UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

bałaganić

Chronologizacja

1946, SJPDor

Pochodzenie

Od: bałagan

1. robić nieporządek

Definicja

powodować, że na różnych powierzchniach i w różnych pomieszczeniach pojawiają się brud i śmieci, a przedmioty przestają znajdować się we właściwych dla nich miejscach

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka czynności związane z codziennym życiem w domu

Relacje znaczeniowe

antonimy:  porządkować, sprzątać, uporządkowywać

Cytaty

[...] bałaganią w kuchni. A ja uważam, że tam ma być porządek. Kiedy coś gotuję, nie zostawiam żadnego brudnego garnka w kuchni – podkreśla.

źródło: NKJP: Marta Paluch: O biskupie, co krowy pasał, Gazeta Krakowska, 2007-08-24

Zdarza się, że w domu bałaganimy i gdzieś nam się woda rozlewa, jak nalewamy z czajnika [...].

źródło: NKJP: Ksawery Knotz: Nie bój się seksu czyli Kochaj i rób, co chcesz: z ojcem Ksawerym Knotzem rozmawia Sylwester Szefer, 2009

Dopiero teraz rozumiem to, o czym dochodziły mnie słuchy, gdy bywałem w jej domu. Że nieporządna, że nie sprząta po sobie, że bałagani.

źródło: NKJP: „I nie opuszczę cię” (5), Dziennik Polski, 2001-03-16

Według samorządowca największy nieporządek panuje w okolicach ulic Nadobrzańskiej, Bączkowskiego i Placu Wolności, które pośrednio prowadzą do miejscowej dyskoteki. – Młodzież nocą wraca z zabaw i po prostu bałagani – twierdzi radny.

źródło: NKJP: KERA: Uliczny bałagan, Gazeta Poznańska, 2005-09-13

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. bałaganię
bałaganimy
2 os. bałaganisz
bałaganicie
3 os. bałagani
bałaganią

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. bałaganiłem
+(e)m bałaganił
bałaganiłam
+(e)m bałaganiła
bałaganiłom
+(e)m bałaganiło
bałaganiliśmy
+(e)śmy bałaganili
bałaganiłyśmy
+(e)śmy bałaganiły
2 os. bałaganiłeś
+(e)ś bałaganił
bałaganiłaś
+(e)ś bałaganiła
bałaganiłoś
+(e)ś bałaganiło
bałaganiliście
+(e)ście bałaganili
bałaganiłyście
+(e)ście bałaganiły
3 os. bałaganił
bałaganiła
bałaganiło
bałaganili
bałaganiły

bezosobnik: bałaganiono

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę bałaganił
będę bałaganić
będę bałaganiła
będę bałaganić
będę bałaganiło
będę bałaganić
będziemy bałaganili
będziemy bałaganić
będziemy bałaganiły
będziemy bałaganić
2 os. będziesz bałaganił
będziesz bałaganić
będziesz bałaganiła
będziesz bałaganić
będziesz bałaganiło
będziesz bałaganić
będziecie bałaganili
będziecie bałaganić
będziecie bałaganiły
będziecie bałaganić
3 os. będzie bałaganił
będzie bałaganić
będzie bałaganiła
będzie bałaganić
będzie bałaganiło
będzie bałaganić
będą bałaganili
będą bałaganić
będą bałaganiły
będą bałaganić

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. bałagańmy
2 os. bałagań
bałagańcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. bałaganiłbym
bym bałaganił
bałaganiłabym
bym bałaganiła
bałaganiłobym
bym bałaganiło
bałaganilibyśmy
byśmy bałaganili
bałaganiłybyśmy
byśmy bałaganiły
2 os. bałaganiłbyś
byś bałaganił
bałaganiłabyś
byś bałaganiła
bałaganiłobyś
byś bałaganiło
bałaganilibyście
byście bałaganili
bałaganiłybyście
byście bałaganiły
3 os. bałaganiłby
by bałaganił
bałaganiłaby
by bałaganiła
bałaganiłoby
by bałaganiło
bałaganiliby
by bałaganili
bałaganiłyby
by bałaganiły

bezosobnik: bałaganiono by

bezokolicznik: bałaganić

imiesłów przysłówkowy współczesny: bałaganiąc

gerundium: bałaganienie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. bałaganienie
bałaganienia
D. bałaganienia
bałaganień
C. bałaganieniu
bałaganieniom
B. bałaganienie
bałaganienia
N. bałaganieniem
bałaganieniami
Ms. bałaganieniu
bałaganieniach
W. bałaganienie
bałaganienia

imiesłów przymiotnikowy czynny: bałaganiący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. bałaganiący
bałaganiący
bałaganiący
bałaganiące
bałaganiąca
D. bałaganiącego
bałaganiącego
bałaganiącego
bałaganiącego
bałaganiącej
C. bałaganiącemu
bałaganiącemu
bałaganiącemu
bałaganiącemu
bałaganiącej
B. bałaganiącego
bałaganiącego
bałaganiący
bałaganiące
bałaganiącą
N. bałaganiącym
bałaganiącym
bałaganiącym
bałaganiącym
bałaganiącą
Ms. bałaganiącym
bałaganiącym
bałaganiącym
bałaganiącym
bałaganiącej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. bałaganiący
bałaganiący
bałaganiące
bałaganiące
D. bałaganiących
bałaganiących
bałaganiących
bałaganiących
C. bałaganiącym
bałaganiącym
bałaganiącym
bałaganiącym
B. bałaganiących
bałaganiących
bałaganiących
bałaganiące
N. bałaganiącymi
bałaganiącymi
bałaganiącymi
bałaganiącymi
Ms. bałaganiących
bałaganiących
bałaganiących
bałaganiących

odpowiednik aspektowy: nabałaganić

Składnia

bez ograniczeń + bałaganić +
(GDZIE)

2. zachowywać się nieodpowiednio

Definicja

książk. 
zachowywać się nieodpowiednio, marnując przy tym czas

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Cytaty

W szkole bałaganił, uczyć się nie chciał.

źródło: NKJP: Piotr Giczela: Bił, czy jego bili, Tygodnik Siedlecki, 2007-10-16

Wyłowili go spośród kłębowiska adeptów sztuki stolarskiej, przechwalających się swoimi wiadomościami zawodowymi, bałaganiących na lekcjach i czyniących drwinki z dziury w spodniach nauczyciela [...].

źródło: NKJP: Bohdan Czeszko: Pokolenie, 1951

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. bałaganię
bałaganimy
2 os. bałaganisz
bałaganicie
3 os. bałagani
bałaganią

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. bałaganiłem
+(e)m bałaganił
bałaganiłam
+(e)m bałaganiła
bałaganiłom
+(e)m bałaganiło
bałaganiliśmy
+(e)śmy bałaganili
bałaganiłyśmy
+(e)śmy bałaganiły
2 os. bałaganiłeś
+(e)ś bałaganił
bałaganiłaś
+(e)ś bałaganiła
bałaganiłoś
+(e)ś bałaganiło
bałaganiliście
+(e)ście bałaganili
bałaganiłyście
+(e)ście bałaganiły
3 os. bałaganił
bałaganiła
bałaganiło
bałaganili
bałaganiły

bezosobnik: bałaganiono

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę bałaganił
będę bałaganić
będę bałaganiła
będę bałaganić
będę bałaganiło
będę bałaganić
będziemy bałaganili
będziemy bałaganić
będziemy bałaganiły
będziemy bałaganić
2 os. będziesz bałaganił
będziesz bałaganić
będziesz bałaganiła
będziesz bałaganić
będziesz bałaganiło
będziesz bałaganić
będziecie bałaganili
będziecie bałaganić
będziecie bałaganiły
będziecie bałaganić
3 os. będzie bałaganił
będzie bałaganić
będzie bałaganiła
będzie bałaganić
będzie bałaganiło
będzie bałaganić
będą bałaganili
będą bałaganić
będą bałaganiły
będą bałaganić

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. bałagańmy
2 os. bałagań
bałagańcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. bałaganiłbym
bym bałaganił
bałaganiłabym
bym bałaganiła
bałaganiłobym
bym bałaganiło
bałaganilibyśmy
byśmy bałaganili
bałaganiłybyśmy
byśmy bałaganiły
2 os. bałaganiłbyś
byś bałaganił
bałaganiłabyś
byś bałaganiła
bałaganiłobyś
byś bałaganiło
bałaganilibyście
byście bałaganili
bałaganiłybyście
byście bałaganiły
3 os. bałaganiłby
by bałaganił
bałaganiłaby
by bałaganiła
bałaganiłoby
by bałaganiło
bałaganiliby
by bałaganili
bałaganiłyby
by bałaganiły

bezosobnik: bałaganiono by

bezokolicznik: bałaganić

imiesłów przysłówkowy współczesny: bałaganiąc

gerundium: bałaganienie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. bałaganienie
bałaganienia
D. bałaganienia
bałaganień
C. bałaganieniu
bałaganieniom
B. bałaganienie
bałaganienia
N. bałaganieniem
bałaganieniami
Ms. bałaganieniu
bałaganieniach
W. bałaganienie
bałaganienia

imiesłów przymiotnikowy czynny: bałaganiący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. bałaganiący
bałaganiący
bałaganiący
bałaganiące
bałaganiąca
D. bałaganiącego
bałaganiącego
bałaganiącego
bałaganiącego
bałaganiącej
C. bałaganiącemu
bałaganiącemu
bałaganiącemu
bałaganiącemu
bałaganiącej
B. bałaganiącego
bałaganiącego
bałaganiący
bałaganiące
bałaganiącą
N. bałaganiącym
bałaganiącym
bałaganiącym
bałaganiącym
bałaganiącą
Ms. bałaganiącym
bałaganiącym
bałaganiącym
bałaganiącym
bałaganiącej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. bałaganiący
bałaganiący
bałaganiące
bałaganiące
D. bałaganiących
bałaganiących
bałaganiących
bałaganiących
C. bałaganiącym
bałaganiącym
bałaganiącym
bałaganiącym
B. bałaganiących
bałaganiących
bałaganiących
bałaganiące
N. bałaganiącymi
bałaganiącymi
bałaganiącymi
bałaganiącymi
Ms. bałaganiących
bałaganiących
bałaganiących
bałaganiących

Składnia

bez ograniczeń + bałaganić +
(GDZIE)

3. w kraju

Definicja

powodować, że pewne rzeczy nie funkcjonują w odpowiedni sposób

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zabałaganiać

Cytaty

Pan poseł [...], dopominając się nawet rozszerzenia tego art. 28, niejako zaprzeczył swoim wcześniejszym apelom, by nie bałaganić w tej ustawie, nie dodawać wielu różnych rzeczy [...].

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 05.11.1998

Znawcy tematu twierdzą, że porządkowanie po komunie będzie trwało dłużej, niż komuna bałaganiła.

źródło: NKJP: Józef Djaczenko: Bałagan zastąpił bałagan, Gazeta Poznańska, 2002-07-17

Nie będę uciekał od rozmowy na temat płciowości [...]. To sfera bardzo delikatna i jej przeżywanie łączy się z silnymi emocjami, a kultura masowa bardzo w tej kwestii bałagani.

źródło: NKJP: kż: Festiwal miłości, Dziennik Elbląski, 2001-06-09

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. bałaganię
bałaganimy
2 os. bałaganisz
bałaganicie
3 os. bałagani
bałaganią

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. bałaganiłem
+(e)m bałaganił
bałaganiłam
+(e)m bałaganiła
bałaganiłom
+(e)m bałaganiło
bałaganiliśmy
+(e)śmy bałaganili
bałaganiłyśmy
+(e)śmy bałaganiły
2 os. bałaganiłeś
+(e)ś bałaganił
bałaganiłaś
+(e)ś bałaganiła
bałaganiłoś
+(e)ś bałaganiło
bałaganiliście
+(e)ście bałaganili
bałaganiłyście
+(e)ście bałaganiły
3 os. bałaganił
bałaganiła
bałaganiło
bałaganili
bałaganiły

bezosobnik: bałaganiono

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę bałaganił
będę bałaganić
będę bałaganiła
będę bałaganić
będę bałaganiło
będę bałaganić
będziemy bałaganili
będziemy bałaganić
będziemy bałaganiły
będziemy bałaganić
2 os. będziesz bałaganił
będziesz bałaganić
będziesz bałaganiła
będziesz bałaganić
będziesz bałaganiło
będziesz bałaganić
będziecie bałaganili
będziecie bałaganić
będziecie bałaganiły
będziecie bałaganić
3 os. będzie bałaganił
będzie bałaganić
będzie bałaganiła
będzie bałaganić
będzie bałaganiło
będzie bałaganić
będą bałaganili
będą bałaganić
będą bałaganiły
będą bałaganić

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. bałagańmy
2 os. bałagań
bałagańcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. bałaganiłbym
bym bałaganił
bałaganiłabym
bym bałaganiła
bałaganiłobym
bym bałaganiło
bałaganilibyśmy
byśmy bałaganili
bałaganiłybyśmy
byśmy bałaganiły
2 os. bałaganiłbyś
byś bałaganił
bałaganiłabyś
byś bałaganiła
bałaganiłobyś
byś bałaganiło
bałaganilibyście
byście bałaganili
bałaganiłybyście
byście bałaganiły
3 os. bałaganiłby
by bałaganił
bałaganiłaby
by bałaganiła
bałaganiłoby
by bałaganiło
bałaganiliby
by bałaganili
bałaganiłyby
by bałaganiły

bezosobnik: bałaganiono by

bezokolicznik: bałaganić

imiesłów przysłówkowy współczesny: bałaganiąc

gerundium: bałaganienie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. bałaganienie
bałaganienia
D. bałaganienia
bałaganień
C. bałaganieniu
bałaganieniom
B. bałaganienie
bałaganienia
N. bałaganieniem
bałaganieniami
Ms. bałaganieniu
bałaganieniach
W. bałaganienie
bałaganienia

imiesłów przymiotnikowy czynny: bałaganiący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. bałaganiący
bałaganiący
bałaganiący
bałaganiące
bałaganiąca
D. bałaganiącego
bałaganiącego
bałaganiącego
bałaganiącego
bałaganiącej
C. bałaganiącemu
bałaganiącemu
bałaganiącemu
bałaganiącemu
bałaganiącej
B. bałaganiącego
bałaganiącego
bałaganiący
bałaganiące
bałaganiącą
N. bałaganiącym
bałaganiącym
bałaganiącym
bałaganiącym
bałaganiącą
Ms. bałaganiącym
bałaganiącym
bałaganiącym
bałaganiącym
bałaganiącej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. bałaganiący
bałaganiący
bałaganiące
bałaganiące
D. bałaganiących
bałaganiących
bałaganiących
bałaganiących
C. bałaganiącym
bałaganiącym
bałaganiącym
bałaganiącym
B. bałaganiących
bałaganiących
bałaganiących
bałaganiące
N. bałaganiącymi
bałaganiącymi
bałaganiącymi
bałaganiącymi
Ms. bałaganiących
bałaganiących
bałaganiących
bałaganiących

odpowiednik aspektowy: nabałaganić

Składnia

bez ograniczeń + bałaganić +
(w CZYM)
Data ostatniej modyfikacji: 17.06.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj