UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

brykać

Chronologizacja

1587, SPXVI

Pochodzenie

płn. psł. *brykati 'zrywać się do biegu, biegać w podskokach, wierzgać''

1. o koniu

Definicja

podskakiwać, biegnąc, w ten sposób, że unoszą się nad ziemię tylne nogi

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

synonimy:

fikać, wierzgać

Połączenia

koń bryka

Cytaty

Wszędzie, gdzie spojrzeć, olbrzymie stada zebr, antylop, bawołów, żyraf. Wszystko to pasie się, hasa, bryka, cwałuje.

źródło: NKJP: Ryszard Kapuściński: Heban, 2004

[...] na wybiegu brykają zebry równikowe.

źródło: NKJP: MAJ: Miejskie sprawy, Gazeta Poznańska, 2005-11-22

Podczas przejazdów zaprzęgów między bramkami czuło się napięcie i zdenerwowanie jeźdźców i ich rumaków. Niektóre konie próbowały brykać, ale nie było przypadków ich nieposłuszeństwa.

źródło: NKJP: Stanisław Kośmider: Sport amatorski, Gazeta Poznańska, 2005-06-23

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	brykam	brykamy
2 os.	brykasz	brykacie
3 os.	bryka	brykają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	brykałem +(e)m brykał	brykałam +(e)m brykała	brykałom +(e)m brykało	brykaliśmy +(e)śmy brykali	brykałyśmy +(e)śmy brykały
2 os.	brykałeś +(e)ś brykał	brykałaś +(e)ś brykała	brykałoś +(e)ś brykało	brykaliście +(e)ście brykali	brykałyście +(e)ście brykały
3 os.	brykał	brykała	brykało	brykali	brykały

bezosobnik: brykano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę brykał będę brykać	będę brykała będę brykać	będę brykało będę brykać	będziemy brykali będziemy brykać	będziemy brykały będziemy brykać
2 os.	będziesz brykał będziesz brykać	będziesz brykała będziesz brykać	będziesz brykało będziesz brykać	będziecie brykali będziecie brykać	będziecie brykały będziecie brykać
3 os.	będzie brykał będzie brykać	będzie brykała będzie brykać	będzie brykało będzie brykać	będą brykali będą brykać	będą brykały będą brykać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		brykajmy
2 os.	brykaj	brykajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	brykałbym bym brykał	brykałabym bym brykała	brykałobym bym brykało	brykalibyśmy byśmy brykali	brykałybyśmy byśmy brykały
2 os.	brykałbyś byś brykał	brykałabyś byś brykała	brykałobyś byś brykało	brykalibyście byście brykali	brykałybyście byście brykały
3 os.	brykałby by brykał	brykałaby by brykała	brykałoby by brykało	brykaliby by brykali	brykałyby by brykały

bezosobnik: brykano by

bezokolicznik: brykać

imiesłów przysłówkowy współczesny: brykając

gerundium: brykanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	brykanie	brykania
D.	brykania	brykań
C.	brykaniu	brykaniom
B.	brykanie	brykania
N.	brykaniem	brykaniami
Ms.	brykaniu	brykaniach
W.	brykanie	brykania

imiesłów przymiotnikowy czynny: brykający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	brykający	brykający	brykający	brykające	brykająca
D.	brykającego	brykającego	brykającego	brykającego	brykającej
C.	brykającemu	brykającemu	brykającemu	brykającemu	brykającej
B.	brykającego	brykającego	brykający	brykające	brykającą
N.	brykającym	brykającym	brykającym	brykającym	brykającą
Ms.	brykającym	brykającym	brykającym	brykającym	brykającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	brykający	brykający	brykające	brykające
D.	brykających	brykających	brykających	brykających
C.	brykającym	brykającym	brykającym	brykającym
B.	brykających	brykających	brykających	brykające
N.	brykającymi	brykającymi	brykającymi	brykającymi
Ms.	brykających	brykających	brykających	brykających

odpowiednik aspektowy: bryknąć

2. o dziecku

Definicja

pot.

bawić się, swobodnie biegając i skacząc

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Czas wolny gry i zabawy

Relacje znaczeniowe

synonimy:

hasać

Połączenia

dzieci, maluchy brykają
brykać radośnie

Cytaty

Dziecko chce wyjść, chce brykać. Gdzie? Dookoła samochody, jezdnie, trawniki [...].

źródło: NKJP: Marek Kochan: Plac zabaw, 2007

Dzieci chętnie brykały na rozstawionym dmuchanym zamku.

źródło: NKJP: SD: Powitali jesień, Gazeta Poznańska, 2003-09-23

Na palcu zabaw siadam sobie na ławeczce, ja się relaksuję, a dzieciaki brykają radośnie.

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	brykam	brykamy
2 os.	brykasz	brykacie
3 os.	bryka	brykają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	brykałem +(e)m brykał	brykałam +(e)m brykała	brykałom +(e)m brykało	brykaliśmy +(e)śmy brykali	brykałyśmy +(e)śmy brykały
2 os.	brykałeś +(e)ś brykał	brykałaś +(e)ś brykała	brykałoś +(e)ś brykało	brykaliście +(e)ście brykali	brykałyście +(e)ście brykały
3 os.	brykał	brykała	brykało	brykali	brykały

bezosobnik: brykano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę brykał będę brykać	będę brykała będę brykać	będę brykało będę brykać	będziemy brykali będziemy brykać	będziemy brykały będziemy brykać
2 os.	będziesz brykał będziesz brykać	będziesz brykała będziesz brykać	będziesz brykało będziesz brykać	będziecie brykali będziecie brykać	będziecie brykały będziecie brykać
3 os.	będzie brykał będzie brykać	będzie brykała będzie brykać	będzie brykało będzie brykać	będą brykali będą brykać	będą brykały będą brykać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		brykajmy
2 os.	brykaj	brykajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	brykałbym bym brykał	brykałabym bym brykała	brykałobym bym brykało	brykalibyśmy byśmy brykali	brykałybyśmy byśmy brykały
2 os.	brykałbyś byś brykał	brykałabyś byś brykała	brykałobyś byś brykało	brykalibyście byście brykali	brykałybyście byście brykały
3 os.	brykałby by brykał	brykałaby by brykała	brykałoby by brykało	brykaliby by brykali	brykałyby by brykały

bezosobnik: brykano by

bezokolicznik: brykać

imiesłów przysłówkowy współczesny: brykając

gerundium: brykanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	brykanie	brykania
D.	brykania	brykań
C.	brykaniu	brykaniom
B.	brykanie	brykania
N.	brykaniem	brykaniami
Ms.	brykaniu	brykaniach
W.	brykanie	brykania

imiesłów przymiotnikowy czynny: brykający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	brykający	brykający	brykający	brykające	brykająca
D.	brykającego	brykającego	brykającego	brykającego	brykającej
C.	brykającemu	brykającemu	brykającemu	brykającemu	brykającej
B.	brykającego	brykającego	brykający	brykające	brykającą
N.	brykającym	brykającym	brykającym	brykającym	brykającą
Ms.	brykającym	brykającym	brykającym	brykającym	brykającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	brykający	brykający	brykające	brykające
D.	brykających	brykających	brykających	brykających
C.	brykającym	brykającym	brykającym	brykającym
B.	brykających	brykających	brykających	brykające
N.	brykającymi	brykającymi	brykającymi	brykającymi
Ms.	brykających	brykających	brykających	brykających

3. do sklepu

Definicja

pot.

jadąc lub idąc, kierować się do jakiegoś miejsca w jakimś celu

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Cytaty

Jeszcze w pracy jestem, ale zaraz brykam do domciu, bo wszyscy już na mnie czekają.

źródło: Internet: forum.karawaning.pl

- Brykaj do szkoły, już jesteśmy - oznajmił ojciec. - Conor będzie na ciebie czekał dokładnie o 15.30.

źródło: Internet: wattpad.com

Brykaj na rezonans jak najszybciej.

źródło: Internet: f.kafeteria.pl

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	brykam	brykamy
2 os.	brykasz	brykacie
3 os.	bryka	brykają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	brykałem +(e)m brykał	brykałam +(e)m brykała	brykałom +(e)m brykało	brykaliśmy +(e)śmy brykali	brykałyśmy +(e)śmy brykały
2 os.	brykałeś +(e)ś brykał	brykałaś +(e)ś brykała	brykałoś +(e)ś brykało	brykaliście +(e)ście brykali	brykałyście +(e)ście brykały
3 os.	brykał	brykała	brykało	brykali	brykały

bezosobnik: brykano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę brykał będę brykać	będę brykała będę brykać	będę brykało będę brykać	będziemy brykali będziemy brykać	będziemy brykały będziemy brykać
2 os.	będziesz brykał będziesz brykać	będziesz brykała będziesz brykać	będziesz brykało będziesz brykać	będziecie brykali będziecie brykać	będziecie brykały będziecie brykać
3 os.	będzie brykał będzie brykać	będzie brykała będzie brykać	będzie brykało będzie brykać	będą brykali będą brykać	będą brykały będą brykać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		brykajmy
2 os.	brykaj	brykajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	brykałbym bym brykał	brykałabym bym brykała	brykałobym bym brykało	brykalibyśmy byśmy brykali	brykałybyśmy byśmy brykały
2 os.	brykałbyś byś brykał	brykałabyś byś brykała	brykałobyś byś brykało	brykalibyście byście brykali	brykałybyście byście brykały
3 os.	brykałby by brykał	brykałaby by brykała	brykałoby by brykało	brykaliby by brykali	brykałyby by brykały

bezosobnik: brykano by

bezokolicznik: brykać

imiesłów przysłówkowy współczesny: brykając

gerundium: brykanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	brykanie	brykania
D.	brykania	brykań
C.	brykaniu	brykaniom
B.	brykanie	brykania
N.	brykaniem	brykaniami
Ms.	brykaniu	brykaniach
W.	brykanie	brykania

imiesłów przymiotnikowy czynny: brykający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	brykający	brykający	brykający	brykające	brykająca
D.	brykającego	brykającego	brykającego	brykającego	brykającej
C.	brykającemu	brykającemu	brykającemu	brykającemu	brykającej
B.	brykającego	brykającego	brykający	brykające	brykającą
N.	brykającym	brykającym	brykającym	brykającym	brykającą
Ms.	brykającym	brykającym	brykającym	brykającym	brykającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	brykający	brykający	brykające	brykające
D.	brykających	brykających	brykających	brykających
C.	brykającym	brykającym	brykającym	brykającym
B.	brykających	brykających	brykających	brykające
N.	brykającymi	brykającymi	brykającymi	brykającymi
Ms.	brykających	brykających	brykających	brykających

odpowiednik aspektowy: bryknąć

Składnia

brykać

DOKĄD

4. uciekać

Definicja

pot.

uciekać z jakiegoś miejsca

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

synonimy:

ktoś bierze nogi za pas, ktoś daje drapaka, ktoś daje dyla, ktoś daje nogę, pryskać, uciekać, wiać, zmywać się

Cytaty

Mężczyźni na co dzień nie potrzebują dodatkowych stresów wygenerowanych przez przerosty ambicyjne partnerek w realu (istniejącym układzie) nie do spełnienia i brykają od takich do tych, których nos nie zbija gwiazd z nieba.

źródło: NKJP: Internet

Jak jest zimno, mamy tłok. Ale wystarczy kilka dni ocieplenia, a kto może, bryka poza nasze mury.

źródło: NKJP: (STOP): „Straszny dwór” i kawalerki, Express Ilustrowany, 2004-02-09

Brykaj ze stoczniowcami do Brukseli całować łapki komisarz.

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	brykam	brykamy
2 os.	brykasz	brykacie
3 os.	bryka	brykają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	brykałem +(e)m brykał	brykałam +(e)m brykała	brykałom +(e)m brykało	brykaliśmy +(e)śmy brykali	brykałyśmy +(e)śmy brykały
2 os.	brykałeś +(e)ś brykał	brykałaś +(e)ś brykała	brykałoś +(e)ś brykało	brykaliście +(e)ście brykali	brykałyście +(e)ście brykały
3 os.	brykał	brykała	brykało	brykali	brykały

bezosobnik: brykano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę brykał będę brykać	będę brykała będę brykać	będę brykało będę brykać	będziemy brykali będziemy brykać	będziemy brykały będziemy brykać
2 os.	będziesz brykał będziesz brykać	będziesz brykała będziesz brykać	będziesz brykało będziesz brykać	będziecie brykali będziecie brykać	będziecie brykały będziecie brykać
3 os.	będzie brykał będzie brykać	będzie brykała będzie brykać	będzie brykało będzie brykać	będą brykali będą brykać	będą brykały będą brykać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		brykajmy
2 os.	brykaj	brykajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	brykałbym bym brykał	brykałabym bym brykała	brykałobym bym brykało	brykalibyśmy byśmy brykali	brykałybyśmy byśmy brykały
2 os.	brykałbyś byś brykał	brykałabyś byś brykała	brykałobyś byś brykało	brykalibyście byście brykali	brykałybyście byście brykały
3 os.	brykałby by brykał	brykałaby by brykała	brykałoby by brykało	brykaliby by brykali	brykałyby by brykały

bezosobnik: brykano by

bezokolicznik: brykać

imiesłów przysłówkowy współczesny: brykając

gerundium: brykanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	brykanie	brykania
D.	brykania	brykań
C.	brykaniu	brykaniom
B.	brykanie	brykania
N.	brykaniem	brykaniami
Ms.	brykaniu	brykaniach
W.	brykanie	brykania

imiesłów przymiotnikowy czynny: brykający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	brykający	brykający	brykający	brykające	brykająca
D.	brykającego	brykającego	brykającego	brykającego	brykającej
C.	brykającemu	brykającemu	brykającemu	brykającemu	brykającej
B.	brykającego	brykającego	brykający	brykające	brykającą
N.	brykającym	brykającym	brykającym	brykającym	brykającą
Ms.	brykającym	brykającym	brykającym	brykającym	brykającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	brykający	brykający	brykające	brykające
D.	brykających	brykających	brykających	brykających
C.	brykającym	brykającym	brykającym	brykającym
B.	brykających	brykających	brykających	brykające
N.	brykającymi	brykającymi	brykającymi	brykającymi
Ms.	brykających	brykających	brykających	brykających

odpowiednik aspektowy: bryknąć

Składnia

brykać

(SKĄD) + (DOKĄD)

5. buntować się

Definicja

pot.

przeciwstawiać się komuś silniejszemu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Relacje znaczeniowe

synonimy:

fikać, podskakiwać, wierzgać

Cytaty

Tylko radzę, żeby panowie już dziś nie brykali, bo następnym razem kara - tu zacisnął pięść - ich nie ominie.

źródło: NKJP: Dariusz Chętkowski z uczniami, Ostatni weekend, 2007

Staram się [...] nie strofować dziecka przy innych [...]. Taką metodę stosuję też w szkole - gdy mi jakieś dziecko strasznie bryka. Ale ważne jest to nawiązanie kontaktu wzrokowego i jasne wyjaśnienie, o co chodzi.

źródło: NKJP: Internet

Bohaterka powieści Szewczyka, Wanda Kulewińska, sprawdziwszy w łóżku agronoma, dyrektora pegeeru, doprowadziła go do urzędu stanu cywilnego i do proboszcza także, więc niechby tylko spróbował brykać!

źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Za kurtyną mroku. Zabawa w chowanego, 1995

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	brykam	brykamy
2 os.	brykasz	brykacie
3 os.	bryka	brykają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	brykałem +(e)m brykał	brykałam +(e)m brykała	brykałom +(e)m brykało	brykaliśmy +(e)śmy brykali	brykałyśmy +(e)śmy brykały
2 os.	brykałeś +(e)ś brykał	brykałaś +(e)ś brykała	brykałoś +(e)ś brykało	brykaliście +(e)ście brykali	brykałyście +(e)ście brykały
3 os.	brykał	brykała	brykało	brykali	brykały

bezosobnik: brykano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę brykał będę brykać	będę brykała będę brykać	będę brykało będę brykać	będziemy brykali będziemy brykać	będziemy brykały będziemy brykać
2 os.	będziesz brykał będziesz brykać	będziesz brykała będziesz brykać	będziesz brykało będziesz brykać	będziecie brykali będziecie brykać	będziecie brykały będziecie brykać
3 os.	będzie brykał będzie brykać	będzie brykała będzie brykać	będzie brykało będzie brykać	będą brykali będą brykać	będą brykały będą brykać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		brykajmy
2 os.	brykaj	brykajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	brykałbym bym brykał	brykałabym bym brykała	brykałobym bym brykało	brykalibyśmy byśmy brykali	brykałybyśmy byśmy brykały
2 os.	brykałbyś byś brykał	brykałabyś byś brykała	brykałobyś byś brykało	brykalibyście byście brykali	brykałybyście byście brykały
3 os.	brykałby by brykał	brykałaby by brykała	brykałoby by brykało	brykaliby by brykali	brykałyby by brykały

bezosobnik: brykano by

bezokolicznik: brykać

imiesłów przysłówkowy współczesny: brykając

gerundium: brykanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	brykanie	brykania
D.	brykania	brykań
C.	brykaniu	brykaniom
B.	brykanie	brykania
N.	brykaniem	brykaniami
Ms.	brykaniu	brykaniach
W.	brykanie	brykania

imiesłów przymiotnikowy czynny: brykający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	brykający	brykający	brykający	brykające	brykająca
D.	brykającego	brykającego	brykającego	brykającego	brykającej
C.	brykającemu	brykającemu	brykającemu	brykającemu	brykającej
B.	brykającego	brykającego	brykający	brykające	brykającą
N.	brykającym	brykającym	brykającym	brykającym	brykającą
Ms.	brykającym	brykającym	brykającym	brykającym	brykającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	brykający	brykający	brykające	brykające
D.	brykających	brykających	brykających	brykających
C.	brykającym	brykającym	brykającym	brykającym
B.	brykających	brykających	brykających	brykające
N.	brykającymi	brykającymi	brykającymi	brykającymi
Ms.	brykających	brykających	brykających	brykających

Data ostatniej modyfikacji: 24.03.2018