UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wieprz

Chronologizacja

1386, SStp

Pochodzenie

psł. *vepr'ь 'samiec świni, wieprz, dzik'

1. zwierzę

Definicja

samiec świni domowej, przeznaczony do zabicia po wcześniejszym utuczeniu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwierzęta domowe i hodowlane

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  świnia

Cytaty

Warunki geograficzne sprawiały, że hodowano głównie świnie, a na terenach podgórskich owce. Wieprze wypasano w licznych lasach dębowych i bukowych [...].

źródło: NKJP: Internet

Boczek powinien być cieńszy, z nie za dużego wieprza, nie za tłusty i broń Boże nie z knura (ma paskudny zapach).

źródło: NKJP: Magda Gessler: Wielkanoc Pani Magdy, Gazeta Wyborcza, 1997-03-28

[...] obaj studenci pojawili się rano we wsi i rozpoczęli skup najdelikatniejszego mięsa gotowanego z wieprza [...].

źródło: NKJP: Janusz Głowacki: Rose Café i inne opowieści, 1997

Wśród mięs szczególnym powodzeniem cieszyła się dziczyzna, jako mięso ze zwierzyny żyjącej wolno, więc wyżej cenionej niż hodowane po wsiach woły i wieprze.

źródło: NKJP: Miecz i musztarda albo dialektyka Pól Elizejskich, Dziennik Polski, 2002-10-05

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wieprz
wieprze
D. wieprza
wieprzów
wieprzy
C. wieprzowi
wieprzom
B. wieprza
wieprze
N. wieprzem
wieprzami
Ms. wieprzu
wieprzach
W. wieprzu
wieprze

2. otyły mężczyzna

Definicja

pot.  pogard. 
otyły mężczyzna

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka wygląd

Relacje znaczeniowe

synonimy:  baryła, beka, buła, grubas, klucha, kluska, pulpet, spaślak, tłuścioch
antonimy:  chuderlak, chudzina, skóra i kości, suchar, szkielet

Połączenia

  • spasiony, tłusty wieprz

Cytaty

- Słuchaj, spasiony wieprzu - syknął Gerlach, dociskając mocniej szpic ostrza do tłustych fałd biskupiego podgardla.

źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Ogród miłości, 2006

[...] przez problemy zdrowotne, paskudne leki i problemy hormonalne jestem grubym wieprzem (a za rok będę już po leczeniu, więc mam nadzieję na powrót do normalnego wyglądu).

źródło: Internet: barfnyswiat.org

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wieprz
wieprze
ndepr
wieprze
depr
D. wieprza
wieprzów
wieprzy
C. wieprzowi
wieprzom
B. wieprza
wieprzów
wieprzy
N. wieprzem
wieprzami
Ms. wieprzu
wieprzach
W. wieprzu
wieprze
ndepr
wieprze
depr

3. lubieżny mężczyzna

Definicja

pot.  pogard. 
mężczyzna, który w opinii mówiącego przejawia nadmierną aktywność seksualną

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka określenia człowieka ze względu na jego usposobienie

Cytaty

Ja pani powiem: każdy chłop to jeden w drugiego obleśny wieprz [...].

źródło: NKJP: Włodzimierz Kowalewski: Excentrycy, 2007

Wtedy Maciek [...] w jednej chwili stanął za Gazdą.
- Zostaw ją, bydlaku! Wieprzu ty! Zostaw...

źródło: NKJP: Andrzej Stasiuk: Biały kruk, 1955

[...] znienacka Majkę za najlepszą część jej damskiego ciała złapał. Spieprzaj z łapami, stary wieprzu! - syknęła [...].

źródło: NKJP: Janusz Szpotański: Zebrane utwory poetyckie, 1990

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wieprz
wieprze
ndepr
wieprze
depr
D. wieprza
wieprzów
wieprzy
C. wieprzowi
wieprzom
B. wieprza
wieprzów
wieprzy
N. wieprzem
wieprzami
Ms. wieprzu
wieprzach
W. wieprzu
wieprze
ndepr
wieprze
depr

4. chciwy mężczyzna

Definicja

pot.  pogard. 
mężczyzna, który niesłusznie korzysta lub chce skorzystać z dużej ilości nienależących się mu pieniędzy lub innych przywilejów, co budzi niechęć mówiącego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka określenia człowieka ze względu na jego usposobienie

Cytaty

- Trochę mamy tych wieprzów żyjących na koszt społeczeństwa.

źródło: Internet: beskidzka24.pl

- To Polacy, mimo widocznych zamiarów tego wieprza, dali się nabrać, oczywiście myślę tu o naiwnych, czyli nie wszystkich.

źródło: Internet: telewizjarepublika.pl/

X nie umie się ścigać, Y nie umie grać, za to ty wieprzu pazerny umiesz pisać?

źródło: Internet: polskatimes.pl

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wieprz
wieprze
ndepr
wieprze
depr
D. wieprza
wieprzów
wieprzy
C. wieprzowi
wieprzom
B. wieprza
wieprzów
wieprzy
N. wieprzem
wieprzami
Ms. wieprzu
wieprzach
W. wieprzu
wieprze
ndepr
wieprze
depr

5. pogardzana osoba

Definicja

pot.  pogard. 
osoba, wobec której mówiący odczuwa bardzo silną niechęć

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Cytaty

Co za wieprze dodają takie info szkalujące Ciebie [...] ?

źródło: Internet

Będzie moim wspólnikiem, pomoże mi pogrążyć tego wieprza Marcela.

źródło: Katherine Pancol: Wiewiórki z Central Parku są smutne w poniedziałki, 2015 (google books)

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wieprz
wieprze
ndepr
wieprze
depr
D. wieprza
wieprzów
wieprzy
C. wieprzowi
wieprzom
B. wieprza
wieprzów
wieprzy
N. wieprzem
wieprzami
Ms. wieprzu
wieprzach
W. wieprzu
wieprze
ndepr
wieprze
depr

Frazeologizmy

ktoś rzuca perły przed wieprze
ktoś rzucił perły przed wieprze
Data ostatniej modyfikacji: 13.08.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj