UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

rasa

Chronologizacja

1861, Bańk

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. rasa
rasy
D. rasy
ras
C. rasie
rasom
B. rasę
rasy
N. rasą
rasami
Ms. rasie
rasach
W. raso
rasy

Pochodzenie

fr. race

Najprawdopodobniej zapożyczenie albo z wł. razza 'gatunek ludzki', albo ze st.prowansalskiego rassa 'zgraja, szajka'.

1. zwierząt

Definicja

odmiana hodowlana określonego zwierzęcia wyróżniająca się przekazywanymi dziedzicznie charakterystycznymi cechami budowy, wyglądu i zachowania

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwierzęta domowe i hodowlane

Połączenia

  • dana rasa; różne, rzadkie rasy; rasa polska; czerwona; agresywna; myśliwska; (klacze, konie) rasy śląskiej, wielkopolskiej; (krowy) rasy czarno-białej; (bydło) rasy mięsnej
  • (pies) rasy amstaff, bokser, foksterier, labrador...
  • rasa bydła, konia/koni, kota/kotów, owiec, psa/psów; gołębi, kur
  • rasa i maść, rasa i płeć
  • klacze, konie, kot, owce, pies, suczka, suka, szczeniak; gołębie rasy jakiejś; czystość, wzorzec rasy
  • rasa pochodzi, wywodzi się skądś

Cytaty

Boksery to rasa ceniona przede wszystkim za walory obronne i towarzyskie.

źródło: NKJP: Ksawery Kunikowski: Piękności na czterech łapach, Express Ilustrowany, 2002-09-14

[..] w Polsce hoduje się cztery rasy pszczół, najwięcej w całej Europie.

źródło: NKJP: (ml): Skąd królowa?, Dziennik Zachodni, 2003-07-14

Koty bez względu na rasę, charakteryzują się dużą inteligencją i indywidualizmem.

źródło: NKJP: mah: K jak kot - pieszczoch, indywidualista, myśliwy, Trybuna Śląska, 2003-06-10

Minister spraw wewnętrznych podał nowy wykaz ras psów uważanych za agresywne.

źródło: NKJP: (KZ): Rasy agresywne, Express Ilustrowany, 2003-05-13

Składnia

bez ograniczeń + rasa +
(CZEGO)
bez ograniczeń + rasa +
(JAKA)

2. roślin

Definicja

bot. 
odmiana hodowlana określonej rośliny wyróżniająca się przekazywanymi dziedzicznie charakterystycznymi cechami budowy, wyglądu i użyteczności dla człowieka

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin budowa i funkcjonowanie roślin

Połączenia

  • rasa korzeniowa, liściasta...; amerykańska, burbońska...
  • rasa buraka...; goździków, róż...
  • tulipany rasy jakiejś

Cytaty

Rasa korzeniowa buraka ogrodowego (Beta vulgaris) dotarła do Polski prawdopodobnie w XVI wieku.

źródło: NKJP: Jan Malec: Burak cukrowy — historia, aktualne problemy, przyszłość, Biuletyn IHAR, 2004-10-01

Przełom w hodowli nastąpił wraz ze sprowadzeniem w XVIII wieku róż chińskich. [...] Najwcześniej uzyskano rasę burbońską, która odznaczała się zwartym pokrojem i powtarzała kwitnienie.

źródło: Internet

W zależności od odmiany lub rasy róże odznaczają się różną mrozoodpornością, siłą i intensywnością kwitnienia, wzrostem czy w końcu odpornością na choroby grzybowe.

źródło: Internet

Już od XVIII w. w Chróścinie Nyskiej kwitło ogrodnictwo szklarniowe. [...] Hodowano tam przede wszystkim tzw. goździki amerykańskie, czyli szklarniowe mieszańce wielkokwiatowe rasy amerykańskiej.

źródło: Internet

Najwcześniej (w kwietniu) kwitną tulipany [...], odznaczające się niskim wzrostem (15—20 cm).

źródło: Internet

Składnia

bez ograniczeń + rasa +
(CZEGO)
bez ograniczeń + rasa +
(JAKA)

3. ludzi

Definicja

duża grupa ludzi odróżniająca się od innych grup pochodzeniem i przekazywanymi dziedzicznie cechami, takimi jak kolor skóry, budowa ciała, kształt twarzy i nosa

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka wygląd

Połączenia

  • rasa biała, czarna, żółta; aryjska; ludzka
  • rasa człowieka, ludzi; panów
  • narody i rasy

Cytaty

Arystokracja hiszpańska wydawała swoich najlepszych kawalerów za inkaskie księżniczki. Tak powstała rasa Metysów, która w kilku krajach Ameryki Łacińskiej stanowi większość w społeczeństwie.

źródło: NKJP: Rafał Geremek: Młość nie jest ślepa na kolor, Ozon, numer 19, 2005

Właściwie z okazji każdych wyborów prezydenckich pojawiają się jacyś nawiedzeni, jacyś ekstremiści, rasiści głoszący wyższość rasy białej nad czarną i żółtą oraz wyższość Amerykanów nad innymi narodami, ale nie mają żadnych szans.

źródło: NKJP: Stanisław Głąbiński: Polityka po amerykańsku, 1996

Ludzie deklarujący zainteresowanie elektroniką są dużo bardziej tolerancyjni w sprawie religii, rasy, preferencji seksualnych niż na przykład ci zainteresowani historią.

źródło: NKJP: Grzegorz Kopaczewski: Huta, 2007

Balijczycy są wyjątkowo towarzyscy i piękni. Ich przodkami byli aborygeni wymieszani z żółtą rasą.

źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: Balich, Cosmopolitan, nr 4, 1999

Pod względem ras i narodowości oraz pod względem ustroju społeczno-gospodarczego przedstawiała Afryka wielką rozmaitość

źródło: NKJP: Janusz Pajewski: Historia powszechna 1871-1918, 1867

Składnia

bez ograniczeń + rasa +
(KOGO)
bez ograniczeń + rasa +
(JAKA)

Frazeologizmy

rasa polska czerwona
Data ostatniej modyfikacji: 24.04.2015
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj