszczonym
wyczyszczonym
wyczyszczonym
wyczyszczonym
wyczyszczonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. wyczyszczeni
wyczyszczeni
wyczyszczone
wyczyszczone
D. wyczyszczonych
wyczyszczonych
wyczyszczonych
wyczyszczonych
C. wyczyszczonym
wyczyszczonym
wyczyszczonym
wyczyszczonym
B. wyczyszczonych
wyczyszczonych
wyczyszczonych
wyczyszczone
N. wyczyszczonymi
wyczyszczonymi
wyczyszczonymi
wyczyszczonymi
Ms. wyczyszczonych
wyczyszczonych
wyczyszczonych
wyczyszczonych

odpowiednik aspektowy: czyścić

Składnia

bez ograniczeń + wyczyścić +
CO + (z KOGO/CZEGO)

3. sejf

Definicja

pot. 
zabrać albo usunąć skądś wszystko

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa przestępstwa

Połączenia

  • wyczyścić konto

Cytaty

Jeśli tylko wpadnie im w ręce cudza karta płatnicza, potrafią do zera wyczyścić konto jej właściciela i wpędzić go w takie długi, że będzie musiał spłacać je latami.

źródło: NKJP: Express Ilustrowany, 2002-05-14

Szwajcarki robiły co mogły, żeby doprowadzić chociaż do remisu, lecz reprezentantki kraju kwitnącej wiśni nie dały za wygraną, na cztery zagrania przed końcem [...] wyczyściły całkowicie dom i w jego obrębie nie znajdował się żaden kamień.

źródło: Internet: sport.poinformowani.pl

Koronawirus wywołał powszechną panikę w kraju. Polacy rzucili się do sklepów, żeby do cna wyczyścić półki z makaronu, ryżu, gołąbków czy papieru toaletowego.

źródło: Internet: natemat.pl

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wyczyszczę
wyczyścimy
2 os. wyczyścisz
wyczyścicie
3 os. wyczyści
wyczyszczą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wyczyściłem
+(e)m wyczyścił
wyczyściłam
+(e)m wyczyściła
wyczyściłom
+(e)m wyczyściło
wyczyściliśmy
+(e)śmy wyczyścili
wyczyściłyśmy
+(e)śmy wyczyściły
2 os. wyczyściłeś
+(e)ś wyczyścił
wyczyściłaś
+(e)ś wyczyściła
wyczyściłoś
+(e)ś wyczyściło
wyczyściliście
+(e)ście wyczyścili
wyczyściłyście
+(e)ście wyczyściły
3 os. wyczyścił
wyczyściła
wyczyściło
wyczyścili
wyczyściły

bezosobnik: wyczyszczono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wyczyśćmy
2 os. wyczyść
wyczyśćcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wyczyściłbym
bym wyczyścił
wyczyściłabym
bym wyczyściła
wyczyściłobym
bym wyczyściło
wyczyścilibyśmy
byśmy wyczyścili
wyczyściłybyśmy
byśmy wyczyściły
2 os. wyczyściłbyś
byś wyczyścił
wyczyściłabyś
byś wyczyściła
wyczyściłobyś
byś wyczyściło
wyczyścilibyście
byście wyczyścili
wyczyściłybyście
byście wyczyściły
3 os. wyczyściłby
by wyczyścił
wyczyściłaby
by wyczyściła
wyczyściłoby
by wyczyściło
wyczyściliby
by wyczyścili
wyczyściłyby
by wyczyściły

bezosobnik: wyczyszczono by

bezokolicznik: wyczyścić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wyczyściwszy

gerundium: wyczyszczenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wyczyszczenie
wyczyszczenia
D. wyczyszczenia
wyczyszczeń
C. wyczyszczeniu
wyczyszczeniom
B. wyczyszczenie
wyczyszczenia
N. wyczyszczeniem
wyczyszczeniami
Ms. wyczyszczeniu
wyczyszczeniach
W. wyczyszczenie
wyczyszczenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: wyczyszczony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. wyczyszczony
wyczyszczony
wyczyszczony
wyczyszczone
wyczyszczona
D. wyczyszczonego
wyczyszczonego
wyczyszczonego
wyczyszczonego
wyczyszczonej
C. wyczyszczonemu
wyczyszczonemu
wyczyszczonemu
wyczyszczonemu
wyczyszczonej
B. wyczyszczonego
wyczyszczonego
wyczyszczony
wyczyszczone
wyczyszczoną
N. wyczyszczonym
wyczyszczonym
wyczyszczonym
wyczyszczonym
wyczyszczoną
Ms. wyczyszczonym
wyczyszczonym
wyczyszczonym
wyczyszczonym
wyczyszczonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. wyczyszczeni
wyczyszczeni
wyczyszczone
wyczyszczone
D. wyczyszczonych
wyczyszczonych
wyczyszczonych
wyczyszczonych
C. wyczyszczonym
wyczyszczonym
wyczyszczonym
wyczyszczonym
B. wyczyszczonych
wyczyszczonych
wyczyszczonych
wyczyszczone
N. wyczyszczonymi
wyczyszczonymi
wyczyszczonymi
wyczyszczonymi
Ms. wyczyszczonych
wyczyszczonych
wyczyszczonych
wyczyszczonych

odpowiednik aspektowy: czyścić

Składnia

Rzosobowy + wyczyścić +
CO + (z CZEGO)

Frazeologizmy

ktoś wyczyścił talerz
Data ostatniej modyfikacji: 29.03.2022
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj