UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

przyganiać

Chronologizacja

1396, SStp
Inne znaczenie: 'kwestionować coś'

Pochodzenie

Zob. ganiać

1. krytykować

Definicja

wyrażając niezadowolenie, formułować liczne wypowiedzi na temat czyjegoś postępowania lub sytuacji, w której ta osoba się znajduje

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Relacje znaczeniowe

synonimy:  ganić
hiperonimy:  krytykować

Cytaty

Zresztą, ja bardzo często słyszę takie wywody, kiedy jestem w Polsce: przyganiacie nam, a we Francji jest tyle samo, jeśli nie więcej antysemityzmu...

źródło: NKJP: Grzegorz Dobiecki: Bolesne klisze, Gazeta Wyborcza,1992-12-22

Nie należy przyganiać innym, jeżeli samemu nie realizuje się swoich programów [...].

źródło: NKJP: Bogna Kisiel: Strażnicy deficytu RADA MIASTA, Polska Głos Wielkopolski, 2007-02-28

Jeżeli więc stwierdzam, że z każdym dniem coraz bardziej staję się niedołężny, jeżeli sam sobie wnet zacznę przyganiać, jak mógłbym powiedzieć, że chciałbym żyć dłużej?

źródło: NKJP: Ryszard Przybylski: Baśń zimowa. Esej o starości, 2008

Tytuł Akademii pasuje do szkoły bielskiej nie mniej niż Uniwersytet do częstochowskiej. O tę nazwę zaś walczono, posługując się argumentem niezbyt merytorycznym - formą rekompensaty za utracone województwo. Nie przyganiałbym aspiracjom bielszczan, gdyby nie pewna postawa przewodniczącej Sejmowej Komisji.

źródło: NKJP: Jarosław Kapsa, Dookoła Uniwersytetu, Tygodnik Regionalny „Gazeta Częstochowska”, nr 29 (510), 2001-08-02

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przyganiam
przyganiamy
2 os. przyganiasz
przyganiacie
3 os. przygania
przyganiają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przyganiałem
+(e)m przyganiał
przyganiałam
+(e)m przyganiała
przyganiałom
+(e)m przyganiało
przyganialiśmy
+(e)śmy przyganiali
przyganiałyśmy
+(e)śmy przyganiały
2 os. przyganiałeś
+(e)ś przyganiał
przyganiałaś
+(e)ś przyganiała
przyganiałoś
+(e)ś przyganiało
przyganialiście
+(e)ście przyganiali
przyganiałyście
+(e)ście przyganiały
3 os. przyganiał
przyganiała
przyganiało
przyganiali
przyganiały

bezosobnik: przyganiano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę przyganiał
będę przyganiać
będę przyganiała
będę przyganiać
będę przyganiało
będę przyganiać
będziemy przyganiali
będziemy przyganiać
będziemy przyganiały
będziemy przyganiać
2 os. będziesz przyganiał
będziesz przyganiać
będziesz przyganiała
będziesz przyganiać
będziesz przyganiało
będziesz przyganiać
będziecie przyganiali
będziecie przyganiać
będziecie przyganiały
będziecie przyganiać
3 os. będzie przyganiał
będzie przyganiać
będzie przyganiała
będzie przyganiać
będzie przyganiało
będzie przyganiać
będą przyganiali
będą przyganiać
będą przyganiały
będą przyganiać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przyganiajmy
2 os. przyganiaj
przyganiajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przyganiałbym
bym przyganiał
przyganiałabym
bym przyganiała
przyganiałobym
bym przyganiało
przyganialibyśmy
byśmy przyganiali
przyganiałybyśmy
byśmy przyganiały
2 os. przyganiałbyś
byś przyganiał
przyganiałabyś
byś przyganiała
przyganiałobyś
byś przyganiało
przyganialibyście
byście przyganiali
przyganiałybyście
byście przyganiały
3 os. przyganiałby
by przyganiał
przyganiałaby
by przyganiała
przyganiałoby
by przyganiało
przyganialiby
by przyganiali
przyganiałyby
by przyganiały

bezosobnik: przyganiano by

bezokolicznik: przyganiać

imiesłów przysłówkowy współczesny:

przyganiając

gerundium: przyganianie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. przyganianie
przyganiania
D. przyganiania
przyganiań
C. przyganianiu
przyganianiom
B. przyganianie
przyganiania
N. przyganianiem
przyganianiami
Ms. przyganianiu
przyganianiach
W. przyganianie
przyganiania

imiesłów przymiotnikowy czynny: przyganiający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. przyganiający
przyganiający
przyganiający
przyganiające
przyganiająca
D. przyganiającego
przyganiającego
przyganiającego
przyganiającego
przyganiającej
C. przyganiającemu
przyganiającemu
przyganiającemu
przyganiającemu
przyganiającej
B. przyganiającego
przyganiającego
przyganiający
przyganiające
przyganiającą
N. przyganiającym
przyganiającym
przyganiającym
przyganiającym
przyganiającą
Ms. przyganiającym
przyganiającym
przyganiającym
przyganiającym
przyganiającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. przyganiający
przyganiający
przyganiające
przyganiające
D. przyganiających
przyganiających
przyganiających
przyganiających
C. przyganiającym
przyganiającym
przyganiającym
przyganiającym
B. przyganiających
przyganiających
przyganiających
przyganiające
N. przyganiającymi
przyganiającymi
przyganiającymi
przyganiającymi
Ms. przyganiających
przyganiających
przyganiających
przyganiających

odpowiednik aspektowy: przyganić

Składnia

bez ograniczeń + przyganiać +
KOMU/CZEMU

2. bydło

Definicja

zmuszać pewną liczbę ludzi lub zwierząt do udania się w określone miejsce

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt hodowla i opieka nad zwierzętami; człowiek wobec zwierząt

Relacje znaczeniowe

synonimy:  przypędzać

Cytaty

Strażnicy przyganiali więźniów na pustkowie, gdzie stał słup wbity w ziemię z napisem, że to obóz taki a taki.

źródło: NKJP: Jacek Hugo-Bader: Rosja, Gazeta Wyborcza, 1998-03-06

Dzięki przywilejowi króla Augusta III organizowano tam 10 dorocznych jarmarków [...], na które ściągali pasterze i właściciele z całych Bieszczadów, włącznie z ich węgierską stroną, przyganiający ogromne, liczące ogółem kilka tysięcy sztuk, stada siwych długorogich wołów.

źródło: NKJP: Przeklęta ziemia, przeklęte miejsce, Dziennik Polski, 2002-11-02

Zamieszkał więc w Radzyminie, gdzie wraz z Niutkiem i Biumkiem handlowali bydłem. Przyganiali krowy i do Dobrego, do rzeźni Nusena.

źródło: NKJP: Henryk Grynberg: Żydowska wojna, 1965

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przyganiam
przyganiamy
2 os. przyganiasz
przyganiacie
3 os. przygania
przyganiają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przyganiałem
+(e)m przyganiał
przyganiałam
+(e)m przyganiała
przyganiałom
+(e)m przyganiało
przyganialiśmy
+(e)śmy przyganiali
przyganiałyśmy
+(e)śmy przyganiały
2 os. przyganiałeś
+(e)ś przyganiał
przyganiałaś
+(e)ś przyganiała
przyganiałoś
+(e)ś przyganiało
przyganialiście
+(e)ście przyganiali
przyganiałyście
+(e)ście przyganiały
3 os. przyganiał
przyganiała
przyganiało
przyganiali
przyganiały

bezosobnik: przyganiano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę przyganiał
będę przyganiać
będę przyganiała
będę przyganiać
będę przyganiało
będę przyganiać
będziemy przyganiali
będziemy przyganiać
będziemy przyganiały
będziemy przyganiać
2 os. będziesz przyganiał
będziesz przyganiać
będziesz przyganiała
będziesz przyganiać
będziesz przyganiało
będziesz przyganiać
będziecie przyganiali
będziecie przyganiać
będziecie przyganiały
będziecie przyganiać
3 os. będzie przyganiał
będzie przyganiać
będzie przyganiała
będzie przyganiać
będzie przyganiało
będzie przyganiać
będą przyganiali
będą przyganiać
będą przyganiały
będą przyganiać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przyganiajmy
2 os. przyganiaj
przyganiajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przyganiałbym
bym przyganiał
przyganiałabym
bym przyganiała
przyganiałobym
bym przyganiało
przyganialibyśmy
byśmy przyganiali
przyganiałybyśmy
byśmy przyganiały
2 os. przyganiałbyś
byś przyganiał
przyganiałabyś
byś przyganiała
przyganiałobyś
byś przyganiało
przyganialibyście
byście przyganiali
przyganiałybyście
byście przyganiały
3 os. przyganiałby
by przyganiał
przyganiałaby
by przyganiała
przyganiałoby
by przyganiało
przyganialiby
by przyganiali
przyganiałyby
by przyganiały

bezosobnik: przyganiano by

bezokolicznik: przyganiać

imiesłów przysłówkowy współczesny:

przyganiając

gerundium: przyganianie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. przyganianie
przyganiania
D. przyganiania
przyganiań
C. przyganianiu
przyganianiom
B. przyganianie
przyganiania
N. przyganianiem
przyganianiami
Ms. przyganianiu
przyganianiach
W. przyganianie
przyganiania

imiesłów przymiotnikowy czynny: przyganiający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. przyganiający
przyganiający
przyganiający
przyganiające
przyganiająca
D. przyganiającego
przyganiającego
przyganiającego
przyganiającego
przyganiającej
C. przyganiającemu
przyganiającemu
przyganiającemu
przyganiającemu
przyganiającej
B. przyganiającego
przyganiającego
przyganiający
przyganiające
przyganiającą
N. przyganiającym
przyganiającym
przyganiającym
przyganiającym
przyganiającą
Ms. przyganiającym
przyganiającym
przyganiającym
przyganiającym
przyganiającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. przyganiający
przyganiający
przyganiające
przyganiające
D. przyganiających
przyganiających
przyganiających
przyganiających
C. przyganiającym
przyganiającym
przyganiającym
przyganiającym
B. przyganiających
przyganiających
przyganiających
przyganiające
N. przyganiającymi
przyganiającymi
przyganiającymi
przyganiającymi
Ms. przyganiających
przyganiających
przyganiających
przyganiających

imiesłów przymiotnikowy bierny: przyganiany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. przyganiany
przyganiany
przyganiany
przyganiane
przyganiana
D. przyganianego
przyganianego
przyganianego
przyganianego
przyganianej
C. przyganianemu
przyganianemu
przyganianemu
przyganianemu
przyganianej
B. przyganianego
przyganianego
przyganiany
przyganiane
przyganianą
N. przyganianym
przyganianym
przyganianym
przyganianym
przyganianą
Ms. przyganianym
przyganianym
przyganianym
przyganianym
przyganianej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. przyganiani
przyganiani
przyganiane
przyganiane
D. przyganianych
przyganianych
przyganianych
przyganianych
C. przyganianym
przyganianym
przyganianym
przyganianym
B. przyganianych
przyganianych
przyganianych
przyganiane
N. przyganianymi
przyganianymi
przyganianymi
przyganianymi
Ms. przyganianych
przyganianych
przyganianych
przyganianych

odpowiedniki aspektowe: przygonić , przygnać

Składnia

bez ograniczeń + przyganiać +
KOGO/CO + DOKĄD

3. zima ptaki

Definicja

być przyczyną tego, że ktoś lub coś zaczyna znajdować się w określonym miejscu

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

synonimy:  przypędzać

Cytaty

Te drobne ptaki wielkości naszych skowronków musiały pokonać kawał drogi, by tu przybyć [...]. Do nas przygania je ostra północna zima.

źródło: NKJP: Zygmunt Szych: Śnieżniczki jak płatki śniegu, Gazeta Krakowska, 2001-12-24

Trzeba było gospodarkę podnieść, dom wyremontować. Świt wyganiał do roboty, zmierzch przyganiał. Lata mijały.

źródło: NKJP: Bogdan Wasztyl: Życie bez kobiet, Dziennik Polski, 2005-04-30

Niestety, wianki puszczone na wodę fale przyganiały z powrotem do brzegu.

źródło: NKJP: Krzysztof Miśdzioł: Zabawy przy ogniskach, wianki na wodzie, Dziennik Bałtycki, 2007-06-29

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przyganiam
przyganiamy
2 os. przyganiasz
przyganiacie
3 os. przygania
przyganiają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przyganiałem
+(e)m przyganiał
przyganiałam
+(e)m przyganiała
przyganiałom
+(e)m przyganiało
przyganialiśmy
+(e)śmy przyganiali
przyganiałyśmy
+(e)śmy przyganiały
2 os. przyganiałeś
+(e)ś przyganiał
przyganiałaś
+(e)ś przyganiała
przyganiałoś
+(e)ś przyganiało
przyganialiście
+(e)ście przyganiali
przyganiałyście
+(e)ście przyganiały
3 os. przyganiał
przyganiała
przyganiało
przyganiali
przyganiały

bezosobnik: przyganiano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę przyganiał
będę przyganiać
będę przyganiała
będę przyganiać
będę przyganiało
będę przyganiać
będziemy przyganiali
będziemy przyganiać
będziemy przyganiały
będziemy przyganiać
2 os. będziesz przyganiał
będziesz przyganiać
będziesz przyganiała
będziesz przyganiać
będziesz przyganiało
będziesz przyganiać
będziecie przyganiali
będziecie przyganiać
będziecie przyganiały
będziecie przyganiać
3 os. będzie przyganiał
będzie przyganiać
będzie przyganiała
będzie przyganiać
będzie przyganiało
będzie przyganiać
będą przyganiali
będą przyganiać
będą przyganiały
będą przyganiać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przyganiajmy
2 os. przyganiaj
przyganiajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przyganiałbym
bym przyganiał
przyganiałabym
bym przyganiała
przyganiałobym
bym przyganiało
przyganialibyśmy
byśmy przyganiali
przyganiałybyśmy
byśmy przyganiały
2 os. przyganiałbyś
byś przyganiał
przyganiałabyś
byś przyganiała
przyganiałobyś
byś przyganiało
przyganialibyście
byście przyganiali
przyganiałybyście
byście przyganiały
3 os. przyganiałby
by przyganiał
przyganiałaby
by przyganiała
przyganiałoby
by przyganiało
przyganialiby
by przyganiali
przyganiałyby
by przyganiały

bezosobnik: przyganiano by

bezokolicznik: przyganiać

imiesłów przysłówkowy współczesny:

przyganiając

gerundium: przyganianie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. przyganianie
przyganiania
D. przyganiania
przyganiań
C. przyganianiu
przyganianiom
B. przyganianie
przyganiania
N. przyganianiem
przyganianiami
Ms. przyganianiu
przyganianiach
W. przyganianie
przyganiania

imiesłów przymiotnikowy czynny: przyganiający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. przyganiający
przyganiający
przyganiający
przyganiające
przyganiająca
D. przyganiającego
przyganiającego
przyganiającego
przyganiającego
przyganiającej
C. przyganiającemu
przyganiającemu
przyganiającemu
przyganiającemu
przyganiającej
B. przyganiającego
przyganiającego
przyganiający
przyganiające
przyganiającą
N. przyganiającym
przyganiającym
przyganiającym
przyganiającym
przyganiającą
Ms. przyganiającym
przyganiającym
przyganiającym
przyganiającym
przyganiającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. przyganiający
przyganiający
przyganiające
przyganiające
D. przyganiających
przyganiających
przyganiających
przyganiających
C. przyganiającym
przyganiającym
przyganiającym
przyganiającym
B. przyganiających
przyganiających
przyganiających
przyganiające
N. przyganiającymi
przyganiającymi
przyganiającymi
przyganiającymi
Ms. przyganiających
przyganiających
przyganiających
przyganiających

imiesłów przymiotnikowy bierny: przyganiany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. przyganiany
przyganiany
przyganiany
przyganiane
przyganiana
D. przyganianego
przyganianego
przyganianego
przyganianego
przyganianej
C. przyganianemu
przyganianemu
przyganianemu
przyganianemu
przyganianej
B. przyganianego
przyganianego
przyganiany
przyganiane
przyganianą
N. przyganianym
przyganianym
przyganianym
przyganianym
przyganianą
Ms. przyganianym
przyganianym
przyganianym
przyganianym
przyganianej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. przyganiani
przyganiani
przyganiane
przyganiane
D. przyganianych
przyganianych
przyganianych
przyganianych
C. przyganianym
przyganianym
przyganianym
przyganianym
B. przyganianych
przyganianych
przyganianych
przyganiane
N. przyganianymi
przyganianymi
przyganianymi
przyganianymi
Ms. przyganianych
przyganianych
przyganianych
przyganianych

odpowiedniki aspektowe: przygonić , przygnać

Składnia

bez ograniczeń + przyganiać +
KOGO/CO + DOKĄD

Przysłowia

Przyganiał kocioł garnkowi
Przyganiał kocioł garnkowi, a sam smoli
Przyganiał sagan garnkowi
Data ostatniej modyfikacji: 21.09.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj