UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

pustoszyć

Chronologizacja

1 połowa XVI w., SPXVI

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. pustoszę
pustoszymy
2 os. pustoszysz
pustoszycie
3 os. pustoszy
pustoszą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. pustoszyłem
+(e)m pustoszył
pustoszyłam
+(e)m pustoszyła
pustoszyłom
+(e)m pustoszyło
pustoszyliśmy
+(e)śmy pustoszyli
pustoszyłyśmy
+(e)śmy pustoszyły
2 os. pustoszyłeś
+(e)ś pustoszył
pustoszyłaś
+(e)ś pustoszyła
pustoszyłoś
+(e)ś pustoszyło
pustoszyliście
+(e)ście pustoszyli
pustoszyłyście
+(e)ście pustoszyły
3 os. pustoszył
pustoszyła
pustoszyło
pustoszyli
pustoszyły

bezosobnik: pustoszono

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę pustoszył
będę pustoszyć
będę pustoszyła
będę pustoszyć
będę pustoszyło
będę pustoszyć
będziemy pustoszyli
będziemy pustoszyć
będziemy pustoszyły
będziemy pustoszyć
2 os. będziesz pustoszył
będziesz pustoszyć
będziesz pustoszyła
będziesz pustoszyć
będziesz pustoszyło
będziesz pustoszyć
będziecie pustoszyli
będziecie pustoszyć
będziecie pustoszyły
będziecie pustoszyć
3 os. będzie pustoszył
będzie pustoszyć
będzie pustoszyła
będzie pustoszyć
będzie pustoszyło
będzie pustoszyć
będą pustoszyli
będą pustoszyć
będą pustoszyły
będą pustoszyć

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. pustoszmy
2 os. pustosz
pustoszcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. pustoszyłbym
bym pustoszył
pustoszyłabym
bym pustoszyła
pustoszyłobym
bym pustoszyło
pustoszylibyśmy
byśmy pustoszyli
pustoszyłybyśmy
byśmy pustoszyły
2 os. pustoszyłbyś
byś pustoszył
pustoszyłabyś
byś pustoszyła
pustoszyłobyś
byś pustoszyło
pustoszylibyście
byście pustoszyli
pustoszyłybyście
byście pustoszyły
3 os. pustoszyłby
by pustoszył
pustoszyłaby
by pustoszyła
pustoszyłoby
by pustoszyło
pustoszyliby
by pustoszyli
pustoszyłyby
by pustoszyły

bezosobnik: pustoszono by

bezokolicznik: pustoszyć

imiesłów przysłówkowy współczesny: pustosząc

gerundium: pustoszenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. pustoszenie
pustoszenia
D. pustoszenia
pustoszeń
C. pustoszeniu
pustoszeniom
B. pustoszenie
pustoszenia
N. pustoszeniem
pustoszeniami
Ms. pustoszeniu
pustoszeniach
W. pustoszenie
pustoszenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: pustoszący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. pustoszący
pustoszący
pustoszący
pustoszące
pustosząca
D. pustoszącego
pustoszącego
pustoszącego
pustoszącego
pustoszącej
C. pustoszącemu
pustoszącemu
pustoszącemu
pustoszącemu
pustoszącej
B. pustoszącego
pustoszącego
pustoszący
pustoszące
pustoszącą
N. pustoszącym
pustoszącym
pustoszącym
pustoszącym
pustoszącą
Ms. pustoszącym
pustoszącym
pustoszącym
pustoszącym
pustoszącej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. pustoszący
pustoszący
pustoszące
pustoszące
D. pustoszących
pustoszących
pustoszących
pustoszących
C. pustoszącym
pustoszącym
pustoszącym
pustoszącym
B. pustoszących
pustoszących
pustoszących
pustoszące
N. pustoszącymi
pustoszącymi
pustoszącymi
pustoszącymi
Ms. pustoszących
pustoszących
pustoszących
pustoszących

imiesłów przymiotnikowy bierny: pustoszony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. pustoszony
pustoszony
pustoszony
pustoszone
pustoszona
D. pustoszonego
pustoszonego
pustoszonego
pustoszonego
pustoszonej
C. pustoszonemu
pustoszonemu
pustoszonemu
pustoszonemu
pustoszonej
B. pustoszonego
pustoszonego
pustoszony
pustoszone
pustoszoną
N. pustoszonym
pustoszonym
pustoszonym
pustoszonym
pustoszoną
Ms. pustoszonym
pustoszonym
pustoszonym
pustoszonym
pustoszonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. pustoszeni
pustoszeni
pustoszone
pustoszone
D. pustoszonych
pustoszonych
pustoszonych
pustoszonych
C. pustoszonym
pustoszonym
pustoszonym
pustoszonym
B. pustoszonych
pustoszonych
pustoszonych
pustoszone
N. pustoszonymi
pustoszonymi
pustoszonymi
pustoszonymi
Ms. pustoszonych
pustoszonych
pustoszonych
pustoszonych

odpowiednik aspektowy: spustoszyć

Pochodzenie

Wyraz prawdopodobnie przejęty z języków wschodniosłowiańskich; czasownik odrzeczownikowy od wsch. psł. *pustošь 'pustkowie, pustka' ( < psł. *pustъ 'opuszczony, opróżniony, niczym nie zapełniony, nie napełniony' z przyrostkiem *-ošь (Bor); zob. pusty

1. spiżarnię

Definicja

książk. 
sprawiać, że coś staje się puste - takie, które nie zawiera niczego ani nikogo w środku

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości

Relacje znaczeniowe

synonimy:  opróżniać

Cytaty

Niemcy przejadali zapasy ze spiżarni, pustoszyli warzywnik.

źródło: NKJP: Włodzimierz Kalicki: Miejsca historii, Gazeta Wyborcza, 1996-12-20

Zabawa polegała na tym, że kilku sąsiadów zmawiało się, by odwiedzić innego sąsiada za miedzami. Pakowano na sanie rodzinę, służbę i ruszano w drogę. Odwiedzanego gospodarza nieprzyzwoicie objadano do cna, pustoszono spiżarnię [...].

źródło: NKJP: Roman Landowski: Kuligiem przez zamieć, Dziennik Tczewski, 1999-02-05

Tanie bilety (2-3 zł) rozprowadzane byłyby w szkołach, a te w kasach także nie pustoszyłyby kieszeni przeciętnego Kowalskiego.

źródło: NKJP: (TSZ): Nowa jakość z Podpromiem w tle?, Dziennik Polski, 2005-06-23

Wydry pustoszą bieszczadzkie rzeki ze wszystkich gatunków ryb.

źródło: NKJP: (Nie)dobra wydra, Super Nowości, nr 29/10, 1998

Składnia

bez ograniczeń + pustoszyć +
CO + (z CZEGO)

2. kraj

Definicja

książk. 
powodować ogromne zniszczenia na jakimś terenie lub w jakimś miejscu, nierzadko doprowadzając do ich wyludnienia

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa stosunki międzynarodowe

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Połączenia

  • pożar, wojna pustoszy
  • pustoszyć kraj, miasto, wsie; lasy, pola, wybrzeża; okolice czegoś, jakieś tereny

Cytaty

[...] każde z nich, na swoją rękę, grabiło i mordowało, paliło wsie i rabowało bydło, pustoszyło i terroryzowało prowincje północne, a więc właściwie połowę kraju.

źródło: NKJP: Ryszard Kapuściński: Heban, 2004

Wiatr pozrywał dachy z domów, pustoszył ogrody, zwalał drzewa i niszczył samochody – ubolewają mieszkańcy.

źródło: NKJP: (CIR): Mokre nieszczęście, Gazeta Krakowska, 2007-09-10

Wyprawa ta nie przyniosła Niemcom większych sukcesów. Ich wojska weszły na Śląsk, pustosząc kraj na drodze swego przemarszu.

źródło: NKJP: Marek Kazimierz Barański: Dynastia Piastów w Polsce, 2005

Składnia

bez ograniczeń + pustoszyć +
CO

3. organizm

Definicja

książk. 
znacznie pogarszać funkcjonowanie lub stan organizmu lub jego części

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  rujnować, wyniszczać
hiperonimy:  niszczyć, osłabiać

Połączenia

  • pustoszyć organizm

Cytaty

[...] dzieci i młodzież naśladują np. swoich rodziców i zaczynają palić. Nie zdają sobie sprawy, jak skutki tego nałogu pustoszą organizm [...].

źródło: NKJP: Rzuć palenie, Dziennik Polski, 2002-11-21

Lekarze nie interweniowali w nasze sprawy. Zajęci byli tylko walką z chorobą, która pustoszyła młode ciała.

źródło: NKJP: Czesław Mirosław Szczepaniak: Kaczuszka, Wychowawca, 2008-10

[...] ludzi zaczął dręczyć artretyzm i gruźlica, zęby pustoszyła próchnica.

źródło: NKJP: Zdzisław Skrok: Mądrość Prawieków. O czym przypominają nam pradawni, 2009

Składnia

bez ograniczeń + pustoszyć +
CO
Data ostatniej modyfikacji: 29.09.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj