UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

odwracać się

Chronologizacja

2 połowa XIV w., SStp

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. odwracam się
odwracamy się
2 os. odwracasz się
odwracacie się
3 os. odwraca się
odwracają się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. odwracałem się
+(e)m się odwracał
odwracałam się
+(e)m się odwracała
odwracałom się
+(e)m się odwracało
odwracaliśmy się
+(e)śmy się odwracali
odwracałyśmy się
+(e)śmy się odwracały
2 os. odwracałeś się
+(e)ś się odwracał
odwracałaś się
+(e)ś się odwracała
odwracałoś się
+(e)ś się odwracało
odwracaliście się
+(e)ście się odwracali
odwracałyście się
+(e)ście się odwracały
3 os. odwracał się
odwracała się
odwracało się
odwracali się
odwracały się

bezosobnik: odwracano się

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę się odwracał
będę się odwracać
będę się odwracała
będę się odwracać
będę się odwracało
będę się odwracać
będziemy się odwracali
będziemy się odwracać
będziemy się odwracały
będziemy się odwracać
2 os. będziesz się odwracał
będziesz się odwracać
będziesz się odwracała
będziesz się odwracać
będziesz się odwracało
będziesz się odwracać
będziecie się odwracali
będziecie się odwracać
będziecie się odwracały
będziecie się odwracać
3 os. będzie się odwracał
będzie się odwracać
będzie się odwracała
będzie się odwracać
będzie się odwracało
będzie się odwracać
będą się odwracali
będą się odwracać
będą się odwracały
będą się odwracać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. odwracajmy się
2 os. odwracaj się
odwracajcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. odwracałbym się
bym się odwracał
odwracałabym się
bym się odwracała
odwracałobym się
bym się odwracało
odwracalibyśmy się
byśmy się odwracali
odwracałybyśmy się
byśmy się odwracały
2 os. odwracałbyś się
byś się odwracał
odwracałabyś się
byś się odwracała
odwracałobyś się
byś się odwracało
odwracalibyście się
byście się odwracali
odwracałybyście się
byście się odwracały
3 os. odwracałby się
by się odwracał
odwracałaby się
by się odwracała
odwracałoby się
by się odwracało
odwracaliby się
by się odwracali
odwracałyby się
by się odwracały

bezosobnik: odwracano by się

bezokolicznik: odwracać się

imiesłów przysłówkowy współczesny: odwracając się

gerundium: odwracanie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. odwracanie się
odwracania się
D. odwracania się
odwracań się
C. odwracaniu się
odwracaniom się
B. odwracanie się
odwracania się
N. odwracaniem się
odwracaniami się
Ms. odwracaniu się
odwracaniach się
W. odwracanie się
odwracania się

imiesłów przymiotnikowy czynny: odwracający się

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. odwracający się
odwracający się
odwracający się
odwracające się
odwracająca się
D. odwracającego się
odwracającego się
odwracającego się
odwracającego się
odwracającej się
C. odwracającemu się
odwracającemu się
odwracającemu się
odwracającemu się
odwracającej się
B. odwracającego się
odwracającego się
odwracający się
odwracające się
odwracającą się
N. odwracającym się
odwracającym się
odwracającym się
odwracającym się
odwracającą się
Ms. odwracającym się
odwracającym się
odwracającym się
odwracającym się
odwracającej się
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. odwracający się
odwracający się
odwracające się
odwracające się
D. odwracających się
odwracających się
odwracających się
odwracających się
C. odwracającym się
odwracającym się
odwracającym się
odwracającym się
B. odwracających się
odwracających się
odwracających się
odwracające się
N. odwracającymi się
odwracającymi się
odwracającymi się
odwracającymi się
Ms. odwracających się
odwracających się
odwracających się
odwracających się

odpowiednik aspektowy: odwrócić się

Pochodzenie

Zob. wrócić

1. tyłem

Definicja

kierować głowę lub całe ciało w przeciwną stronę

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni kierunek

Relacje znaczeniowe

synonimy:  obracać się
antonimy:  zwracać się

Połączenia

  • chłopak, dziewczyna, kierowca, kobieta, mama, mężczyzna, ojciec odwraca się; ludzie odwracają się
  • odwracać się bokiem, plecami, twarzą, tyłem
  • odwracać się po chwili
  • odwracać się gwałtownie, nagle, powoli, raptownie, szybko
  • odwracać się i iść, odwracać się i patrzeć, odwracać się i słyszeć coś, odwracać się i widzieć coś, odwracać się i wychodzić; przystawać i odwracać się

Cytaty

Wyczułam, że ktoś za mną idzie. Odwracam się: wysoki mężczyzna.

źródło: NKJP: Mira Suchodolska: Bił mocno, z nienawiścią, Super Express nr 24/4, 1998

Za każdym razem, gdy profesor wspomni komunizm, odwraca się i spluwa na podłogę.

źródło: NKJP: Wykładowca z jajem, Dlaczego?, 2010-01-29

- Więc sądzisz, że Bóg nie czuł miłości, stwarzając człowieka na swoje podobieństwo? - spytał mężczyzna, odwracając się w bok.

źródło: NKJP: Bronisław Świderski: Słowa obcego, 1998

Taksówkarz tak się przejmował „przyszłością natury ludzkiej”, że cały czas odwracał się do mnie, zdejmował ręce z kierownicy i żywo gestykulował.

źródło: NKJP: Milena Rachid Chehab: Nie strzelać do kierowcy, Ozon nr 2, 2005

2. od rodziny

Definicja

zrywać związek z kimś lub czymś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Relacje znaczeniowe

synonimy:  odsuwać się

Połączenia

  • odwracać się od dobra; od bliskich, od rodziny

Cytaty

Wszystkim nam Husserl uświadomił niewygodną alternatywę: albo zgodzimy się na restrykcje empiryzmu, odwracając się przez to od wielkiej tradycji filozoficznej [...], albo musimy przystać na jakąś formę transcendentalizmu [...].

źródło: NKJP: Leszek Kołakowski: O co nas pytają wielcy filozofowie. Seria 3, 2006

Ale Polacy byli zawsze narodem otwartym, nigdy nie odwracali się od potrzeb świata i Europy. Nigdy też nie odwracali się od biednego, prześladowanego czy wyrzuconego z ojczystego kraju.

źródło: NKJP: Ryszard Tłuczek: Alarm dla Europy, Wychowawca nr 142, 2004

Literatura mianowicie zaczęła zamykać się coraz bardziej w kręgu danych dostarczanych przez introspekcję, odwracając się od świata zewnętrznego.

źródło: NKJP: Jerzy Stempowski: Szkice literackie. Klimat życia i klimat literatury: 1948-1967, 2001

Samobójstwem raczej jest w tej chwili odwracanie się od Unii i zakładanie, że przez dziesięciolecia, jak to stwierdzono, do Unii nie wejdziemy.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 16.02.2000 r.

Składnia

bez ograniczeń + odwracać się +
od KOGO/CZEGO

3. o biegu zdarzeń

Definicja

ulegać całkowitej zmianie

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Połączenia

  • bieg zdarzeń, los, sytuacja odwraca się; losy czegoś odwracają się

Cytaty

Nie wiem, jak to się dzieje, ale już na długo przed pierwszym przesłuchaniem pojmuję niezbicie, że gwiazda moja przygasa, że los odwraca się w sposób niezrozumiały, że ląduję śród ludzi pozbawionych godności, reguł etycznych, człowieczeństwa.

źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Wniebowstąpienie, 2006

Prawo do usuwania życia dziecka wywołuje duże zaniepokojenie również wśród demografów, zwracających uwagę na bardzo szybkie odwracanie się piramidy ludnościowej naszego społeczeństwa.

źródło: NKJP: Sprawozdanie z 81. posiedzenia Senatu RP w dniu 3 października 1996 r.

Frazeologizmy

karta się odwraca
Data ostatniej modyfikacji: 09.12.2015
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj