UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

chować

Chronologizacja

2 połowa XIV w., SStp

Pochodzenie

płn. psł. *chovati 'doglądać, troszczyć się, hodować; przechowywać, ukrywać'

1. długopis do szuflady

Definicja

wkładać coś w miejsce niewidoczne lub bezpieczne

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka czynności związane z codziennym życiem w domu

Połączenia

  • chować broń, kluczyki, komórkę, notes, pieniądze, portfel, pudełko, telefon; podwozie
  • chować do bagażnika, do kabury, do kieszeni, do koperty, do lodówki, do portfela, do szafy, do szuflady, do teczki, do torebki
  • chować coś po kieszeniach
  • chować pod poduszkę
  • skrzętnie chować

Cytaty

Zamyka walizkę kluczykiem, chowa kluczyk do kieszeni, a walizkę pod łóżko.

źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Teatr 3, 1997

Skrzętnie chowali głęboko po kufrach i szafach płaszcze, garnitury i krawaty kupowane swego czasu w najelegantszych sklepach.

źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Modlitwa o deszcz, 2002

Pieniądze chowajmy w wewnętrzne, zasuwane kieszenie.

źródło: NKJP: Uwaga kieszonkowcy: Super Nowości, 1998-12-17

Na jej przykładzie pokazujemy dzieciom, że węże wcale nie są takie straszne. Przylepa jest piękna, ma jedwabistą skórę. Jej imię wzięło się stąd, że jak się ją bierze na ręce, przytula się do człowieka, a główkę chowa pod pachę.

źródło: NKJP: Grzegorz Zasępa: Kto je pokocha?, Trybuna Śląska, 2002-09-13

Samolot odrywa się od płyty lotniska i po chwili chowa podwozie.

źródło: NKJP: xx: Akademia humoru Aleksandra Trzaski, Dziennik Zachodni, 2006-09-15

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. chowam
chowamy
2 os. chowasz
chowacie
3 os. chowa
chowają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. chowałem
+(e)m chował
chowałam
+(e)m chowała
chowałom
+(e)m chowało
chowaliśmy
+(e)śmy chowali
chowałyśmy
+(e)śmy chowały
2 os. chowałeś
+(e)ś chował
chowałaś
+(e)ś chowała
chowałoś
+(e)ś chowało
chowaliście
+(e)ście chowali
chowałyście
+(e)ście chowały
3 os. chował
chowała
chowało
chowali
chowały

bezosobnik: chowano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę chował
będę chować
będę chowała
będę chować
będę chowało
będę chować
będziemy chowali
będziemy chować
będziemy chowały
będziemy chować
2 os. będziesz chował
będziesz chować
będziesz chowała
będziesz chować
będziesz chowało
będziesz chować
będziecie chowali
będziecie chować
będziecie chowały
będziecie chować
3 os. będzie chował
będzie chować
będzie chowała
będzie chować
będzie chowało
będzie chować
będą chowali
będą chować
będą chowały
będą chować

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. chowajmy
2 os. chowaj
chowajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. chowałbym
bym chował
chowałabym
bym chowała
chowałobym
bym chowało
chowalibyśmy
byśmy chowali
chowałybyśmy
byśmy chowały
2 os. chowałbyś
byś chował
chowałabyś
byś chowała
chowałobyś
byś chowało
chowalibyście
byście chowali
chowałybyście
byście chowały
3 os. chowałby
by chował
chowałaby
by chowała
chowałoby
by chowało
chowaliby
by chowali
chowałyby
by chowały

bezosobnik: chowano by

bezokolicznik: chować

imiesłów przysłówkowy współczesny: chowając

gerundium: chowanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. chowanie
chowania
D. chowania
chowań
C. chowaniu
chowaniom
B. chowanie
chowania
N. chowaniem
chowaniami
Ms. chowaniu
chowaniach
W. chowanie
chowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: chowający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. chowający
chowający
chowający
chowające
chowająca
D. chowającego
chowającego
chowającego
chowającego
chowającej
C. chowającemu
chowającemu
chowającemu
chowającemu
chowającej
B. chowającego
chowającego
chowający
chowające
chowającą
N. chowającym
chowającym
chowającym
chowającym
chowającą
Ms. chowającym
chowającym
chowającym
chowającym
chowającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. chowający
chowający
chowające
chowające
D. chowających
chowających
chowających
chowających
C. chowającym
chowającym
chowającym
chowającym
B. chowających
chowających
chowających
chowające
N. chowającymi
chowającymi
chowającymi
chowającymi
Ms. chowających
chowających
chowających
chowających

imiesłów przymiotnikowy bierny: chowany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. chowany
chowany
chowany
chowane
chowana
D. chowanego
chowanego
chowanego
chowanego
chowanej
C. chowanemu
chowanemu
chowanemu
chowanemu
chowanej
B. chowanego
chowanego
chowany
chowane
chowaną
N. chowanym
chowanym
chowanym
chowanym
chowaną
Ms. chowanym
chowanym
chowanym
chowanym
chowanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. chowani
chowani
chowane
chowane
D. chowanych
chowanych
chowanych
chowanych
C. chowanym
chowanym
chowanym
chowanym
B. chowanych
chowanych
chowanych
chowane
N. chowanymi
chowanymi
chowanymi
chowanymi
Ms. chowanych
chowanych
chowanych
chowanych

odpowiednik aspektowy: schować

Składnia

bez ograniczeń + chować +
CO + (DOKĄD)

2. ubrania w szafie

Definicja

przechowywać coś w miejscu niewidocznym lub bezpiecznym

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka czynności związane z codziennym życiem w domu

Połączenia

  • chować gdzieś rzeczy, ubrania

Cytaty

Dawid wysunął szufladę, w której chował zeszyty i wszystkie książki.

źródło: NKJP: Bogdan Wojdowski: Chleb rzucony umarłym, 1971

Nasza szafa była pełna niezliczonych skarbów. Babcia chowała w niej stare sukienki, kapelusze.

źródło: NKJP: Olga Deszko: GALINA. Nasze gwiazdy wciąż się do siebie zbliżają, Gazeta Wyborcza, 1999-07-31

Zajrzałem do schowka, gdzie chowaliśmy dwie nasze szable. Była w nim tylko ta nowa.

źródło: NKJP: Tomek Tryzna: Idź kochaj i niech ci nie pomoże żadna na ziemi rzecz, 2010

Kopuły mają też bardzo wyspecjalizowane zadania. Astronomowie chowają pod nimi teleskopy, ponieważ taki dach łatwo otworzyć i obracać, by móc obserwować wszystkie strony nieba.

źródło: NKJP: Ewa Szymczak: Kopuła kształt doskonały, Focus. Poznać i zrozumieć świat, 2003

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. chowam
chowamy
2 os. chowasz
chowacie
3 os. chowa
chowają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. chowałem
+(e)m chował
chowałam
+(e)m chowała
chowałom
+(e)m chowało
chowaliśmy
+(e)śmy chowali
chowałyśmy
+(e)śmy chowały
2 os. chowałeś
+(e)ś chował
chowałaś
+(e)ś chowała
chowałoś
+(e)ś chowało
chowaliście
+(e)ście chowali
chowałyście
+(e)ście chowały
3 os. chował
chowała
chowało
chowali
chowały

bezosobnik: chowano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę chował
będę chować
będę chowała
będę chować
będę chowało
będę chować
będziemy chowali
będziemy chować
będziemy chowały
będziemy chować
2 os. będziesz chował
będziesz chować
będziesz chowała
będziesz chować
będziesz chowało
będziesz chować
będziecie chowali
będziecie chować
będziecie chowały
będziecie chować
3 os. będzie chował
będzie chować
będzie chowała
będzie chować
będzie chowało
będzie chować
będą chowali
będą chować
będą chowały
będą chować

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. chowajmy
2 os. chowaj
chowajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. chowałbym
bym chował
chowałabym
bym chowała
chowałobym
bym chowało
chowalibyśmy
byśmy chowali
chowałybyśmy
byśmy chowały
2 os. chowałbyś
byś chował
chowałabyś
byś chowała
chowałobyś
byś chowało
chowalibyście
byście chowali
chowałybyście
byście chowały
3 os. chowałby
by chował
chowałaby
by chowała
chowałoby
by chowało
chowaliby
by chowali
chowałyby
by chowały

bezosobnik: chowano by

bezokolicznik: chować

imiesłów przysłówkowy współczesny: chowając

gerundium: chowanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. chowanie
chowania
D. chowania
chowań
C. chowaniu
chowaniom
B. chowanie
chowania
N. chowaniem
chowaniami
Ms. chowaniu
chowaniach
W. chowanie
chowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: chowający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. chowający
chowający
chowający
chowające
chowająca
D. chowającego
chowającego
chowającego
chowającego
chowającej
C. chowającemu
chowającemu
chowającemu
chowającemu
chowającej
B. chowającego
chowającego
chowający
chowające
chowającą
N. chowającym
chowającym
chowającym
chowającym
chowającą
Ms. chowającym
chowającym
chowającym
chowającym
chowającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. chowający
chowający
chowające
chowające
D. chowających
chowających
chowających
chowających
C. chowającym
chowającym
chowającym
chowającym
B. chowających
chowających
chowających
chowające
N. chowającymi
chowającymi
chowającymi
chowającymi
Ms. chowających
chowających
chowających
chowających

imiesłów przymiotnikowy bierny: chowany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. chowany
chowany
chowany
chowane
chowana
D. chowanego
chowanego
chowanego
chowanego
chowanej
C. chowanemu
chowanemu
chowanemu
chowanemu
chowanej
B. chowanego
chowanego
chowany
chowane
chowaną
N. chowanym
chowanym
chowanym
chowanym
chowaną
Ms. chowanym
chowanym
chowanym
chowanym
chowanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. chowani
chowani
chowane
chowane
D. chowanych
chowanych
chowanych
chowanych
C. chowanym
chowanym
chowanym
chowanym
B. chowanych
chowanych
chowanych
chowane
N. chowanymi
chowanymi
chowanymi
chowanymi
Ms. chowanych
chowanych
chowanych
chowanych

Składnia

Rzosobowy + chować +
CO + (GDZIE)

3. słodycze przed dziećmi

Definicja

umieszczać kogoś lub coś w takim miejscu, aby ta osoba lub rzecz była ukryta

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Relacje znaczeniowe

synonimy:  bunkrować, kryć, ukrywać

Połączenia

  • chować zbiega
  • chować coś pod koc, pod kołdrę, pod łóżko, pod poduszkę; pod koszulą, pod kurtką, pod płaszczem; pod podłogą, pod tapczanem
  • chować przed dziećmi, przed mężem, przed rodzicami
  • chować coś w ręce
  • chować coś za pazuchę; za plecami

Cytaty

W jaki sposób dzieci chowają narkotyki przed rodzicami?

źródło: NKJP: Tomasz Surdel, Genewa; Bartosz Węglarczyk, Warszawa; Helena Łuczywo, Zamiast narkopaniki, Gazeta Wyborcza, 1994-03-10

[...] dopiero po wyjściu wszystkich biegał po całym mieszkaniu, kontrolując, co chowają przed nim w szufladach.

źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Fausta, 2010

Było to tak obraźliwie zabawne, że chowając głowę pod kołdrę, krztusiłem się ze śmiechu.

źródło: NKJP: Stefan Chwin: Hanemann, 1995

Ciekawski kiciuś potrafi znaleźć chowane przed nim ozdoby, zanim zawisną bezpiecznie na choince, jak również wypatrzeć chowanie prezentów.

źródło: NKJP: zosia&ziemowit: Galaktyka, Kot, 2007-12

Marysia od jakiegoś czasu nosi okulary. Chowa oczy za przyciemnionymi szkłami.

źródło: NKJP: Inga Iwasiów: Bambino, 2008

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. chowam
chowamy
2 os. chowasz
chowacie
3 os. chowa
chowają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. chowałem
+(e)m chował
chowałam
+(e)m chowała
chowałom
+(e)m chowało
chowaliśmy
+(e)śmy chowali
chowałyśmy
+(e)śmy chowały
2 os. chowałeś
+(e)ś chował
chowałaś
+(e)ś chowała
chowałoś
+(e)ś chowało
chowaliście
+(e)ście chowali
chowałyście
+(e)ście chowały
3 os. chował
chowała
chowało
chowali
chowały

bezosobnik: chowano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę chował
będę chować
będę chowała
będę chować
będę chowało
będę chować
będziemy chowali
będziemy chować
będziemy chowały
będziemy chować
2 os. będziesz chował
będziesz chować
będziesz chowała
będziesz chować
będziesz chowało
będziesz chować
będziecie chowali
będziecie chować
będziecie chowały
będziecie chować
3 os. będzie chował
będzie chować
będzie chowała
będzie chować
będzie chowało
będzie chować
będą chowali
będą chować
będą chowały
będą chować

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. chowajmy
2 os. chowaj
chowajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. chowałbym
bym chował
chowałabym
bym chowała
chowałobym
bym chowało
chowalibyśmy
byśmy chowali
chowałybyśmy
byśmy chowały
2 os. chowałbyś
byś chował
chowałabyś
byś chowała
chowałobyś
byś chowało
chowalibyście
byście chowali
chowałybyście
byście chowały
3 os. chowałby
by chował
chowałaby
by chowała
chowałoby
by chowało
chowaliby
by chowali
chowałyby
by chowały

bezosobnik: chowano by

bezokolicznik: chować

imiesłów przysłówkowy współczesny: chowając

gerundium: chowanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. chowanie
chowania
D. chowania
chowań
C. chowaniu
chowaniom
B. chowanie
chowania
N. chowaniem
chowaniami
Ms. chowaniu
chowaniach
W. chowanie
chowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: chowający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. chowający
chowający
chowający
chowające
chowająca
D. chowającego
chowającego
chowającego
chowającego
chowającej
C. chowającemu
chowającemu
chowającemu
chowającemu
chowającej
B. chowającego
chowającego
chowający
chowające
chowającą
N. chowającym
chowającym
chowającym
chowającym
chowającą
Ms. chowającym
chowającym
chowającym
chowającym
chowającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. chowający
chowający
chowające
chowające
D. chowających
chowających
chowających
chowających
C. chowającym
chowającym
chowającym
chowającym
B. chowających
chowających
chowających
chowające
N. chowającymi
chowającymi
chowającymi
chowającymi
Ms. chowających
chowających
chowających
chowających

imiesłów przymiotnikowy bierny: chowany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. chowany
chowany
chowany
chowane
chowana
D. chowanego
chowanego
chowanego
chowanego
chowanej
C. chowanemu
chowanemu
chowanemu
chowanemu
chowanej
B. chowanego
chowanego
chowany
chowane
chowaną
N. chowanym
chowanym
chowanym
chowanym
chowaną
Ms. chowanym
chowanym
chowanym
chowanym
chowanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. chowani
chowani
chowane
chowane
D. chowanych
chowanych
chowanych
chowanych
C. chowanym
chowanym
chowanym
chowanym
B. chowanych
chowanych
chowanych
chowane
N. chowanymi
chowanymi
chowanymi
chowanymi
Ms. chowanych
chowanych
chowanych
chowanych

odpowiednik aspektowy: schować

Składnia

Rzżywotny + chować +
KOGO/CO + (przed KIM/CZYM) + (GDZIE)
bez ograniczeń + chować +
KOGO/CO + (przed KIM/CZYM) + (DOKĄD)

4. twarz w ramiona

Definicja

wsuwając lub wtulając część ciała w określony sposób, zasłaniać albo osłaniać ją

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Relacje znaczeniowe

antonimy:  wysadzać

Połączenia

  • chować głowę, ręce, twarz
  • chować w poduszkę; w dłoniach, w ramionach; w ramiona

Cytaty

Hutmistrz chowa głowę w ciężkich żylastych dłoniach i przymyka oczy.

źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Wiatr i pył, 2008

Na te słowa mała staruszka w rogu izby, chowa twarz w dłoniach i zaczyna cicho płakać.

źródło: NKJP:Rafał ZNAMIROWSKI: Powodzianin został na lodzie, Gazeta Krakowska, 2002-03-08

Spokojną zazwyczaj ulicą przechodnie przemykali chyłkiem, każdy chował głowę w kołnierz, aby nic nie widzieć, nic nie słyszeć i zemknąć cało do kryjówki.

źródło: NKJP: Jerzy Krzysztoń: Obłęd, 1980

– Schowaj głowę! – zdążyła tylko krzyknąć Aga. Dziecko instynktownie skuliło się, chowając głowę w ramionach.

źródło: NKJP: KISIEL BOGNA: To błędne koło, Polska Głos Wielkopolski, 2005-04-26

Bez rajstop i bez stanika, więc kuli się przed pytającym, chowając w ramionach duże piersi.

źródło: NKJP: Edyta Gietka: Czynnik ludzki i inne, Polityka, 2008-11-08

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. chowam
chowamy
2 os. chowasz
chowacie
3 os. chowa
chowają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. chowałem
+(e)m chował
chowałam
+(e)m chowała
chowałom
+(e)m chowało
chowaliśmy
+(e)śmy chowali
chowałyśmy
+(e)śmy chowały
2 os. chowałeś
+(e)ś chował
chowałaś
+(e)ś chowała
chowałoś
+(e)ś chowało
chowaliście
+(e)ście chowali
chowałyście
+(e)ście chowały
3 os. chował
chowała
chowało
chowali
chowały

bezosobnik: chowano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę chował
będę chować
będę chowała
będę chować
będę chowało
będę chować
będziemy chowali
będziemy chować
będziemy chowały
będziemy chować
2 os. będziesz chował
będziesz chować
będziesz chowała
będziesz chować
będziesz chowało
będziesz chować
będziecie chowali
będziecie chować
będziecie chowały
będziecie chować
3 os. będzie chował
będzie chować
będzie chowała
będzie chować
będzie chowało
będzie chować
będą chowali
będą chować
będą chowały
będą chować

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. chowajmy
2 os. chowaj
chowajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. chowałbym
bym chował
chowałabym
bym chowała
chowałobym
bym chowało
chowalibyśmy
byśmy chowali
chowałybyśmy
byśmy chowały
2 os. chowałbyś
byś chował
chowałabyś
byś chowała
chowałobyś
byś chowało
chowalibyście
byście chowali
chowałybyście
byście chowały
3 os. chowałby
by chował
chowałaby
by chowała
chowałoby
by chowało
chowaliby
by chowali
chowałyby
by chowały

bezosobnik: chowano by

bezokolicznik: chować

imiesłów przysłówkowy współczesny: chowając

gerundium: chowanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. chowanie
chowania
D. chowania
chowań
C. chowaniu
chowaniom
B. chowanie
chowania
N. chowaniem
chowaniami
Ms. chowaniu
chowaniach
W. chowanie
chowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: chowający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. chowający
chowający
chowający
chowające
chowająca
D. chowającego
chowającego
chowającego
chowającego
chowającej
C. chowającemu
chowającemu
chowającemu
chowającemu
chowającej
B. chowającego
chowającego
chowający
chowające
chowającą
N. chowającym
chowającym
chowającym
chowającym
chowającą
Ms. chowającym
chowającym
chowającym
chowającym
chowającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. chowający
chowający
chowające
chowające
D. chowających
chowających
chowających
chowających
C. chowającym
chowającym
chowającym
chowającym
B. chowających
chowających
chowających
chowające
N. chowającymi
chowającymi
chowającymi
chowającymi
Ms. chowających
chowających
chowających
chowających

imiesłów przymiotnikowy bierny: chowany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. chowany
chowany
chowany
chowane
chowana
D. chowanego
chowanego
chowanego
chowanego
chowanej
C. chowanemu
chowanemu
chowanemu
chowanemu
chowanej
B. chowanego
chowanego
chowany
chowane
chowaną
N. chowanym
chowanym
chowanym
chowanym
chowaną
Ms. chowanym
chowanym
chowanym
chowanym
chowanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. chowani
chowani
chowane
chowane
D. chowanych
chowanych
chowanych
chowanych
C. chowanym
chowanym
chowanym
chowanym
B. chowanych
chowanych
chowanych
chowane
N. chowanymi
chowanymi
chowanymi
chowanymi
Ms. chowanych
chowanych
chowanych
chowanych

odpowiednik aspektowy: schować

Składnia

bez ograniczeń + chować +
CO + w CO| w CZYM

5. zapasy na czarną godzinę

Definicja

nie używać czegoś, aby móc użyć tego w przyszłości

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z jedzeniem

Połączenia

  • chować chleb, jedzenie, zapasy
  • chować na gorsze czasy, na następny dzień, na później, na zapas

Cytaty

Kilka srebrnych monet, które mi dałeś, chowałem na czarną godzinę.

źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Tkacz iluzji, 2004

O wypraniu jej - ani marzyć. [...]. Noszę ją więc brudną, siwą od kurzu, cętkowaną od plam i lepką od historii powszechnej. Tę nową, granatową, którą przysłano mi z domu, chowam na jakieś nieodgadłe „potem”.

źródło: NKJP: Beata Obertyńska: W domu niewoli, 2005

Może robić, co chce. Może nawet nie pójść do szkoły. Może zapalić fajkę ojca lub dobrać się do konserw, które ojciec chował na wycieczkę.

źródło: NKJP: Edmund Niziurski: Księga urwisów, 1954

W piwnicy zakopano co lepsze konfitury i słynną, jedyną już butelkę wina węgierskiego, otrzymaną od mego pradziadka, doktora Stankiewicza, a chowaną podobno „na moje wesele”.

źródło: NKJP: Maria Iwaszkiewicz: Z pamięci, 2006

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. chowam
chowamy
2 os. chowasz
chowacie
3 os. chowa
chowają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. chowałem
+(e)m chował
chowałam
+(e)m chowała
chowałom
+(e)m chowało
chowaliśmy
+(e)śmy chowali
chowałyśmy
+(e)śmy chowały
2 os. chowałeś
+(e)ś chował
chowałaś
+(e)ś chowała
chowałoś
+(e)ś chowało
chowaliście
+(e)ście chowali
chowałyście
+(e)ście chowały
3 os. chował
chowała
chowało
chowali
chowały

bezosobnik: chowano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę chował
będę chować
będę chowała
będę chować
będę chowało
będę chować
będziemy chowali
będziemy chować
będziemy chowały
będziemy chować
2 os. będziesz chował
będziesz chować
będziesz chowała
będziesz chować
będziesz chowało
będziesz chować
będziecie chowali
będziecie chować
będziecie chowały
będziecie chować
3 os. będzie chował
będzie chować
będzie chowała
będzie chować
będzie chowało
będzie chować
będą chowali
będą chować
będą chowały
będą chować

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. chowajmy
2 os. chowaj
chowajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. chowałbym
bym chował
chowałabym
bym chowała
chowałobym
bym chowało
chowalibyśmy
byśmy chowali
chowałybyśmy
byśmy chowały
2 os. chowałbyś
byś chował
chowałabyś
byś chowała
chowałobyś
byś chowało
chowalibyście
byście chowali
chowałybyście
byście chowały
3 os. chowałby
by chował
chowałaby
by chowała
chowałoby
by chowało
chowaliby
by chowali
chowałyby
by chowały

bezosobnik: chowano by

bezokolicznik: chować

imiesłów przysłówkowy współczesny: chowając

gerundium: chowanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. chowanie
chowania
D. chowania
chowań
C. chowaniu
chowaniom
B. chowanie
chowania
N. chowaniem
chowaniami
Ms. chowaniu
chowaniach
W. chowanie
chowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: chowający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. chowający
chowający
chowający
chowające
chowająca
D. chowającego
chowającego
chowającego
chowającego
chowającej
C. chowającemu
chowającemu
chowającemu
chowającemu
chowającej
B. chowającego
chowającego
chowający
chowające
chowającą
N. chowającym
chowającym
chowającym
chowającym
chowającą
Ms. chowającym
chowającym
chowającym
chowającym
chowającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. chowający
chowający
chowające
chowające
D. chowających
chowających
chowających
chowających
C. chowającym
chowającym
chowającym
chowającym
B. chowających
chowających
chowających
chowające
N. chowającymi
chowającymi
chowającymi
chowającymi
Ms. chowających
chowających
chowających
chowających

imiesłów przymiotnikowy bierny: chowany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. chowany
chowany
chowany
chowane
chowana
D. chowanego
chowanego
chowanego
chowanego
chowanej
C. chowanemu
chowanemu
chowanemu
chowanemu
chowanej
B. chowanego
chowanego
chowany
chowane
chowaną
N. chowanym
chowanym
chowanym
chowanym
chowaną
Ms. chowanym
chowanym
chowanym
chowanym
chowanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. chowani
chowani
chowane
chowane
D. chowanych
chowanych
chowanych
chowanych
C. chowanym
chowanym
chowanym
chowanym
B. chowanych
chowanych
chowanych
chowane
N. chowanymi
chowanymi
chowanymi
chowanymi
Ms. chowanych
chowanych
chowanych
chowanych

odpowiednik aspektowy: schować

Składnia

Rzżywotny + chować +
CO + na CO

6. urazę

Definicja

książk. 
przez dłuższy czas doznawać jakiegoś uczucia lub pamiętać o czymś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka

Połączenia

  • chować urazę, żal; nadzieję
  • chować coś w pamięci, w sercu

Cytaty

Nie mam żadnych uprzedzeń i do nikogo nie chowam urazy. Wszystkim życzę bardzo dobrze.

źródło: NKJP: Sprawozdanie z 75. posiedzenia Senatu RP część 4, wersja robocza

Najważniejsza osoba w życiu każdego z nas: mama. [...] Każdy z nas w swoim sercu chowa wdzięczność za to, że dała nam największy skarb – życie.

źródło: NKJP: Jolanta Woszczek: Scenariusz spotkania rodzinnego dla szkoły podstawowej. Dzień Rodziny, Wychowawca, 2010, nr 205

Chociaż przez niego miałam początkowo sporo kłopotów, nie zwykłam długo chować żalu do nikogo.

źródło: NKJP: Tadeusz Dołęga Mostowicz: Pamiętnik Pani Hanki, 1939

Jest człowiekiem życzliwym, chętnie pomoże nam w kłopotach i nie będzie długo chował w pamięci naszych potknięć.

źródło: NKJP: Elżbieta Kłobus, Zofia Wieczorek: Z astrologią pod rękę, 2007

Alias, który ciągle na dnie serca chował nadzieję, że syn wydobędzie się spod wpływu smoczej magii, ostatecznie pozbył się złudzeń.

źródło: NKJP: Iwona Surmik: Ostatni smok, 2005

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. chowam
chowamy
2 os. chowasz
chowacie
3 os. chowa
chowają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. chowałem
+(e)m chował
chowałam
+(e)m chowała
chowałom
+(e)m chowało
chowaliśmy
+(e)śmy chowali
chowałyśmy
+(e)śmy chowały
2 os. chowałeś
+(e)ś chował
chowałaś
+(e)ś chowała
chowałoś
+(e)ś chowało
chowaliście
+(e)ście chowali
chowałyście
+(e)ście chowały
3 os. chował
chowała
chowało
chowali
chowały

bezosobnik: chowano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę chował
będę chować
będę chowała
będę chować
będę chowało
będę chować
będziemy chowali
będziemy chować
będziemy chowały
będziemy chować
2 os. będziesz chował
będziesz chować
będziesz chowała
będziesz chować
będziesz chowało
będziesz chować
będziecie chowali
będziecie chować
będziecie chowały
będziecie chować
3 os. będzie chował
będzie chować
będzie chowała
będzie chować
będzie chowało
będzie chować
będą chowali
będą chować
będą chowały
będą chować

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. chowajmy
2 os. chowaj
chowajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. chowałbym
bym chował
chowałabym
bym chowała
chowałobym
bym chowało
chowalibyśmy
byśmy chowali
chowałybyśmy
byśmy chowały
2 os. chowałbyś
byś chował
chowałabyś
byś chowała
chowałobyś
byś chowało
chowalibyście
byście chowali
chowałybyście
byście chowały
3 os. chowałby
by chował
chowałaby
by chowała
chowałoby
by chowało
chowaliby
by chowali
chowałyby
by chowały

bezosobnik: chowano by

bezokolicznik: chować

imiesłów przysłówkowy współczesny: chowając

gerundium: chowanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. chowanie
chowania
D. chowania
chowań
C. chowaniu
chowaniom
B. chowanie
chowania
N. chowaniem
chowaniami
Ms. chowaniu
chowaniach
W. chowanie
chowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: chowający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. chowający
chowający
chowający
chowające
chowająca
D. chowającego
chowającego
chowającego
chowającego
chowającej
C. chowającemu
chowającemu
chowającemu
chowającemu
chowającej
B. chowającego
chowającego
chowający
chowające
chowającą
N. chowającym
chowającym
chowającym
chowającym
chowającą
Ms. chowającym
chowającym
chowającym
chowającym
chowającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. chowający
chowający
chowające
chowające
D. chowających
chowających
chowających
chowających
C. chowającym
chowającym
chowającym
chowającym
B. chowających
chowających
chowających
chowające
N. chowającymi
chowającymi
chowającymi
chowającymi
Ms. chowających
chowających
chowających
chowających

imiesłów przymiotnikowy bierny: chowany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. chowany
chowany
chowany
chowane
chowana
D. chowanego
chowanego
chowanego
chowanego
chowanej
C. chowanemu
chowanemu
chowanemu
chowanemu
chowanej
B. chowanego
chowanego
chowany
chowane
chowaną
N. chowanym
chowanym
chowanym
chowanym
chowaną
Ms. chowanym
chowanym
chowanym
chowanym
chowanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. chowani
chowani
chowane
chowane
D. chowanych
chowanych
chowanych
chowanych
C. chowanym
chowanym
chowanym
chowanym
B. chowanych
chowanych
chowanych
chowane
N. chowanymi
chowanymi
chowanymi
chowanymi
Ms. chowanych
chowanych
chowanych
chowanych

Składnia

Rzosobowy + chować +
CO

7. informacje

Definicja

nie ujawniać komuś czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  skrywać

Połączenia

  • chować informacje, sekret, tajemnicę; emocje, uczucia

Cytaty

Chowam emocje w sobie i liczę na to, że nigdy nie wyjdą na jaw.

źródło: NKJP: Maciej Stuhr: Pierwszy wierny, Glamour, 2003, nr 5

W swoim małżeństwie nauczyła się chować łzy, a czasem także i złość.

źródło: NKJP: Krystyna Jagiełło: Helmut Kohl, Gazeta Wyborcza, 1995-06-30

Ojciec chował uśmiech przed obcymi, ale dla was zawsze miał twarz pogodną.

źródło: NKJP: Iwona Surmik: Talizman złotego smoka, 2002

Reakcje córki były coraz dojrzalsze, nie wściekała się jak dziecko, tylko chowała uczucia jak dorosła.

źródło: NKJP: Grażyna Plebanek: Nielegalne związki, 2011

Więc jednak było coś, co chował przed nią, a matka pewnie o tym wiedziała. Dorośli też mają swoje tajemnice.

źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Fausta, 2010

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. chowam
chowamy
2 os. chowasz
chowacie
3 os. chowa
chowają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. chowałem
+(e)m chował
chowałam
+(e)m chowała
chowałom
+(e)m chowało
chowaliśmy
+(e)śmy chowali
chowałyśmy
+(e)śmy chowały
2 os. chowałeś
+(e)ś chował
chowałaś
+(e)ś chowała
chowałoś
+(e)ś chowało
chowaliście
+(e)ście chowali
chowałyście
+(e)ście chowały
3 os. chował
chowała
chowało
chowali
chowały

bezosobnik: chowano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę chował
będę chować
będę chowała
będę chować
będę chowało
będę chować
będziemy chowali
będziemy chować
będziemy chowały
będziemy chować
2 os. będziesz chował
będziesz chować
będziesz chowała
będziesz chować
będziesz chowało
będziesz chować
będziecie chowali
będziecie chować
będziecie chowały
będziecie chować
3 os. będzie chował
będzie chować
będzie chowała
będzie chować
będzie chowało
będzie chować
będą chowali
będą chować
będą chowały
będą chować

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. chowajmy
2 os. chowaj
chowajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. chowałbym
bym chował
chowałabym
bym chowała
chowałobym
bym chowało
chowalibyśmy
byśmy chowali
chowałybyśmy
byśmy chowały
2 os. chowałbyś
byś chował
chowałabyś
byś chowała
chowałobyś
byś chowało
chowalibyście
byście chowali
chowałybyście
byście chowały
3 os. chowałby
by chował
chowałaby
by chowała
chowałoby
by chowało
chowaliby
by chowali
chowałyby
by chowały

bezosobnik: chowano by

bezokolicznik: chować

imiesłów przysłówkowy współczesny: chowając

gerundium: chowanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. chowanie
chowania
D. chowania
chowań
C. chowaniu
chowaniom
B. chowanie
chowania
N. chowaniem
chowaniami
Ms. chowaniu
chowaniach
W. chowanie
chowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: chowający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. chowający
chowający
chowający
chowające
chowająca
D. chowającego
chowającego
chowającego
chowającego
chowającej
C. chowającemu
chowającemu
chowającemu
chowającemu
chowającej
B. chowającego
chowającego
chowający
chowające
chowającą
N. chowającym
chowającym
chowającym
chowającym
chowającą
Ms. chowającym
chowającym
chowającym
chowającym
chowającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. chowający
chowający
chowające
chowające
D. chowających
chowających
chowających
chowających
C. chowającym
chowającym
chowającym
chowającym
B. chowających
chowających
chowających
chowające
N. chowającymi
chowającymi
chowającymi
chowającymi
Ms. chowających
chowających
chowających
chowających

imiesłów przymiotnikowy bierny: chowany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. chowany
chowany
chowany
chowane
chowana
D. chowanego
chowanego
chowanego
chowanego
chowanej
C. chowanemu
chowanemu
chowanemu
chowanemu
chowanej
B. chowanego
chowanego
chowany
chowane
chowaną
N. chowanym
chowanym
chowanym
chowanym
chowaną
Ms. chowanym
chowanym
chowanym
chowanym
chowanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. chowani
chowani
chowane
chowane
D. chowanych
chowanych
chowanych
chowanych
C. chowanym
chowanym
chowanym
chowanym
B. chowanych
chowanych
chowanych
chowane
N. chowanymi
chowanymi
chowanymi
chowanymi
Ms. chowanych
chowanych
chowanych
chowanych

Składnia

Rzosobowy + chować +
CO + przed KIM

8. zmarłych

Definicja

składać ciało lub prochy zmarłej osoby lub zmarłego zwierzęcia do grobu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia śmierć

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja zwyczaje i obyczaje

Relacje znaczeniowe

synonimy:  grzebać

Połączenia

  • chować ciała, trupy, umarłych, zabitych, zmarłych, zwłoki, żołnierzy
  • chować na cmentarzu
  • chować w trumnie

Cytaty

Właśnie odbywał się pogrzeb. Chowali kobietę, która urodziła się w tych stronach.

źródło: NKJP: Anna Nasiłowska: Księga początku, 2002

Pierwsi chrześcijanie chowali swoich zmarłych w katakumbach.

źródło: NKJP: Jan Dziadul: Kurhan niezgody, Polityka, 2005-10-29

Wczorajsze znalezisko świadczy o tym, że na przyklasztornym cmentarzu chowano nie tyko duchownych, ale również osoby świeckie.

źródło: NKJP: Bydgoszcz: Tajemnicze szkielety przy ul. Focha, Gazeta Pomorska, 2009-02-18

Z opowieści ojca wynikało, że w miejscu, gdzie chowano zmarłych, ustawiono krzyż.

źródło: NKJP: K. Juszczak: „Cholerna” woda?, Czas Ostrzeszowski, 2003, nr 41

W praktyce chowanie zwierząt w Polsce wygląda tymczasem tak, że po odejściu czworonoga jego grób kopany jest zazwyczaj gdzieś w przydomowym ogródku.

źródło: Jakub Noch: Miłośc kontra prawo, natemat.pl, 2013-02-18

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. chowam
chowamy
2 os. chowasz
chowacie
3 os. chowa
chowają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. chowałem
+(e)m chował
chowałam
+(e)m chowała
chowałom
+(e)m chowało
chowaliśmy
+(e)śmy chowali
chowałyśmy
+(e)śmy chowały
2 os. chowałeś
+(e)ś chował
chowałaś
+(e)ś chowała
chowałoś
+(e)ś chowało
chowaliście
+(e)ście chowali
chowałyście
+(e)ście chowały
3 os. chował
chowała
chowało
chowali
chowały

bezosobnik: chowano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę chował
będę chować
będę chowała
będę chować
będę chowało
będę chować
będziemy chowali
będziemy chować
będziemy chowały
będziemy chować
2 os. będziesz chował
będziesz chować
będziesz chowała
będziesz chować
będziesz chowało
będziesz chować
będziecie chowali
będziecie chować
będziecie chowały
będziecie chować
3 os. będzie chował
będzie chować
będzie chowała
będzie chować
będzie chowało
będzie chować
będą chowali
będą chować
będą chowały
będą chować

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. chowajmy
2 os. chowaj
chowajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. chowałbym
bym chował
chowałabym
bym chowała
chowałobym
bym chowało
chowalibyśmy
byśmy chowali
chowałybyśmy
byśmy chowały
2 os. chowałbyś
byś chował
chowałabyś
byś chowała
chowałobyś
byś chowało
chowalibyście
byście chowali
chowałybyście
byście chowały
3 os. chowałby
by chował
chowałaby
by chowała
chowałoby
by chowało
chowaliby
by chowali
chowałyby
by chowały

bezosobnik: chowano by

bezokolicznik: chować

imiesłów przysłówkowy współczesny: chowając

gerundium: chowanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. chowanie
chowania
D. chowania
chowań
C. chowaniu
chowaniom
B. chowanie
chowania
N. chowaniem
chowaniami
Ms. chowaniu
chowaniach
W. chowanie
chowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: chowający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. chowający
chowający
chowający
chowające
chowająca
D. chowającego
chowającego
chowającego
chowającego
chowającej
C. chowającemu
chowającemu
chowającemu
chowającemu
chowającej
B. chowającego
chowającego
chowający
chowające
chowającą
N. chowającym
chowającym
chowającym
chowającym
chowającą
Ms. chowającym
chowającym
chowającym
chowającym
chowającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. chowający
chowający
chowające
chowające
D. chowających
chowających
chowających
chowających
C. chowającym
chowającym
chowającym
chowającym
B. chowających
chowających
chowających
chowające
N. chowającymi
chowającymi
chowającymi
chowającymi
Ms. chowających
chowających
chowających
chowających

imiesłów przymiotnikowy bierny: chowany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. chowany
chowany
chowany
chowane
chowana
D. chowanego
chowanego
chowanego
chowanego
chowanej
C. chowanemu
chowanemu
chowanemu
chowanemu
chowanej
B. chowanego
chowanego
chowany
chowane
chowaną
N. chowanym
chowanym
chowanym
chowanym
chowaną
Ms. chowanym
chowanym
chowanym
chowanym
chowanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. chowani
chowani
chowane
chowane
D. chowanych
chowanych
chowanych
chowanych
C. chowanym
chowanym
chowanym
chowanym
B. chowanych
chowanych
chowanych
chowane
N. chowanymi
chowanymi
chowanymi
chowanymi
Ms. chowanych
chowanych
chowanych
chowanych

odpowiednik aspektowy: pochować

Składnia

Rzosobowy + chować +
KOGO/CO

9. dziecko

Definicja

pot. 
zapewniając opiekę niedorosłej osobie lub zwierzęciu i wpajając określone wartości, doprowadzać je do samodzielności

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia narodziny i dzieciństwo

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Edukacja i oświata organizacje/placówki opiekuńcze i kulturalne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  wychowywać

Połączenia

  • matka, ojciec chowa; rodzice chowają
  • chować dzieci, młodzież
  • chować kogoś na dobrą żonę, na porządnego człowieka, wojownika
  • chować kogoś od małego, od urodzenia
  • chować kogoś po katolicku
  • chować kogoś w czyjejś legendzie, w jakiejś tradycji
  • chować kogoś bezstresowo, patriotycznie, religijnie, surowo, zdrowo
  • chowany bez matki, bez ojca

Cytaty

Gospodarstwem się nie zajmowała, od tego były gosposie, służące. Syna chował ojciec.

źródło: NKJP: Janina Kumaniecka: Saga rodu Słonimskich, 2003

Rodzice chowali Lalibelę w czystości i pobożności, a gdy ten stał się mężczyzną, zapragnęli, żeby został królem.

źródło: NKJP: Ignacy Karpowicz: Nowy kwiat cesarza (i Pszczoły), 2007

Matka była chowana prosto, po katolicku.

źródło: NKJP: Max Cegielski: Apokalipso, 2004

Tradycyjna rodzina – mama w domu, tata w pracy, liczne potomstwo chowane na prawdziwych patriotów.

źródło: NKJP: Agnieszka Graff: Rykoszetem. Rzecz o płci, seksualności i narodzie, 2008

Dla mnie to zdumiewające: jak można chować psa od szczeniaka i po paru latach, niemal z dnia na dzień zacząć się go bać?

źródło: NKJP: pij, aga: Właściciele boją się swoich psów, Express Ilustrowany, 2002-11-23

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. chowam
chowamy
2 os. chowasz
chowacie
3 os. chowa
chowają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. chowałem
+(e)m chował
chowałam
+(e)m chowała
chowałom
+(e)m chowało
chowaliśmy
+(e)śmy chowali
chowałyśmy
+(e)śmy chowały
2 os. chowałeś
+(e)ś chował
chowałaś
+(e)ś chowała
chowałoś
+(e)ś chowało
chowaliście
+(e)ście chowali
chowałyście
+(e)ście chowały
3 os. chował
chowała
chowało
chowali
chowały

bezosobnik: chowano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę chował
będę chować
będę chowała
będę chować
będę chowało
będę chować
będziemy chowali
będziemy chować
będziemy chowały
będziemy chować
2 os. będziesz chował
będziesz chować
będziesz chowała
będziesz chować
będziesz chowało
będziesz chować
będziecie chowali
będziecie chować
będziecie chowały
będziecie chować
3 os. będzie chował
będzie chować
będzie chowała
będzie chować
będzie chowało
będzie chować
będą chowali
będą chować
będą chowały
będą chować

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. chowajmy
2 os. chowaj
chowajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. chowałbym
bym chował
chowałabym
bym chowała
chowałobym
bym chowało
chowalibyśmy
byśmy chowali
chowałybyśmy
byśmy chowały
2 os. chowałbyś
byś chował
chowałabyś
byś chowała
chowałobyś
byś chowało
chowalibyście
byście chowali
chowałybyście
byście chowały
3 os. chowałby
by chował
chowałaby
by chowała
chowałoby
by chowało
chowaliby
by chowali
chowałyby
by chowały

bezosobnik: chowano by

bezokolicznik: chować

imiesłów przysłówkowy współczesny: chowając

gerundium: chowanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. chowanie
chowania
D. chowania
chowań
C. chowaniu
chowaniom
B. chowanie
chowania
N. chowaniem
chowaniami
Ms. chowaniu
chowaniach
W. chowanie
chowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: chowający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. chowający
chowający
chowający
chowające
chowająca
D. chowającego
chowającego
chowającego
chowającego
chowającej
C. chowającemu
chowającemu
chowającemu
chowającemu
chowającej
B. chowającego
chowającego
chowający
chowające
chowającą
N. chowającym
chowającym
chowającym
chowającym
chowającą
Ms. chowającym
chowającym
chowającym
chowającym
chowającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. chowający
chowający
chowające
chowające
D. chowających
chowających
chowających
chowających
C. chowającym
chowającym
chowającym
chowającym
B. chowających
chowających
chowających
chowające
N. chowającymi
chowającymi
chowającymi
chowającymi
Ms. chowających
chowających
chowających
chowających

imiesłów przymiotnikowy bierny: chowany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. chowany
chowany
chowany
chowane
chowana
D. chowanego
chowanego
chowanego
chowanego
chowanej
C. chowanemu
chowanemu
chowanemu
chowanemu
chowanej
B. chowanego
chowanego
chowany
chowane
chowaną
N. chowanym
chowanym
chowanym
chowanym
chowaną
Ms. chowanym
chowanym
chowanym
chowanym
chowanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. chowani
chowani
chowane
chowane
D. chowanych
chowanych
chowanych
chowanych
C. chowanym
chowanym
chowanym
chowanym
B. chowanych
chowanych
chowanych
chowane
N. chowanymi
chowanymi
chowanymi
chowanymi
Ms. chowanych
chowanych
chowanych
chowanych

Składnia

Rzżywotny + chować +
KOGO/CO

10. świnie

Definicja

hodować jakieś zwierzęta

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt hodowla i opieka nad zwierzętami; człowiek wobec zwierząt

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  hodować

Połączenia

  • chować kury, świnie, zwierzęta
  • chować dla przyjemności
  • chować coś na futro, na mięso

Cytaty

Mamy trzyhektarowe gospodarstwo. Chowamy kury. Sadzimy ziemniaki i siejemy zboże.

źródło: NKJP: Tadeusz Sobczak: Talent z Szynkielowa, który warto wspierać, Dziennik Łódzki, 2004-04-16

Mieli przy domu chlewik i kawałek ogrodu. W chlewiku chowano kozy, króliki, kury, a nawet świnie.

źródło: NKJP: Marek Szołtysek: Śląska tradycja i wczasy, Dziennik Zachodni, 2008-07-18

Świnie chowane na mięso rodzą się, spędzają całe swoje życie i giną w zamkniętych przepełnionych pomieszczeniach.

źródło: Internet

Owce kożuchowe chowane są głównie dla skór.

źródło: NKJP: Jan Fereniec: Zarys ekonomiki i organizacji rolnictwa, 1985

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. chowam
chowamy
2 os. chowasz
chowacie
3 os. chowa
chowają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. chowałem
+(e)m chował
chowałam
+(e)m chowała
chowałom
+(e)m chowało
chowaliśmy
+(e)śmy chowali
chowałyśmy
+(e)śmy chowały
2 os. chowałeś
+(e)ś chował
chowałaś
+(e)ś chowała
chowałoś
+(e)ś chowało
chowaliście
+(e)ście chowali
chowałyście
+(e)ście chowały
3 os. chował
chowała
chowało
chowali
chowały

bezosobnik: chowano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę chował
będę chować
będę chowała
będę chować
będę chowało
będę chować
będziemy chowali
będziemy chować
będziemy chowały
będziemy chować
2 os. będziesz chował
będziesz chować
będziesz chowała
będziesz chować
będziesz chowało
będziesz chować
będziecie chowali
będziecie chować
będziecie chowały
będziecie chować
3 os. będzie chował
będzie chować
będzie chowała
będzie chować
będzie chowało
będzie chować
będą chowali
będą chować
będą chowały
będą chować

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. chowajmy
2 os. chowaj
chowajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. chowałbym
bym chował
chowałabym
bym chowała
chowałobym
bym chowało
chowalibyśmy
byśmy chowali
chowałybyśmy
byśmy chowały
2 os. chowałbyś
byś chował
chowałabyś
byś chowała
chowałobyś
byś chowało
chowalibyście
byście chowali
chowałybyście
byście chowały
3 os. chowałby
by chował
chowałaby
by chowała
chowałoby
by chowało
chowaliby
by chowali
chowałyby
by chowały

bezosobnik: chowano by

bezokolicznik: chować

imiesłów przysłówkowy współczesny: chowając

gerundium: chowanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. chowanie
chowania
D. chowania
chowań
C. chowaniu
chowaniom
B. chowanie
chowania
N. chowaniem
chowaniami
Ms. chowaniu
chowaniach
W. chowanie
chowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: chowający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. chowający
chowający
chowający
chowające
chowająca
D. chowającego
chowającego
chowającego
chowającego
chowającej
C. chowającemu
chowającemu
chowającemu
chowającemu
chowającej
B. chowającego
chowającego
chowający
chowające
chowającą
N. chowającym
chowającym
chowającym
chowającym
chowającą
Ms. chowającym
chowającym
chowającym
chowającym
chowającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. chowający
chowający
chowające
chowające
D. chowających
chowających
chowających
chowających
C. chowającym
chowającym
chowającym
chowającym
B. chowających
chowających
chowających
chowające
N. chowającymi
chowającymi
chowającymi
chowającymi
Ms. chowających
chowających
chowających
chowających

imiesłów przymiotnikowy bierny: chowany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. chowany
chowany
chowany
chowane
chowana
D. chowanego
chowanego
chowanego
chowanego
chowanej
C. chowanemu
chowanemu
chowanemu
chowanemu
chowanej
B. chowanego
chowanego
chowany
chowane
chowaną
N. chowanym
chowanym
chowanym
chowanym
chowaną
Ms. chowanym
chowanym
chowanym
chowanym
chowanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. chowani
chowani
chowane
chowane
D. chowanych
chowanych
chowanych
chowanych
C. chowanym
chowanym
chowanym
chowanym
B. chowanych
chowanych
chowanych
chowane
N. chowanymi
chowanymi
chowanymi
chowanymi
Ms. chowanych
chowanych
chowanych
chowanych

Składnia

Rzosobowy + chować +
CO

Frazeologizmy

ktoś bierze do kieszeni
ktoś chowa pieniądze do kieszeni
ktoś chowa ambicję do kieszeni
ktoś chowa honor do kieszeni
ktoś chowa dumę w kieszeń
ktoś chowa dumę do kieszeni
ktoś chowa coś pod korcem
ktoś chowa dudy w miech
ktoś chowa głowę w piasek
ktoś chowa pod sukno coś
ktoś chowa pod suknem coś
ktoś kładzie uszy po sobie
ktoś chowa uszy po sobie
ktoś ma w zanadrzu coś
ktoś chowa w zanadrzu coś
ktoś podkula ogon
ktoś chowa ogon pod siebie
Data ostatniej modyfikacji: 20.03.2025
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj