UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

dobyć

Chronologizacja

2 połowa XIV w., SStp

Pochodzenie

psł. *dobyti

1. miecza

Definicja

książk.

wyjąć coś z wnętrza czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Relacje znaczeniowe

synonimy:

wyjąć

Połączenia

dobyć broni, miecza, noża, pałasza, szabli, szpady
dobyć z kieszeni

Cytaty

	Wstał z łóżka, przeszedł do kuchni, wyjął z szafki flaszkę whisky, dobył z lodówki parę kostek lodu i powróciwszy do sypialni z pełną szklanką, włączył telewizor. źródło: NKJP: Paweł Huelle: Opowieści chłodnego morza, 2008
	[...] pani Korzeniowska otwarła oszklony kredensik, dobyła zielonkawe kieliszki i postawiła na stole. źródło: NKJP: Leon Pawlik: Ankara, 1998
	Ryper rzucił się na niego z dobytym z kieszeni kozikiem. źródło: NKJP: Małgorzata Kuźmińska, Michał Kuźmiński: Sekret Kroke, 2009
	W trakcie Podniesienia rycerstwo dobyło mieczy i uniosło je w symbolicznym wyrazie gotowości walki za wiarę. źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Uczeń czarnoksiężnika, 2003
	Mało brakowało, a znów dobyłbym rewolwer. źródło: NKJP: Jacek Dobrowolski: 120 godzin, czyli upadek pewnego dżentelmena, 2006

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	dobędę	dobędziemy
2 os.	dobędziesz	dobędziecie
3 os.	dobędzie	dobędą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dobyłem +(e)m dobył	dobyłam +(e)m dobyła	dobyłom +(e)m dobyło	dobyliśmy +(e)śmy dobyli	dobyłyśmy +(e)śmy dobyły
2 os.	dobyłeś +(e)ś dobył	dobyłaś +(e)ś dobyła	dobyłoś +(e)ś dobyło	dobyliście +(e)ście dobyli	dobyłyście +(e)ście dobyły
3 os.	dobył	dobyła	dobyło	dobyli	dobyły

bezosobnik: dobyto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		dobądźmy
2 os.	dobądź	dobądźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dobyłbym bym dobył	dobyłabym bym dobyła	dobyłobym bym dobyło	dobylibyśmy byśmy dobyli	dobyłybyśmy byśmy dobyły
2 os.	dobyłbyś byś dobył	dobyłabyś byś dobyła	dobyłobyś byś dobyło	dobylibyście byście dobyli	dobyłybyście byście dobyły
3 os.	dobyłby by dobył	dobyłaby by dobyła	dobyłoby by dobyło	dobyliby by dobyli	dobyłyby by dobyły

bezosobnik: dobyto by

bezokolicznik: dobyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: dobywszy

gerundium: dobycie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	dobycie	dobycia
D.	dobycia	dobyć
C.	dobyciu	dobyciom
B.	dobycie	dobycia
N.	dobyciem	dobyciami
Ms.	dobyciu	dobyciach
W.	dobycie	dobycia

imiesłów przymiotnikowy bierny: dobyty

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	dobyty	dobyty	dobyty	dobyte	dobyta
D.	dobytego	dobytego	dobytego	dobytego	dobytej
C.	dobytemu	dobytemu	dobytemu	dobytemu	dobytej
B.	dobytego	dobytego	dobyty	dobyte	dobytą
N.	dobytym	dobytym	dobytym	dobytym	dobytą
Ms.	dobytym	dobytym	dobytym	dobytym	dobytej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	dobyci	dobyci	dobyte	dobyte
D.	dobytych	dobytych	dobytych	dobytych
C.	dobytym	dobytym	dobytym	dobytym
B.	dobytych	dobytych	dobytych	dobyte
N.	dobytymi	dobytymi	dobytymi	dobytymi
Ms.	dobytych	dobytych	dobytych	dobytych

odpowiednik aspektowy: dobywać

Składnia

dobyć

CO/CZEGO + (z CZEGO)

2. głos

Definicja

książk.

wytworzyć dźwięki za pomocą strun głosowych lub instrumentu

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Relacje znaczeniowe

synonimy:

wydać, wydobyć

Połączenia

dobyć głos, słowa
dobyć z gardła, z krtani
chcieć, nie móc, nie zdołać dobyć

Cytaty

	Nie zdołali dobyć krzyku, mogącego nas zdradzić innym. źródło: NKJP: Arkady Fiedler: Biały Jaguar, 1980
	Gdy jednak z instrumentu dobyłem pierwsze dźwięki [...], surowe audytorium zaczęło wyraźnie mięknąć i odpuszczać mi winę. źródło: NKJP: Antoni Libera: Madame, 1998
	Otworzy oczy i dobędzie zdarty głos z zachrypniętego gardła? źródło: NKJP: Marek Krajewski: Dżuma w Breslau, 2007
	Profesor nade wszystko umiał słuchać, zachęcając mnie od czasu do czasu swym dobytym z głębokości: „Ach so?...”. źródło: NKJP: Marcin Wroński: Officium Secretum: pies pański, 2010
	Postrzeleni, zakłuci, zrąbani padli, ten czy ów zaledwie dobywszy charkotu. źródło: NKJP: Arkady Fiedler: Orinoko, 1957

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	dobędę	dobędziemy
2 os.	dobędziesz	dobędziecie
3 os.	dobędzie	dobędą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dobyłem +(e)m dobył	dobyłam +(e)m dobyła	dobyłom +(e)m dobyło	dobyliśmy +(e)śmy dobyli	dobyłyśmy +(e)śmy dobyły
2 os.	dobyłeś +(e)ś dobył	dobyłaś +(e)ś dobyła	dobyłoś +(e)ś dobyło	dobyliście +(e)ście dobyli	dobyłyście +(e)ście dobyły
3 os.	dobył	dobyła	dobyło	dobyli	dobyły

bezosobnik: dobyto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		dobądźmy
2 os.	dobądź	dobądźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dobyłbym bym dobył	dobyłabym bym dobyła	dobyłobym bym dobyło	dobylibyśmy byśmy dobyli	dobyłybyśmy byśmy dobyły
2 os.	dobyłbyś byś dobył	dobyłabyś byś dobyła	dobyłobyś byś dobyło	dobylibyście byście dobyli	dobyłybyście byście dobyły
3 os.	dobyłby by dobył	dobyłaby by dobyła	dobyłoby by dobyło	dobyliby by dobyli	dobyłyby by dobyły

bezosobnik: dobyto by

bezokolicznik: dobyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: dobywszy

gerundium: dobycie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	dobycie	dobycia
D.	dobycia	dobyć
C.	dobyciu	dobyciom
B.	dobycie	dobycia
N.	dobyciem	dobyciami
Ms.	dobyciu	dobyciach
W.	dobycie	dobycia

imiesłów przymiotnikowy bierny: dobyty

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	dobyty	dobyty	dobyty	dobyte	dobyta
D.	dobytego	dobytego	dobytego	dobytego	dobytej
C.	dobytemu	dobytemu	dobytemu	dobytemu	dobytej
B.	dobytego	dobytego	dobyty	dobyte	dobytą
N.	dobytym	dobytym	dobytym	dobytym	dobytą
Ms.	dobytym	dobytym	dobytym	dobytym	dobytej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	dobyci	dobyci	dobyte	dobyte
D.	dobytych	dobytych	dobytych	dobytych
C.	dobytym	dobytym	dobytym	dobytym
B.	dobytych	dobytych	dobytych	dobyte
N.	dobytymi	dobytymi	dobytymi	dobytymi
Ms.	dobytych	dobytych	dobytych	dobytych

odpowiednik aspektowy: dobywać

Składnia

dobyć

CO/CZEGO + (z CZEGO)

3. z mroku

Definicja

książk.

spowodować, że coś zaczęło być widoczne

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło

Relacje znaczeniowe

synonimy:

wydobyć

Cytaty

Malarz brnął po pas w białej strudze światła, które dobyło jego chudą, wysoką postać.

źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Kamienne tablice, 1966

Nad ranem, kiedy świt się wsączył do kuchni i dobył z mroku brud i zapuszczenie [...], nie mogłem pojąć, w czym rzecz?

źródło: NKJP: Mariusz Wilk: Wilczy notes, 2007

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	dobędę	dobędziemy
2 os.	dobędziesz	dobędziecie
3 os.	dobędzie	dobędą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dobyłem +(e)m dobył	dobyłam +(e)m dobyła	dobyłom +(e)m dobyło	dobyliśmy +(e)śmy dobyli	dobyłyśmy +(e)śmy dobyły
2 os.	dobyłeś +(e)ś dobył	dobyłaś +(e)ś dobyła	dobyłoś +(e)ś dobyło	dobyliście +(e)ście dobyli	dobyłyście +(e)ście dobyły
3 os.	dobył	dobyła	dobyło	dobyli	dobyły

bezosobnik: dobyto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		dobądźmy
2 os.	dobądź	dobądźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dobyłbym bym dobył	dobyłabym bym dobyła	dobyłobym bym dobyło	dobylibyśmy byśmy dobyli	dobyłybyśmy byśmy dobyły
2 os.	dobyłbyś byś dobył	dobyłabyś byś dobyła	dobyłobyś byś dobyło	dobylibyście byście dobyli	dobyłybyście byście dobyły
3 os.	dobyłby by dobył	dobyłaby by dobyła	dobyłoby by dobyło	dobyliby by dobyli	dobyłyby by dobyły

bezosobnik: dobyto by

bezokolicznik: dobyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: dobywszy

gerundium: dobycie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	dobycie	dobycia
D.	dobycia	dobyć
C.	dobyciu	dobyciom
B.	dobycie	dobycia
N.	dobyciem	dobyciami
Ms.	dobyciu	dobyciach
W.	dobycie	dobycia

imiesłów przymiotnikowy bierny: dobyty

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	dobyty	dobyty	dobyty	dobyte	dobyta
D.	dobytego	dobytego	dobytego	dobytego	dobytej
C.	dobytemu	dobytemu	dobytemu	dobytemu	dobytej
B.	dobytego	dobytego	dobyty	dobyte	dobytą
N.	dobytym	dobytym	dobytym	dobytym	dobytą
Ms.	dobytym	dobytym	dobytym	dobytym	dobytej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	dobyci	dobyci	dobyte	dobyte
D.	dobytych	dobytych	dobytych	dobytych
C.	dobytym	dobytym	dobytym	dobytym
B.	dobytych	dobytych	dobytych	dobyte
N.	dobytymi	dobytymi	dobytymi	dobytymi
Ms.	dobytych	dobytych	dobytych	dobytych

odpowiednik aspektowy: dobywać

Składnia

dobyć

4. do końca

Definicja

dotrwać do określonego momentu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:

dotrwać

Cytaty

[...] umowa była taka, że pastuch od wiosny do jesieni był najęty i na koniec była ustalona zapłata. Jeżeli ten pastuch nie dobył do końca, porzucił pracę to zapłaty nie było.

źródło: Internet: kresy24.pl/zenon-klaczkiewicz-ocalic-od-zapomnienia

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	dobędę	dobędziemy
2 os.	dobędziesz	dobędziecie
3 os.	dobędzie	dobędą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dobyłem +(e)m dobył	dobyłam +(e)m dobyła	dobyłom +(e)m dobyło	dobyliśmy +(e)śmy dobyli	dobyłyśmy +(e)śmy dobyły
2 os.	dobyłeś +(e)ś dobył	dobyłaś +(e)ś dobyła	dobyłoś +(e)ś dobyło	dobyliście +(e)ście dobyli	dobyłyście +(e)ście dobyły
3 os.	dobył	dobyła	dobyło	dobyli	dobyły

bezosobnik: dobyto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		dobądźmy
2 os.	dobądź	dobądźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dobyłbym bym dobył	dobyłabym bym dobyła	dobyłobym bym dobyło	dobylibyśmy byśmy dobyli	dobyłybyśmy byśmy dobyły
2 os.	dobyłbyś byś dobył	dobyłabyś byś dobyła	dobyłobyś byś dobyło	dobylibyście byście dobyli	dobyłybyście byście dobyły
3 os.	dobyłby by dobył	dobyłaby by dobyła	dobyłoby by dobyło	dobyliby by dobyli	dobyłyby by dobyły

bezosobnik: dobyto by

bezokolicznik: dobyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: dobywszy

gerundium: dobycie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	dobycie	dobycia
D.	dobycia	dobyć
C.	dobyciu	dobyciom
B.	dobycie	dobycia
N.	dobyciem	dobyciami
Ms.	dobyciu	dobyciach
W.	dobycie	dobycia

Składnia

dobyć

do CZEGO

Data ostatniej modyfikacji: 14.06.2018