UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

abdykować

Chronologizacja

1 połowa XVII w., Bańk

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany lub niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. abdykuję
abdykujemy
2 os. abdykujesz
abdykujecie
3 os. abdykuje
abdykują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. abdykowałem
+(e)m abdykował
abdykowałam
+(e)m abdykowała
abdykowałom
+(e)m abdykowało
abdykowaliśmy
+(e)śmy abdykowali
abdykowałyśmy
+(e)śmy abdykowały
2 os. abdykowałeś
+(e)ś abdykował
abdykowałaś
+(e)ś abdykowała
abdykowałoś
+(e)ś abdykowało
abdykowaliście
+(e)ście abdykowali
abdykowałyście
+(e)ście abdykowały
3 os. abdykował
abdykowała
abdykowało
abdykowali
abdykowały

bezosobnik: abdykowano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę abdykował
będę abdykować
będę abdykowała
będę abdykować
będę abdykowało
będę abdykować
będziemy abdykowali
będziemy abdykować
będziemy abdykowały
będziemy abdykować
2 os. będziesz abdykował
będziesz abdykować
będziesz abdykowała
będziesz abdykować
będziesz abdykowało
będziesz abdykować
będziecie abdykowali
będziecie abdykować
będziecie abdykowały
będziecie abdykować
3 os. będzie abdykował
będzie abdykować
będzie abdykowała
będzie abdykować
będzie abdykowało
będzie abdykować
będą abdykowali
będą abdykować
będą abdykowały
będą abdykować

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. abdykujmy
2 os. abdykuj
abdykujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. abdykowałbym
bym abdykował
abdykowałabym
bym abdykowała
abdykowałobym
bym abdykowało
abdykowalibyśmy
byśmy abdykowali
abdykowałybyśmy
byśmy abdykowały
2 os. abdykowałbyś
byś abdykował
abdykowałabyś
byś abdykowała
abdykowałobyś
byś abdykowało
abdykowalibyście
byście abdykowali
abdykowałybyście
byście abdykowały
3 os. abdykowałby
by abdykował
abdykowałaby
by abdykowała
abdykowałoby
by abdykowało
abdykowaliby
by abdykowali
abdykowałyby
by abdykowały

bezosobnik: abdykowano by

bezokolicznik: abdykować

imiesłów przysłówkowy współczesny:

abdykując

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

abdykowawszy

gerundium: abdykowanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. abdykowanie
abdykowania
D. abdykowania
abdykowań
C. abdykowaniu
abdykowaniom
B. abdykowanie
abdykowania
N. abdykowaniem
abdykowaniami
Ms. abdykowaniu
abdykowaniach
W. abdykowanie
abdykowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: abdykujący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. abdykujący
abdykujący
abdykujący
abdykujące
abdykująca
D. abdykującego
abdykującego
abdykującego
abdykującego
abdykującej
C. abdykującemu
abdykującemu
abdykującemu
abdykującemu
abdykującej
B. abdykującego
abdykującego
abdykujący
abdykujące
abdykującą
N. abdykującym
abdykującym
abdykującym
abdykującym
abdykującą
Ms. abdykującym
abdykującym
abdykującym
abdykującym
abdykującej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. abdykujący
abdykujący
abdykujące
abdykujące
D. abdykujących
abdykujących
abdykujących
abdykujących
C. abdykującym
abdykującym
abdykującym
abdykującym
B. abdykujących
abdykujących
abdykujących
abdykujące
N. abdykującymi
abdykującymi
abdykującymi
abdykującymi
Ms. abdykujących
abdykujących
abdykujących
abdykujących

Pochodzenie

łac. abdicāre 'zrzekać się, wyrzekać się, rezygnować'

Definicja

oficjalnie zrezygnować z przysługującej władzy monarszej lub papieskiej

Noty o użyciu

Spotyka się także użycie wyrazu w rozszerzonym znaczeniu, tj. w odniesieniu do rezygnacji z innych funkcji, np. rządowych.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa władza państwowa

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół miejsca i instytucje związane z religią i kościołem

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  ustąpić

Połączenia

  • car, cesarz, król; papież abdykował
  • abdykować na rzecz syna, wnuka

Cytaty

Spiskowcy zarzucali cesarzowi m.in. zbyt częste rozwiązywanie parlamentu i utrudnianie pracy zarówno jemu, jak i rządowi. [...] Cesarz nie bronił się, abdykował i wyjechał do Europy.

źródło: NKJP: Andrzej Chwalba: Historia Powszechna. Wiek XIX, 2008

Decydująca chwila w życiu arcyksięcia nadeszła, gdy miał 18 lat [...]. 2 grudnia 1848 r. w Ołomuńcu abdykował na jego rzecz cesarz Ferdynand Dobrotliwy.

źródło: NKJP: Ostatni taki cesarz, Gazeta Wyborcza, 1996-12-21

Z wielu stron płynęły sugestie, aby papież abdykował i, wolny od swoich obowiązków, oddał się w ręce lekarzy.

źródło: NKJP: Marek Kondraciuk: Dwie mądre decyzje, Dziennik Łódzki, 2005-04-07

Składnia

bez ograniczeń + abdykować +
(na rzecz KOGO)
Data ostatniej modyfikacji: 19.09.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj