UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

gleba

Chronologizacja

1436, SStp
Zapożyczenie łacińskie w błędnym rozumieniu

Pochodzenie

łac. glēba 'grudka ziemi; ziemia, podłoże'

1. piaszczysta

Definicja

wierzchnia warstwa ziemi, która nadaje się pod uprawę

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia gleba

Relacje znaczeniowe

synonimy:  grunt, ziemia

Połączenia

  • czarna; dobra, jałowa, sucha, użyźniona, wysuszona, zdrowa, żyzna; łupkowata; piaszczysta gleba; nierolnicze; słabe; zdegradowane, zdewastowane gleby; gleby bagienne; kwaśne; lekkie; rolne
  • powietrze, woda, gleba
  • erozja; klasa; melioracja gleby; dzierżawa; jakość; ochrona; skażenie; urodzajność; żyzność gleb
  • wapnowanie; zakwaszenie gleby; nawożenie; zanieczyszczenia gleb
  • nawadniać; uprawiać glebę
  • przenikać do gleby
  • wdeptany w glebę

Cytaty

Należy również wziąć pod uwagę, że około 60% naszych gleb to gleby bardzo słabe. Tu jest być może częściowo odpowiedź na pytanie, dlaczego uprawa w naszym kraju jest relatywnie droższa niż, powiedzmy, w zachodniej Europie.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 01.02.1995

Dobierajmy rośliny o podobnych wymaganiach glebowych oraz świetlnych. Jeśli np. gleba jest sucha i jałowa, najlepiej posadzić wyłącznie jałowce, a zrezygnować z żywotników (tui) i cyprysików.

źródło: NKJP: Wiesław Szydło: Projekt ogrodu, Kwietnik nr 2, 1996

Chętnie rozbudowaliby swoje gospodarstwo, ale jak mówią panuje tu „głód ziemi” i nikt nie sprzedaje gruntów, ponieważ w tej okolicy gleba jest urodzajna.

źródło: NKJP: U.Michalska: Wśród najlepszych w kraju, Tygodnik Ciechanowski, 2006-05-03

Po odbyciu tarła ginęły prawie wszystkie ryby, które przepłynęły w górę rzek, a woda wyrzucała już nieżywe na mielizny, gdzie pokrywane przez namuły rzeczne, przyczyniały się do użyźniania gleby.

źródło: NKJP: Alfred Szklarski: Tajemnicza wyprawa Tomka, 1996

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. gleba
gleby
D. gleby
gleb
C. glebie
glebom
B. glebę
gleby
N. glebą
glebami
Ms. glebie
glebach
W. glebo
gleby

2. dla rozwoju

Definicja

to, co jest warunkiem i okolicznością powstania jakiegoś zjawiska lub zdarzenia

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

Relacje znaczeniowe

synonimy:  podłoże

Połączenia

  • dobra, podatna; polska gleba
  • gleba kryzysu
  • (dobra) gleba dla rozkwitu czegoś

Cytaty

Ziarno żarliwości poznawczej Brzozowskiego padło na podatną glebę.

źródło: NKJP: Zbigniew Bieńkowski: Przyszłość… przeszłości, 1996

Wielu innych anarchistów, przede wszystkim zaś Nettlau, z którymi Kropotkin spierał się zawzięcie w tej sprawie, rolę sojusznika przypisywało ideologii liberalnej trafiającej na podatną glebę.

źródło: NKJP: Daniel Grinberg: Ruch anarchistyczny w Europie Zachodniej: 1870-1914, 1994

Odbudowa despotyzmu stanowi w sposób naturalny glebę dla odrodzenia tendencji do imperialnej ekspansji.

źródło: NKJP: Bronisław Geremek: Polska i świat - koniec tysiąclecia, Gazeta Wyborcza nr 105, 1994-05-07

Uzdolnienia te zdają się być głęboko zakorzenione w polskiej glebie kulturalnej, w glebie przedmieść, miasteczek, zapadłych kątów, ginących formuł obyczajowych.

źródło: NKJP: Kazimierz Wyka: Rzecz wyobraźni, 1997

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. gleba
gleby
D. gleby
gleb
C. glebie
glebom
B. glebę
gleby
N. glebą
glebami
Ms. glebie
glebach
W. glebo
gleby

Inne uwagi

Zwykle lp

3.a pod nogami

Definicja

pot. 
podłoga albo inna powierzchnia, którą człowiek stojący ma pod stopami

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  ziemia

Połączenia

  • rzucić na glebę; walnąć o glebę
  • leżeć na glebie

Cytaty

Rodzi się jednak pytanie, w jakim celu publikuje się filmy z facetem w garniturze, rzuconym na glebę obok luksusowego wozu.

źródło: NKJP: Janusz Ślęzak: Propagandowy rzut na glebę, Gazeta Krakowska, 2007-09-25

Jak do ciebie dobiegłem, leżałeś na glebie i się nie ruszałeś. Myślałem, że już po tobie. Naprawdę! Wyglądałeś jak zabity, cały zakrwawiony.

źródło: NKJP: Jarosław Maślanek: Haszyszopenki, 2008

Drużyny stają naprzeciwko siebie, jeden z graczy rzuca piłkę-jajo do kolegi, kolega odrzuca do partnera wybiegającego na teren przeciwnika, niestety, przeciwnik wali o glebę wybiegającym.

źródło: NKJP: Aleksander Malak: Super(?) Bowl, Gazeta Wrocławska, 2003-01-31

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. gleba
gleby
D. gleby
gleb
C. glebie
glebom
B. glebę
gleby
N. glebą
glebami
Ms. glebie
glebach
W. glebo
gleby

Inne uwagi

Zwykle lp

3.b upadek

Definicja

pot. 
przewrócenie się lub bycie przewróconym albo rzuconym tak, że ma się całym ciałem kontakt z podłożem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

  • zaliczyć glebę

Cytaty

Kilka tygodni temu przed jednym z hipermarketów gościowi zadzwoniła w kieszeni komórka, wyjął ją i już jej nie miał. Pojawił się obok facet i po prostu mu ją wyrwał, przykazując: Morda na kłódkę, bo nie żyjesz. Gość nie uwierzył, zaczął się awanturować. Dostał strzała, zaliczył glebę i uspokoił się.

źródło: NKJP: Marek Lubaś-Harny: Dziesioniarze, Gazeta Krakowska, 2002-02-09

Od ponad miesiąca mam problem ze strachem podczas skakania. Zaczęło się od tego że wpadłam z koniem w okser, potem na zawodach wyszłam przed siodło i znowu gleba, na następnych zawodach miałam problem z opanowaniem konia (pędził).

źródło: Internet: zapytaj.onet.pl

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. gleba
gleby
D. gleby
gleb
C. glebie
glebom
B. glebę
gleby
N. glebą
glebami
Ms. glebie
glebach
W. glebo
gleby

Inne uwagi

Zwykle lp

4. niepowodzenie

Definicja

pot. 
niepowodzenie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Relacje znaczeniowe

synonimy:  niepowodzenie

Cytaty

Nic tak [...] nie cieszy kandydata [...] na prezydenta, jak kolejna gleba innego kandydata [...] na prezydenta…

źródło: Internet: .salon24.pl/u/ryszardczarnecki

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. gleba
gleby
D. gleby
gleb
C. glebie
glebom
B. glebę
gleby
N. glebą
glebami
Ms. glebie
glebach
W. glebo
gleby

5. w samochodzie

Definicja

mot.  pot. 
sztuczne obniżenie zawieszenia samochodu, wykonywane w celu nadania mu bardziej efektownego wyglądu lub poprawienia właściwości jezdnych

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy

Połączenia

  • auto, samochód; BMW z glebą

Cytaty

[...] przy każdym progu zwalniającym – „przejadę, czy miska olejowa do spawania?” Gleba szczególnie na naszych drogach jest poronionym pomysłem.

źródło: Internet: wykop.pl

[...] no to normalne, że przy glebie nie można takich rzeczy robić [...], tak samo jak samochód z glebą nie może wjechać na krawężnik, bo błotnik się urwie.

źródło: Internet: forum.mieloch.pl

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. gleba
gleby
D. gleby
gleb
C. glebie
glebom
B. glebę
gleby
N. glebą
glebami
Ms. glebie
glebach
W. glebo
gleby

Frazeologizmy

ciężka gleba
zmęczenie gleby
żyzny grunt
żyzna gleba
Data ostatniej modyfikacji: 19.11.2024
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj