UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

walić

Chronologizacja

SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

psł. *valiti, *vaľǫ 'przewracać, obalać; toczyć'

Znaczenie 'bić, uderzać' wtórne.

1. pięścią

Definicja

uderzać mocno lub głośno

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Relacje znaczeniowe

synonimy:

bić, grzmocić, łupać, młócić, przykładać, rąbać, uderzać

Połączenia

serce, tętno wali; pioruny walą
walić butami, dłonią, głową, kijem, kolbami, kopytami, łbem, łomem, młotem, nogą, obuchem, pałą, pięścią, ręką
walić w bębny, w mordę, w pysk, w stół
walić mocno, nagle, niemiłosiernie, ostro, strasznie, śmiało, wściekle
gwałtowne walenie

Cytaty

	Najpierw kopie nogą w deskę grobu, jakby waliła butem w drzwi, a potem wywleka wszystkie żale: - Zapomniałeś, że masz wnuczki? źródło: KWSJP: Manuela Gretkowska: Podręcznik do ludzi: tom 1 i ostatni – Czaszka, 1996
	Śpiewały wilgi, zajadle walił w pień dzięcioł. źródło: KWSJP: Andrzej Sapkowski: Narrenturm, 2002
	Julia rzuciła się na tamtą kobietę. Parasolką waliła, gdzie popadło, po nogach, brzuchu, plecach i głowie. źródło: KWSJP: Andrzej Zaniewski: Król Tanga, 1997
	Zerwał się gwałtowny wicher, przynosząc burzę; walił piorun za piorunem. źródło: KWSJP: Aleksander Krawczuk: Julian Apostata, 1987
	Serce waliło mi w piersi jak oszalałe. źródło: KWSJP: Andrzej Sarwa: Strzyga, 2006

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	walę	walimy
2 os.	walisz	walicie
3 os.	wali	walą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	waliłem +(e)m walił	waliłam +(e)m waliła	waliłom +(e)m waliło	waliliśmy +(e)śmy walili	waliłyśmy +(e)śmy waliły
2 os.	waliłeś +(e)ś walił	waliłaś +(e)ś waliła	waliłoś +(e)ś waliło	waliliście +(e)ście walili	waliłyście +(e)ście waliły
3 os.	walił	waliła	waliło	walili	waliły

bezosobnik: walono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę walił będę walić	będę waliła będę walić	będę waliło będę walić	będziemy walili będziemy walić	będziemy waliły będziemy walić
2 os.	będziesz walił będziesz walić	będziesz waliła będziesz walić	będziesz waliło będziesz walić	będziecie walili będziecie walić	będziecie waliły będziecie walić
3 os.	będzie walił będzie walić	będzie waliła będzie walić	będzie waliło będzie walić	będą walili będą walić	będą waliły będą walić

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		walmy
2 os.	wal	walcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	waliłbym bym walił	waliłabym bym waliła	waliłobym bym waliło	walilibyśmy byśmy walili	waliłybyśmy byśmy waliły
2 os.	waliłbyś byś walił	waliłabyś byś waliła	waliłobyś byś waliło	walilibyście byście walili	waliłybyście byście waliły
3 os.	waliłby by walił	waliłaby by waliła	waliłoby by waliło	waliliby by walili	waliłyby by waliły

bezosobnik: walono by

bezokolicznik: walić

imiesłów przysłówkowy współczesny: waląc

gerundium: walenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	walenie	walenia
D.	walenia	waleń
C.	waleniu	waleniom
B.	walenie	walenia
N.	waleniem	waleniami
Ms.	waleniu	waleniach
W.	walenie	walenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: walący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	walący	walący	walący	walące	waląca
D.	walącego	walącego	walącego	walącego	walącej
C.	walącemu	walącemu	walącemu	walącemu	walącej
B.	walącego	walącego	walący	walące	walącą
N.	walącym	walącym	walącym	walącym	walącą
Ms.	walącym	walącym	walącym	walącym	walącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	walący	walący	walące	walące
D.	walących	walących	walących	walących
C.	walącym	walącym	walącym	walącym
B.	walących	walących	walących	walące
N.	walącymi	walącymi	walącymi	walącymi
Ms.	walących	walących	walących	walących

imiesłów przymiotnikowy bierny: walony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	walony	walony	walony	walone	walona
D.	walonego	walonego	walonego	walonego	walonej
C.	walonemu	walonemu	walonemu	walonemu	walonej
B.	walonego	walonego	walony	walone	waloną
N.	walonym	walonym	walonym	walonym	waloną
Ms.	walonym	walonym	walonym	walonym	walonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	waleni	waleni	walone	walone
D.	walonych	walonych	walonych	walonych
C.	walonym	walonym	walonym	walonym
B.	walonych	walonych	walonych	walone
N.	walonymi	walonymi	walonymi	walonymi
Ms.	walonych	walonych	walonych	walonych

odpowiednik aspektowy: walnąć

Składnia

+	walić	+	KOGO + (CZYM) + (w CO \| po CZYM)
+	walić	+	(CZYM) + w CO
+	walić	+	(KOMU)

2.a z karabinu

Definicja

pot.

strzelać z broni palnej

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna broń

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	bić, rąbać
	hiperonimy:	strzelać

Połączenia

walić z armat, z działa, z karabinu
walić serią

Cytaty

	Zza tych nieboszczyków niemieckich waliliśmy teraz do szkopów, ci znów się umocnili na piętrze. źródło: KWSJP: Eugeniusz Paukszta: Ich trzech i dziewczyna, 1978
	Chłopcy walą ze swoich dział wokół Niemców, aż się kurzy. źródło: KWSJP: Czesław Morawetz: Ochotnicy, prasa, 1996
	Karabin maszynowy szył po wyrębie. Zapadliśmy we wrzosy. Twarzą do ziemi. Tylko Kaziu i Duda, chowając się za pnie, zaczęli walić do niego z karabinów. źródło: KWSJP: Tadeusz Kwiatkowski: Bohater do wynajęcia, 1956
	Widzę kilkanaście małych łodzi, plujących ogniem. Walą do czegoś, co kryje się za horyzontem. źródło: KWSJP: Pacyfik w ogniu, CKM, 2000, nr 05/05
	Artyleria Sabaha przypominała o sobie, tym razem waląc z dział bezodrzutowych. źródło: KWSJP: Artur Baniewicz: Afrykanka, 2005

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	walę	walimy
2 os.	walisz	walicie
3 os.	wali	walą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	waliłem +(e)m walił	waliłam +(e)m waliła	waliłom +(e)m waliło	waliliśmy +(e)śmy walili	waliłyśmy +(e)śmy waliły
2 os.	waliłeś +(e)ś walił	waliłaś +(e)ś waliła	waliłoś +(e)ś waliło	waliliście +(e)ście walili	waliłyście +(e)ście waliły
3 os.	walił	waliła	waliło	walili	waliły

bezosobnik: walono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę walił będę walić	będę waliła będę walić	będę waliło będę walić	będziemy walili będziemy walić	będziemy waliły będziemy walić
2 os.	będziesz walił będziesz walić	będziesz waliła będziesz walić	będziesz waliło będziesz walić	będziecie walili będziecie walić	będziecie waliły będziecie walić
3 os.	będzie walił będzie walić	będzie waliła będzie walić	będzie waliło będzie walić	będą walili będą walić	będą waliły będą walić

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		walmy
2 os.	wal	walcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	waliłbym bym walił	waliłabym bym waliła	waliłobym bym waliło	walilibyśmy byśmy walili	waliłybyśmy byśmy waliły
2 os.	waliłbyś byś walił	waliłabyś byś waliła	waliłobyś byś waliło	walilibyście byście walili	waliłybyście byście waliły
3 os.	waliłby by walił	waliłaby by waliła	waliłoby by waliło	waliliby by walili	waliłyby by waliły

bezosobnik: walono by

bezokolicznik: walić

imiesłów przysłówkowy współczesny: waląc

gerundium: walenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	walenie	walenia
D.	walenia	waleń
C.	waleniu	waleniom
B.	walenie	walenia
N.	waleniem	waleniami
Ms.	waleniu	waleniach
W.	walenie	walenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: walący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	walący	walący	walący	walące	waląca
D.	walącego	walącego	walącego	walącego	walącej
C.	walącemu	walącemu	walącemu	walącemu	walącej
B.	walącego	walącego	walący	walące	walącą
N.	walącym	walącym	walącym	walącym	walącą
Ms.	walącym	walącym	walącym	walącym	walącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	walący	walący	walące	walące
D.	walących	walących	walących	walących
C.	walącym	walącym	walącym	walącym
B.	walących	walących	walących	walące
N.	walącymi	walącymi	walącymi	walącymi
Ms.	walących	walących	walących	walących

odpowiednik aspektowy: walnąć

Składnia

Rz_osobowy

walić

(do KOGO/CZEGO) + (z CZEGO)

2.b o karabinie

Definicja

pot.

z hałasem wypuszczać pociski

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna broń

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	bić, rąbać
	hiperonimy:	strzelać

Połączenia

armata, artyleria, działo, karabin wali

Cytaty

- Możesz się nie krępować jego obecnością - powiedziała do Wiktora - on swoje dwie godziny po obiedzie musi odespać, żeby tam armaty waliły.

źródło: NKJP: Jarosław Iwaszkiewicz: Brzezina i inne opowiadania, 2006

Dwa karabiny waliły wzdłuż ściany, obrabiając południowy narożnik, a pod ich osłoną trzech czy czterech ludzi opuszczało barak.

źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Dobry powód, by zabijać, 2005

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	walę	walimy
2 os.	walisz	walicie
3 os.	wali	walą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	waliłem +(e)m walił	waliłam +(e)m waliła	waliłom +(e)m waliło	waliliśmy +(e)śmy walili	waliłyśmy +(e)śmy waliły
2 os.	waliłeś +(e)ś walił	waliłaś +(e)ś waliła	waliłoś +(e)ś waliło	waliliście +(e)ście walili	waliłyście +(e)ście waliły
3 os.	walił	waliła	waliło	walili	waliły

bezosobnik: walono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę walił będę walić	będę waliła będę walić	będę waliło będę walić	będziemy walili będziemy walić	będziemy waliły będziemy walić
2 os.	będziesz walił będziesz walić	będziesz waliła będziesz walić	będziesz waliło będziesz walić	będziecie walili będziecie walić	będziecie waliły będziecie walić
3 os.	będzie walił będzie walić	będzie waliła będzie walić	będzie waliło będzie walić	będą walili będą walić	będą waliły będą walić

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		walmy
2 os.	wal	walcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	waliłbym bym walił	waliłabym bym waliła	waliłobym bym waliło	walilibyśmy byśmy walili	waliłybyśmy byśmy waliły
2 os.	waliłbyś byś walił	waliłabyś byś waliła	waliłobyś byś waliło	walilibyście byście walili	waliłybyście byście waliły
3 os.	waliłby by walił	waliłaby by waliła	waliłoby by waliło	waliliby by walili	waliłyby by waliły

bezosobnik: walono by

bezokolicznik: walić

imiesłów przysłówkowy współczesny: waląc

gerundium: walenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	walenie	walenia
D.	walenia	waleń
C.	waleniu	waleniom
B.	walenie	walenia
N.	waleniem	waleniami
Ms.	waleniu	waleniach
W.	walenie	walenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: walący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	walący	walący	walący	walące	waląca
D.	walącego	walącego	walącego	walącego	walącej
C.	walącemu	walącemu	walącemu	walącemu	walącej
B.	walącego	walącego	walący	walące	walącą
N.	walącym	walącym	walącym	walącym	walącą
Ms.	walącym	walącym	walącym	walącym	walącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	walący	walący	walące	walące
D.	walących	walących	walących	walących
C.	walącym	walącym	walącym	walącym
B.	walących	walących	walących	walące
N.	walącymi	walącymi	walącymi	walącymi
Ms.	walących	walących	walących	walących

odpowiednik aspektowy: walnąć

Składnia

Rz_nieżywotny

walić

3. pocisk

Definicja

pot.

z hałasem eksplodować

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna broń

Połączenia

granaty, pociski walą

Cytaty

Ściemniało się. Pociski waliły.

źródło: NKJP: Miron Białowszewski: Pamiętnik z Powstania Warszawskiego, 1970

Była to jedyna jego obrona: pociski waliły w próżnię, obok. Straszliwa zawziętość ogarnęła walczących.

źródło: NKJP: Arkady Fiedler: Dywizjon 303, 1942

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	walę	walimy
2 os.	walisz	walicie
3 os.	wali	walą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	waliłem +(e)m walił	waliłam +(e)m waliła	waliłom +(e)m waliło	waliliśmy +(e)śmy walili	waliłyśmy +(e)śmy waliły
2 os.	waliłeś +(e)ś walił	waliłaś +(e)ś waliła	waliłoś +(e)ś waliło	waliliście +(e)ście walili	waliłyście +(e)ście waliły
3 os.	walił	waliła	waliło	walili	waliły

bezosobnik: walono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę walił będę walić	będę waliła będę walić	będę waliło będę walić	będziemy walili będziemy walić	będziemy waliły będziemy walić
2 os.	będziesz walił będziesz walić	będziesz waliła będziesz walić	będziesz waliło będziesz walić	będziecie walili będziecie walić	będziecie waliły będziecie walić
3 os.	będzie walił będzie walić	będzie waliła będzie walić	będzie waliło będzie walić	będą walili będą walić	będą waliły będą walić

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		walmy
2 os.	wal	walcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	waliłbym bym walił	waliłabym bym waliła	waliłobym bym waliło	walilibyśmy byśmy walili	waliłybyśmy byśmy waliły
2 os.	waliłbyś byś walił	waliłabyś byś waliła	waliłobyś byś waliło	walilibyście byście walili	waliłybyście byście waliły
3 os.	waliłby by walił	waliłaby by waliła	waliłoby by waliło	waliliby by walili	waliłyby by waliły

bezosobnik: walono by

bezokolicznik: walić

imiesłów przysłówkowy współczesny: waląc

gerundium: walenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	walenie	walenia
D.	walenia	waleń
C.	waleniu	waleniom
B.	walenie	walenia
N.	waleniem	waleniami
Ms.	waleniu	waleniach
W.	walenie	walenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: walący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	walący	walący	walący	walące	waląca
D.	walącego	walącego	walącego	walącego	walącej
C.	walącemu	walącemu	walącemu	walącemu	walącej
B.	walącego	walącego	walący	walące	walącą
N.	walącym	walącym	walącym	walącym	walącą
Ms.	walącym	walącym	walącym	walącym	walącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	walący	walący	walące	walące
D.	walących	walących	walących	walących
C.	walącym	walącym	walącym	walącym
B.	walących	walących	walących	walące
N.	walącymi	walącymi	walącymi	walącymi
Ms.	walących	walących	walących	walących

odpowiednik aspektowy: walnąć

Składnia

Rz_nieżywotny

walić

4. prawdę

Definicja

pot.

mówić coś wprost, nie przejmując się tym, jaki to wywoła efekt

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język mówienie

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	rąbać
	hiperonimy:	mówić

Połączenia

walić jakieś teksty; prawdę
walić ostro, prosto w oczy, prosto z mostu, śmiało, wprost

Cytaty

- Halo - mówi Dzidzia i już nie pamiętając o żadnych planowanych dyplomacjach wali dalej: - Czy to ty, Teresa? - Ja. Skąd wiedziałaś?

źródło: KWSJP: Zofia Chądzyńska: Przez ciebie, Drabie!, 1969

[...] nie wiem jak jest z innymi dziewczynami, ale jak mi ktoś na sam początek rozmowy wali, że mu się podobam i bóg wie co, to myślę po prostu, że ktoś se brechę ze mnie klepie i nie ma co brać tego na poważnie.

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	walę	walimy
2 os.	walisz	walicie
3 os.	wali	walą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	waliłem +(e)m walił	waliłam +(e)m waliła	waliłom +(e)m waliło	waliliśmy +(e)śmy walili	waliłyśmy +(e)śmy waliły
2 os.	waliłeś +(e)ś walił	waliłaś +(e)ś waliła	waliłoś +(e)ś waliło	waliliście +(e)ście walili	waliłyście +(e)ście waliły
3 os.	walił	waliła	waliło	walili	waliły

bezosobnik: walono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę walił będę walić	będę waliła będę walić	będę waliło będę walić	będziemy walili będziemy walić	będziemy waliły będziemy walić
2 os.	będziesz walił będziesz walić	będziesz waliła będziesz walić	będziesz waliło będziesz walić	będziecie walili będziecie walić	będziecie waliły będziecie walić
3 os.	będzie walił będzie walić	będzie waliła będzie walić	będzie waliło będzie walić	będą walili będą walić	będą waliły będą walić

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		walmy
2 os.	wal	walcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	waliłbym bym walił	waliłabym bym waliła	waliłobym bym waliło	walilibyśmy byśmy walili	waliłybyśmy byśmy waliły
2 os.	waliłbyś byś walił	waliłabyś byś waliła	waliłobyś byś waliło	walilibyście byście walili	waliłybyście byście waliły
3 os.	waliłby by walił	waliłaby by waliła	waliłoby by waliło	waliliby by walili	waliłyby by waliły

bezosobnik: walono by

bezokolicznik: walić

imiesłów przysłówkowy współczesny: waląc

gerundium: walenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	walenie	walenia
D.	walenia	waleń
C.	waleniu	waleniom
B.	walenie	walenia
N.	waleniem	waleniami
Ms.	waleniu	waleniach
W.	walenie	walenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: walący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	walący	walący	walący	walące	waląca
D.	walącego	walącego	walącego	walącego	walącej
C.	walącemu	walącemu	walącemu	walącemu	walącej
B.	walącego	walącego	walący	walące	walącą
N.	walącym	walącym	walącym	walącym	walącą
Ms.	walącym	walącym	walącym	walącym	walącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	walący	walący	walące	walące
D.	walących	walących	walących	walących
C.	walącym	walącym	walącym	walącym
B.	walących	walących	walących	walące
N.	walącymi	walącymi	walącymi	walącymi
Ms.	walących	walących	walących	walących

imiesłów przymiotnikowy bierny: walony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	walony	walony	walony	walone	walona
D.	walonego	walonego	walonego	walonego	walonej
C.	walonemu	walonemu	walonemu	walonemu	walonej
B.	walonego	walonego	walony	walone	waloną
N.	walonym	walonym	walonym	walonym	waloną
Ms.	walonym	walonym	walonym	walonym	walonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	waleni	waleni	walone	walone
D.	walonych	walonych	walonych	walonych
C.	walonym	walonym	walonym	walonym
B.	walonych	walonych	walonych	walone
N.	walonymi	walonymi	walonymi	walonymi
Ms.	walonych	walonych	walonych	walonych

odpowiednik aspektowy: walnąć

Składnia

Rz_osobowy	+	walić	+	CO
Rz_osobowy	+	walić	+	że ZDANIE
Rz_osobowy	+	walić	+	MOWA WPROST

5. wódkę

Definicja

pot.

wprowadzać do organizmu określone substancje

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie używki

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z jedzeniem

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

pić

Połączenia

walić piwo, setkę, wódę

Cytaty

Czy naprawdę nie może pić tego, co mu akurat smakuje? Musi walić wódę z gwinta, żeby się z niego nie śmiali?

źródło: NKJP: Zygmunt Miłoszewski: Domofon, 2005

Kładł się o dziewiątej, walił ćwiartkę nitrazepamu i zasypiał.

źródło: NKJP: Mariusz Sieniewicz: Czwarte niebo, 2003

Ciotka Baśka waliła szóstą kawę ze śmietanką w proszku i z cukrem – już nie mogła, ale jak się bawić, to się bawić, ona bez kawy jest jakaś nieswoja, lubi, ogólnie lubi, i generalnie zjeść też lubi, lubi placki, zwłaszcza z makiem,

źródło: NKJP: Sławomir Shuty: Cukier w normie z ekstrabonusem, 2001

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	walę	walimy
2 os.	walisz	walicie
3 os.	wali	walą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	waliłem +(e)m walił	waliłam +(e)m waliła	waliłom +(e)m waliło	waliliśmy +(e)śmy walili	waliłyśmy +(e)śmy waliły
2 os.	waliłeś +(e)ś walił	waliłaś +(e)ś waliła	waliłoś +(e)ś waliło	waliliście +(e)ście walili	waliłyście +(e)ście waliły
3 os.	walił	waliła	waliło	walili	waliły

bezosobnik: walono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę walił będę walić	będę waliła będę walić	będę waliło będę walić	będziemy walili będziemy walić	będziemy waliły będziemy walić
2 os.	będziesz walił będziesz walić	będziesz waliła będziesz walić	będziesz waliło będziesz walić	będziecie walili będziecie walić	będziecie waliły będziecie walić
3 os.	będzie walił będzie walić	będzie waliła będzie walić	będzie waliło będzie walić	będą walili będą walić	będą waliły będą walić

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		walmy
2 os.	wal	walcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	waliłbym bym walił	waliłabym bym waliła	waliłobym bym waliło	walilibyśmy byśmy walili	waliłybyśmy byśmy waliły
2 os.	waliłbyś byś walił	waliłabyś byś waliła	waliłobyś byś waliło	walilibyście byście walili	waliłybyście byście waliły
3 os.	waliłby by walił	waliłaby by waliła	waliłoby by waliło	waliliby by walili	waliłyby by waliły

bezosobnik: walono by

bezokolicznik: walić

imiesłów przysłówkowy współczesny: waląc

gerundium: walenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	walenie	walenia
D.	walenia	waleń
C.	waleniu	waleniom
B.	walenie	walenia
N.	waleniem	waleniami
Ms.	waleniu	waleniach
W.	walenie	walenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: walący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	walący	walący	walący	walące	waląca
D.	walącego	walącego	walącego	walącego	walącej
C.	walącemu	walącemu	walącemu	walącemu	walącej
B.	walącego	walącego	walący	walące	walącą
N.	walącym	walącym	walącym	walącym	walącą
Ms.	walącym	walącym	walącym	walącym	walącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	walący	walący	walące	walące
D.	walących	walących	walących	walących
C.	walącym	walącym	walącym	walącym
B.	walących	walących	walących	walące
N.	walącymi	walącymi	walącymi	walącymi
Ms.	walących	walących	walących	walących

imiesłów przymiotnikowy bierny: walony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	walony	walony	walony	walone	walona
D.	walonego	walonego	walonego	walonego	walonej
C.	walonemu	walonemu	walonemu	walonemu	walonej
B.	walonego	walonego	walony	walone	waloną
N.	walonym	walonym	walonym	walonym	waloną
Ms.	walonym	walonym	walonym	walonym	walonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	waleni	waleni	walone	walone
D.	walonych	walonych	walonych	walonych
C.	walonym	walonym	walonym	walonym
B.	walonych	walonych	walonych	walone
N.	walonymi	walonymi	walonymi	walonymi
Ms.	walonych	walonych	walonych	walonych

odpowiednik aspektowy: walnąć

Składnia

Rz_osobowy

walić

6. byki

Definicja

pot.

używany jako ekspresywny zastępnik czasownika robić i innych czasowników

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Połączenia

walić błędy, byki, literówki

Cytaty

[...] być może za niedługą chwilę policja zacznie walić mandaty aktorom, którzy przeklinają na scenie, bo tak im napisał autor sztuki.

źródło: KWSJP: Daniel Odija: Mowa czysta ojczysta, prasa, 2005

Tu muszę wyjaśnić moim wielbicielom, że wszystkie moje książki są przepełnione Wilnem, że w kółko i stale piszę o Wilnie, że właściwie piszę całe życie jedną i tę samą książkę, powieść z jednakową za każdym razem treścią, fabułą, z tymi samymi bohaterami, a nawet nie wysilam się przy opisach przyrody. Walę te same już od dwudziestu lat.

źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Nowy świat i okolice, 1986

Bo dowiedzieliśmy się nagle, że robotnicy chodzą i zmieniają wyloty wietrzników gazowych. Akurat przyszli, pełno gruzu. Nie mogłem sobie dać rady ze sprzątaniem - zwierza się Roman. - Ludzie tak im walą pieniądze. Za co?

źródło: NKJP: Miron Białoszewski, Chamowo, 2010

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	walę	walimy
2 os.	walisz	walicie
3 os.	wali	walą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	waliłem +(e)m walił	waliłam +(e)m waliła	waliłom +(e)m waliło	waliliśmy +(e)śmy walili	waliłyśmy +(e)śmy waliły
2 os.	waliłeś +(e)ś walił	waliłaś +(e)ś waliła	waliłoś +(e)ś waliło	waliliście +(e)ście walili	waliłyście +(e)ście waliły
3 os.	walił	waliła	waliło	walili	waliły

bezosobnik: walono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę walił będę walić	będę waliła będę walić	będę waliło będę walić	będziemy walili będziemy walić	będziemy waliły będziemy walić
2 os.	będziesz walił będziesz walić	będziesz waliła będziesz walić	będziesz waliło będziesz walić	będziecie walili będziecie walić	będziecie waliły będziecie walić
3 os.	będzie walił będzie walić	będzie waliła będzie walić	będzie waliło będzie walić	będą walili będą walić	będą waliły będą walić

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		walmy
2 os.	wal	walcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	waliłbym bym walił	waliłabym bym waliła	waliłobym bym waliło	walilibyśmy byśmy walili	waliłybyśmy byśmy waliły
2 os.	waliłbyś byś walił	waliłabyś byś waliła	waliłobyś byś waliło	walilibyście byście walili	waliłybyście byście waliły
3 os.	waliłby by walił	waliłaby by waliła	waliłoby by waliło	waliliby by walili	waliłyby by waliły

bezosobnik: walono by

bezokolicznik: walić

imiesłów przysłówkowy współczesny: waląc

gerundium: walenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	walenie	walenia
D.	walenia	waleń
C.	waleniu	waleniom
B.	walenie	walenia
N.	waleniem	waleniami
Ms.	waleniu	waleniach
W.	walenie	walenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: walący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	walący	walący	walący	walące	waląca
D.	walącego	walącego	walącego	walącego	walącej
C.	walącemu	walącemu	walącemu	walącemu	walącej
B.	walącego	walącego	walący	walące	walącą
N.	walącym	walącym	walącym	walącym	walącą
Ms.	walącym	walącym	walącym	walącym	walącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	walący	walący	walące	walące
D.	walących	walących	walących	walących
C.	walącym	walącym	walącym	walącym
B.	walących	walących	walących	walące
N.	walącymi	walącymi	walącymi	walącymi
Ms.	walących	walących	walących	walących

imiesłów przymiotnikowy bierny: walony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	walony	walony	walony	walone	walona
D.	walonego	walonego	walonego	walonego	walonej
C.	walonemu	walonemu	walonemu	walonemu	walonej
B.	walonego	walonego	walony	walone	waloną
N.	walonym	walonym	walonym	walonym	waloną
Ms.	walonym	walonym	walonym	walonym	walonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	waleni	waleni	walone	walone
D.	walonych	walonych	walonych	walonych
C.	walonym	walonym	walonym	walonym
B.	walonych	walonych	walonych	walone
N.	walonymi	walonymi	walonymi	walonymi
Ms.	walonych	walonych	walonych	walonych

odpowiednik aspektowy: walnąć

Składnia

Rz_osobowy

walić

7. rzucać

Definicja

pot.

rzucać niedbale

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

rzucać

Połączenia

walić do kosza, do śmietnika
walić na podłogę, na ziemię
walić w błoto

Cytaty

Mam ciekawsze rzeczy do roboty niż emocjonowanie się ulotkami. I tak tego nigdy nie zwalczę, więc po prostu wyjmując codziennie listy ze skrzynki, oddzielam ulotki i walę je do kosza na śmieci, który stoi obok furtki.

źródło: NKJP: Internet

[...] ktoś z pierwszej linii wali swój worek w błoto desperackim gestem, chwyta za poły gospodarza i wożąc go w przód i w tył, wrzeszczy [...].

źródło: KWSJP: J. Słowacki, Ewa Berberyusz: Pielgrzymka, prasa, 1981

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	walę	walimy
2 os.	walisz	walicie
3 os.	wali	walą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	waliłem +(e)m walił	waliłam +(e)m waliła	waliłom +(e)m waliło	waliliśmy +(e)śmy walili	waliłyśmy +(e)śmy waliły
2 os.	waliłeś +(e)ś walił	waliłaś +(e)ś waliła	waliłoś +(e)ś waliło	waliliście +(e)ście walili	waliłyście +(e)ście waliły
3 os.	walił	waliła	waliło	walili	waliły

bezosobnik: walono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę walił będę walić	będę waliła będę walić	będę waliło będę walić	będziemy walili będziemy walić	będziemy waliły będziemy walić
2 os.	będziesz walił będziesz walić	będziesz waliła będziesz walić	będziesz waliło będziesz walić	będziecie walili będziecie walić	będziecie waliły będziecie walić
3 os.	będzie walił będzie walić	będzie waliła będzie walić	będzie waliło będzie walić	będą walili będą walić	będą waliły będą walić

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		walmy
2 os.	wal	walcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	waliłbym bym walił	waliłabym bym waliła	waliłobym bym waliło	walilibyśmy byśmy walili	waliłybyśmy byśmy waliły
2 os.	waliłbyś byś walił	waliłabyś byś waliła	waliłobyś byś waliło	walilibyście byście walili	waliłybyście byście waliły
3 os.	waliłby by walił	waliłaby by waliła	waliłoby by waliło	waliliby by walili	waliłyby by waliły

bezosobnik: walono by

bezokolicznik: walić

imiesłów przysłówkowy współczesny: waląc

gerundium: walenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	walenie	walenia
D.	walenia	waleń
C.	waleniu	waleniom
B.	walenie	walenia
N.	waleniem	waleniami
Ms.	waleniu	waleniach
W.	walenie	walenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: walący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	walący	walący	walący	walące	waląca
D.	walącego	walącego	walącego	walącego	walącej
C.	walącemu	walącemu	walącemu	walącemu	walącej
B.	walącego	walącego	walący	walące	walącą
N.	walącym	walącym	walącym	walącym	walącą
Ms.	walącym	walącym	walącym	walącym	walącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	walący	walący	walące	walące
D.	walących	walących	walących	walących
C.	walącym	walącym	walącym	walącym
B.	walących	walących	walących	walące
N.	walącymi	walącymi	walącymi	walącymi
Ms.	walących	walących	walących	walących

imiesłów przymiotnikowy bierny: walony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	walony	walony	walony	walone	walona
D.	walonego	walonego	walonego	walonego	walonej
C.	walonemu	walonemu	walonemu	walonemu	walonej
B.	walonego	walonego	walony	walone	waloną
N.	walonym	walonym	walonym	walonym	waloną
Ms.	walonym	walonym	walonym	walonym	walonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	waleni	waleni	walone	walone
D.	walonych	walonych	walonych	walonych
C.	walonym	walonym	walonym	walonym
B.	walonych	walonych	walonych	walone
N.	walonymi	walonymi	walonymi	walonymi
Ms.	walonych	walonych	walonych	walonych

odpowiednik aspektowy: walnąć

Składnia

Rz_osobowy

walić

CO + GDZIE

8. atakować

Definicja

pot.

atakować kogoś słownie, aby mu dokuczyć lub zdyskredytować w oczach innych ludzi

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Połączenia

walić jak w bęben

Cytaty

Kiedy zapadały najgorsze wyroki, Stefan był dwudziestoparoletnim człowiekiem, który niewiele rozumiał z tego, co się działo. Naturalnie to go nie usprawiedliwia, ale nie uzasadnia też aż takiego eksponowania jego roli w stalinowskich zbrodniach sądowych. Walono w niego, żeby zdyskredytować mnie.

źródło: NKJP: Adam Michnik: Między Panem a Plebanem, 1995

W parlamencie strasznie walili w komunistów i to wszystko spadało na mnie, ale ja się nie poczuwam, nigdy nie byłem w aparacie, uczciwie tyrałem na ziemi. A tu jakoś tak się stało, że oto jestem komuchem.

źródło: NKJP: Jacek Hugo-Bader: Reportaż, Gazeta Wyborcza, 1994-12-23

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	walę	walimy
2 os.	walisz	walicie
3 os.	wali	walą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	waliłem +(e)m walił	waliłam +(e)m waliła	waliłom +(e)m waliło	waliliśmy +(e)śmy walili	waliłyśmy +(e)śmy waliły
2 os.	waliłeś +(e)ś walił	waliłaś +(e)ś waliła	waliłoś +(e)ś waliło	waliliście +(e)ście walili	waliłyście +(e)ście waliły
3 os.	walił	waliła	waliło	walili	waliły

bezosobnik: walono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę walił będę walić	będę waliła będę walić	będę waliło będę walić	będziemy walili będziemy walić	będziemy waliły będziemy walić
2 os.	będziesz walił będziesz walić	będziesz waliła będziesz walić	będziesz waliło będziesz walić	będziecie walili będziecie walić	będziecie waliły będziecie walić
3 os.	będzie walił będzie walić	będzie waliła będzie walić	będzie waliło będzie walić	będą walili będą walić	będą waliły będą walić

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		walmy
2 os.	wal	walcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	waliłbym bym walił	waliłabym bym waliła	waliłobym bym waliło	walilibyśmy byśmy walili	waliłybyśmy byśmy waliły
2 os.	waliłbyś byś walił	waliłabyś byś waliła	waliłobyś byś waliło	walilibyście byście walili	waliłybyście byście waliły
3 os.	waliłby by walił	waliłaby by waliła	waliłoby by waliło	waliliby by walili	waliłyby by waliły

bezosobnik: walono by

bezokolicznik: walić

imiesłów przysłówkowy współczesny: waląc

gerundium: walenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	walenie	walenia
D.	walenia	waleń
C.	waleniu	waleniom
B.	walenie	walenia
N.	waleniem	waleniami
Ms.	waleniu	waleniach
W.	walenie	walenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: walący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	walący	walący	walący	walące	waląca
D.	walącego	walącego	walącego	walącego	walącej
C.	walącemu	walącemu	walącemu	walącemu	walącej
B.	walącego	walącego	walący	walące	walącą
N.	walącym	walącym	walącym	walącym	walącą
Ms.	walącym	walącym	walącym	walącym	walącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	walący	walący	walące	walące
D.	walących	walących	walących	walących
C.	walącym	walącym	walącym	walącym
B.	walących	walących	walących	walące
N.	walącymi	walącymi	walącymi	walącymi
Ms.	walących	walących	walących	walących

Składnia

Rz_osobowy

walić

w KOGO

9. dym wali

Definicja

wydobywać się skądś szybko i w dużej ilości

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

synonimy:

wydobywać się, wydostawać się

Połączenia

dym, krew, woda wali
krew wali w skroniach
krew wali do głowy
walić mocno, nagle, ostro, strasznie
krew wali z nosa

Cytaty

Dymy walą w niebo. Chłopi palą drzewem z państwowego lasu.

źródło: KWSJP: Rudolf Jasik: Martwi nie śpiewają, 1961

Pojmował uciechę szpaków, sam przed chwilą wyszedł z wanny. Woda czekała, aż powróci z biura. Kucharz już napuszczał ją o świcie, bo w ciągu dnia blaszany zbiornik na dachu tak się rozgrzewał, że z kranu walił ukrop.

źródło: KWSJP: Wojciech Żukrowski: Kamienne tablice, 1966

Dymiło jak wszyscy diabli, dym walił na izbę.

źródło: KWSJP: Maria Józefacka: To co najpiękniejsze, 1977

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	walę	walimy
2 os.	walisz	walicie
3 os.	wali	walą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	waliłem +(e)m walił	waliłam +(e)m waliła	waliłom +(e)m waliło	waliliśmy +(e)śmy walili	waliłyśmy +(e)śmy waliły
2 os.	waliłeś +(e)ś walił	waliłaś +(e)ś waliła	waliłoś +(e)ś waliło	waliliście +(e)ście walili	waliłyście +(e)ście waliły
3 os.	walił	waliła	waliło	walili	waliły

bezosobnik: walono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę walił będę walić	będę waliła będę walić	będę waliło będę walić	będziemy walili będziemy walić	będziemy waliły będziemy walić
2 os.	będziesz walił będziesz walić	będziesz waliła będziesz walić	będziesz waliło będziesz walić	będziecie walili będziecie walić	będziecie waliły będziecie walić
3 os.	będzie walił będzie walić	będzie waliła będzie walić	będzie waliło będzie walić	będą walili będą walić	będą waliły będą walić

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		walmy
2 os.	wal	walcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	waliłbym bym walił	waliłabym bym waliła	waliłobym bym waliło	walilibyśmy byśmy walili	waliłybyśmy byśmy waliły
2 os.	waliłbyś byś walił	waliłabyś byś waliła	waliłobyś byś waliło	walilibyście byście walili	waliłybyście byście waliły
3 os.	waliłby by walił	waliłaby by waliła	waliłoby by waliło	waliliby by walili	waliłyby by waliły

bezosobnik: walono by

bezokolicznik: walić

imiesłów przysłówkowy współczesny: waląc

gerundium: walenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	walenie	walenia
D.	walenia	waleń
C.	waleniu	waleniom
B.	walenie	walenia
N.	waleniem	waleniami
Ms.	waleniu	waleniach
W.	walenie	walenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: walący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	walący	walący	walący	walące	waląca
D.	walącego	walącego	walącego	walącego	walącej
C.	walącemu	walącemu	walącemu	walącemu	walącej
B.	walącego	walącego	walący	walące	walącą
N.	walącym	walącym	walącym	walącym	walącą
Ms.	walącym	walącym	walącym	walącym	walącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	walący	walący	walące	walące
D.	walących	walących	walących	walących
C.	walącym	walącym	walącym	walącym
B.	walących	walących	walących	walące
N.	walącymi	walącymi	walącymi	walącymi
Ms.	walących	walących	walących	walących

odpowiednik aspektowy: walnąć

Składnia

Rz_nieżywotny

walić

(z CZEGO) + (GDZIE)

10. publiczność wali

Definicja

pot.

przemieszczać się po jakiejś trasie lub do jakiegoś celu, szybko lub w dużej liczbie

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

udawać się

Połączenia

publiczność wali; klienci, ludzie, tłumy walą
walić środkiem, tłumnie

Cytaty

	Przydawał tym imprezom stylu i znaczenia, więc tłum walił. źródło: KWSJP: Mariusz Urbanek: Zły Tyrmand, 1992
	Szosa, którą jeszcze nie tak dawno waliła wycofująca się armia, teraz ucichła i świeciła pustkami. źródło: KWSJP: Rudolf Jasik: Martwi nie śpiewają, 1961
	Lud zawiedziony pomstował i walił drogą szeroką daleko za kopiec Michała Pyrza. źródło: KWSJP: Igor Newerly: Pamiątka z celulozy, 1952
	- W takim razie walimy na posterunek - powiedział Paragon. źródło: KWSJP: Adam Bahdaj: Wakacje z duchami, 1962

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	walę	walimy
2 os.	walisz	walicie
3 os.	wali	walą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	waliłem +(e)m walił	waliłam +(e)m waliła	waliłom +(e)m waliło	waliliśmy +(e)śmy walili	waliłyśmy +(e)śmy waliły
2 os.	waliłeś +(e)ś walił	waliłaś +(e)ś waliła	waliłoś +(e)ś waliło	waliliście +(e)ście walili	waliłyście +(e)ście waliły
3 os.	walił	waliła	waliło	walili	waliły

bezosobnik: walono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę walił będę walić	będę waliła będę walić	będę waliło będę walić	będziemy walili będziemy walić	będziemy waliły będziemy walić
2 os.	będziesz walił będziesz walić	będziesz waliła będziesz walić	będziesz waliło będziesz walić	będziecie walili będziecie walić	będziecie waliły będziecie walić
3 os.	będzie walił będzie walić	będzie waliła będzie walić	będzie waliło będzie walić	będą walili będą walić	będą waliły będą walić

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		walmy
2 os.	wal	walcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	waliłbym bym walił	waliłabym bym waliła	waliłobym bym waliło	walilibyśmy byśmy walili	waliłybyśmy byśmy waliły
2 os.	waliłbyś byś walił	waliłabyś byś waliła	waliłobyś byś waliło	walilibyście byście walili	waliłybyście byście waliły
3 os.	waliłby by walił	waliłaby by waliła	waliłoby by waliło	waliliby by walili	waliłyby by waliły

bezosobnik: walono by

bezokolicznik: walić

imiesłów przysłówkowy współczesny: waląc

gerundium: walenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	walenie	walenia
D.	walenia	waleń
C.	waleniu	waleniom
B.	walenie	walenia
N.	waleniem	waleniami
Ms.	waleniu	waleniach
W.	walenie	walenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: walący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	walący	walący	walący	walące	waląca
D.	walącego	walącego	walącego	walącego	walącej
C.	walącemu	walącemu	walącemu	walącemu	walącej
B.	walącego	walącego	walący	walące	walącą
N.	walącym	walącym	walącym	walącym	walącą
Ms.	walącym	walącym	walącym	walącym	walącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	walący	walący	walące	walące
D.	walących	walących	walących	walących
C.	walącym	walącym	walącym	walącym
B.	walących	walących	walących	walące
N.	walącymi	walącymi	walącymi	walącymi
Ms.	walących	walących	walących	walących

Składnia

Rz_osobowy

walić

(DOKĄD) + (CZYM)

11. przewracać

Definicja

przewracać coś dużego

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

burzyć, przewracać

Cytaty

Ten inżynier, co rozbierał ruderę, mówił, że mu szkoda tych obrazów i nawet robotnicy, co walili ściany, bo dom poszedł na rozbiórkę, żałowali, podobało im się.

źródło: NKJP: Janusz Ryszkowski: Smutna pani w berecie: Dziennik Bałtycki, 2000-07-01

A jak będę chciał walić drzewa jednym strzałem, to panzera kupię jakiegoś.

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	walę	walimy
2 os.	walisz	walicie
3 os.	wali	walą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	waliłem +(e)m walił	waliłam +(e)m waliła	waliłom +(e)m waliło	waliliśmy +(e)śmy walili	waliłyśmy +(e)śmy waliły
2 os.	waliłeś +(e)ś walił	waliłaś +(e)ś waliła	waliłoś +(e)ś waliło	waliliście +(e)ście walili	waliłyście +(e)ście waliły
3 os.	walił	waliła	waliło	walili	waliły

bezosobnik: walono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę walił będę walić	będę waliła będę walić	będę waliło będę walić	będziemy walili będziemy walić	będziemy waliły będziemy walić
2 os.	będziesz walił będziesz walić	będziesz waliła będziesz walić	będziesz waliło będziesz walić	będziecie walili będziecie walić	będziecie waliły będziecie walić
3 os.	będzie walił będzie walić	będzie waliła będzie walić	będzie waliło będzie walić	będą walili będą walić	będą waliły będą walić

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		walmy
2 os.	wal	walcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	waliłbym bym walił	waliłabym bym waliła	waliłobym bym waliło	walilibyśmy byśmy walili	waliłybyśmy byśmy waliły
2 os.	waliłbyś byś walił	waliłabyś byś waliła	waliłobyś byś waliło	walilibyście byście walili	waliłybyście byście waliły
3 os.	waliłby by walił	waliłaby by waliła	waliłoby by waliło	waliliby by walili	waliłyby by waliły

bezosobnik: walono by

bezokolicznik: walić

imiesłów przysłówkowy współczesny: waląc

gerundium: walenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	walenie	walenia
D.	walenia	waleń
C.	waleniu	waleniom
B.	walenie	walenia
N.	waleniem	waleniami
Ms.	waleniu	waleniach
W.	walenie	walenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: walący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	walący	walący	walący	walące	waląca
D.	walącego	walącego	walącego	walącego	walącej
C.	walącemu	walącemu	walącemu	walącemu	walącej
B.	walącego	walącego	walący	walące	walącą
N.	walącym	walącym	walącym	walącym	walącą
Ms.	walącym	walącym	walącym	walącym	walącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	walący	walący	walące	walące
D.	walących	walących	walących	walących
C.	walącym	walącym	walącym	walącym
B.	walących	walących	walących	walące
N.	walącymi	walącymi	walącymi	walącymi
Ms.	walących	walących	walących	walących

imiesłów przymiotnikowy bierny: walony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	walony	walony	walony	walone	walona
D.	walonego	walonego	walonego	walonego	walonej
C.	walonemu	walonemu	walonemu	walonemu	walonej
B.	walonego	walonego	walony	walone	waloną
N.	walonym	walonym	walonym	walonym	waloną
Ms.	walonym	walonym	walonym	walonym	walonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	waleni	waleni	walone	walone
D.	walonych	walonych	walonych	walonych
C.	walonym	walonym	walonym	walonym
B.	walonych	walonych	walonych	walone
N.	walonymi	walonymi	walonymi	walonymi
Ms.	walonych	walonych	walonych	walonych

odpowiednik aspektowy: zwalić

Składnia

Rz_osobowy

walić

12. śnieg wali

Definicja

pot.

intensywnie padać

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Pogoda zjawiska atmosferyczne

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

padać

Połączenia

deszcz, grad, śnieg wali
walić mocno, strasznie

Cytaty

Śnieg walił w dolinę Nadwarcia.

źródło: KWSJP: Franciszek Fenikowski: Długie morze, 1963

Śnieg walił coraz gęściej, a silny wiatr wiał im prosto w twarz.

źródło: KWSJP: Kinga Dunin: Tabu, 1998

Istvan ukrył się w swoim wozie, opuścił szybę, chciał jeszcze pogadać, jednak deszcz walił gęsty, więc tylko pomachali sobie dłonią i rozstali się.

źródło: KWSJP: Wojciech Żukrowski: Kamienne tablice, 1966

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	walę	walimy
2 os.	walisz	walicie
3 os.	wali	walą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	waliłem +(e)m walił	waliłam +(e)m waliła	waliłom +(e)m waliło	waliliśmy +(e)śmy walili	waliłyśmy +(e)śmy waliły
2 os.	waliłeś +(e)ś walił	waliłaś +(e)ś waliła	waliłoś +(e)ś waliło	waliliście +(e)ście walili	waliłyście +(e)ście waliły
3 os.	walił	waliła	waliło	walili	waliły

bezosobnik: walono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę walił będę walić	będę waliła będę walić	będę waliło będę walić	będziemy walili będziemy walić	będziemy waliły będziemy walić
2 os.	będziesz walił będziesz walić	będziesz waliła będziesz walić	będziesz waliło będziesz walić	będziecie walili będziecie walić	będziecie waliły będziecie walić
3 os.	będzie walił będzie walić	będzie waliła będzie walić	będzie waliło będzie walić	będą walili będą walić	będą waliły będą walić

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		walmy
2 os.	wal	walcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	waliłbym bym walił	waliłabym bym waliła	waliłobym bym waliło	walilibyśmy byśmy walili	waliłybyśmy byśmy waliły
2 os.	waliłbyś byś walił	waliłabyś byś waliła	waliłobyś byś waliło	walilibyście byście walili	waliłybyście byście waliły
3 os.	waliłby by walił	waliłaby by waliła	waliłoby by waliło	waliliby by walili	waliłyby by waliły

bezosobnik: walono by

bezokolicznik: walić

imiesłów przysłówkowy współczesny: waląc

gerundium: walenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	walenie	walenia
D.	walenia	waleń
C.	waleniu	waleniom
B.	walenie	walenia
N.	waleniem	waleniami
Ms.	waleniu	waleniach
W.	walenie	walenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: walący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	walący	walący	walący	walące	waląca
D.	walącego	walącego	walącego	walącego	walącej
C.	walącemu	walącemu	walącemu	walącemu	walącej
B.	walącego	walącego	walący	walące	walącą
N.	walącym	walącym	walącym	walącym	walącą
Ms.	walącym	walącym	walącym	walącym	walącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	walący	walący	walące	walące
D.	walących	walących	walących	walących
C.	walącym	walącym	walącym	walącym
B.	walących	walących	walących	walące
N.	walącymi	walącymi	walącymi	walącymi
Ms.	walących	walących	walących	walących

Składnia

Rz_nieżywotny

walić

13. kobietę

Definicja

wulg.

(będąc mężczyzną), uprawiać seks

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego seksualność

Połączenia

walić ostro

Cytaty

Zadzwoniłam na komórkę, nie odebrał, nieomylny znak, że walił panienkę w pokoju na górze.

źródło: NKJP: Tomasz Klarecki, Izabela Smolarek: Wilk... i śmierć bankiera, 2006

Chciałbym ją mieć dla siebie i walić ją co wieczór.

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	walę	walimy
2 os.	walisz	walicie
3 os.	wali	walą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	waliłem +(e)m walił	waliłam +(e)m waliła	waliłom +(e)m waliło	waliliśmy +(e)śmy walili	waliłyśmy +(e)śmy waliły
2 os.	waliłeś +(e)ś walił	waliłaś +(e)ś waliła	waliłoś +(e)ś waliło	waliliście +(e)ście walili	waliłyście +(e)ście waliły
3 os.	walił	waliła	waliło	walili	waliły

bezosobnik: walono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę walił będę walić	będę waliła będę walić	będę waliło będę walić	będziemy walili będziemy walić	będziemy waliły będziemy walić
2 os.	będziesz walił będziesz walić	będziesz waliła będziesz walić	będziesz waliło będziesz walić	będziecie walili będziecie walić	będziecie waliły będziecie walić
3 os.	będzie walił będzie walić	będzie waliła będzie walić	będzie waliło będzie walić	będą walili będą walić	będą waliły będą walić

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		walmy
2 os.	wal	walcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	waliłbym bym walił	waliłabym bym waliła	waliłobym bym waliło	walilibyśmy byśmy walili	waliłybyśmy byśmy waliły
2 os.	waliłbyś byś walił	waliłabyś byś waliła	waliłobyś byś waliło	walilibyście byście walili	waliłybyście byście waliły
3 os.	waliłby by walił	waliłaby by waliła	waliłoby by waliło	waliliby by walili	waliłyby by waliły

bezosobnik: walono by

bezokolicznik: walić

imiesłów przysłówkowy współczesny: waląc

gerundium: walenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	walenie	walenia
D.	walenia	waleń
C.	waleniu	waleniom
B.	walenie	walenia
N.	waleniem	waleniami
Ms.	waleniu	waleniach
W.	walenie	walenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: walący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	walący	walący	walący	walące	waląca
D.	walącego	walącego	walącego	walącego	walącej
C.	walącemu	walącemu	walącemu	walącemu	walącej
B.	walącego	walącego	walący	walące	walącą
N.	walącym	walącym	walącym	walącym	walącą
Ms.	walącym	walącym	walącym	walącym	walącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	walący	walący	walące	walące
D.	walących	walących	walących	walących
C.	walącym	walącym	walącym	walącym
B.	walących	walących	walących	walące
N.	walącymi	walącymi	walącymi	walącymi
Ms.	walących	walących	walących	walących

imiesłów przymiotnikowy bierny: walony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	walony	walony	walony	walone	walona
D.	walonego	walonego	walonego	walonego	walonej
C.	walonemu	walonemu	walonemu	walonemu	walonej
B.	walonego	walonego	walony	walone	waloną
N.	walonym	walonym	walonym	walonym	waloną
Ms.	walonym	walonym	walonym	walonym	walonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	waleni	waleni	walone	walone
D.	walonych	walonych	walonych	walonych
C.	walonym	walonym	walonym	walonym
B.	walonych	walonych	walonych	walone
N.	walonymi	walonymi	walonymi	walonymi
Ms.	walonych	walonych	walonych	walonych

Składnia

Rz_osobowy

walić

KOGO

14. rybą

Definicja

pot.

wydzielać silną i nieprzyjemną woń

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii zapachy

Relacje znaczeniowe

synonimy:

jechać, syfić, śmierdzieć

Cytaty

To, że mężczyzna nosi na piersiach złoty łańcuch, ma do połowy rozpiętą koszulę, a do tego buty na wysokich obcasach i na kilometr wali od niego lawendą, w jakimś sensie oddaje jego charakter i widząc takiego
osobnika, na pewno byś go w myślach oceniła. Nie musiałby nic mówić i tak miałbyś zdanie na jego temat.

źródło: NKJP: Internet

Te osoby, które się nie myją i wali od nich na odległość, czy te, które nie mają ogolonych kopytek, lub te, którym stringi ze spodni wyłażą, czy w końcu te, które mają obleśny wygląd też powinny pozostawać w domu, bo jeszcze zdarzy się, że kogoś zniesmaczą.

źródło: NKJP: Internet

Koszula niby biała, ale jakaś szara przy kołnierzu. Buty czarne, ale jakby ich parę miesięcy nie czyścił. I wali na odległość gorzałą.

źródło: NKJP: Mariusz Cieślik: Śmieszni kochankowie, 2003

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	walę	walimy
2 os.	walisz	walicie
3 os.	wali	walą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	waliłem +(e)m walił	waliłam +(e)m waliła	waliłom +(e)m waliło	waliliśmy +(e)śmy walili	waliłyśmy +(e)śmy waliły
2 os.	waliłeś +(e)ś walił	waliłaś +(e)ś waliła	waliłoś +(e)ś waliło	waliliście +(e)ście walili	waliłyście +(e)ście waliły
3 os.	walił	waliła	waliło	walili	waliły

bezosobnik: walono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę walił będę walić	będę waliła będę walić	będę waliło będę walić	będziemy walili będziemy walić	będziemy waliły będziemy walić
2 os.	będziesz walił będziesz walić	będziesz waliła będziesz walić	będziesz waliło będziesz walić	będziecie walili będziecie walić	będziecie waliły będziecie walić
3 os.	będzie walił będzie walić	będzie waliła będzie walić	będzie waliło będzie walić	będą walili będą walić	będą waliły będą walić

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		walmy
2 os.	wal	walcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	waliłbym bym walił	waliłabym bym waliła	waliłobym bym waliło	walilibyśmy byśmy walili	waliłybyśmy byśmy waliły
2 os.	waliłbyś byś walił	waliłabyś byś waliła	waliłobyś byś waliło	walilibyście byście walili	waliłybyście byście waliły
3 os.	waliłby by walił	waliłaby by waliła	waliłoby by waliło	waliliby by walili	waliłyby by waliły

bezosobnik: walono by

bezokolicznik: walić

imiesłów przysłówkowy współczesny: waląc

gerundium: walenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	walenie	walenia
D.	walenia	waleń
C.	waleniu	waleniom
B.	walenie	walenia
N.	waleniem	waleniami
Ms.	waleniu	waleniach
W.	walenie	walenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: walący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	walący	walący	walący	walące	waląca
D.	walącego	walącego	walącego	walącego	walącej
C.	walącemu	walącemu	walącemu	walącemu	walącej
B.	walącego	walącego	walący	walące	walącą
N.	walącym	walącym	walącym	walącym	walącą
Ms.	walącym	walącym	walącym	walącym	walącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	walący	walący	walące	walące
D.	walących	walących	walących	walących
C.	walącym	walącym	walącym	walącym
B.	walących	walących	walących	walące
N.	walącymi	walącymi	walącymi	walącymi
Ms.	walących	walących	walących	walących

Składnia

Ø	+	walić	+	CZYM + od KOGO
	+	walić	+	CZYM

15. wali mnie to

Definicja

używane do podkreślenia, że mówiący zupełnie się nie przejmuje tym, o czym mowa

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Relacje znaczeniowe

synonimy:

chromolić

Cytaty

	Alkoholicy i narkomani? przecież sami sprawili sobie taki los. Oni wiedzieli co robią. A często jeszcze wali ich to, czy otrzymają pomoc czy nie, im jest dobrze w swojej krainie szczęśliwości. źródło: NKJP: Internet
	– Ale jestem szczęśliwy, że dam polskim kibicom powód do dumy i wali mnie to, że stacja „Premiere” z którą kończy mi się kontrakt, wolałaby żebym jeszcze raz wystąpił w Niemczech. źródło: NKJP: Rafał Musioł: Tygrys w roli głównej, 2002-03-29
	Chciałem się spotkać, by porozmawiać, ona mówiła, że jest chora i nie wychodzi z domu, ale pojechałem z przeczuciem do knajpki, gdzie lubi chodzić. Zastałem ich razem całujących się. Oczywiście zerwałem i waliło mnie, czy będę z nią. źródło: NKJP: Internet
	A ja się prawie pocięłam... cyrklem. [...] Ale walę to: chodzę w krótkich rękawkach i jakoś prawie nikt nie zauważa. źródło: NKJP: Internet
	Tak samo jest z kobietami - ja nie patrzę na wygląd, ale wnętrze jest najważniejsze dla mnie. Walić to, co inni pomyślą, głupie spojrzenia ciekawskich ludzi, bo ktoś idzie z trochę mniej ładną dziewczyną. źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	walę	walimy
2 os.	walisz	walicie
3 os.	wali	walą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	waliłem +(e)m walił	waliłam +(e)m waliła	waliłom +(e)m waliło	waliliśmy +(e)śmy walili	waliłyśmy +(e)śmy waliły
2 os.	waliłeś +(e)ś walił	waliłaś +(e)ś waliła	waliłoś +(e)ś waliło	waliliście +(e)ście walili	waliłyście +(e)ście waliły
3 os.	walił	waliła	waliło	walili	waliły

bezosobnik: walono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę walił będę walić	będę waliła będę walić	będę waliło będę walić	będziemy walili będziemy walić	będziemy waliły będziemy walić
2 os.	będziesz walił będziesz walić	będziesz waliła będziesz walić	będziesz waliło będziesz walić	będziecie walili będziecie walić	będziecie waliły będziecie walić
3 os.	będzie walił będzie walić	będzie waliła będzie walić	będzie waliło będzie walić	będą walili będą walić	będą waliły będą walić

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		walmy
2 os.	wal	walcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	waliłbym bym walił	waliłabym bym waliła	waliłobym bym waliło	walilibyśmy byśmy walili	waliłybyśmy byśmy waliły
2 os.	waliłbyś byś walił	waliłabyś byś waliła	waliłobyś byś waliło	walilibyście byście walili	waliłybyście byście waliły
3 os.	waliłby by walił	waliłaby by waliła	waliłoby by waliło	waliliby by walili	waliłyby by waliły

bezosobnik: walono by

bezokolicznik: walić

imiesłów przysłówkowy współczesny: waląc

gerundium: walenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	walenie	walenia
D.	walenia	waleń
C.	waleniu	waleniom
B.	walenie	walenia
N.	waleniem	waleniami
Ms.	waleniu	waleniach
W.	walenie	walenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: walący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	walący	walący	walący	walące	waląca
D.	walącego	walącego	walącego	walącego	walącej
C.	walącemu	walącemu	walącemu	walącemu	walącej
B.	walącego	walącego	walący	walące	walącą
N.	walącym	walącym	walącym	walącym	walącą
Ms.	walącym	walącym	walącym	walącym	walącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	walący	walący	walące	walące
D.	walących	walących	walących	walących
C.	walącym	walącym	walącym	walącym
B.	walących	walących	walących	walące
N.	walącymi	walącymi	walącymi	walącymi
Ms.	walących	walących	walących	walących

Składnia

(to), że ZDANIE \| ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE	+	walić	+	KOGO
Rz_osobowy	+	walić	+	CO

Frazeologizmy

ktoś udaje idiotę
ktoś wali głupa
ktoś wali drzwiami i oknami
ktoś wali głową o/w mur
ktoś wali głową o/w ścianę
ktoś wali łbem o/w mur
ktoś wali łbem o/w ścianę
ktoś wali konia
ktoś wali gruchę
ktoś wali kapucyna
ktoś robi kupę
ktoś wali kloca
ktoś wali kupę
ktoś wali konia
ktoś wali gruchę
ktoś wali kapucyna

Data ostatniej modyfikacji: 13.03.2014