UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

skromność

Chronologizacja

SStp, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. skromny

1. brak zarozumiałości

Definicja

cecha kogoś, kto nie wywyższa się i nie dba o uznanie ze strony innych osób

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Relacje znaczeniowe

antonimy:  duma, pycha I, wyniosłość, zarozumialstwo, zarozumiałość

Połączenia

  • duża, niebywała, niezwykła, ogromna, wielka, wyjątkowa; fałszywa, przesadna; osobista, wrodzona; ujmująca skromność
  • skromność autora, wodza
  • skromność i dobroć, skromność i pokora, skromność i pracowitość, skromność i prostota, skromność i uczciwość, skromność i umiar, skromność i życzliwość; ubóstwo i skromność, wiedza i skromność
  • brak, nadmiar, odrobina, zbytek; przykład, wzór; cnota, gest, poczucie; deklaracja skromności
  • pełen skromności
  • skromność cechuje kogoś, przystoi komuś/czemuś
  • uczyć, wymagać skromności
  • zachować skromność
  • nie grzeszyć; imponujący skromnością
  • mówić, powiedzieć, stwierdzić bez (fałszywej) skromności; znany ze skromności
  • nie powiedzieć czegoś przez skromność
  • mówić, twierdzić ze skromnością

Cytaty

I choć jest jednym z najlepszych specjalistów w Polsce w tej dziedzinie, to wrodzona skromność nie pozwala mu się z tym obnosić.

źródło: NKJP: Urszula Michalska: Z historii zrobić użytek, Tygodnik Ciechanowski, 2007-11-17

Dziennikarzom, którzy przeprowadzali wywiady z frontmanem nowego zespołu, rzucał się w oczy przede wszystkim brak skromności. „Wszystko, co nagrywamy, jest cudowne”, [...].

źródło: NKJP: Grzegorz Brzozowicz, Filip Łobodziński: Sto płyt, które wstrząsnęły światem: kronnika czasów popkultury, 2000

Nikt nie uzyskał prawa do przemawiania w imieniu całego narodu. Skłaniać to powinno do pokory i skromności. Bez buty i samouwielbienia.

źródło: NKJP: Leszek Miller: Stanowiska klubów parlamentarnych, Gazeta Wyborcza, 1997-11-12

„Bardzo łatwo uczę się matematyki” - mówi bez fałszywej skromności.

źródło: NKJP: Podwójne zwolnienie, Dziennik Polski, 2002-05-14

Wczorajsza inauguracja wypadła nad wyraz okazale i tylko przez skromność nie powiemy ile [...] odebraliśmy gratulacji za pomysł i organizację imprezy.

źródło: NKJP: Mirosław Rolak, Sławomir Stachura: Kolorowo i radośnie..., Echo Dnia, 2005-05-07

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. skromność
skromności
D. skromności
skromności
C. skromności
skromnościom
B. skromność
skromności
N. skromnością
skromnościami
Ms. skromności
skromnościach
W. skromności
skromności

Inne uwagi

Zwykle lp

2. przyzwoitość

Definicja

cecha kogoś, kto jest powściągliwy i wstydliwy w relacjach z osobami przeciwnej płci

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Relacje znaczeniowe

synonimy:  przyzwoitość
sprzeczne:  nieprzyzwoitość, nieskromność

Połączenia

  • skromność i powściągliwość

Cytaty

Młodość, wdzięk i oczytanie różniły ją korzystnie od mojej byłej żony, skromność i powściągliwość - od rozpustnej Liliany z wczasów [...].

źródło: NKJP: Jerzy Stawiński: Piszczyk, 1997

Ta przesadna skromność, rumienienie się i spuszczanie oczu (nic dziwnego u dziewczyny, która w domu nigdy nie usłyszała słowa „seks”), stały się obiektem rozmaitych żarcików [...].

źródło: NKJP: Jacek Dehnel: Balzakiana, 2008

Pierwsza suknia symbolizuje całkowitą powściągliwość, skromność, wstrzemięźliwość w ujawnianiu zmysłowych potrzeb [...].

źródło: NKJP: Katarzyna Ostrowska: Sny – klucz, 2001

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. skromność
skromności
D. skromności
skromności
C. skromności
skromnościom
B. skromność
skromności
N. skromnością
skromnościami
Ms. skromności
skromnościach
W. skromności
skromności

Inne uwagi

Zwykle lp

3. prostota

Definicja

cecha czegoś, co jest pozbawione ozdób i wymyślności

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

synonimy:  prostota

Połączenia

  • skromność i prostota

Cytaty

Owa prostota i skromność wystroju architektoniczno-dekoracyjnego elewacji pałacu nie jest wynikiem nieudolności [...], lecz efektem celowo zamierzonym [...].

źródło: NKJP: Maria Irena Kwiatkowska, Marek Kwiatkowski, Krzysztof Wesołowski: Znane i nieznane: rezydencje, ludzie, wydarzenia, 2001

Ujrzał przed sobą wnętrze pięknego pokoju. Rozczarowało go swoją skromnością.

źródło: NKJP: Włodzimierz Kowalewski: Bóg zapłacz!, 2000

Jeszcze bardziej zdziwiłem się skromnością obiadu. [...] zaledwie jakiś kurczak, jakieś ziemniaki na tłuszczu, piwo, marny jabłecznik z lodówki, lody i na tym koniec!

źródło: NKJP: Roman Antoszewski: Kariera na trzy karpie morskie, 2000

Inni zabraniają mów pochwalnych, wysokiego katafalku, nakazują szarość i skromność dekoracji [...].

źródło: NKJP: Andrzej Osęka: Marność paradna, Magazyn nr 2 dodatek do Gazety Wyborczej, 1997-01-10

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. skromność
skromności
D. skromności
skromności
C. skromności
skromnościom
B. skromność
skromności
N. skromnością
skromnościami
Ms. skromności
skromnościach
W. skromności
skromności

Inne uwagi

Zwykle lp

4. o finansach

Definicja

mała wartość materialna

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse czynności, przedmioty związane z pieniędzmi

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości

Połączenia

  • skromność budżetu, funduszy, środków

Cytaty

[...] na razie nie wiadomo, kiedy rozpocznie się budowa: skromność finansów publicznych jest powszechnie znana.

źródło: NKJP: Same niewiadome, Dziennik Polski, 2002-10-05

[...] burmistrz skupił uwagę [...] na inwestycjach. Przyznał wprawdzie, że z powodu skromności budżetu nie było ich wiele, ale te, które wykonano są znaczące.

źródło: NKJP: Alina Melnicka: Maków Maz.: Zostawiam miasto w dobrej kondycji, Tygodnik Ciechanowski, 2006-11-12

[...] u nas było odwrotnie, dawaliśmy na uzbrojenie i żyliśmy biednie, ale w tej skromności na wszystko było.

źródło: NKJP: Andrzej Osęka: Paraliżujący spadek PRL, Gazeta Wyborcza, 1994-01-21

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. skromność
skromności
D. skromności
skromności
C. skromności
skromnościom
B. skromność
skromności
N. skromnością
skromnościami
Ms. skromności
skromnościach
W. skromności
skromności

Inne uwagi

Zwykle lp

5. brak rozmachu

Definicja

cecha czegoś, co nie jest zbyt efektowne ani głośne

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

  • skromność ekspozycji, kampanii

Cytaty

Do tego doszła skromność kampanii wynikająca z mizernych funduszy [...].

źródło: NKJP: Paweł Smoleński: Powyborcze swary w Ruchu Odbudowy Polski, Gazeta Wyborcza, 1997-09-29

Obserwatorzy podkreślali skromność uroczystości, kontrastującą z zaprzysiężeniem Jelcyna cztery lata temu.

źródło: NKJP: Krystyna Kurczab-Redlich: Skromny Putin, Dziennik Polski, 2000-05-08

Opisując wygląd siedziby głowy czechosłowackiego państwa zwracał uwagę na skromność ceremoniału i brak biurokratycznych formalności wobec dziennikarzy.

źródło: NKJP: Katarzyna Jedynakiewicz: Intelektualista a polityka: działalność emigracyjna Klausa Manna (1933 – 1949), 2002

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. skromność
skromności
D. skromności
skromności
C. skromności
skromnościom
B. skromność
skromności
N. skromnością
skromnościami
Ms. skromności
skromnościach
W. skromności
skromności

Inne uwagi

Zwykle lp

Data ostatniej modyfikacji: 11.01.2011
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj