UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

afekt

Chronologizacja

XVI w., Bańk

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. afekt
afekty
D. afektu
afektów
C. afektowi
afektom
B. afekt
afekty
N. afektem
afektami
Ms. afekcie
afektach
W. afekcie
afekty

Inne uwagi

Zwykle lp

Pochodzenie

niem. Affekt

z łac. affectus 'stan (duszy lub ciała), samopoczucie; uczucie, pasja'

1. silne wzburzenie

Definicja

książk. 
gwałtowne i krótkotrwałe wzburzenie, powodujące utratę kontroli nad własnym zachowaniem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  uczucie

Połączenia

  • silny afekt
  • morderstwo, zabójstwo, zbrodnia; klaps w afekcie
  • działać, zabić, zamordować w afekcie; dokonany/dokonywany, popełniony, wypowiedziany/wypowiadany w afekcie

Cytaty

Oskarżyciel domagał się uznania czynu Jana K. za zabójstwo, a obrońca twierdził, że była to zbrodnia w głębokim afekcie, wynikającym z zawiedzionej miłości.

źródło: NKJP: Piotr Krysa: Kocha Lubi Zabija, Gazeta Poznańska, 2006-07-14

Analizując jej stan, przyjęliśmy, iż dokonując zarzucanego jej czynu, działała w stanie silnego afektu. Stan, w którym znajdowała się oskarżona, dokonując czynu, odpowiada pojęciu stanu silnego wzburzenia.

źródło: NKJP: (MIGA, ASZ): Zbrodnia w afekcie?, Dziennik Polski, 2005-11-12

Miał wraz ze swym bratem, Eliaszem, nieszczęście zabić w afekcie człowieka, który drogą oszustw doprowadził do nędzy ich rodziców, a samych braci wyzuł z ojcowizny.

źródło: NKJP: Marek Adamkowicz: Nie zapominajmy o braciach, Dziennik Bałtycki, 2009-12-04

2. miłość

Definicja

przest. 
sympatia lub miłość do kogoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  uczucie

Połączenia

  • gorący afekt
  • pałać, zapałać afektem

Cytaty

Mam nadzieję, że nie przeszedł mu dotychczas ów dziecinny afekt? - Wręcz przeciwnie - rozwiała moje wątpliwości siostrzenica. - Nadal wodzi za naszą panią cielęcym wzrokiem podczas uczt i festynów, a na turniejach nosi jej szarfy [...].

źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Ogród miłości, 2006

Kolejni kandydaci, których ilość wraz z wiekiem malała, byli odrzucani przez bezposażną przecież pannę, która powinna znać miarę. Odrzuciła także zaloty niezwykle majętnego litewskiego „niedźwiedzia” z Wilna, który zapałał do niej gorącym afektem.

źródło: NKJP: Ryszard Sługocki: Na przekór i na bakier, 2008

On - nieśmiały i subtelny - usuwał się w cień innych adoratorów pięknej księżnej. Przez wiele lat darzył ją afektem, który był dlań niejednokrotnie źródłem poetyckiego natchnienia.

źródło: NKJP: Internet

Składnia

bez ograniczeń + afekt +
do KOGO

3. w psychologii

Definicja

psych. 
ekspresja emocji pacjenta obserwowana przez badającego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  ekspresja

Połączenia

  • spłycenie, stępienie, zaleganie afektu

Cytaty

W obrazie klinicznym II typu schizofrenii dominują negatywne symptomy, tj. spłycenie afektu, zaburzenia poznawcze, oznaki braku woli i zaburzenia ruchowe.

źródło: NKJP: Lidia Cierpiałkowska: Psychopatologia, 2009

Wzbudzanie afektu ma znaczenie jako odreagowanie (katharsis). Ważne jest także wyrażanie wzbudzonych emocji, co prowadzi do poczucia ulgi i odprężenia.

źródło: NKJP: Jan Czesław Czabała: Czynniki leczące w psychoterapii, 2006

Rozmowy z chorym umożliwiają mu wypowiedzenie się na temat swych obaw, urazów, negatywnych nastawień uczuciowych. Dzięki nim zmniejsza się u chorego zaleganie afektu, rozładowują się utrwalone stereotypy uczuciowe, obiektywniej widzi swoją sytuację.

źródło: NKJP: Antoni Kępiński: Melancholia, 1974

Data ostatniej modyfikacji: 17.09.2015
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj