UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wydawać

Chronologizacja

1415, SStp

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wydaję	wydajemy
2 os.	wydajesz	wydajecie
3 os.	wydaje	wydają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wydawałem +(e)m wydawał	wydawałam +(e)m wydawała	wydawałom +(e)m wydawało	wydawaliśmy +(e)śmy wydawali	wydawałyśmy +(e)śmy wydawały
2 os.	wydawałeś +(e)ś wydawał	wydawałaś +(e)ś wydawała	wydawałoś +(e)ś wydawało	wydawaliście +(e)ście wydawali	wydawałyście +(e)ście wydawały
3 os.	wydawał	wydawała	wydawało	wydawali	wydawały

bezosobnik: wydawano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę wydawał będę wydawać	będę wydawała będę wydawać	będę wydawało będę wydawać	będziemy wydawali będziemy wydawać	będziemy wydawały będziemy wydawać
2 os.	będziesz wydawał będziesz wydawać	będziesz wydawała będziesz wydawać	będziesz wydawało będziesz wydawać	będziecie wydawali będziecie wydawać	będziecie wydawały będziecie wydawać
3 os.	będzie wydawał będzie wydawać	będzie wydawała będzie wydawać	będzie wydawało będzie wydawać	będą wydawali będą wydawać	będą wydawały będą wydawać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wydawajmy
2 os.	wydawaj	wydawajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wydawałbym bym wydawał	wydawałabym bym wydawała	wydawałobym bym wydawało	wydawalibyśmy byśmy wydawali	wydawałybyśmy byśmy wydawały
2 os.	wydawałbyś byś wydawał	wydawałabyś byś wydawała	wydawałobyś byś wydawało	wydawalibyście byście wydawali	wydawałybyście byście wydawały
3 os.	wydawałby by wydawał	wydawałaby by wydawała	wydawałoby by wydawało	wydawaliby by wydawali	wydawałyby by wydawały

bezosobnik: wydawano by

bezokolicznik: wydawać

imiesłów przysłówkowy współczesny: wydając

gerundium: wydawanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wydawanie	wydawania
D.	wydawania	wydawań
C.	wydawaniu	wydawaniom
B.	wydawanie	wydawania
N.	wydawaniem	wydawaniami
Ms.	wydawaniu	wydawaniach
W.	wydawanie	wydawania

imiesłów przymiotnikowy czynny: wydający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wydający	wydający	wydający	wydające	wydająca
D.	wydającego	wydającego	wydającego	wydającego	wydającej
C.	wydającemu	wydającemu	wydającemu	wydającemu	wydającej
B.	wydającego	wydającego	wydający	wydające	wydającą
N.	wydającym	wydającym	wydającym	wydającym	wydającą
Ms.	wydającym	wydającym	wydającym	wydającym	wydającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wydający	wydający	wydające	wydające
D.	wydających	wydających	wydających	wydających
C.	wydającym	wydającym	wydającym	wydającym
B.	wydających	wydających	wydających	wydające
N.	wydającymi	wydającymi	wydającymi	wydającymi
Ms.	wydających	wydających	wydających	wydających

imiesłów przymiotnikowy bierny: wydawany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wydawany	wydawany	wydawany	wydawane	wydawana
D.	wydawanego	wydawanego	wydawanego	wydawanego	wydawanej
C.	wydawanemu	wydawanemu	wydawanemu	wydawanemu	wydawanej
B.	wydawanego	wydawanego	wydawany	wydawane	wydawaną
N.	wydawanym	wydawanym	wydawanym	wydawanym	wydawaną
Ms.	wydawanym	wydawanym	wydawanym	wydawanym	wydawanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wydawani	wydawani	wydawane	wydawane
D.	wydawanych	wydawanych	wydawanych	wydawanych
C.	wydawanym	wydawanym	wydawanym	wydawanym
B.	wydawanych	wydawanych	wydawanych	wydawane
N.	wydawanymi	wydawanymi	wydawanymi	wydawanymi
Ms.	wydawanych	wydawanych	wydawanych	wydawanych

odpowiednik aspektowy: wydać

Pochodzenie

Zob. dawać

1. oszczędności

Definicja

przeznaczając na coś środki finansowe, odejmować je od posiadanej całości pieniędzy i przekazywać w określony sposób w miejsce docelowe

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse czynności, przedmioty związane z pieniędzmi

Połączenia

wydawać oszczędności, pieniądze; miliony

Cytaty

Mimo kiepskich zarobków, chętniej wydajemy pieniądze na sprzęty domowe, buty i ciuchy niż na naukę

źródło: NKJP: Agnieszka Stawiarska: Co mówią tabelki, Gazeta Lubuska, 2005

Niewiele osób dziś stać na kupno mieszkania. Najczęściej rodzina na ten cel wydaje oszczędności kilku pokoleń, zaciągając do tego komercyjny kredyt w banku.

źródło: NKJP: (OKE): Chęć na mieszkania, Dziennik Bałtycki, 2000-02-12

Urząd powinien być reprezentacyjny, ale bez przesady. Zamiast wydawać miliony na przebudowę wszystkich gabinetów, można by te pieniądze przeznaczyć dla mieszkańców miasta.

źródło: NKJP: Marcin Płaszczyca: Burmistrz Andrychowa urządził sobie pałac, Gazeta Krakowska, 2008-01-23

Składnia

wydawać

CO + (na CO)

2. resztę

Definicja

zwracać klientowi pieniądze nadpłacone przy realizowaniu jakiejś transakcji

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Biznes handel i usługi

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse czynności, przedmioty związane z pieniędzmi

Połączenia

wydawać resztę

Cytaty

	Ekspedientka, sprzedająca na jednym ze stoisk z artykułami przemysłowymi pomyliła się, wydając mi resztę. Twierdziła, że dałam jej 5 złotych, podczas gdy ja wiem, że wręczyłam jej banknot 10 złotowy. źródło: NKJP: (SK): Walka o zasady, Co Tydzień Jaworzno, 2004-07-29
	W końcu jest już zupełnie ciemno i przekupki wrzeszczą, że nie mogą wydawać reszty, bo nic nie widać. źródło: NKJP: Andrzej Bobkowski: Szkice piórkiem: (Francja 1940-1944), 1957
	Aparaty wrzutowe przyjmować będą monety od 10 groszy do 5 złotych. Urządzenia zwracają niewykorzystane monety, ale nie wydają reszty. źródło: NKJP: (ŁAJ): Nowe budki, Dziennik Bałtycki, 2001-05-24
	[...] miłe panie mają zwyczaj wydawać resztę drobnymi monetami w dużej ilości... źródło: Internet: prawda2.info
	Były żale kelnerki, że musi wydawać ze stówy i klient nie ma zrozumienia, że ona nie ma [...]. źródło: Internet: forum.gazeta.pl

Składnia

	+	wydawać	+	CO + CZYM
	+	wydawać	+	z CZEGO

3. towar

Definicja

dawać komuś coś, co powinien otrzymać w danej sytuacji, związanej z jakimś typem zachowań czy działań

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Biznes handel i usługi

Połączenia

wydawać obiad; dokument, dowód, legitymację, paszport, prawo jazdy

Cytaty

	Od poniedziałku urzędy będą wydawać paszporty spełniające wymagania Unii Europejskiej. źródło: NKJP: Krzysztof Kowalczyk: Za granicę z mikroprocesorem, Gazeta Krakowska, 2006-08-25
	Sekretarka pracująca w szkole wydaje legitymacje, prowadzi szkolne archiwum, sporządza duplikaty świadectw i innych dokumentów [...]. źródło: NKJP: Katarzyna Skrzypek: Bez monotonii, Dziennik Zachodni, 2003-04-09
	Akwizytorowi wydajemy towar, on go sprzedaje, a następnie rejestruje sprzedaż w Polce. źródło: NKJP: Internet
	Wczoraj Sejm znowelizował ustawę o zasadach ewidencji podatników i płatników. Dzięki zawartym w niej zmianom, to już nie obywatel, ale urząd gminy, który wydaje nam nowy dokument tożsamości, będzie o tym fakcie informował właściwy urząd skarbowy. źródło: NKJP: (ECE): NIP 3 niepotrzebny, Gazeta Krakowska, 2004-05-28

Składnia

wydawać

CO + (KOMU)

4. szpiega

Definicja

sprawiać, że miejsce czyjegoś ukrywania się lub czyjaś tajna działalność, które dotychczas były utrzymywane w tajemnicy, stają się znane osobom mogącym wymierzyć karę

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa policja i inne służby mundurowe

Cytaty

Prokurator [...] zarzucił mu współdziałanie z niemiecką tajną policją wojskową na szkodę Polaków. Obrońca [...] twierdził z kolei, że jeśli już artysta rzeczywiście to robił - to na szkodę Rosji. [...] Trudno jest uznać za zdradę stanu w stosunku do Polski przypadki wydawania szpiegów, którzy działali w interesie Rosji.

źródło: NKJP: Stanisław Milewski: Ciemne sprawy międzywojnia, 2002

Według naszych informacji Adam S. prosił swoją ofiarę, aby nie wydawała go policji.

źródło: NKJP: (BOŻ MAZ AND MARK SIEL MAJ M MWE): Z Poznania i Wielkopolski, Gazeta Poznańska, 2002-05-28

Po wejściu Polski do Unii Europejskiej europejski nakaz aresztowania pozwala ścigać i zatrzymywać przestępców we wszystkich krajach tej organizacji. Uzgodnione wspólnie jednolite reguły w tej dziedzinie zobowiązują państwa członkowskie do niemal automatycznego wydawania takich osób, w tym własnych obywateli [...].

źródło: NKJP: (WOKO): Europejski nakaz aresztowania, Gazeta Krakowska, 2005-01-29

Składnia

wydawać

KOGO + KOMU

5. plon

Definicja

o roślinach lub ziemi, na której rosną rośliny: przynosić plon

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin budowa i funkcjonowanie roślin

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia rolnictwo

Połączenia

wydawać owoc, plon

Cytaty

Pomidory jeszcze wydają plon, a ich liście nie żółkną.

źródło: NKJP: (MGR): Jesień jeszcze poczeka, Express Ilustrowany, 2003-09-03

Podczas gdy zboża nie wydawały plonów z powodu suszy lub ulewnych deszczów, ziemniak w tych warunkach cierpiał w dużo mniejszym stopniu.

źródło: NKJP: Wacław Leszczyński: Historia ziemniaka, Ziemniak Polski nr 4, 2007

Nasz ogród ożywią i ubarwią rośliny, które wydają owoce latem lub jesienią, ale pozostają na zimę.

źródło: NKJP: Anna Aleksandrowicz: Czarują na mrozie, Gazeta Wrocławska, 2003-02-11

Składnia

wydawać

6. dźwięk

Definicja

wytwarzać za pomocą strun głosowych lub instrumentu coś postrzeganego zmysłem słuchu

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Relacje znaczeniowe

synonimy:

dobywać, wydobywać

Połączenia

wydawać dźwięk, głos, jęk, odgłos, okrzyk

Cytaty

Kiedy powietrze trafia na otwór w taśmie - piszczałka wydaje dźwięk.

źródło: NKJP: Michał Piotrowski: Kręci muzykę, Dziennik Bałtycki, 2000-08-03

Skrępowana i upokorzona staruszka leżała - na brzuchu - do wieczora, kiedy to zdołała przerwać sznurek. Wówczas znowu zaczęła wzywać pomocy, wydając jęki.

źródło: NKJP: (WSPÓŁPRACOWNIK): Kronika policyjna, Tygodnik Ciechanowski, 2002-06-19

Usłyszałem, jak odchodzi do pokoju. Jej ranne pantofle wydawały odgłos podobny do plusku.

źródło: NKJP: Ireneusz Iredyński: Dzień oszusta. Człowiek epoki, 1962

Składnia

wydawać

7. książkę

Definicja

udostępniać w określony sposób publiczności tekst dziennikarski, literacki lub inną całość myślową albo artystyczną

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Środki masowego przekazu prasa

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Środki masowego przekazu wydawnictwa

Połączenia

wydawnictwo wydaje
wydawać gazetę, książkę, przewodnik, tomik, tygodnik, zbiór; album, płytę, singiel
wydawany czyimś nakładem

Cytaty

Trzeba wykorzystać jego talent, organizować koncerty i wydawać płyty. Tylko w ten sposób jego sztuka trafi do ludzi, którzy powinni go poznać.

źródło: NKJP: Piotr Polowy: Mistrz... metalowej rurki, Express Ilustrowany, 2002-11-02

Jesteśmy częścią koncernu, nie możemy pozwolić sobie na wydawanie książek, które sprzedadzą się w nakładzie 2-3 tys.

źródło: NKJP: Mariusz Czubaj: Grupa trzymająca książkę, Polityka, 2005-10-29

To poetka pisząca teksty i komponująca muzykę [...]. Ma na swym koncie spore sukcesy, nagrywa płyty i wydaje tomiki wierszy.

źródło: NKJP: (MIM): Sztuka wyrażania emocji, Dziennik Łódzki, 2002-02-28

Składnia

wydawać

8. rozkaz

Definicja

ze względu na rangę lub pełnioną funkcję decydować o czymś, co następnie zaczyna oficjalnie obowiązywać lub mieć ważność

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca organizacja i hierarchia w pracy, stosunki służbowe

Połączenia

gmina, komisja, prezydent, rząd, sąd wydaje coś
wydawać nakaz, polecenie, rozkaz, zakaz; orzeczenie, pozwolenie, prawo, rozporządzenie, ustawę, wyrok, zezwolenie; ocenę, opinię

Cytaty

	W obliczu postępującego zagrożenia prezydent wydaje bezprecedensowy nakaz wprowadzenia stanu wyjątkowego w mieście Nowy Jork. źródło: NKJP: Cosmo wie wszystko, Cosmopolitan nr 4, 1999
	Przed samym wyjazdem ambasador zdradzał niezwykłą aktywność, wydawał rozporządzenia, wzywał na rozmowy, polecał do wykonania sprawy, które mogły i tydzień jeszcze dojrzewać w kartotekach. źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Kamienne tablice, 1966
	W Polsce pracuje 2100 lekarzy psychiatrów uprawnionych do wydawania opinii psychiatryczno-sądowych o stanie zdrowia sprawców przestępstw. źródło: NKJP: Jan Dziadul: Na wariata, Polityka, 2001-03-24
	[...] prokuratura wydawała zakaz zbliżania się sprawcy do kobiety. Jeśli to nie skutkowało, wnioskowała do sądu o areszt. źródło: NKJP: Renata Dziurdzikowska: Tajemnice kobiet..., 2006

Składnia

wydawać

9. przyjęcie

Definicja

wykonując różne czynności, zapewniać określony przebieg lub charakter spotkania towarzyskiego

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka czynności związane z codziennym życiem w domu

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja zwyczaje i obyczaje

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	wyprawiać
	hiperonimy:	organizować, urządzać

Połączenia

wydawać przyjęcie

Cytaty

Wieczorem wybierał się do konsulatu generalnego, gdzie wydawano przyjęcie na cześć odnalezionego obywatela Stanów Zjednoczonych [...].

źródło: NKJP: Maria Nurowska: Dwie Miłości, 2008

Chasydzi nie tylko się modlą. Potrafią też się bawić. Na koniec szabasu wydają ucztę. Wtedy śpiewają, tańczą.

źródło: NKJP: Janusz Strzelczyk: Przyjechali z modlitwą do cadyka, Dziennik Zachodni, 2008-01-12

Właściciel skutera wieczorem miał zaplanowaną imprezę w knajpie nad jeziorem - wydawał urodziny.

źródło: NKJP: Piotr Pytlakowski: Jezioro bezradności, Polityka, 2008-04-19

Składnia

wydawać

10. córkę lub syna

Definicja

doprowadzać do małżeństwa jakiejś osoby z inną osobą

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Rodzina relacje rodzinne

Połączenia

wydawać córkę

Cytaty

Pomysł na komedię: liberalna, ba libertyńska amerykańska rodzinka wydaje za żonę adoptowanego przez siebie chłopaka.

źródło: Internet: wpolityce.pl

Składnia

wydawać

KOGO + za KOGO

11. kraj wydaje noblistę

Definicja

książk.

wyróżniać się pochodzeniem lub początkowym działaniem jakiejś znanej później osoby lub grupy osób

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Przynależność i podział terytorialny

Cytaty

Bardzo mocnym dowodem klasy młodego Włocha jest jego solowy album [...], który odbił się szerokim echem na całym świecie. Wygląda na to, że jego ojczyzna wydaje nastoletnie talenty nie tylko w piłce nożnej.

źródło: NKJP: Tomasz Rozwadowski: Gwiazda z licealnej ławki, Dziennik Bałtycki, 2007-01-26

Co jest takiego w Gorlicach, że wydają tylu śpiewających poetów?

źródło: NKJP: Ciągle w drodze, Dziennik Polski, 2003-10-11

Składnia

wydawać

KOGO/CO

Frazeologizmy

coś wydaje owoce
ktoś wydaje bitwę
ktoś wydaje na śmierć kogoś
ktoś wydaje na świat kogoś
ktoś wydaje ostatnie tchnienie
ktoś wydaje w czyjeś ręce kogoś
ktoś wydaje za mąż kogoś
ktoś wypowiada wojnę komuś
ktoś wydaje wojnę komuś
ktoś wypowiada wojnę komuś/czemuś
ktoś wydaje wojnę komuś/czemuś
ktoś wydaje walkę komuś/czemuś
ktoś/coś wydaje na łup kogoś/coś

Data ostatniej modyfikacji: 09.11.2018