UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

przeganiać

Chronologizacja

1 połowa XVI w., SPXVI

Pochodzenie

Zob. ganiać

1. intruzów

Definicja

zmuszać kogoś lub coś do opuszczenia jakiegoś miejsca

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Relacje znaczeniowe

synonimy:  odganiać, przepędzać, wyganiać, wypędzać

Połączenia

  • policja przegania; strażnicy przeganiają
  • przeganiać dzieci, ludzi; Niemców
  • przeganiać ręką
  • przeganiać z ulicy
  • często przeganiać

Cytaty

Ojciec wraz z sąsiadami utworzył społeczne patrole. Dyżurowali na zmianę, podczas obchodów, uzbrojeni w kije bejsbolowe, przeganiali młodocianych bandziorów, stali się dla nich postrachem.

źródło: NKJP: Piotr Pytlakowski: Nie milcz albo zginiesz, Polityka, 2002-11-16

Żołnierz zagarnia bogactwo, wyjmuje krzesiwo, ale nie oddaje go czarownicy, tylko chowa do kieszeni. Gdy ta domaga się od niego dotrzymania umowy, żołnierz przegania ją szablą.

źródło: NKJP: Wojciech Staszewski: Poczytaj mi, mamo, Gazeta Wyborcza, 1993-03-17

Połamaniec odwrócił się i kuląc suchy kikut do piersi, zdrową ręką przeganiał muchy znad kubła [...].

źródło: NKJP: Bogdan Wojdowski: Chleb rzucony umarłym, 1971

Straż Miejska co jakiś czas reaguje na skargi mieszkańców, przeganiając grających z terenu zieleńca.

źródło: NKJP: (S.I.): Zieleniec nie dla piłkarzy, Dziennik Bałtycki, 2011

Nigdy tam z bratem nie pojechał, Romanow zawsze woził tylko porucznika, potem czekał na niego aż do rana. Bywało, że już nawet policjanci przeganiali go do domu.

źródło: NKJP: Joanna Siedlecka: Jaśnie Panicz: o Witoldzie Gombrowiczu, 1987

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przeganiam
przeganiamy
2 os. przeganiasz
przeganiacie
3 os. przegania
przeganiają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przeganiałem
+(e)m przeganiał
przeganiałam
+(e)m przeganiała
przeganiałom
+(e)m przeganiało
przeganialiśmy
+(e)śmy przeganiali
przeganiałyśmy
+(e)śmy przeganiały
2 os. przeganiałeś
+(e)ś przeganiał
przeganiałaś
+(e)ś przeganiała
przeganiałoś
+(e)ś przeganiało
przeganialiście
+(e)ście przeganiali
przeganiałyście
+(e)ście przeganiały
3 os. przeganiał
przeganiała
przeganiało
przeganiali
przeganiały

bezosobnik: przeganiano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę przeganiał
będę przeganiać
będę przeganiała
będę przeganiać
będę przeganiało
będę przeganiać
będziemy przeganiali
będziemy przeganiać
będziemy przeganiały
będziemy przeganiać
2 os. będziesz przeganiał
będziesz przeganiać
będziesz przeganiała
będziesz przeganiać
będziesz przeganiało
będziesz przeganiać
będziecie przeganiali
będziecie przeganiać
będziecie przeganiały
będziecie przeganiać
3 os. będzie przeganiał
będzie przeganiać
będzie przeganiała
będzie przeganiać
będzie przeganiało
będzie przeganiać
będą przeganiali
będą przeganiać
będą przeganiały
będą przeganiać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przeganiajmy
2 os. przeganiaj
przeganiajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przeganiałbym
bym przeganiał
przeganiałabym
bym przeganiała
przeganiałobym
bym przeganiało
przeganialibyśmy
byśmy przeganiali
przeganiałybyśmy
byśmy przeganiały
2 os. przeganiałbyś
byś przeganiał
przeganiałabyś
byś przeganiała
przeganiałobyś
byś przeganiało
przeganialibyście
byście przeganiali
przeganiałybyście
byście przeganiały
3 os. przeganiałby
by przeganiał
przeganiałaby
by przeganiała
przeganiałoby
by przeganiało
przeganialiby
by przeganiali
przeganiałyby
by przeganiały

bezosobnik: przeganiano by

bezokolicznik: przeganiać

imiesłów przysłówkowy współczesny: przeganiając

gerundium: przeganianie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. przeganianie
przeganiania
D. przeganiania
przeganiań
C. przeganianiu
przeganianiom
B. przeganianie
przeganiania
N. przeganianiem
przeganianiami
Ms. przeganianiu
przeganianiach
W. przeganianie
przeganiania

imiesłów przymiotnikowy czynny: przeganiający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. przeganiający
przeganiający
przeganiający
przeganiające
przeganiająca
D. przeganiającego
przeganiającego
przeganiającego
przeganiającego
przeganiającej
C. przeganiającemu
przeganiającemu
przeganiającemu
przeganiającemu
przeganiającej
B. przeganiającego
przeganiającego
przeganiający
przeganiające
przeganiającą
N. przeganiającym
przeganiającym
przeganiającym
przeganiającym
przeganiającą
Ms. przeganiającym
przeganiającym
przeganiającym
przeganiającym
przeganiającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. przeganiający
przeganiający
przeganiające
przeganiające
D. przeganiających
przeganiających
przeganiających
przeganiających
C. przeganiającym
przeganiającym
przeganiającym
przeganiającym
B. przeganiających
przeganiających
przeganiających
przeganiające
N. przeganiającymi
przeganiającymi
przeganiającymi
przeganiającymi
Ms. przeganiających
przeganiających
przeganiających
przeganiających

imiesłów przymiotnikowy bierny: przeganiany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. przeganiany
przeganiany
przeganiany
przeganiane
przeganiana
D. przeganianego
przeganianego
przeganianego
przeganianego
przeganianej
C. przeganianemu
przeganianemu
przeganianemu
przeganianemu
przeganianej
B. przeganianego
przeganianego
przeganiany
przeganiane
przeganianą
N. przeganianym
przeganianym
przeganianym
przeganianym
przeganianą
Ms. przeganianym
przeganianym
przeganianym
przeganianym
przeganianej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. przeganiani
przeganiani
przeganiane
przeganiane
D. przeganianych
przeganianych
przeganianych
przeganianych
C. przeganianym
przeganianym
przeganianym
przeganianym
B. przeganianych
przeganianych
przeganianych
przeganiane
N. przeganianymi
przeganianymi
przeganianymi
przeganianymi
Ms. przeganianych
przeganianych
przeganianych
przeganianych

odpowiedniki aspektowe: przegnać , przegonić

Składnia

bez ograniczeń + przeganiać +
KOGO/CO + (SKĄD) + (DOKĄD)

2. rywala w wyścigu

Definicja

znajdować się przed jakimś człowiekiem, zwierzęciem lub pojazdem, za którymi wcześniej szybko się szło, biegło czy jechało

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie kolejność

Relacje znaczeniowe

synonimy:  prześcigać, wyprzedzać

Cytaty

Legendy krążyły kiedyś o syrenkach, które przeganiały wszystkie auta na drodze, bo miały dla niepoznaki wmontowany silnik volvo czy mercedesa.

źródło: NKJP: Danuta Zagrodzka: Czy biznesmen może być zbawiony?, Gazeta Wyborcza, 1992-11-19

Po pustej i wąskiej ulicy jeździły głównie furmanki, z rzadka przeganiane przez samochody.

źródło: NKJP: Marek Twaróg: Wio, koniku mechaniczny, Dziennik Zachodni, 2006-07-21

[...] grupa ludzi podążała drogą. Jeden z nich szedł wyjątkowo wolno. Wyprzedzali go wszyscy. Za każdym razem, gdy ktoś go przeganiał, nie widać było na jego twarzy zmartwienia [...].

źródło: NKJP: Piotr A. Świtalski: Niecierpliwość świata. Uwagi o polityce międzynarodowej czasu globalizacji, 2008

Fenomenalnie jadący pierwszego dnia Gigi Galli awansował na pierwszą pozycję, przeganiając Francuza Loeba.

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przeganiam
przeganiamy
2 os. przeganiasz
przeganiacie
3 os. przegania
przeganiają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przeganiałem
+(e)m przeganiał
przeganiałam
+(e)m przeganiała
przeganiałom
+(e)m przeganiało
przeganialiśmy
+(e)śmy przeganiali
przeganiałyśmy
+(e)śmy przeganiały
2 os. przeganiałeś
+(e)ś przeganiał
przeganiałaś
+(e)ś przeganiała
przeganiałoś
+(e)ś przeganiało
przeganialiście
+(e)ście przeganiali
przeganiałyście
+(e)ście przeganiały
3 os. przeganiał
przeganiała
przeganiało
przeganiali
przeganiały

bezosobnik: przeganiano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę przeganiał
będę przeganiać
będę przeganiała
będę przeganiać
będę przeganiało
będę przeganiać
będziemy przeganiali
będziemy przeganiać
będziemy przeganiały
będziemy przeganiać
2 os. będziesz przeganiał
będziesz przeganiać
będziesz przeganiała
będziesz przeganiać
będziesz przeganiało
będziesz przeganiać
będziecie przeganiali
będziecie przeganiać
będziecie przeganiały
będziecie przeganiać
3 os. będzie przeganiał
będzie przeganiać
będzie przeganiała
będzie przeganiać
będzie przeganiało
będzie przeganiać
będą przeganiali
będą przeganiać
będą przeganiały
będą przeganiać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przeganiajmy
2 os. przeganiaj
przeganiajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przeganiałbym
bym przeganiał
przeganiałabym
bym przeganiała
przeganiałobym
bym przeganiało
przeganialibyśmy
byśmy przeganiali
przeganiałybyśmy
byśmy przeganiały
2 os. przeganiałbyś
byś przeganiał
przeganiałabyś
byś przeganiała
przeganiałobyś
byś przeganiało
przeganialibyście
byście przeganiali
przeganiałybyście
byście przeganiały
3 os. przeganiałby
by przeganiał
przeganiałaby
by przeganiała
przeganiałoby
by przeganiało
przeganialiby
by przeganiali
przeganiałyby
by przeganiały

bezosobnik: przeganiano by

bezokolicznik: przeganiać

imiesłów przysłówkowy współczesny: przeganiając

gerundium: przeganianie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. przeganianie
przeganiania
D. przeganiania
przeganiań
C. przeganianiu
przeganianiom
B. przeganianie
przeganiania
N. przeganianiem
przeganianiami
Ms. przeganianiu
przeganianiach
W. przeganianie
przeganiania

imiesłów przymiotnikowy czynny: przeganiający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. przeganiający
przeganiający
przeganiający
przeganiające
przeganiająca
D. przeganiającego
przeganiającego
przeganiającego
przeganiającego
przeganiającej
C. przeganiającemu
przeganiającemu
przeganiającemu
przeganiającemu
przeganiającej
B. przeganiającego
przeganiającego
przeganiający
przeganiające
przeganiającą
N. przeganiającym
przeganiającym
przeganiającym
przeganiającym
przeganiającą
Ms. przeganiającym
przeganiającym
przeganiającym
przeganiającym
przeganiającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. przeganiający
przeganiający
przeganiające
przeganiające
D. przeganiających
przeganiających
przeganiających
przeganiających
C. przeganiającym
przeganiającym
przeganiającym
przeganiającym
B. przeganiających
przeganiających
przeganiających
przeganiające
N. przeganiającymi
przeganiającymi
przeganiającymi
przeganiającymi
Ms. przeganiających
przeganiających
przeganiających
przeganiających

imiesłów przymiotnikowy bierny: przeganiany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. przeganiany
przeganiany
przeganiany
przeganiane
przeganiana
D. przeganianego
przeganianego
przeganianego
przeganianego
przeganianej
C. przeganianemu
przeganianemu
przeganianemu
przeganianemu
przeganianej
B. przeganianego
przeganianego
przeganiany
przeganiane
przeganianą
N. przeganianym
przeganianym
przeganianym
przeganianym
przeganianą
Ms. przeganianym
przeganianym
przeganianym
przeganianym
przeganianej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. przeganiani
przeganiani
przeganiane
przeganiane
D. przeganianych
przeganianych
przeganianych
przeganianych
C. przeganianym
przeganianym
przeganianym
przeganianym
B. przeganianych
przeganianych
przeganianych
przeganiane
N. przeganianymi
przeganianymi
przeganianymi
przeganianymi
Ms. przeganianych
przeganianych
przeganianych
przeganianych

odpowiednik aspektowy: przegonić

Składnia

bez ograniczeń + przeganiać +
KOGO/CO

3. przez pola

Definicja

zmuszać do szybkiego przebycia jakiejś drogi

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  przepędzać

Połączenia

  • przeganiać krowy
  • przeganiać z miejsca na miejsce

Cytaty

Dwaj mali chłopcy na rowerach przeganiali przez asfalt stado kóz. [...] Mohan krzyknął na nich po tamilsku i chłopcy, smagając kozy witkami, popędzili je dalej drogą.

źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Hotel na Sri Lance, Gazeta Wyborcza, 1996-11-08

W sierpniu 1950 r. przeganialiśmy konie z Rurki przez Chojnę do Bielina. Wtedy tu powstawała hodowla koni.

źródło: NKJP: Tadeusz Wójcik: Prezent na Mikołaja, Gazeta Chojeńska, nr 12, 1998

Wkrótce znaleźli się na placyku, nad którym górowała wieża kościelna. Przez placyk - dało się to widzieć i czuć - niedawno przeganiano bydło.

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Narrenturm, 2002

Rolnicy przeganiają rano i wieczorem stada na łąki i z powrotem, korzystając z publicznych dróg.

źródło: NKJP: Piotr Giczela: Esteci kontra hodowcy, Tygodnik Siedlecki, 2007-12-05

Tak nawiasem mówiąc to są kpiny, żeby w skomputeryzowanym, wyposażonym w sieć komputerową urzędzie przeganiać starszych, schorowanych ludzi po piętrach urzędu [...].

źródło: NKJP: Elżbieta M.: Urząd „przyjazny” ludziom, Nowiny Raciborskie, 2007-09-11

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przeganiam
przeganiamy
2 os. przeganiasz
przeganiacie
3 os. przegania
przeganiają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przeganiałem
+(e)m przeganiał
przeganiałam
+(e)m przeganiała
przeganiałom
+(e)m przeganiało
przeganialiśmy
+(e)śmy przeganiali
przeganiałyśmy
+(e)śmy przeganiały
2 os. przeganiałeś
+(e)ś przeganiał
przeganiałaś
+(e)ś przeganiała
przeganiałoś
+(e)ś przeganiało
przeganialiście
+(e)ście przeganiali
przeganiałyście
+(e)ście przeganiały
3 os. przeganiał
przeganiała
przeganiało
przeganiali
przeganiały

bezosobnik: przeganiano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę przeganiał
będę przeganiać
będę przeganiała
będę przeganiać
będę przeganiało
będę przeganiać
będziemy przeganiali
będziemy przeganiać
będziemy przeganiały
będziemy przeganiać
2 os. będziesz przeganiał
będziesz przeganiać
będziesz przeganiała
będziesz przeganiać
będziesz przeganiało
będziesz przeganiać
będziecie przeganiali
będziecie przeganiać
będziecie przeganiały
będziecie przeganiać
3 os. będzie przeganiał
będzie przeganiać
będzie przeganiała
będzie przeganiać
będzie przeganiało
będzie przeganiać
będą przeganiali
będą przeganiać
będą przeganiały
będą przeganiać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przeganiajmy
2 os. przeganiaj
przeganiajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przeganiałbym
bym przeganiał
przeganiałabym
bym przeganiała
przeganiałobym
bym przeganiało
przeganialibyśmy
byśmy przeganiali
przeganiałybyśmy
byśmy przeganiały
2 os. przeganiałbyś
byś przeganiał
przeganiałabyś
byś przeganiała
przeganiałobyś
byś przeganiało
przeganialibyście
byście przeganiali
przeganiałybyście
byście przeganiały
3 os. przeganiałby
by przeganiał
przeganiałaby
by przeganiała
przeganiałoby
by przeganiało
przeganialiby
by przeganiali
przeganiałyby
by przeganiały

bezosobnik: przeganiano by

bezokolicznik: przeganiać

imiesłów przysłówkowy współczesny: przeganiając

gerundium: przeganianie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. przeganianie
przeganiania
D. przeganiania
przeganiań
C. przeganianiu
przeganianiom
B. przeganianie
przeganiania
N. przeganianiem
przeganianiami
Ms. przeganianiu
przeganianiach
W. przeganianie
przeganiania

imiesłów przymiotnikowy czynny: przeganiający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. przeganiający
przeganiający
przeganiający
przeganiające
przeganiająca
D. przeganiającego
przeganiającego
przeganiającego
przeganiającego
przeganiającej
C. przeganiającemu
przeganiającemu
przeganiającemu
przeganiającemu
przeganiającej
B. przeganiającego
przeganiającego
przeganiający
przeganiające
przeganiającą
N. przeganiającym
przeganiającym
przeganiającym
przeganiającym
przeganiającą
Ms. przeganiającym
przeganiającym
przeganiającym
przeganiającym
przeganiającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. przeganiający
przeganiający
przeganiające
przeganiające
D. przeganiających
przeganiających
przeganiających
przeganiających
C. przeganiającym
przeganiającym
przeganiającym
przeganiającym
B. przeganiających
przeganiających
przeganiających
przeganiające
N. przeganiającymi
przeganiającymi
przeganiającymi
przeganiającymi
Ms. przeganiających
przeganiających
przeganiających
przeganiających

imiesłów przymiotnikowy bierny: przeganiany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. przeganiany
przeganiany
przeganiany
przeganiane
przeganiana
D. przeganianego
przeganianego
przeganianego
przeganianego
przeganianej
C. przeganianemu
przeganianemu
przeganianemu
przeganianemu
przeganianej
B. przeganianego
przeganianego
przeganiany
przeganiane
przeganianą
N. przeganianym
przeganianym
przeganianym
przeganianym
przeganianą
Ms. przeganianym
przeganianym
przeganianym
przeganianym
przeganianej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. przeganiani
przeganiani
przeganiane
przeganiane
D. przeganianych
przeganianych
przeganianych
przeganianych
C. przeganianym
przeganianym
przeganianym
przeganianym
B. przeganianych
przeganianych
przeganianych
przeganiane
N. przeganianymi
przeganianymi
przeganianymi
przeganianymi
Ms. przeganianych
przeganianych
przeganianych
przeganianych

odpowiedniki aspektowe: przegonić , przegnać

Składnia

bez ograniczeń + przeganiać +
KOGO/CO + (GDZIE)

4. wiatr chmury

Definicja

sprawiać, że coś szybko przesuwa się z jednego miejsca w inne

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

  • wiatr przeganiał coś
  • przeganiać chmury

Cytaty

Nic nie widać wokoło, od czasu do czasu wiatr przegania chmury i odsłaniają się skrawki okolicznych szczytów.

źródło: NKJP: Jacek Żukowski: Amator na dachu Europy, Gazeta Krakowska, 2001-08-25

[...] wiatr przeganiał tumany śniegu. Tworzyły się zaspy.

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przeganiam
przeganiamy
2 os. przeganiasz
przeganiacie
3 os. przegania
przeganiają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przeganiałem
+(e)m przeganiał
przeganiałam
+(e)m przeganiała
przeganiałom
+(e)m przeganiało
przeganialiśmy
+(e)śmy przeganiali
przeganiałyśmy
+(e)śmy przeganiały
2 os. przeganiałeś
+(e)ś przeganiał
przeganiałaś
+(e)ś przeganiała
przeganiałoś
+(e)ś przeganiało
przeganialiście
+(e)ście przeganiali
przeganiałyście
+(e)ście przeganiały
3 os. przeganiał
przeganiała
przeganiało
przeganiali
przeganiały

bezosobnik: przeganiano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę przeganiał
będę przeganiać
będę przeganiała
będę przeganiać
będę przeganiało
będę przeganiać
będziemy przeganiali
będziemy przeganiać
będziemy przeganiały
będziemy przeganiać
2 os. będziesz przeganiał
będziesz przeganiać
będziesz przeganiała
będziesz przeganiać
będziesz przeganiało
będziesz przeganiać
będziecie przeganiali
będziecie przeganiać
będziecie przeganiały
będziecie przeganiać
3 os. będzie przeganiał
będzie przeganiać
będzie przeganiała
będzie przeganiać
będzie przeganiało
będzie przeganiać
będą przeganiali
będą przeganiać
będą przeganiały
będą przeganiać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przeganiajmy
2 os. przeganiaj
przeganiajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przeganiałbym
bym przeganiał
przeganiałabym
bym przeganiała
przeganiałobym
bym przeganiało
przeganialibyśmy
byśmy przeganiali
przeganiałybyśmy
byśmy przeganiały
2 os. przeganiałbyś
byś przeganiał
przeganiałabyś
byś przeganiała
przeganiałobyś
byś przeganiało
przeganialibyście
byście przeganiali
przeganiałybyście
byście przeganiały
3 os. przeganiałby
by przeganiał
przeganiałaby
by przeganiała
przeganiałoby
by przeganiało
przeganialiby
by przeganiali
przeganiałyby
by przeganiały

bezosobnik: przeganiano by

bezokolicznik: przeganiać

imiesłów przysłówkowy współczesny: przeganiając

gerundium: przeganianie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. przeganianie
przeganiania
D. przeganiania
przeganiań
C. przeganianiu
przeganianiom
B. przeganianie
przeganiania
N. przeganianiem
przeganianiami
Ms. przeganianiu
przeganianiach
W. przeganianie
przeganiania

imiesłów przymiotnikowy czynny: przeganiający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. przeganiający
przeganiający
przeganiający
przeganiające
przeganiająca
D. przeganiającego
przeganiającego
przeganiającego
przeganiającego
przeganiającej
C. przeganiającemu
przeganiającemu
przeganiającemu
przeganiającemu
przeganiającej
B. przeganiającego
przeganiającego
przeganiający
przeganiające
przeganiającą
N. przeganiającym
przeganiającym
przeganiającym
przeganiającym
przeganiającą
Ms. przeganiającym
przeganiającym
przeganiającym
przeganiającym
przeganiającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. przeganiający
przeganiający
przeganiające
przeganiające
D. przeganiających
przeganiających
przeganiających
przeganiających
C. przeganiającym
przeganiającym
przeganiającym
przeganiającym
B. przeganiających
przeganiających
przeganiających
przeganiające
N. przeganiającymi
przeganiającymi
przeganiającymi
przeganiającymi
Ms. przeganiających
przeganiających
przeganiających
przeganiających

imiesłów przymiotnikowy bierny: przeganiany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. przeganiany
przeganiany
przeganiany
przeganiane
przeganiana
D. przeganianego
przeganianego
przeganianego
przeganianego
przeganianej
C. przeganianemu
przeganianemu
przeganianemu
przeganianemu
przeganianej
B. przeganianego
przeganianego
przeganiany
przeganiane
przeganianą
N. przeganianym
przeganianym
przeganianym
przeganianym
przeganianą
Ms. przeganianym
przeganianym
przeganianym
przeganianym
przeganianej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. przeganiani
przeganiani
przeganiane
przeganiane
D. przeganianych
przeganianych
przeganianych
przeganianych
C. przeganianym
przeganianym
przeganianym
przeganianym
B. przeganianych
przeganianych
przeganianych
przeganiane
N. przeganianymi
przeganianymi
przeganianymi
przeganianymi
Ms. przeganianych
przeganianych
przeganianych
przeganianych

odpowiedniki aspektowe: przegnać , przegonić

Składnia

bez ograniczeń + przeganiać +
CO

5. złe myśli

Definicja

pot. 
pozbywać się ze świadomości przykrych myśli i stanów psychicznych

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  przepędzać

Cytaty

Niezmiennie uśmiechnięta królowa estrady, która potrafi przeganiać smutki nawet największych smutasów, zmieniła się ostatnio w sentymentalną kobietę, trochę zmartwioną sobą i światem.

źródło: NKJP: Iwona Kamieńska: Majka sentymentalna, Gazeta Krakowska, 2005-05-27

Dla wielu ludzi poranna kawa jest dobrodziejstwem: przegania resztki snu, ułatwia koncentrację, pobudza do twórczego myślenia.

źródło: NKJP: (xx): Truje czy leczy, Dziennik Bałtycki, 2001-03-03

Jeśli jakieś myśli przesuwają ci się przed oczyma, nie przeganiaj ich, nie poprawiaj. Po prostu obserwuj je bez emocji.

źródło: NKJP: Katarzyna Ostrowska: Sny - klucz, 2000

Masaż skutecznie usuwa napięcia mięśni, przegania ból głowy, pomaga na obolały kark i plecy (zwłaszcza po całym dniu spędzonym przy biurku).

źródło: NKJP: Justyna Dądrowska: Rada za radą, Gazeta Wyborcza, 1993-03-19

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przeganiam
przeganiamy
2 os. przeganiasz
przeganiacie
3 os. przegania
przeganiają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przeganiałem
+(e)m przeganiał
przeganiałam
+(e)m przeganiała
przeganiałom
+(e)m przeganiało
przeganialiśmy
+(e)śmy przeganiali
przeganiałyśmy
+(e)śmy przeganiały
2 os. przeganiałeś
+(e)ś przeganiał
przeganiałaś
+(e)ś przeganiała
przeganiałoś
+(e)ś przeganiało
przeganialiście
+(e)ście przeganiali
przeganiałyście
+(e)ście przeganiały
3 os. przeganiał
przeganiała
przeganiało
przeganiali
przeganiały

bezosobnik: przeganiano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę przeganiał
będę przeganiać
będę przeganiała
będę przeganiać
będę przeganiało
będę przeganiać
będziemy przeganiali
będziemy przeganiać
będziemy przeganiały
będziemy przeganiać
2 os. będziesz przeganiał
będziesz przeganiać
będziesz przeganiała
będziesz przeganiać
będziesz przeganiało
będziesz przeganiać
będziecie przeganiali
będziecie przeganiać
będziecie przeganiały
będziecie przeganiać
3 os. będzie przeganiał
będzie przeganiać
będzie przeganiała
będzie przeganiać
będzie przeganiało
będzie przeganiać
będą przeganiali
będą przeganiać
będą przeganiały
będą przeganiać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przeganiajmy
2 os. przeganiaj
przeganiajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przeganiałbym
bym przeganiał
przeganiałabym
bym przeganiała
przeganiałobym
bym przeganiało
przeganialibyśmy
byśmy przeganiali
przeganiałybyśmy
byśmy przeganiały
2 os. przeganiałbyś
byś przeganiał
przeganiałabyś
byś przeganiała
przeganiałobyś
byś przeganiało
przeganialibyście
byście przeganiali
przeganiałybyście
byście przeganiały
3 os. przeganiałby
by przeganiał
przeganiałaby
by przeganiała
przeganiałoby
by przeganiało
przeganialiby
by przeganiali
przeganiałyby
by przeganiały

bezosobnik: przeganiano by

bezokolicznik: przeganiać

imiesłów przysłówkowy współczesny: przeganiając

gerundium: przeganianie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. przeganianie
przeganiania
D. przeganiania
przeganiań
C. przeganianiu
przeganianiom
B. przeganianie
przeganiania
N. przeganianiem
przeganianiami
Ms. przeganianiu
przeganianiach
W. przeganianie
przeganiania

imiesłów przymiotnikowy czynny: przeganiający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. przeganiający
przeganiający
przeganiający
przeganiające
przeganiająca
D. przeganiającego
przeganiającego
przeganiającego
przeganiającego
przeganiającej
C. przeganiającemu
przeganiającemu
przeganiającemu
przeganiającemu
przeganiającej
B. przeganiającego
przeganiającego
przeganiający
przeganiające
przeganiającą
N. przeganiającym
przeganiającym
przeganiającym
przeganiającym
przeganiającą
Ms. przeganiającym
przeganiającym
przeganiającym
przeganiającym
przeganiającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. przeganiający
przeganiający
przeganiające
przeganiające
D. przeganiających
przeganiających
przeganiających
przeganiających
C. przeganiającym
przeganiającym
przeganiającym
przeganiającym
B. przeganiających
przeganiających
przeganiających
przeganiające
N. przeganiającymi
przeganiającymi
przeganiającymi
przeganiającymi
Ms. przeganiających
przeganiających
przeganiających
przeganiających

imiesłów przymiotnikowy bierny: przeganiany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. przeganiany
przeganiany
przeganiany
przeganiane
przeganiana
D. przeganianego
przeganianego
przeganianego
przeganianego
przeganianej
C. przeganianemu
przeganianemu
przeganianemu
przeganianemu
przeganianej
B. przeganianego
przeganianego
przeganiany
przeganiane
przeganianą
N. przeganianym
przeganianym
przeganianym
przeganianym
przeganianą
Ms. przeganianym
przeganianym
przeganianym
przeganianym
przeganianej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. przeganiani
przeganiani
przeganiane
przeganiane
D. przeganianych
przeganianych
przeganianych
przeganianych
C. przeganianym
przeganianym
przeganianym
przeganianym
B. przeganianych
przeganianych
przeganianych
przeganiane
N. przeganianymi
przeganianymi
przeganianymi
przeganianymi
Ms. przeganianych
przeganianych
przeganianych
przeganianych

odpowiedniki aspektowe: przegonić , przegnać

Składnia

bez ograniczeń + przeganiać +
CO

6. w rozwoju gospodarczym

Definicja

pot. 
rywalizując z kimś w jakiejś dziedzinie, stawać się od tego kogoś lepszym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  prześcigać, wyprzedzać

Połączenia

  • przeganiać pod względem czegoś
  • doganiać i przeganiać

Cytaty

Tylko USA przegania Chiny pod względem ilości użytkowników internetu.

źródło: NKJP: Marcin Maj: Lata więzienia za pornostrony, Dziennik Internautów, 2006-01-03

Już przed laty Turcja zaczęła przeganiać pod względem atrakcyjności turystycznej swoją odwieczną rywalkę, Grecję.

źródło: NKJP: xx: Telekomunikacja w podróży, Dziennik Zachodni, 2010-07-05

Przywykliśmy uważać Polskę za lidera przemian gospodarczych w świecie postkomunistycznym. Ale wystarczy przyjrzeć się liczbom, by zobaczyć, że bliżsi i dalsi sąsiedzi krok po kroku doganiają i przeganiają nasz kraj.

źródło: NKJP: Marek Dąbrowski: W drugiej lidze, Gazeta Wyborcza, 1997-02-28

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przeganiam
przeganiamy
2 os. przeganiasz
przeganiacie
3 os. przegania
przeganiają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przeganiałem
+(e)m przeganiał
przeganiałam
+(e)m przeganiała
przeganiałom
+(e)m przeganiało
przeganialiśmy
+(e)śmy przeganiali
przeganiałyśmy
+(e)śmy przeganiały
2 os. przeganiałeś
+(e)ś przeganiał
przeganiałaś
+(e)ś przeganiała
przeganiałoś
+(e)ś przeganiało
przeganialiście
+(e)ście przeganiali
przeganiałyście
+(e)ście przeganiały
3 os. przeganiał
przeganiała
przeganiało
przeganiali
przeganiały

bezosobnik: przeganiano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę przeganiał
będę przeganiać
będę przeganiała
będę przeganiać
będę przeganiało
będę przeganiać
będziemy przeganiali
będziemy przeganiać
będziemy przeganiały
będziemy przeganiać
2 os. będziesz przeganiał
będziesz przeganiać
będziesz przeganiała
będziesz przeganiać
będziesz przeganiało
będziesz przeganiać
będziecie przeganiali
będziecie przeganiać
będziecie przeganiały
będziecie przeganiać
3 os. będzie przeganiał
będzie przeganiać
będzie przeganiała
będzie przeganiać
będzie przeganiało
będzie przeganiać
będą przeganiali
będą przeganiać
będą przeganiały
będą przeganiać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przeganiajmy
2 os. przeganiaj
przeganiajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przeganiałbym
bym przeganiał
przeganiałabym
bym przeganiała
przeganiałobym
bym przeganiało
przeganialibyśmy
byśmy przeganiali
przeganiałybyśmy
byśmy przeganiały
2 os. przeganiałbyś
byś przeganiał
przeganiałabyś
byś przeganiała
przeganiałobyś
byś przeganiało
przeganialibyście
byście przeganiali
przeganiałybyście
byście przeganiały
3 os. przeganiałby
by przeganiał
przeganiałaby
by przeganiała
przeganiałoby
by przeganiało
przeganialiby
by przeganiali
przeganiałyby
by przeganiały

bezosobnik: przeganiano by

bezokolicznik: przeganiać

imiesłów przysłówkowy współczesny: przeganiając

gerundium: przeganianie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. przeganianie
przeganiania
D. przeganiania
przeganiań
C. przeganianiu
przeganianiom
B. przeganianie
przeganiania
N. przeganianiem
przeganianiami
Ms. przeganianiu
przeganianiach
W. przeganianie
przeganiania

imiesłów przymiotnikowy czynny: przeganiający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. przeganiający
przeganiający
przeganiający
przeganiające
przeganiająca
D. przeganiającego
przeganiającego
przeganiającego
przeganiającego
przeganiającej
C. przeganiającemu
przeganiającemu
przeganiającemu
przeganiającemu
przeganiającej
B. przeganiającego
przeganiającego
przeganiający
przeganiające
przeganiającą
N. przeganiającym
przeganiającym
przeganiającym
przeganiającym
przeganiającą
Ms. przeganiającym
przeganiającym
przeganiającym
przeganiającym
przeganiającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. przeganiający
przeganiający
przeganiające
przeganiające
D. przeganiających
przeganiających
przeganiających
przeganiających
C. przeganiającym
przeganiającym
przeganiającym
przeganiającym
B. przeganiających
przeganiających
przeganiających
przeganiające
N. przeganiającymi
przeganiającymi
przeganiającymi
przeganiającymi
Ms. przeganiających
przeganiających
przeganiających
przeganiających

imiesłów przymiotnikowy bierny: przeganiany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. przeganiany
przeganiany
przeganiany
przeganiane
przeganiana
D. przeganianego
przeganianego
przeganianego
przeganianego
przeganianej
C. przeganianemu
przeganianemu
przeganianemu
przeganianemu
przeganianej
B. przeganianego
przeganianego
przeganiany
przeganiane
przeganianą
N. przeganianym
przeganianym
przeganianym
przeganianym
przeganianą
Ms. przeganianym
przeganianym
przeganianym
przeganianym
przeganianej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. przeganiani
przeganiani
przeganiane
przeganiane
D. przeganianych
przeganianych
przeganianych
przeganianych
C. przeganianym
przeganianym
przeganianym
przeganianym
B. przeganianych
przeganianych
przeganianych
przeganiane
N. przeganianymi
przeganianymi
przeganianymi
przeganianymi
Ms. przeganianych
przeganianych
przeganianych
przeganianych

odpowiednik aspektowy: przegonić

Składnia

bez ograniczeń + przeganiać +
KOGO + (w CZYM) + (o ILE)
Data ostatniej modyfikacji: 10.09.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj