UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

gorzałka

Chronologizacja

1528, SPXVI

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. gorzałka
gorzałki
D. gorzałki
gorzałek
C. gorzałce
gorzałkom
B. gorzałkę
gorzałki
N. gorzałką
gorzałkami
Ms. gorzałce
gorzałkach
W. gorzałko
gorzałki

Inne uwagi

Zwykle lp

Pochodzenie

Od: imiesłowu czasu przeszłego czas. gorzeć 'palić się, płonąć' (z psł. *gorěti), pierwotnie jako 'wódka palona'.

1.a napój

Definicja

pot. 
wódka

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie używki

Relacje znaczeniowe

synonimy:  artycha, gorzała, mleko od wściekłej krowy, sznaps, woda ognista, wóda, wódeczka, wódeczność, wódka, wódzia, wódżitsu
hiperonimy:  alkohol

Połączenia

  • mocna gorzałka
  • butelka, flaszka, kieliszek gorzałki
  • popijać, wypić gorzałkę

Cytaty

Schorowane ciało odmawiało posłuszeństwa, a krążenia nie pobudzała nawet mocna gorzałka.

źródło: NKJP: Iwona Surmik: Talizman złotego smoka, 2002

Przez jakiś czas był spokój, ale w końcu gorzałka znowu odbierała mu rozum.

źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Wieże z kamienia, 2004

[...] stał przyklejony do ściany przy oknie i uważnie przyglądał się sześciu rosyjskim żołnierzom, którzy rozgrzewali się śpiewem i gorzałką popijaną z menażek.

źródło: NKJP: Marek Krajewski: Festung Breslau, 2006

Łyknęłam gorzałki, odpędzając natrętną myśl, że powinnam wrócić, skąd przyszłam, i wmieszać się w tłum.

źródło: NKJP: Grażyna Plebanek: Pudełko ze szpilkami, 2002

1.b porcja

Definicja

porcja gorzałki - napoju

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie używki

Relacje znaczeniowe

synonimy:  gorzała, sznaps, wóda, wódeczka, wódka, wódzia

Cytaty

Miasteczkowi siedzieli i z okolicznych wiosek chłopstwo, co po sumie prosto z kościoła, dryp, dryp, na gorzałkę, na jednego, na kuśtyczka.

źródło: NKJP: Edward Stachura: Cała jaskrawość, 1969

Dziwki były miłe, stawiały gorzałkę, zakąskę.

źródło: NKJP: Marek Nowakowski: Powidoki, 2010

Data ostatniej modyfikacji: 04.07.2016
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj