UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

ubrudzić

Chronologizacja

1 połowa XVII w., Kart XVII-XVIII

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. ubrudzę
ubrudzimy
2 os. ubrudzisz
ubrudzicie
3 os. ubrudzi
ubrudzą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. ubrudziłem
+(e)m ubrudził
ubrudziłam
+(e)m ubrudziła
ubrudziłom
+(e)m ubrudziło
ubrudziliśmy
+(e)śmy ubrudzili
ubrudziłyśmy
+(e)śmy ubrudziły
2 os. ubrudziłeś
+(e)ś ubrudził
ubrudziłaś
+(e)ś ubrudziła
ubrudziłoś
+(e)ś ubrudziło
ubrudziliście
+(e)ście ubrudzili
ubrudziłyście
+(e)ście ubrudziły
3 os. ubrudził
ubrudziła
ubrudziło
ubrudzili
ubrudziły

bezosobnik: ubrudzono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. ubrudźmy
2 os. ubrudź
ubrudźcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. ubrudziłbym
bym ubrudził
ubrudziłabym
bym ubrudziła
ubrudziłobym
bym ubrudziło
ubrudzilibyśmy
byśmy ubrudzili
ubrudziłybyśmy
byśmy ubrudziły
2 os. ubrudziłbyś
byś ubrudził
ubrudziłabyś
byś ubrudziła
ubrudziłobyś
byś ubrudziło
ubrudzilibyście
byście ubrudzili
ubrudziłybyście
byście ubrudziły
3 os. ubrudziłby
by ubrudził
ubrudziłaby
by ubrudziła
ubrudziłoby
by ubrudziło
ubrudziliby
by ubrudzili
ubrudziłyby
by ubrudziły

bezosobnik: ubrudzono by

bezokolicznik: ubrudzić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: ubrudziwszy

gerundium: ubrudzenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. ubrudzenie
ubrudzenia
D. ubrudzenia
ubrudzeń
C. ubrudzeniu
ubrudzeniom
B. ubrudzenie
ubrudzenia
N. ubrudzeniem
ubrudzeniami
Ms. ubrudzeniu
ubrudzeniach
W. ubrudzenie
ubrudzenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: ubrudzony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. ubrudzony
ubrudzony
ubrudzony
ubrudzone
ubrudzona
D. ubrudzonego
ubrudzonego
ubrudzonego
ubrudzonego
ubrudzonej
C. ubrudzonemu
ubrudzonemu
ubrudzonemu
ubrudzonemu
ubrudzonej
B. ubrudzonego
ubrudzonego
ubrudzony
ubrudzone
ubrudzoną
N. ubrudzonym
ubrudzonym
ubrudzonym
ubrudzonym
ubrudzoną
Ms. ubrudzonym
ubrudzonym
ubrudzonym
ubrudzonym
ubrudzonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. ubrudzeni
ubrudzeni
ubrudzone
ubrudzone
D. ubrudzonych
ubrudzonych
ubrudzonych
ubrudzonych
C. ubrudzonym
ubrudzonym
ubrudzonym
ubrudzonym
B. ubrudzonych
ubrudzonych
ubrudzonych
ubrudzone
N. ubrudzonymi
ubrudzonymi
ubrudzonymi
ubrudzonymi
Ms. ubrudzonych
ubrudzonych
ubrudzonych
ubrudzonych

Pochodzenie

Zob. brudzić

Definicja

spowodować pojawienie się gdzieś brudu - zanieczyszczenia

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka czynności związane z codziennym życiem w domu

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie czynności, przedmioty i osoby związane z robieniem i noszeniem ubrań

Relacje znaczeniowe

synonimy:  obsyfić, osyfić, pobrudzić, pokalać, usyfić, uświnić, uwalić, wypaćkać, wypaprać, wyświnić, zabrudzić, zapaprać
antonimy:  oczyścić, wyczyścić
hiperonimy:  zanieczyścić

Połączenia

  • ubrudzić ręce, twarz
  • ubrudzić błotem, farbą, krwią, smarem; ubrudzone mazią
  • ręce ubrudzone po łokcie

Cytaty

Ciężki makaron plasnął na podłogę. Na pewno ubrudził szafkę.

źródło: NKJP: Grażyna Plebanek: Pudełko ze szpilkami, 2002

- Wytarł twarz rękawem i zaklął cicho, zorientowawszy się, że ubrudził tunikę farbą.

źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Naznaczeni błękitem Kamień na szczycie Kroniki Drugiego Kręgu Księga I cz 2, 2005

- Otrzymujemy telefony od mieszkańców skarżących się na to, że trudno jest przejść aleją Henryka, ponieważ istnieje obawa ubrudzenia ubrań przez ptasie odchody.

źródło: NKJP: (SA): Miasto kontra ptaki, Dziennik Polski, 2006-12-27

Chodnik był usłany rybami. Muszę je omijać, tyle ich jest, nie chcę ubrudzić spodni śluzem, nie chcę wdepnąć w oko dorsza czy śledzia.

źródło: NKJP: Hubert Klimko Dobrzaniecki: Kołysanka dla wisielca, 2007

Podobał jej się zapach wnętrza auta, ale nie lubiła nim jeździć. Bała się ubrudzić tapicerkę zabłoconym płaszczem, mokrą parasolką czy sokiem z pomidora, bo ojciec trząsł się o samochód.

źródło: NKJP: Grażyna Plebanek: Dziewczyny z Portofino, 2005

Składnia

bez ograniczeń + ubrudzić +
CO + (CZYM)

Frazeologizmy

ktoś ubrudził sobie ręce
Data ostatniej modyfikacji: 29.01.2016
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj