UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wyłuskać

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł.

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wyłuskam
 wyłuskamy
2 os. wyłuskasz
 wyłuskacie
3 os. wyłuska
 wyłuskają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wyłuskałem
+(e)m wyłuskał
 wyłuskałam
+(e)m wyłuskała
 wyłuskałom
+(e)m wyłuskało
 wyłuskaliśmy
+(e)śmy wyłuskali
 wyłuskałyśmy
+(e)śmy wyłuskały
2 os. wyłuskałeś
+(e)ś wyłuskał
 wyłuskałaś
+(e)ś wyłuskała
 wyłuskałoś
+(e)ś wyłuskało
 wyłuskaliście
+(e)ście wyłuskali
 wyłuskałyście
+(e)ście wyłuskały
3 os. wyłuskał
 wyłuskała
 wyłuskało
 wyłuskali
 wyłuskały

bezosobnik: wyłuskano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wyłuskajmy
2 os. wyłuskaj
 wyłuskajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wyłuskałbym
bym wyłuskał
 wyłuskałabym
bym wyłuskała
 wyłuskałobym
bym wyłuskało
 wyłuskalibyśmy
byśmy wyłuskali
 wyłuskałybyśmy
byśmy wyłuskały
2 os. wyłuskałbyś
byś wyłuskał
 wyłuskałabyś
byś wyłuskała
 wyłuskałobyś
byś wyłuskało
 wyłuskalibyście
byście wyłuskali
 wyłuskałybyście
byście wyłuskały
3 os. wyłuskałby
by wyłuskał
 wyłuskałaby
by wyłuskała
 wyłuskałoby
by wyłuskało
 wyłuskaliby
by wyłuskali
 wyłuskałyby
by wyłuskały

bezosobnik: wyłuskano by

bezokolicznik: wyłuskać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wyłuskawszy

gerundium: wyłuskanie

imiesłów przymiotnikowy bierny: wyłuskany

odpowiednik aspektowy: wyłuskiwać

Pochodzenie

Zob. łuskać

1. groch

Definicja

wydobyć owoc, nasiona lub ziarno z okrywających je twardych łupin lub strąków

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z przyrządzaniem jedzenia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  obłuskać, wyłuszczyć

Połączenia

  • wyłuskany kasztan, orzech

Cytaty

Ale jesień - powiedziała Nela i wyłuskała kasztana z łupiny.

źródło: NKJP: Leon Pawlik: Ankara, 1998

Mama wręcza mi miskę z wyłuskanym groszkiem, pochyla się, zbiera strączki, które spadły na podłogę.

źródło: NKJP: Ewa Nowacka: Może nie, może tak, 1976

Szyszki po zbiorze trafiają do łuskarni. [...] Po wyłuskaniu nasiona przekazywane są na potrzeby nadleśnictw.

źródło: NKJP: MICH: Szyszki w cenie, Gazeta Poznańska, 2003-01-20

Trzymała dwie kolby i zderzała je ze sobą przekręcając jednocześnie, a grube ziarno sypało się do podstawionej tykwy. [...] Wyłuskaną kukurydzę sypano do glinianej miski z wodą, aby zmiękła do dnia następnego.

źródło: NKJP: Maciej Kuczyński: Czeluść, 1997

Składnia

bez ograniczeń + wyłuskać +
CO + (z CZEGO)

2. z pudełka

Definicja

wydobyć z wnętrza czegoś lub z trudno dostępnego miejsca

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Połączenia

  • wyłuskać futbolówkę, krążek, piłkę
  • wyłuskać sprytnie, szybko
  • próbować, zdołać wyłuskać

Cytaty

[...] możemy leki wyrzucić do śmietnika, pamiętając jednak o tym, by wcześniej wyłuskać tabletki z opakowań, a proszki wysypać z fiolek, by nie zażył ich ktoś, kto je tam znajdzie.

źródło: NKJP: (jk): Kłopot z lekami, Gazeta Radomszczańska, 2009-11-25

[...] wyjął z kieszeni spodni pudełko sportów, wyłuskał papierosa, nieśpiesznie ugniótł go w palcach i zapalił, pstryknąwszy dużą przeciwsztormową zapalniczką.

źródło: NKJP: Aleksander Minkowski: Szaleństwo Majki Skowron, 1994

Napastnik wyłuskał piłkę przed polem karnym; znajdując się w sytuacji sam na sam minął bramkarza i spokojnie skierował futbolówkę do pustej bramki.

źródło: NKJP: Jacek Skrobisz: Po lidze i po pucharach, Dziennik Bałtycki, 2005-06-17

Palce natrafiły w końcu na upragniony plastik obudowy i po chwili wyłuskała komórkę z plecaka, uśmiechając się przepraszająco do stojących obok pasażerów.

źródło: NKJP: Internet

Składnia

bez ograniczeń + wyłuskać +
CO + (z CZEGO)

3. z tłumu

Definicja

wybrać spośród wielu podobnych

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Relacje znaczeniowe

synonimy:  wyłowić

Połączenia

  • wyłuskać z tłumu

Cytaty

Myślałem, że cię, Zuzka, wypatrzę i wyłuskam z tłumu [...].

źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Za kurtyną mroku. Zabawa w chowanego, 1995

Przyjechali jako obserwatorzy, aby wyłuskać talenty, wyszukać przyszłych mistrzów kuchni.

źródło: NKJP: Małgorzata Stuch: Superkucharz, Gazeta Krakowska, 2004-04-06

Faktem jest, że pod bramą zakładu stoją łowcy z koncernów zagranicznych, którzy chcą wyłuskać fachowców z naszej firmy [...].

źródło: NKJP: Barbara Kozłowska: Przystanek dla fachowców, Gazeta Poznańska, 2004-12-28

Zaczęła zachodzić do nowohuckich szkół i szukać, a że uporu ma dokładnie tyle, ile trzeba - znalazła, wyłuskała dzieci z podhalańskim rodowodem spośród setek rówieśników [...].

źródło: NKJP: Podhalanie w trzecim krakowskim pokoleniu, Dziennik Polski, 2001-11-09

Składnia

bez ograniczeń + wyłuskać +
KOGO

4. informacje

Definicja

wyodrębnić fragment tekstu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Cytaty

Lubię czytać rożnego rodzaju wspomnienia i pamiętniki - można z nich wyłuskać ciekawostki, często nieistotne dla historyka.

źródło: NKJP: Internet

[...] spośród mnóstwa legend, mitów i klechd ludowych oraz niekonsekwencji [...] udało się wyłuskać garść zasadniczych faktów, które pozwalały częściowo zrekonstruować rzeczywisty obraz tej epoki dziejów izraelskich.

źródło: NKJP: Zenon Kosidowski: Opowieści biblijne, 1996

W krótkiej historii życia Zygmunta Solarza wyłuskałem zdanie, które miało stanowić motto jego kariery finansowej [...].

źródło: NKJP: Internet

Trudno [...] mieć pretensje do badacza, że z dostępnych danych stara się wyłuskać informację o „miękkich” cechach rozpatrywanych systemów społecznych.

źródło: NKJP: Aleksander Sulejewicz: Czynniki instytucjonalne w badaniach wzrostu gospodarczego krajów transformacji, Wzrost gospodarczy w krajach transformacji Konwergencja czy dywergencja?, 2009

Składnia

bez ograniczeń + wyłuskać +
CO + (SKĄD)
Data ostatniej modyfikacji: 18.10.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN