UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

przykręcić

Chronologizacja

1689, Kart XVII-XVIII

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przykręcę
przykręcimy
2 os. przykręcisz
przykręcicie
3 os. przykręci
przykręcą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przykręciłem
+(e)m przykręcił
przykręciłam
+(e)m przykręciła
przykręciłom
+(e)m przykręciło
przykręciliśmy
+(e)śmy przykręcili
przykręciłyśmy
+(e)śmy przykręciły
2 os. przykręciłeś
+(e)ś przykręcił
przykręciłaś
+(e)ś przykręciła
przykręciłoś
+(e)ś przykręciło
przykręciliście
+(e)ście przykręcili
przykręciłyście
+(e)ście przykręciły
3 os. przykręcił
przykręciła
przykręciło
przykręcili
przykręciły

bezosobnik: przykręcono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przykręćmy
2 os. przykręć
przykręćcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przykręciłbym
bym przykręcił
przykręciłabym
bym przykręciła
przykręciłobym
bym przykręciło
przykręcilibyśmy
byśmy przykręcili
przykręciłybyśmy
byśmy przykręciły
2 os. przykręciłbyś
byś przykręcił
przykręciłabyś
byś przykręciła
przykręciłobyś
byś przykręciło
przykręcilibyście
byście przykręcili
przykręciłybyście
byście przykręciły
3 os. przykręciłby
by przykręcił
przykręciłaby
by przykręciła
przykręciłoby
by przykręciło
przykręciliby
by przykręcili
przykręciłyby
by przykręciły

bezosobnik: przykręcono by

bezokolicznik: przykręcić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przykręciwszy

gerundium: przykręcenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. przykręcenie
przykręcenia
D. przykręcenia
przykręceń
C. przykręceniu
przykręceniom
B. przykręcenie
przykręcenia
N. przykręceniem
przykręceniami
Ms. przykręceniu
przykręceniach
W. przykręcenie
przykręcenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: przykręcony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. przykręcony
przykręcony
przykręcony
przykręcone
przykręcona
D. przykręconego
przykręconego
przykręconego
przykręconego
przykręconej
C. przykręconemu
przykręconemu
przykręconemu
przykręconemu
przykręconej
B. przykręconego
przykręconego
przykręcony
przykręcone
przykręconą
N. przykręconym
przykręconym
przykręconym
przykręconym
przykręconą
Ms. przykręconym
przykręconym
przykręconym
przykręconym
przykręconej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. przykręceni
przykręceni
przykręcone
przykręcone
D. przykręconych
przykręconych
przykręconych
przykręconych
C. przykręconym
przykręconym
przykręconym
przykręconym
B. przykręconych
przykręconych
przykręconych
przykręcone
N. przykręconymi
przykręconymi
przykręconymi
przykręconymi
Ms. przykręconych
przykręconych
przykręconych
przykręconych

odpowiednik aspektowy: przykręcać

Pochodzenie

Zob. kręcić

1. uchwyt

Definicja

przymocować, używając śrub

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Relacje znaczeniowe

synonimy:  dokręcić
antonimy:  odkręcić
hiperonimy:  przymocować

Połączenia

  • przykręcić koło, śrubę, tablicę, uchwyt

Cytaty

- Panowie przyszli. Wywiercili dziury w ścianie. Przykręcili co trzeba i poszli.

źródło: NKJP: Krzysztof Godlewski: Scotland Yard świntuszy na nocnych dyżurach, Super Express, 2006

[...] tak mu się spodobała ta uzbecka czapeczka, przykręcił do niej wojskowego orzełka, którego wycyganił od pewnego kaprala, i był bardzo dumny.

źródło: NKJP: Jerzy Krzysztoń: Wielbłąd na stepie, 1978

Jeszcze większym paradoksem jest, że przepisy zrównują w prawach montownie, w których składa się auta niemal tak, jak w normalnej fabryce, z tymi, gdzie montaż ogranicza się do włożenia silnika do gotowego wozu i przykręcenia kół.

źródło: NKJP: Andrzej Kublik: Czy samochody stanieją?, Gazeta Wyborcza, 1995-05-04

Składnia

bez ograniczeń + przykręcić +
CO + (do CZEGO)

2. gaz

Definicja

kręcąc, zmienić ustawienie jakiegoś regulatora i w ten sposób zmniejszyć siłę lub zakres działania czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Połączenia

  • przykręcić gaz, wodę; lampę, knot, kurek

Cytaty

Alicja wstaje, żeby przykręcić gaz, i wraca ze szklanką zimnego mleka.

źródło: NKJP: Zofia Chądzyńska: Przez ciebie, Drabie!, 1969

O, przykręcę lampę, to może przestaniesz. Łzy lubią, jak im świecić. Szklą się, mienią wtedy. Chcesz płakać, to płacz se w pomroce.

źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Kamień na kamieniu, 2008

Karlik przykręcił kurek. Z szerokiego, białego płomienia zrobił się czerwony, cienki wąs.

źródło: NKJP: Edmund Niziurski: Księga urwisów, 1954

Składnia

bez ograniczeń + przykręcić +
CO

Frazeologizmy

ktoś przykręcił kurek z czymś
ktoś przykręcił śrubę komuś
Data ostatniej modyfikacji: 26.09.2015
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj