UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

schlebiać

Chronologizacja

1812, SL

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. schlebiam
schlebiamy
2 os. schlebiasz
schlebiacie
3 os. schlebia
schlebiają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. schlebiałem
+(e)m schlebiał
schlebiałam
+(e)m schlebiała
schlebiałom
+(e)m schlebiało
schlebialiśmy
+(e)śmy schlebiali
schlebiałyśmy
+(e)śmy schlebiały
2 os. schlebiałeś
+(e)ś schlebiał
schlebiałaś
+(e)ś schlebiała
schlebiałoś
+(e)ś schlebiało
schlebialiście
+(e)ście schlebiali
schlebiałyście
+(e)ście schlebiały
3 os. schlebiał
schlebiała
schlebiało
schlebiali
schlebiały

bezosobnik: schlebiano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę schlebiał
będę schlebiać
będę schlebiała
będę schlebiać
będę schlebiało
będę schlebiać
będziemy schlebiali
będziemy schlebiać
będziemy schlebiały
będziemy schlebiać
2 os. będziesz schlebiał
będziesz schlebiać
będziesz schlebiała
będziesz schlebiać
będziesz schlebiało
będziesz schlebiać
będziecie schlebiali
będziecie schlebiać
będziecie schlebiały
będziecie schlebiać
3 os. będzie schlebiał
będzie schlebiać
będzie schlebiała
będzie schlebiać
będzie schlebiało
będzie schlebiać
będą schlebiali
będą schlebiać
będą schlebiały
będą schlebiać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. schlebiajmy
2 os. schlebiaj
schlebiajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. schlebiałbym
bym schlebiał
schlebiałabym
bym schlebiała
schlebiałobym
bym schlebiało
schlebialibyśmy
byśmy schlebiali
schlebiałybyśmy
byśmy schlebiały
2 os. schlebiałbyś
byś schlebiał
schlebiałabyś
byś schlebiała
schlebiałobyś
byś schlebiało
schlebialibyście
byście schlebiali
schlebiałybyście
byście schlebiały
3 os. schlebiałby
by schlebiał
schlebiałaby
by schlebiała
schlebiałoby
by schlebiało
schlebialiby
by schlebiali
schlebiałyby
by schlebiały

bezosobnik: schlebiano by

bezokolicznik: schlebiać

imiesłów przysłówkowy współczesny: schlebiając

gerundium: schlebianie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. schlebianie
schlebiania
D. schlebiania
schlebiań
C. schlebianiu
schlebianiom
B. schlebianie
schlebiania
N. schlebianiem
schlebianiami
Ms. schlebianiu
schlebianiach
W. schlebianie
schlebiania

imiesłów przymiotnikowy czynny: schlebiający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. schlebiający
schlebiający
schlebiający
schlebiające
schlebiająca
D. schlebiającego
schlebiającego
schlebiającego
schlebiającego
schlebiającej
C. schlebiającemu
schlebiającemu
schlebiającemu
schlebiającemu
schlebiającej
B. schlebiającego
schlebiającego
schlebiający
schlebiające
schlebiającą
N. schlebiającym
schlebiającym
schlebiającym
schlebiającym
schlebiającą
Ms. schlebiającym
schlebiającym
schlebiającym
schlebiającym
schlebiającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. schlebiający
schlebiający
schlebiające
schlebiające
D. schlebiających
schlebiających
schlebiających
schlebiających
C. schlebiającym
schlebiającym
schlebiającym
schlebiającym
B. schlebiających
schlebiających
schlebiających
schlebiające
N. schlebiającymi
schlebiającymi
schlebiającymi
schlebiającymi
Ms. schlebiających
schlebiających
schlebiających
schlebiających

Pochodzenie

Podstawę stanowił czasownik chlebić / chlebiać od rzeczownika chleb (zob.), poświadczony w postaci bezprefiksalnej np. w st.czes. chlebiti 'żyć na czyimś chlebie, na czyjś koszt'.

1. podlizywać się

Definicja

robić coś przyjemnego lub korzystnego dla danej osoby, aby uzyskać jej przychylność

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Relacje znaczeniowe

synonimy:  ktoś podbija bębenka komuś, pochlebiać, podlizywać się

Cytaty

Wielkiego władcę lud ledwie dostrzega, lecz w jego otoczeniu chwalą go i schlebiają mu, inni znów unikają go pełni lęku, jeszcze inni pogardzają i lżą.

źródło: NKJP: Internet

Dobrze, że sobie porozmawialiśmy, w rozmowie z inteligentnym człowiekiem - schlebiałem mu bezczelnie - pewne rzeczy się krystalizują.

źródło: NKJP: Józef Hen: Bruliony profesora T., 2006

Kto mnie zna, wie, że nie będę nikomu schlebiał i próbował przypodobać się tym, którzy mają opinię jątrzycieli czy oszołomów.

źródło: NKJP: Witold Pustułka: Nie jestem Harrym Potterem, Dziennik Zachodni, 2003-01-03

Z parodystycznym przerysowaniem ona i on odgrywali rytuały codzienności, schlebiali i docinali sobie na przemian, używając wymyślnych wzorców filmowych, scenicznych, literackich [...] (brawurowa apoteoza prawdziwych lub zmyślonych zasług [...]).

źródło: NKJP: Jacek Sieradzki: Życie beztlenowców, Polityka, 2001-07-28

Wielki Cesarz Konstantyn, przebiegły polityk, schlebiał zarówno chrześcijanom, jak i poganom, a nierzadko mieszał się w sprawy teologiczne, na których się nie znał.

źródło: NKJP: Internet

Składnia

bez ograniczeń + schlebiać +
KOMU
bez ograniczeń + schlebiać +
KOMU + MOWA WPROST

2. sprawiać satysfakcję

Definicja

okazywać się czymś, co sprawia, że dana osoba czuje się doceniona lub wyróżniona

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  pochlebiać

Cytaty

Sława zwycięskiego partyzanckiego komendanta, pogromcy tyrana, najwyraźniej bardzo mu schlebia.

źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Kongo, Gazeta Wyborcza, 1997-06-06

Wszystkich moich wiernych przepisywaczy telewizyjno-prasowych pragnę niniejszym ostrzec. Nie przed zaprzestaniem dalszego przepisywania (dosłownie!) niektórych moich informacji prasowych, bo to akurat schlebia mojej zawodowej próżności.

źródło: NKJP: Uwaga, przepisywacze!, Dziennik Polski, 2002-03-05

[...] nie byłem nigdy zazdrosny o swoją kobietę, zawsze mi schlebiało to, że jest atrakcyjna dla innych.

źródło: NKJP: Internet

[...] przy zwrotach do adresata stosowali oni także różnego rodzaju sformułowania o charakterze laudacyjnym, które schlebiały próżności adresata i służyły przypodobaniu się autora mecenasowi.

źródło: NKJP: Anna Warda: Z obserwacji nad dedykacjami mecenasowskimi w osiemnastowiecznej Rosji, 2000

Góralce najwyraźniej schlebiały oznaki zazdrości ze strony wybranka jej serca.

źródło: NKJP: Stanisław Śmierciak: Miłość na ostrzu noża, Gazeta Krakowska, 2003-10-03

Jeśli malarz odkrywał te cechy jako istniejące w czyjejś twarzy i tylko je wyolbrzymiał, portret spełniał podstawowe kryterium jakości, był podobny, a przy tym schlebiał zamawiającemu.

źródło: NKJP: Krzysztof Zanussi: Przyglądam się swojej twarzy, Polityka, 2000-05-20

Składnia

bez ograniczeń + schlebiać +
KOMU/CZEMU

3. popierać

Definicja

będąc zwolennikiem czegoś, popierać to

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  hołdować

Cytaty

Sama nie schlebiała wszystkim europejskim trendom. Będąc zwolenniczką klasycznej elegancji, nie zachwycała się młodzieżowymi nowościami i plastikowymi kreacjami, które zdominowały Paryż w latach 60.

źródło: NKJP: Anna Pełka: Wolność noszenia, Polityka, 2007-07-21

Zdecydowali się na nagranie ewidentnie krótszych, prostszych i przejrzystych utworów, a poza tym, aby czasem nie zostać posądzonym o schlebianie komercji, na takie połączenie tych kompozycji, żeby w efekcie układały się w jedną spójną koncepcyjną całość.

źródło: NKJP: Jerzy Skarżyński: Marillion, Dziennik Polski, 2005-06-04

[...] ponieważ prawie nie ma dnia bez wstrząsającej historii, zaczęto dziennikarzy oskarżać o manipulację i schlebianie sensacji.

źródło: NKJP: Internet

My rewolucjonistami nie jesteśmy, a ja w szczególności nie mam zamiaru zejść na starość na schlebianie dążnościom, które uważam za zabójcze.

źródło: NKJP: Andrzej Garlicki: Pozostały dekoracje, Gazeta Wyborcza, 1995-05-23

[...] niepojętym schlebianiem snobizmom jest zawarty w ustawie przepis zezwalający na wprowadzenie dotychczas niestosowanych na terytorium kraju technologii chowu zwierząt obcych faunie rodzimej, na przykład strusia czy kangura [...].

źródło: NKJP: Sprawozdanie z 20. posiedzenia Senatu RP w dniu 3 lipca 2002 r., 5. kadencja

Składnia

bez ograniczeń + schlebiać +
CZEMU
Data ostatniej modyfikacji: 17.01.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj