UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

załatwiać

Chronologizacja

SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. załatwiam
załatwiamy
2 os. załatwiasz
załatwiacie
3 os. załatwia
załatwiają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. załatwiałem
+(e)m załatwiał
załatwiałam
+(e)m załatwiała
załatwiałom
+(e)m załatwiało
załatwialiśmy
+(e)śmy załatwiali
załatwiałyśmy
+(e)śmy załatwiały
2 os. załatwiałeś
+(e)ś załatwiał
załatwiałaś
+(e)ś załatwiała
załatwiałoś
+(e)ś załatwiało
załatwialiście
+(e)ście załatwiali
załatwiałyście
+(e)ście załatwiały
3 os. załatwiał
załatwiała
załatwiało
załatwiali
załatwiały

bezosobnik: załatwiano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę załatwiał
będę załatwiać
będę załatwiała
będę załatwiać
będę załatwiało
będę załatwiać
będziemy załatwiali
będziemy załatwiać
będziemy załatwiały
będziemy załatwiać
2 os. będziesz załatwiał
będziesz załatwiać
będziesz załatwiała
będziesz załatwiać
będziesz załatwiało
będziesz załatwiać
będziecie załatwiali
będziecie załatwiać
będziecie załatwiały
będziecie załatwiać
3 os. będzie załatwiał
będzie załatwiać
będzie załatwiała
będzie załatwiać
będzie załatwiało
będzie załatwiać
będą załatwiali
będą załatwiać
będą załatwiały
będą załatwiać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. załatwiajmy
2 os. załatwiaj
załatwiajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. załatwiałbym
bym załatwiał
załatwiałabym
bym załatwiała
załatwiałobym
bym załatwiało
załatwialibyśmy
byśmy załatwiali
załatwiałybyśmy
byśmy załatwiały
2 os. załatwiałbyś
byś załatwiał
załatwiałabyś
byś załatwiała
załatwiałobyś
byś załatwiało
załatwialibyście
byście załatwiali
załatwiałybyście
byście załatwiały
3 os. załatwiałby
by załatwiał
załatwiałaby
by załatwiała
załatwiałoby
by załatwiało
załatwialiby
by załatwiali
załatwiałyby
by załatwiały

bezosobnik: załatwiano by

bezokolicznik: załatwiać

imiesłów przysłówkowy współczesny: załatwiając

gerundium: załatwianie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. załatwianie
załatwiania
D. załatwiania
załatwiań
C. załatwianiu
załatwianiom
B. załatwianie
załatwiania
N. załatwianiem
załatwianiami
Ms. załatwianiu
załatwianiach
W. załatwianie
załatwiania

imiesłów przymiotnikowy czynny: załatwiający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. załatwiający
załatwiający
załatwiający
załatwiające
załatwiająca
D. załatwiającego
załatwiającego
załatwiającego
załatwiającego
załatwiającej
C. załatwiającemu
załatwiającemu
załatwiającemu
załatwiającemu
załatwiającej
B. załatwiającego
załatwiającego
załatwiający
załatwiające
załatwiającą
N. załatwiającym
załatwiającym
załatwiającym
załatwiającym
załatwiającą
Ms. załatwiającym
załatwiającym
załatwiającym
załatwiającym
załatwiającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. załatwiający
załatwiający
załatwiające
załatwiające
D. załatwiających
załatwiających
załatwiających
załatwiających
C. załatwiającym
załatwiającym
załatwiającym
załatwiającym
B. załatwiających
załatwiających
załatwiających
załatwiające
N. załatwiającymi
załatwiającymi
załatwiającymi
załatwiającymi
Ms. załatwiających
załatwiających
załatwiających
załatwiających

imiesłów przymiotnikowy bierny: załatwiany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. załatwiany
załatwiany
załatwiany
załatwiane
załatwiana
D. załatwianego
załatwianego
załatwianego
załatwianego
załatwianej
C. załatwianemu
załatwianemu
załatwianemu
załatwianemu
załatwianej
B. załatwianego
załatwianego
załatwiany
załatwiane
załatwianą
N. załatwianym
załatwianym
załatwianym
załatwianym
załatwianą
Ms. załatwianym
załatwianym
załatwianym
załatwianym
załatwianej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. załatwiani
załatwiani
załatwiane
załatwiane
D. załatwianych
załatwianych
załatwianych
załatwianych
C. załatwianym
załatwianym
załatwianym
załatwianym
B. załatwianych
załatwianych
załatwianych
załatwiane
N. załatwianymi
załatwianymi
załatwianymi
załatwianymi
Ms. załatwianych
załatwianych
załatwianych
załatwianych

odpowiednik aspektowy: załatwić

Pochodzenie

Zob. łatwy

1. sprawę

Definicja

wykonując różne czynności i starania, próbować doprowadzać do końca jakąś sprawę

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Połączenia

  • obywatel, rodzina; bank, szkoła, urząd załatwia coś; rodzice; urzędnicy załatwiają coś
  • załatwiać formalności, interesy, sprawę, szereg spraw,wizę; reklamację, skargę; kredyt, pieniądze
  • załatwiać coś drogą elektroniczną, sądową...
  • załatwiać bez kolejki
  • załatwiać do końca
  • załatwiać na poziomie powiatu, województwa, na szczeblu miejskim, ministerialnym...; na korzyść konsumenta, ubezpieczonego; na miejscu
  • załatwiać od ręki, od razu
  • załatwiać po cichu, po znajomości
  • komuś udaje się coś załatwiać

Cytaty

Formalnie na wizę trzeba czekać tydzień, jeśli ktoś uda się osobiście do ambasady. Dwa tygodnie - jeśli załatwia wizę przez biuro podróży.

źródło: NKJP: Edward Krzemień: Perypetie wizowe z Grecją i Turcją, Gazeta Wyborcza, 1992-08-29

Idziemy do salonu, wybieramy model, uzgadniamy wyposażenie z listy, wpłacamy zaliczkę, załatwiamy kredyt... i już nas mają.

źródło: NKJP: Seweryn Mściwujewski: Nowy samochód!?, Dziennik Polski, 2002-06-24

Powoli udaje się załatwiać formalności związane z pięcioma postępowaniami w sprawie samowoli budowlanych.

źródło: NKJP: (ZS): Zamek bez zgody, Echo Dnia, 2005-05-21

Dotychczas Inspekcja Handlowa, załatwiając skargi z tytułu gwarancji lub rękojmi za wady, podejmowała mediację na podstawie dokumentacji przedstawionej przez sprzedawcę [...].

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 09.11.200

Klienci załatwiający sprawy związane z wydawaniem uprawnień do kierowania pojazdami obsługiwani będą normalnie.

źródło: NKJP: W skrócie - powiat raciborski, Nowiny Raciborskie, 2004-09-14

Składnia

bez ograniczeń + załatwiać +
CO

2. pracę

Definicja

podejmując pewne starania, robić coś, żeby uzyskać konkretny rezultat, który jest uważany za trudny do osiągnięcia

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Połączenia

  • kumpel załatwiał coś; kolega, rodzina załatwia coś; rodzice załatwiają coś
  • załatwiać coś dzieciom, kobietom, ludziom
  • załatwiać bilety; pracę, robotę, zwolnienia; adwokata, lekarza

Cytaty

Właśnie na pniu drzewa rosnącego w centrum Tarnowa ktoś ogłosił, że załatwia kobietom pracę we Włoszech.

źródło: NKJP: Wiesław Ziobro: Wymiana międzynarodowa, Dziennik Polski, 2002-02-04

Wiedziałam co nieco o interesikach, które prowadzi: z jednym kolegą załatwiali ludziom paszporty.

źródło: NKJP: Paulina Grych, Schiza, 2008

Wiedział, że załatwia robotę swoim krewnym, że może być dentystą, sklepikarzem albo kelnerzyną, ale nie piłkarzem ani filmowcem, że może albo wrócić do kraju rodzinnego albo zostać i zarabiać na swoje cholerne utrzymanie [...].

źródło: NKJP: Inga Iwasiów: Gender dla średnio zaawansowanych. Wykłady szczecińskie, 2004

Składnia

Rz osobowy + załatwiać +
(KOMU) + CO

3. z kimś

Definicja

porozumiewać się z kimś w jakiejś sprawie, aby osiągnąć zamierzony cel

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Połączenia

  • załatwiać coś z koalicjantem; z hurtowniami

Cytaty

My piszemy, co nam potrzeba, przekazujemy do biura i oni tam załatwiają z hurtowniami - opowiadają pracownice.

źródło: NKJP: (edur): Wyjdą na prostą?, Echo Dnia, 2005-07-14

Podobno w Krakowie funkcjonuje jakaś dobrze ustawiona firma zajmująca się ułatwianiem życia przedsiębiorcom. Może rzekomo przyspieszyć dokonanie zapisu w Krajowym Rejestrze Sądowym. Za pewną, niemałą kwotę, załatwia, że termin nie jest dłuższy od dwóch tygodni.

źródło: NKJP: Uwaga na oszustów, Gazeta Krakowska, 2003-10-02

Składnia

Rz osobowy + załatwiać +
CO + z KIM
bez ograniczeń + załatwiać +
(z KIM) + że|żeby ZDANIE

4. klientów

Definicja

pot. 
obsługiwać kogoś w jakiejś instytucji lub sklepie

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  obsługiwać

Połączenia

  • załatwiać interesantów, klientów, pacjentów

Cytaty

Prowadzi do sytuacji, w której kasy chorych odmawiają finansowania świadczeń zdrowotnych tym zakładom, które załatwiały pacjentów poza narzuconym limitem.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 20.07.2000

Normalnie pan kierownik Wcisło załatwia interesantów przez małe okienko z półką, mieszczące się w drzwiach

źródło: NKJP: Edmund Niziurski: Ksiega urwisów, 1954

Choć w biurze są kolejki, załatwianie rolników odbywa się sprawnie. [...] Często nasi pracownicy załatwiają klientów poza godzinami pracy.

źródło: NKJP: Zdążą do Unii, Gazeta Poznańska, 2004-01-26

Składnia

Rz osobowy + załatwiać +
KOGO

5. sprawunki

Definicja

wykonywać jakieś nieskomplikowane zadania lub prace, które dana osoba musi wykonać

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Połączenia

  • załatwiać korespondencję, sprawunki

Cytaty

W tym liście anonimowy mężczyzna, którego zapewne musiała nieraz mijać na ulicy, załatwiając sprawunki w okolicach swojego domu, a może bywał on nawet w jej pracowni, drwił z niej robiąc jej niedwuznaczne, nieprzyzwoite propozycje.

źródło: NKJP: Maria Rostworowska: Portret za mgłą opowieść o Oldze Boznańskiej, 2003

W tym czasie ziemianin oddawał się lekturze czasopism i pracom biurowym - zatwierdzał wydatki i zamówienia materiałów gospodarczych, załatwiał korespondencję [...].

źródło: NKJP: Andrzej Chwalba: Obyczaje w Polsce : od średniowiecza do czasów współczesnych: praca zbiorowa, 2004

Składnia

Rz osobowy + załatwiać +
CO

6. przeciwników

Definicja

pot. 
umyślnym działaniem powodować, że ktoś ma kłopoty albo dzieje mu się coś złego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Cytaty

Pomówiono go o czyn, którego nie popełnił. Zanim go oczyszczono z zarzutów, w areszcie spędził kilka miesięcy. W Polsce w identyczny sposób mafia załatwiała gliniarzy, których się obawiała.

źródło: NKJP: Piotr Pytlakowski, Mafiosi demoludów, Polityka: 2009-04-18

Po załatwieniu PPS-u zaczął pan - publicystycznie - załatwiać Gomułkę, który - jak się okazało - też przestał stać na gruncie ustroju.

źródło: NKJP: Teresa Torańska: Oni, 1985

To samego hasła - teczka - używa się do załatwiania ludzi - wide ostatnia rozprawa TK.

źródło: NKJP: Internet

Składnia

bez ograniczeń + załatwiać +
KOGO

7. z pistoletu

Definicja

pot. 
zabijać

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia śmierć

Relacje znaczeniowe

synonimy:  katrupić, ukatrupiać, utrupiać, uziemiać, zabijać, zakatrupiać, załatwiać się

Cytaty

- Myślisz, że musimy go załatwiać? Mnie się wydaje, że niech sobie lepiej żyje. Dlaczego mamy go załatwiać ? - mówił Kania [...]

źródło: NKJP: Wiesław Dymny, Opowiadania zwykłe, 1997

Składnia

bez ograniczeń + załatwiać +
KOGO

Frazeologizmy

ktoś wyrównuje rachunki
ktoś załatwia rachunki
ktoś załatwia potrzebę
Data ostatniej modyfikacji: 14.07.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj