UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

mały I

II III

przymiotnik

Chronologizacja

XIV w., Bor

Pochodzenie

psł. *malъ 'mający niewielkie rozmiary, mały'

1. dom

Definicja

mający rozmiar poniżej przeciętnej

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii wielkość,

Połączenia

  • mały człowieczek, człowiek; nos; kawałek; dom, domek, kościół, rynek, sklepik; ogród, ogródek; pokoik; stoliczek, stolik; jacht, statek; mała rączka; kapliczka, uliczka; mieścina, wieś; sala, salka; lampka, tabliczka; figurka, filiżanka, walizeczka; kulka; łąka, polanka; wysepka; kropelka; małe zwierzę; biurko; okienko; mieszkanko, podwórko; miasteczko, miasto; pudełko; jeziorko, wzniesienie; małe oczka, oczy, stopy, uszy; drzwiczki
  • mały i duży, mały i wielki; mały i ciemny; mały i drewniany

Cytaty

Przez małe okienko w wagonie nie mogłam dobrze zobaczyć, ale widziałam, że wagonów było bardzo dużo.

źródło: NKJP: Władysława Kosińska: Czas próby - Siemiatyckie wspomnienia z II wojny, Głos Siemiatycz, 2009-09-10

Wskazała mi krzesło stojące przy małym stoliku, dawniej stoliku do trzymania notatnika przy telefonie.

źródło: NKJP: Roman Antoszewski: Kariera na trzy morskie karpie, 2000

Siedzieliśmy na ławce w parku, w samym centrum małego miasta, gdzie każdy zna każdego.

źródło: NKJP: Maciej Zdziarski: Młodzi końca wieku, Gazeta Wyborcza, 1999-02-02

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. mały
mały
mały
małe
mała
D. małego
małego
małego
małego
małej
C. małemu
małemu
małemu
małemu
małej
B. małego
małego
mały
małe
małą
N. małym
małym
małym
małym
małą
Ms. małym
małym
małym
małym
małej
W. mały
mały
mały
małe
mała
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. mali
mali
małe
małe
D. małych
małych
małych
małych
C. małym
małym
małym
małym
B. małych
małych
małych
małe
N. małymi
małymi
małymi
małymi
Ms. małych
małych
małych
małych
W. mali
mali
małe
małe

Stopień wyższy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. mniejszy
mniejszy
mniejszy
mniejsze
mniejsza
D. mniejszego
mniejszego
mniejszego
mniejszego
mniejszej
C. mniejszemu
mniejszemu
mniejszemu
mniejszemu
mniejszej
B. mniejszego
mniejszego
mniejszy
mniejsze
mniejszą
N. mniejszym
mniejszym
mniejszym
mniejszym
mniejszą
Ms. mniejszym
mniejszym
mniejszym
mniejszym
mniejszej
W. mniejszy
mniejszy
mniejszy
mniejsze
mniejsza
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. mniejsi
mniejsi
mniejsze
mniejsze
D. mniejszych
mniejszych
mniejszych
mniejszych
C. mniejszym
mniejszym
mniejszym
mniejszym
B. mniejszych
mniejszych
mniejszych
mniejsze
N. mniejszymi
mniejszymi
mniejszymi
mniejszymi
Ms. mniejszych
mniejszych
mniejszych
mniejszych
W. mniejsi
mniejsi
mniejsze
mniejsze

2. kłopot

Definicja

nieosiągający zwykłej miary pod względem natężenia, skali lub intensywności

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości

Relacje znaczeniowe

antonimy:  poważny

Połączenia

  • mały zespół; łyczek, łyk; zakład; rozmiar; problem; duch; mała grupa, grupka; dawka; firma; liczba, odległość; małe zamieszanie

Cytaty

A ile potrzebujecie? - Na prototyp siedemset tysięcy. Drugie tyle na działającą jednostkę do prób przy obciążeniu, około miliona na przygotowanie dwóch dalszych do testów w terenie i kilka kolejnych na uruchomienie chociażby małej produkcji.

źródło: NKJP: Adam Barczyński: Ślepy los, 1999

Jest to duże wyzwanie, gdyż na rynku brytyjskim 57% telecentrów (czyli 844) liczy powyżej 50 osób. W co trzecim jest zatrudnionych 11–50 konsultantów, a tylko 10% stanowią małe zespoły do 10 osób.

źródło: NKJP: Marcin Jaworski: Komputer rozumie coraz więcej, Gazeta Ubezpieczeniowa, 2001-02-07

Dla odmiany, w nocy przyjdą małe przymrozki. Temperatura spadnie do minus dwóch, trzech stopni Celsjusza. Będzie bardzo ślisko!

źródło: NKJP: DJ: Bydgoszcz: Bydgoszcz. Uważaj na lód spadający z dachów, Gazeta Pomorska, 2010-02-18

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. mały
mały
mały
małe
mała
D. małego
małego
małego
małego
małej
C. małemu
małemu
małemu
małemu
małej
B. małego
małego
mały
małe
małą
N. małym
małym
małym
małym
małą
Ms. małym
małym
małym
małym
małej
W. mały
mały
mały
małe
mała
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. mali
mali
małe
małe
D. małych
małych
małych
małych
C. małym
małym
małym
małym
B. małych
małych
małych
małe
N. małymi
małymi
małymi
małymi
Ms. małych
małych
małych
małych
W. mali
mali
małe
małe

Stopień wyższy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. mniejszy
mniejszy
mniejszy
mniejsze
mniejsza
D. mniejszego
mniejszego
mniejszego
mniejszego
mniejszej
C. mniejszemu
mniejszemu
mniejszemu
mniejszemu
mniejszej
B. mniejszego
mniejszego
mniejszy
mniejsze
mniejszą
N. mniejszym
mniejszym
mniejszym
mniejszym
mniejszą
Ms. mniejszym
mniejszym
mniejszym
mniejszym
mniejszej
W. mniejszy
mniejszy
mniejszy
mniejsze
mniejsza
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. mniejsi
mniejsi
mniejsze
mniejsze
D. mniejszych
mniejszych
mniejszych
mniejszych
C. mniejszym
mniejszym
mniejszym
mniejszym
B. mniejszych
mniejszych
mniejszych
mniejsze
N. mniejszymi
mniejszymi
mniejszymi
mniejszymi
Ms. mniejszych
mniejszych
mniejszych
mniejszych
W. mniejsi
mniejsi
mniejsze
mniejsze

3. syn

Definicja

taki, który jest kilkuletnim dzieckiem

Noty o użyciu

Używane w znaczeniu rzeczownikowym 'małe dziecko', np. Mały nie chciał jeść.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia narodziny i dzieciństwo

Połączenia

  • mały chłopczyk, chłopiec; mała dziewczynka; córeczka, siostrzyczka; małe dziecko

Cytaty

Jak byłam mała, to rysowałam to wszystko kredkami. Gdzieś w Dęblinie są jeszcze te rysunki...

źródło: NKJP: Dariusz Banek: Samo życie. Odcinek 294, 2002

Kiedy byłaś małą dziewczynką, twój świat składał się z ciebie i twoich wspaniałych, silnych rodziców.

źródło: NKJP: Córeczka swoich rodziców, Cosmopolitan, nr 11, 1998

Mój brat ma 52 lata i niedawno się ożenił, ma małe dziecko.

źródło: NKJP: BAK, not. Cin: Premierze, na miłość nigdy nie jest za późno, Super Express, 2006

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. mały
mały
mały
małe
mała
D. małego
małego
małego
małego
małej
C. małemu
małemu
małemu
małemu
małej
B. małego
małego
mały
małe
małą
N. małym
małym
małym
małym
małą
Ms. małym
małym
małym
małym
małej
W. mały
mały
mały
małe
mała
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. mali
mali
małe
małe
D. małych
małych
małych
małych
C. małym
małym
małym
małym
B. małych
małych
małych
małe
N. małymi
małymi
małymi
małymi
Ms. małych
małych
małych
małych
W. mali
mali
małe
małe

Stopień wyższy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. mniejszy
mniejszy
mniejszy
mniejsze
mniejsza
D. mniejszego
mniejszego
mniejszego
mniejszego
mniejszej
C. mniejszemu
mniejszemu
mniejszemu
mniejszemu
mniejszej
B. mniejszego
mniejszego
mniejszy
mniejsze
mniejszą
N. mniejszym
mniejszym
mniejszym
mniejszym
mniejszą
Ms. mniejszym
mniejszym
mniejszym
mniejszym
mniejszej
W. mniejszy
mniejszy
mniejszy
mniejsze
mniejsza
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. mniejsi
mniejsi
mniejsze
mniejsze
D. mniejszych
mniejszych
mniejszych
mniejszych
C. mniejszym
mniejszym
mniejszym
mniejszym
B. mniejszych
mniejszych
mniejszych
mniejsze
N. mniejszymi
mniejszymi
mniejszymi
mniejszymi
Ms. mniejszych
mniejszych
mniejszych
mniejszych
W. mniejsi
mniejsi
mniejsze
mniejsze

4. szczeniak

Definicja

taki, który jest jeszcze niedojrzałym przedstawicielem swojego gatunku

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych

Połączenia

  • mały kotek, piesek, ptaszek; mała rybka; małe zwierzątko, zwierzę

Cytaty

Mały kotek wszedł na biurko, zaczepia łapką długopis.

źródło: NKJP: Sonia Raduńska: Kartki z białego zeszytu, 2008

Syn przynosił małe zwierzęta, sarenki, koziołka, pogubione przez rodziców.

źródło: NKJP: Kira Gałczyńska: Nie wrócę tu nigdy czyli Pożegnanie z Mazurami , 1998

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. mały
mały
mały
małe
mała
D. małego
małego
małego
małego
małej
C. małemu
małemu
małemu
małemu
małej
B. małego
małego
mały
małe
małą
N. małym
małym
małym
małym
małą
Ms. małym
małym
małym
małym
małej
W. mały
mały
mały
małe
mała
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. mali
mali
małe
małe
D. małych
małych
małych
małych
C. małym
małym
małym
małym
B. małych
małych
małych
małe
N. małymi
małymi
małymi
małymi
Ms. małych
małych
małych
małych
W. mali
mali
małe
małe

Stopień wyższy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. mniejszy
mniejszy
mniejszy
mniejsze
mniejsza
D. mniejszego
mniejszego
mniejszego
mniejszego
mniejszej
C. mniejszemu
mniejszemu
mniejszemu
mniejszemu
mniejszej
B. mniejszego
mniejszego
mniejszy
mniejsze
mniejszą
N. mniejszym
mniejszym
mniejszym
mniejszym
mniejszą
Ms. mniejszym
mniejszym
mniejszym
mniejszym
mniejszej
W. mniejszy
mniejszy
mniejszy
mniejsze
mniejsza
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. mniejsi
mniejsi
mniejsze
mniejsze
D. mniejszych
mniejszych
mniejszych
mniejszych
C. mniejszym
mniejszym
mniejszym
mniejszym
B. mniejszych
mniejszych
mniejszych
mniejsze
N. mniejszymi
mniejszymi
mniejszymi
mniejszymi
Ms. mniejszych
mniejszych
mniejszych
mniejszych
W. mniejsi
mniejsi
mniejsze
mniejsze

5.a człowiek

Definicja

taki, który kieruje się w swoim postępowaniu motywami ocenianymi jako mało wartościowe lub złe pod względem moralnym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Cytaty

To był wielki pisarz, ale mały człowiek. Dziwny człowiek. Syna nie chciał zobaczyć, bo prezent trzeba było kupić.

źródło: NKJP: Agata Tuszyńska: Zwali go pornografem, Gazeta Wyborcza, 1993-12-15

Słyszę niejednokrotnie od agentów, że firma jest dobra, tylko poszczególni ludzie pchają ją w złym kierunku. To czymże jest taka firma, skoro mali ludzie nią kierują.

źródło: NKJP: Sławomir Dąblewski: A gdybym był agentem, to co byś powiedziała?, Gazeta Ubezpieczeniowa, 2005-12-13

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. mały
mały
mały
małe
mała
D. małego
małego
małego
małego
małej
C. małemu
małemu
małemu
małemu
małej
B. małego
małego
mały
małe
małą
N. małym
małym
małym
małym
małą
Ms. małym
małym
małym
małym
małej
W. mały
mały
mały
małe
mała
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. mali
mali
małe
małe
D. małych
małych
małych
małych
C. małym
małym
małym
małym
B. małych
małych
małych
małe
N. małymi
małymi
małymi
małymi
Ms. małych
małych
małych
małych
W. mali
mali
małe
małe

5.b charakter

Definicja

charakterystyczny dla osoby, która kieruje się w swoim postępowaniu motywami ocenianymi jako mało wartościowe lub złe pod względem moralnym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Cytaty

Szara eminencja to najczęściej ktoś bardzo łaknący władzy i to za wszelką cenę. [...] To ktoś o małym charakterze i silnych ambicjach.

źródło: NKJP: Sławomir Dąblewski: Straszny dwór, czyli prywatny folwark, Gazeta Ubezpieczeniowa, 2004-06-29

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. mały
mały
mały
małe
mała
D. małego
małego
małego
małego
małej
C. małemu
małemu
małemu
małemu
małej
B. małego
małego
mały
małe
małą
N. małym
małym
małym
małym
małą
Ms. małym
małym
małym
małym
małej
W. mały
mały
mały
małe
mała
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. mali
mali
małe
małe
D. małych
małych
małych
małych
C. małym
małym
małym
małym
B. małych
małych
małych
małe
N. małymi
małymi
małymi
małymi
Ms. małych
małych
małych
małych
W. mali
mali
małe
małe

6. urzędnik

Definicja

książk. 
mający niewielkie znaczenie i niską pozycję w jakiejś hierarchii

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa urzędy i ich funkcjonowanie

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca organizacja i hierarchia w pracy, stosunki służbowe

Połączenia

  • mały urzędnik
  • mały i słaby

Cytaty

Nie mogę. Zrozum. Jestem mały
urzędnik w wielkim biurze świata,
a Ty byś chciał, żebym ja latał
i wiarą mą przenosił skały.

źródło: Konstanty Ildefons Gałczyński: Notatki z nieudanych rekolekcji paryskich, 1946 (kigalczynski.pl/wiersze)

Nie podejrzewała, że także [...] „mądrzy i silni” mężczyźni znają kogoś „wielkiego”, wobec kogo czują się mali i słabi. I że każda, pozorna lub prawdziwa porażka także u nich otwiera nie zagojone rany, mocno naciska na wiecznie włączony starter niepewności i przypomina urazy dzieciństwa.

źródło: NKJP: Bronisław Świderski: Słowa obcego, 1998

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. mały
mały
mały
małe
mała
D. małego
małego
małego
małego
małej
C. małemu
małemu
małemu
małemu
małej
B. małego
małego
mały
małe
małą
N. małym
małym
małym
małym
małą
Ms. małym
małym
małym
małym
małej
W. mały
mały
mały
małe
mała
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. mali
mali
małe
małe
D. małych
małych
małych
małych
C. małym
małym
małym
małym
B. małych
małych
małych
małe
N. małymi
małymi
małymi
małymi
Ms. małych
małych
małych
małych
W. mali
mali
małe
małe

Frazeologizmy

bez mała
bracia mniejsi
jak mały samochodzik
ktoś idzie po linii najmniejszego oporu
ktoś ma w małym palcu coś
ktoś ma w małym paluszku coś
ktoś owinął sobie wokół/dookoła/koło palca kogoś
ktoś owinął sobie wokół/dookoła małego palca kogoś
ktoś okręcił sobie wokół/dookoła małego palca kogoś
ktoś poprzestaje na małym
ktoś poprzestał na małym
ktoś poszedł po linii najmniejszego oporu
mała architektura
mała chirurgia
mała czarna
mała gastronomia
mała litera
mała matura
mała ojczyzna
mała poligrafia
mała rzecz, a cieszy
mała stabilizacja
Małe Arkana
małe co nieco
małe piwo
małe miki
małe żniwa
małego ducha
małego serca
małej wiary
mały ekran
mały palec
mały realizm
mały sabotaż
mniejsza połowa
mniejsze zło
o mały figiel
o mały włos
od dziecka
od małego dziecka
od małego
panda mała
że/to głowa mała

Przysłowia

Mała strata, krótki żal
Mała szkoda, krótki żal

Mała szkoda, krótki żal
Małe dzieci - mały kłopot, duże dzieci - duży kłopot
Małe dzieci, mały kłopot. Duże - duży.
Z dużej chmury mały deszcz
Z dużej chmury spadł mały deszcz
Z wielkiej chmury mały deszcz
Z wielkiej chmury spadł mały deszcz
Z wielkiej chmury będzie mały deszcz
Data ostatniej modyfikacji: 28.02.2022
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj