UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

nazbyt

Chronologizacja

1 połowa XV w., SStp

Pochodzenie

Zob. zbyt

1. nazbyt głośny

Definicja

książk.

to, o czym mowa, ma daną cechę w stopniu większym niż taki, który byłby odpowiedni

Kategoria znaczeniowa

wykładnik stopnia cechy

Relacje znaczeniowe

(quasi)synonimy:

do przesady, nadmiernie, nadto, przesadnie, za, zanadto, zbyt II, zbytnio

Cytaty

	Była dokładna i nazbyt często polerowała posadzkę w łazience. źródło: NKJP: Michał Komar: O obrotach losów i ciał, 1998
	Czyż Bóg nie widzi, że włożył na mnie nazbyt ciężki krzyż, pod którym od dawna się załamuję? źródło: NKJP: Wiesława Maria Korczyńska: Wróć..., 2001
	O kobiecie, która jest nazbyt łatwa erotycznie, mówimy, że się nie szanuje. źródło: NKJP: Krzysztof Jedliński: Nie dać się upokorzyć, 1996
	Patetyczne zdanie w ustach dostojnej matrony miało własne uzasadnienie, aż nazbyt dobitne. źródło: NKJP: Teresa Bojarska: Świtanie, przemijanie, 1996
	Problem polega jednak na tym, że teoria ta jest nazbyt ogólna i jako taka jest eleganckim modelem zachowania się państwa wobec gospodarki i społeczeństwa. źródło: NKJP: Stanisław Owsiak: Finanse publiczne, 1998

Odmiana

część mowy: operator metapredykatywny

podklasa: operator gradacji

Składnia

nazbyt _ Przym. _{st. równy}, Przysł. _{st. równy} - cecha stopniowalna
szyk: stały: antepozycja

2. nazbyt ostrożny, aby

Definicja

książk.

to, o czym mowa, ma daną cechę w takim stopniu, że jest on większy niż taki, który byłby odpowiedni do tego, by mogły zajść pewne stany rzeczy

Kategoria znaczeniowa

wykładnik stopnia cechy

Relacje znaczeniowe

(quasi)synonimy:

za, zanadto, zbyt II, zbytnio

Cytaty

	Nazbyt dobrze znał miasto, by wątpić, że pogrzeb profesora nie pozostanie jedynie rodzinną uroczystością [...]. źródło: NKJP: Monika Piątkowska: Krakowska żałoba, 2006
	Koszt wytworzenia programu jest bardzo wysoki. Dla zamawiającego jest nazbyt wysoki, aby ta inwestycja mogła spłacić się szybko. źródło: NKJP: Mirosław Madejewski, prezes „Refleksu”, Bajtek, 1988
	O ile według Bierdiajewa był nazbyt estetą, żeby móc być mistykiem [...], to zdaniem Grifcowa i Kozyriewa uczucie estetyczne mogło być dla niego przedsionkiem wiary. źródło: NKJP: Marian Broda: Historia a eschatologia. Studia nad myślą Konstantego Leontjewa i „zagadką Rosji”, 2001
	Wprawiłem tym kucharkę w zły humor, nazbyt mnie jednak bolała głowa, abym miał się przejmować humorami służby. źródło: NKJP: Andrzej Sarwa: Strzyga, 2006

Odmiana

część mowy: operator metapredykatywny

podklasa: operator gradacji

Składnia

nazbyt _, aby/by/żeby _ Cz., Przym. _{st. równy}, Przysł. _{st. równy}, rzadziej Rz. w funkcji orzecznika - cecha stopniowalna
szyk: stały: antepozycja

3. nie nazbyt dobrze

Definicja

książk.

wyrażenie użyte po to, by z pewną rezerwą powiedzieć, że ktoś/coś, o kim/czym mowa, ma daną cechę w niedużym stopniu

Noty o użyciu

Czasem używane eufemistycznie lub ironicznie, wówczas cecha, do której odnosi się zaprzeczone nazbyt może nie przysługiwać czemuś wcale.

Kategoria znaczeniowa

wykładnik stopnia cechy

Relacje znaczeniowe

(quasi)synonimy:

niezbyt, za, zanadto, zbyt II, zbytnio

Cytaty

	Orientował, sugerował w sposób nie nazbyt natarczywy, pożyczał książki [...]. źródło: NKJP: Józef Łobodowski: O Cyganach i katastrofistach, Kultura, 1964
	Prezydent Ford źle mówił, źle wypadał na konferencjach prasowych, nie był nazbyt błyskotliwy i nie robił wrażenia szczególnie inteligentnego. źródło: NKJP: Stanisław Głąbiński: Polityka po amerykańsku, 1996
	Dzięki temu rynek otrzymał charakter ujednolicony, ale plastycznie nie nazbyt udany. źródło: NKJP: Krystyna Malik, Maria Raciborska (red): Przewodnik po Polsce, 1996
	Wiodło im się nie nazbyt dobrze, wręcz źle. źródło: NKJP: Kira Gałczyńska: Nie wrócę tu nigdy..., 1998

Odmiana

część mowy: operator metapredykatywny

podklasa: operator gradacji

Składnia

nie nazbyt _ Przym. _{st. równy}, Przysł. _{st. równy} - cecha stopniowalna
szyk: stały: antepozycja

Data ostatniej modyfikacji: 12.06.2024