UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

uwędzić

Chronologizacja

SJPXVII, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. wędzić

1. w wędzarni

Definicja

poddając działaniu dymu z palącego się drewna, zabezpieczyć przed zepsuciem lub przygotować do spożycia

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z przyrządzaniem jedzenia

Połączenia

uwędzić boczek, flądrę, kiełbasę, łososia, mięso, schab, szynkę, wędliny, węgorza
uwędzić na palenisku, na strychu
uwędzić nad ogniem
uwędzić w jałowcowym dymie; w kominie, w wędzarni
uwędzić dobrze, dokładnie, porządnie, starannie; domowym sposobem; w całości
przyrządzona i uwędzona szynka; upieczone i uwędzone małże

Cytaty

Na jego oczach dziadek Kulesza uwędził rybę; była imponujących rozmiarów.

źródło: NKJP: Maria Nurowska: Panny i wdowy: zdrada, 1991

Kiełbasę można upiec albo uwędzić w zimnym dymie.

źródło: NKJP: Biała kiełbasa domowa, prasa, 1998

Wieprzek po śmierci odwdzięczał się nadzwyczajnym smakiem szynki, uwędzonej w przydomowej wędzarni.

źródło: NKJP: Kuchenne okopy, Dziennik Polski - Magazyn, 2000-10-20

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	uwędzę	uwędzimy
2 os.	uwędzisz	uwędzicie
3 os.	uwędzi	uwędzą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	uwędziłem +(e)m uwędził	uwędziłam +(e)m uwędziła	uwędziłom +(e)m uwędziło	uwędziliśmy +(e)śmy uwędzili	uwędziłyśmy +(e)śmy uwędziły
2 os.	uwędziłeś +(e)ś uwędził	uwędziłaś +(e)ś uwędziła	uwędziłoś +(e)ś uwędziło	uwędziliście +(e)ście uwędzili	uwędziłyście +(e)ście uwędziły
3 os.	uwędził	uwędziła	uwędziło	uwędzili	uwędziły

bezosobnik: uwędzono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		uwędźmy
2 os.	uwędź	uwędźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	uwędziłbym bym uwędził	uwędziłabym bym uwędziła	uwędziłobym bym uwędziło	uwędzilibyśmy byśmy uwędzili	uwędziłybyśmy byśmy uwędziły
2 os.	uwędziłbyś byś uwędził	uwędziłabyś byś uwędziła	uwędziłobyś byś uwędziło	uwędzilibyście byście uwędzili	uwędziłybyście byście uwędziły
3 os.	uwędziłby by uwędził	uwędziłaby by uwędziła	uwędziłoby by uwędziło	uwędziliby by uwędzili	uwędziłyby by uwędziły

bezosobnik: uwędzono by

bezokolicznik: uwędzić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: uwędziwszy

gerundium: uwędzenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	uwędzenie	uwędzenia
D.	uwędzenia	uwędzeń
C.	uwędzeniu	uwędzeniom
B.	uwędzenie	uwędzenia
N.	uwędzeniem	uwędzeniami
Ms.	uwędzeniu	uwędzeniach
W.	uwędzenie	uwędzenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: uwędzony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	uwędzony	uwędzony	uwędzony	uwędzone	uwędzona
D.	uwędzonego	uwędzonego	uwędzonego	uwędzonego	uwędzonej
C.	uwędzonemu	uwędzonemu	uwędzonemu	uwędzonemu	uwędzonej
B.	uwędzonego	uwędzonego	uwędzony	uwędzone	uwędzoną
N.	uwędzonym	uwędzonym	uwędzonym	uwędzonym	uwędzoną
Ms.	uwędzonym	uwędzonym	uwędzonym	uwędzonym	uwędzonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	uwędzeni	uwędzeni	uwędzone	uwędzone
D.	uwędzonych	uwędzonych	uwędzonych	uwędzonych
C.	uwędzonym	uwędzonym	uwędzonym	uwędzonym
B.	uwędzonych	uwędzonych	uwędzonych	uwędzone
N.	uwędzonymi	uwędzonymi	uwędzonymi	uwędzonymi
Ms.	uwędzonych	uwędzonych	uwędzonych	uwędzonych

odpowiednik aspektowy: wędzić

Składnia

Rz_osobowy

uwędzić

CO + (w CZYM)

2. w papierosowym dymie

Definicja

pot.

narazić kogoś na wdychanie dymu i przesiąkanie nim

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień

Połączenia

uwędzić w dymie

Cytaty

[...] palacze nie powinni zbyt często sięgać po papierosa, raczej robić dłuższe przerwy między jednym a drugim, aby nie uwędzić całkowicie gospodarzy.

źródło: NKJP: Tadeusz Rojek: Jak to się je: savoir-vivre przy stole, 1994

Jest w obiegu broszurka pt. „Mapa dla niepalących w Słupsku” […]. Są tam zaznaczone na planie miasta knajpki i restauracje, gdzie można posiedzieć i zjeść, nie narażając się na uwędzenie dymem papierosowym.

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	uwędzę	uwędzimy
2 os.	uwędzisz	uwędzicie
3 os.	uwędzi	uwędzą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	uwędziłem +(e)m uwędził	uwędziłam +(e)m uwędziła	uwędziłom +(e)m uwędziło	uwędziliśmy +(e)śmy uwędzili	uwędziłyśmy +(e)śmy uwędziły
2 os.	uwędziłeś +(e)ś uwędził	uwędziłaś +(e)ś uwędziła	uwędziłoś +(e)ś uwędziło	uwędziliście +(e)ście uwędzili	uwędziłyście +(e)ście uwędziły
3 os.	uwędził	uwędziła	uwędziło	uwędzili	uwędziły

bezosobnik: uwędzono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		uwędźmy
2 os.	uwędź	uwędźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	uwędziłbym bym uwędził	uwędziłabym bym uwędziła	uwędziłobym bym uwędziło	uwędzilibyśmy byśmy uwędzili	uwędziłybyśmy byśmy uwędziły
2 os.	uwędziłbyś byś uwędził	uwędziłabyś byś uwędziła	uwędziłobyś byś uwędziło	uwędzilibyście byście uwędzili	uwędziłybyście byście uwędziły
3 os.	uwędziłby by uwędził	uwędziłaby by uwędziła	uwędziłoby by uwędziło	uwędziliby by uwędzili	uwędziłyby by uwędziły

bezosobnik: uwędzono by

bezokolicznik: uwędzić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: uwędziwszy

gerundium: uwędzenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	uwędzenie	uwędzenia
D.	uwędzenia	uwędzeń
C.	uwędzeniu	uwędzeniom
B.	uwędzenie	uwędzenia
N.	uwędzeniem	uwędzeniami
Ms.	uwędzeniu	uwędzeniach
W.	uwędzenie	uwędzenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: uwędzony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	uwędzony	uwędzony	uwędzony	uwędzone	uwędzona
D.	uwędzonego	uwędzonego	uwędzonego	uwędzonego	uwędzonej
C.	uwędzonemu	uwędzonemu	uwędzonemu	uwędzonemu	uwędzonej
B.	uwędzonego	uwędzonego	uwędzony	uwędzone	uwędzoną
N.	uwędzonym	uwędzonym	uwędzonym	uwędzonym	uwędzoną
Ms.	uwędzonym	uwędzonym	uwędzonym	uwędzonym	uwędzonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	uwędzeni	uwędzeni	uwędzone	uwędzone
D.	uwędzonych	uwędzonych	uwędzonych	uwędzonych
C.	uwędzonym	uwędzonym	uwędzonym	uwędzonym
B.	uwędzonych	uwędzonych	uwędzonych	uwędzone
N.	uwędzonymi	uwędzonymi	uwędzonymi	uwędzonymi
Ms.	uwędzonych	uwędzonych	uwędzonych	uwędzonych

odpowiednik aspektowy: wędzić

Składnia

Rz_osobowy	+	uwędzić	+	KOGO + (CZYM)
Rz_osobowy	+	uwędzić	+	KOGO + (w CZYM)

Data ostatniej modyfikacji: 20.04.2015